Morgunblaðið - 18.03.2003, Blaðsíða 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MARS 2003 33
an hans og Mabba, og þær stýrðu
málum af þeirri visku, að þessi tvö
heimili mynduðu eina fjölskyldu.
Mabba vílaði ekkert fyrir sér. Með
þrjár litlar dætur fylgdi hún Steina
til belgísku Kongó þegar hann fékk
vinnu þar ’56. Það hefur ekki verið
heiglum hent að setjast að þarna,
fjarri stuðningi ættingja og vina.
Hún varð að treysta á sjálfa sig. Það
gerði hún með glans og skilaði fjöl-
skyldunni heim reynslunni ríkari
þegar þau þurftu að yfirgefa Afríku í
snarhasti í upphafi byltingarinnar.
Heimilið bar alltaf afrískan blæ eftir
þetta, með fallegum munum og
þeirri víðsýni sem það gefur að hafa
búið í annarri menningu um árabil.
Nei, hún vílaði ekkert fyrir sér og
hún var óþolinmóð og fljót að leysa
málin. Einu sinni var hún í heimsókn
hjá pabba og mömmu með krakkana.
Þegar hún ætlaði heim kom í ljós að
fjólublái lettinn var fastur í aftur-
ábakgír. Það þýddi nú lítið að tala
um slík vandamál við föður minn, en
hann stakk upp á að hóa í einhvern
sem vit hefði á gírum. Mabba nennti
því ekki, og bakkaði bara heim.
Sumir segja að skrifborð manna
lýsi þeirra innri manni. Ég vil benda
sálgreinum á að kanna innihald
kvenveskja. Möbbu taska var
óvenjustór og rosalega þung, enda
komu undarlegustu þarfaþing upp
úr henni. Einu sinni var ég með
Möbbu í húsi, þar sem þurfti að flytja
mynd til á vegg, en hafði dregist því
það fannst enginn hamar. Mabba
kafaði ofan í kvenveskið og dró upp
klaufhamar. Þegar hún varð fertug
buðumst við Dóra vinkona til að taka
til eftir boðið. Henni fannst það góð-
ur kostur, og sagði að á móti mætt-
um við eiga öll þau veisluföng sem af
gengju, vot og þurr. Ég hef áður lát-
ið þess getið hvílíkur höfðingi hún
var í matargerð og þrátt fyrir hvað
þessi afmælisveisla var vel lukkuð og
fjölmenn dugðu afgangarnir okkur
Dóru í margar veislur. Mabba benti
okkur á, að eina almennilega ílátið
sem hún hefði fundið til að blanda
kokkteilinn í væri hylkið utan af ryk-
sugunni. Vildum við vinsamlega
tæma það og taka með okkur? Við
gerðum það og árgangurinn okkar í
Menntó dimmitteraði meira og
minna með aðstoð kokkteilsins henn-
ar Möbbu.
Þær eru óteljandi sögurnar af
þessari eldkláru og óvenjulegu konu.
Ég sagði áðan að mér hefði fundist
eins og hún hefði fæðst á röngum
stað. En það hefur verið að renna
upp fyrir mér, að hún var afsprengi
síns fólks. Kraftinn átti hún ekki
langt að sækja, með föður sinn Ólaf
og afa sinn Thor Jensen. Munurinn
var sá, að hún beislaði ekki sinn
kraft. Hann braust fram óhaminn,
stundum meiri, stundum minni. Hún
beindi honum ekki í farveg, heldur
lét hann bara vaða.
Eins og í miklum vatnsföllum lá
dýpsti straumurinn í streng sem fáir,
ef nokkrir, sáu. Mabba deildi ekki
sínum dýpstu hugsunum. Hún var
stolt og sterk og kvartaði aldrei,
sama á hverju gekk. Hún gat sjálf og
þáði ekki einu sinni arm að styðja sig
við yfir götu.
Ég kveð mína elskuðu móðursyst-
ur með söknuði og þakka mínum
sæla fyrir að hafa átt hana að. Mikið
hefði lífið orðið litlausara án hennar
Möbbu. Guð blessi hana og ástvini
hennar alla.
Guðrún Pétursdóttir.
Ó æska, æska
þegar dagarnir komu
eins og undarlegt heillandi
ævintýri,
og þeir báru allan fögnuð og fegurð lífsins
í faðmi sínum.
Þegar við börnin gengum í gróandi túninu,
og grasið og blómin
og lækirnir
voru leiksystkin okkar.
(Steinn Steinarr.)
Það mun hafa verið árið 1931, sem
Ingibjörg og Ólafur Thors fluttu í
sitt nýbyggða hús í Garðastræti 41
og með þeim fjögur börn þeirra;
Marta, Thor, Ingibjörg og Margrét
Þorbjörg, sem var yngst og kölluð
Mabba. Hún er hér kvödd.
Þarna urðu þau næstu nágrannar
okkar á Hólavelli (Suðurgötu 20).
Við vorum átta systkini þar, sex
bræður og tvær systur. Milli þessara
hópa barna og unglinga myndaðist
vinátta sem hélst allt lífið. Auk þess
voru feður okkar bæði vinir og sam-
herjar.
Mabba var aðeins tveggja ára, en
ég (Obba) þriggja ára þegar þau
fluttu í nágrennið. Þar með hófst vin-
átta okkar sem hefur þá staðið í sjö-
tíu og tvö ár. Heimili okkar beggja
stóðu alltaf opin fyrir okkur og það
væri efni í heila bók allar þær góðu
minningar sem ég á frá heimili henn-
ar og hennar góðu foreldra sem allt-
af sýndu manni elskusemi og ótrú-
lega mikið umburðarlyndi í oft
ærslafullum leikjum okkar úti og
inni. Mabba var strax þróttmikil,
ákaflega glaðlynd og skemmtileg.
Auk þess var hún vinföst og vina-
mörg.
Þessir góðu eiginleikar hennar
entust út lífið. Leikvangur okkar var
vesturbærinn. Á Landakotstúni
komu saman börn víða að úr ná-
grenninu sem héldu hópinn árum
saman. Það var farið í ótal leiki. Enn
er mér minnisstætt þegar „Feddi“
(Ferdinand) ráðsmaður í Landakoti
kom askvaðandi til að reka okkur úr
túninu, en við vissum auðvitað að þar
máttum við ekki vera þegar túnið tók
að grænka. Þá var nú betra að vera
fljótur að hlaupa enda varð a.m.k.
einn úr hópnum Evrópumeistari í
100 metra hlaupi! Í þá daga var
kúabú í Landakoti.
Mabba var ávallt framarlega í
flokki, góður félagi okkar allra, hug-
myndarík og glaðsinna. Á vetrum
var farið á skauta á tjörninni enda
stutt að fara. Við gengum í Miðbæj-
arskólann. Hún var góður námsmað-
ur og var ein af tuttugu og níu sem
náðu prófi inn í MR, af um tvö
hundruð nemendum sem þreyttu
próf. Hún sat tvo vetur í MR. En þá
langaði hana til að fara til Ameríku
og stunda nám þar. Það varð úr og
lauk hún námi í menntaskóla þar.
Hún var 18 ára þegar hún sneri heim
að nýju. Ég man hvað hún var falleg
og glæsileg. Barnæskan var að baki
og framtíðin blasti við með öllum sín-
um væntingum. Mabba tók þá
ákvörðun að klára stúdentspróf í sín-
um gamla skóla, MR. Hún sat í 5. og
6. bekk og varð stúdent 1950. Hún
hélt alla tíð tryggð við skólasystkini
sín, bæði þau sem hún byrjaði með
og hin sem hún tók stúdentsprófið
með. Þar, eins og alstaðar sem hún
hélt sig, var hún hrókur alls fagn-
aðar og vinsæl að sama skapi.
Eftir stúdentspróf stundaði hún
nám í París og gerðist síðan flug-
freyja hjá Flugfélagi Íslands. Það
varð örlagaríkt því að þar hófust
kynni hennar og Þorsteins Jónsson-
ar flugkappa sem varð svo eiginmað-
ur hennar. Þorsteinn varð fljótlega
vinur okkar, vina hennar og áttum
við hjónin margar ánægjustundir
með þeim. Þau Þorsteinn eignuðust
fjögur börn. Örlögin höguðu því
samt svo að þau slitu sínu hjóna-
bandi á meðan börnin voru ung.
Mabba sýndi þá hvað í henni bjó og
fór út á vinnumarkaðinn þar sem
hún starfaði sem blaðamaður á
Morgunblaðinu; sem leiðsögumaður
og einnig um árabil hjá Amerísku
upplýsingastofnuninni.
Hún lét sig ekki muna um með
vinnu og barnauppeldi að stunda
nám í frönsku og ensku við HÍ, enda
mikil tungumálamanneskja. Hún
lauk BA prófi í ensku. Hana skorti
aldrei kjark og áræðni.
Hún þurfti að standa af sér þung
áföll. Elsta dóttir hennar, Ingibjörg,
missti heilsuna og dó fyrir nokkrum
árum frá manni og fjórum börnum.
Þetta var gífurlegt áfall og ekki
bætti úr að heilsa Möbbu var þá far-
in að gefa sig. Hún hefur tekið öllu í
lífinu með reisn og jafnaðargeði,
bæði meðbyr og mótbyr eins og
sönnum höfðingja sæmir. Höfðingi,
já það var hún sannarlega. Hún var
alla tíð tilbúin að hjálpa öllum sem til
hennar leituðu og oft gerði hún
meira en hún með góðu móti mátti.
Ég sem þessar línur rita get aldrei
þakkað nógsamlega hennar vinátu
og tryggð við mig og allt mitt fólk
fyrr og síðar. Börnum hennar og
barnabörnum, sem líka eru mér
kærir vinir, votta ég mína innileg-
ustu samúð. Ingibjörgu systur henn-
ar, sem ein er eftir af þessum glæsi-
lega systkinahópi, sendi ég líka
mínar bestu samúðar- og vinarkveðj-
ur.
Ég kveð elskulega vinkonu mína
með ljóðlínum eftir Þorstein Erl-
ingsson:
Og nú fór sól að nálgast æginn,
og nú var gott að hvíla sig,
og vakna upp ungur einhvern daginn
með eilífð glaða kringum sig
Nú opnar fangið fóstran góða
og faðmar þreytta barnið sitt;
hún býr þar hlýtt um brjóstið móða
og blessar lokað auga þitt.
Hún veit hve bjartur bjarminn var,
Þótt brosin glöðu sofi þar.
Farðu vel og Guð þig geymi.
Þorbjörg Pétursdóttir.
Við andlát stórbrotinnar konu eins
og Margrét Thors var, kemur upp í
huga mínum kafli í Íslandssögunni
sem mótaði flest ytri skilyrði sem
mín kynslóð lifir við. Hugurinn fyll-
ist af þakklæti og aðdáun á þeirri
framsýni, dugnaði og elju sem ein-
kenndi allt umhverfi Margrétar og
þess góða fólks sem að henni stend-
ur. Mabba, eins og flestir kölluðu
hana, var mér frá upphafi eins og
önnur móðir enda nánasta vinkona
móður minnar.
Fyrstu minningar mínar um hana
eru frá uppvaxtarárunum í Garða-
strætinu. Hún bjó með fjölskyldu
sinni á Hávallagötunni og þar byrj-
aði vinátta og væntumþykja sem
varði um alla tíð. Við vorum heima-
gangar hjá henni og allur barnahóp-
urinn eins og stór systkinahópur.
Okkur krökkunum þótti mikið til
þess koma að búa við hliðina á for-
eldrum Möbbu, frú Ingibjörgu og
Ólafi Thors. Við höfðum miklar mæt-
ur á þessum merkishjónum og bár-
um mikla virðingu fyrir þeim. Það
var alltaf líf og fjör í kringum
Möbbu. Hún sagði afburða skemmti-
lega frá og hafði lag á að að kalla
fram allt það jákvæða í lífinu. Mér
fannst alltaf að hún hefði lausn á öllu,
enda naut ég hjálpsemi hennar og
ráðgjafar alla tíð.
Geta hennar og vilji til að laga sig
að öllum aðstæðum gerði það líka að
verkum að við sem vorum kynslóð-
inni yngri sóttumst eftir því að vera í
nálægð hennar. Á þessu varð engin
breyting þegar árin liðu. Eftir að
fjölskylda mín fluttist upp í Borgar-
fjörð varð heimili hennar í Reykjavík
sem mitt eigið. Það var ávallt til-
hlökkunarefni að fara til höfuðstað-
arins og heimsækja hana. Þegar ekið
var fram hjá Korpúlfsstöðum þar
sem Thor Jensen, afi Möbbu, reisti
glæsilegasta bú landsins fyrr og síð-
ar, leitaði hugurinn til hennar og
allra þeirra stórvirkja sem fjölskylda
hennar stóð fyrir.
Okkur fannst það líka framandi
þegar Mabba fluttist til belgíska
Kongó með fjölskyldu sinni. Jafnvel
þótt við hefðum fregnir af þeim var
tómlegt á meðan. Við fögnuðum því
líka innilega þegar hún kom heim og
sérstaklega þegar hún kom í heim-
sókn í Borgarfjörðinn með börnun-
um. Það var altaf glatt á hjalla. Það
lá því beint við þegar ég stundaði
nám í Reykjavík að ég fengi húsa-
skjól hjá Möbbu. Þar naut ég hlýju
og væntumþykju á fallegu heimili
hennar á Rauðalæknum. Mér leið
líka eins og ég væri einn af hópnum.
Allar götur síðan og þrátt fyrir
langan aðskilnað vegna veru minnar
erlendis hélst þessi einstaka vinátta.
Sambandið rofnaði aldrei og það
urðu alltaf fagnaðarfundir þegar
leiðir lágu saman. Að leiðarlokum
fyllist hugurinn þakklæti fyrir að fá
að vera samferða yndislegri mann-
eskju eins og Margrét var og sökn-
uði vegna fráfalls hennar. Það er allt
tómlegra án hennar. Ég bið Guð að
blessa börnin hennar: Ingibjörgu
sem er látin; Önnu; Margréti og Ólaf
og veita þeim huggun harmi gegn.
Jón Kjartansson.
Við Mabba kynntumst í Mennta-
skóla og héldum okkar góða sam-
bandi þaðan í frá. Við vorum sam-
stiga um margt og fórum kannski
ekki hefðbundnar leiðir að hlutun-
um. Sjálfsagt höfum við verið taldar
ódælar á stundum – það var til dæm-
is ekki hefðbundið, eða í takt við tíð-
arandann í kringum 1950, að við
sprönguðum um í gallabuxum og
„bobby socks“, mæðrum okkar til
mikillar skelfingar og skólasam-
félaginu til undrunar.
Mabba var ekki nein venjuleg vin-
kona. Uppátæki hennar og húmor-
inn voru einstök. Það var líf og fjör í
kring um hana. Hún giftist honum
Steina, hetju háloftanna og þekktum
ævintýramanni. Með honum flutti
hún með börn og buru til Kongó. Á
svefnherbergisloftinu þeirra Steina í
Kongó höfðu hreiðrað um sig tvær
eðlur – Mabba sagði mér glöð í
bragði að nú væru staðgenglar okkar
Péturs hjá henni og eðlurnar fengu
nafnið Eðla og Pétur.
Hugmyndarík var hún og lét fátt
stöðva sig ef því var að skipta – hún
fylgdi hjartanu frekar en hefðunum
og þá minnist ég þess er börnin okk-
ar voru í sumarskóla á Stykkishólmi.
Einn daginn kom hún að máli við mig
og sagðist vilja fá að sjá börnin sín,
en í þá daga var ferð í Stykkishólm,
og til baka, gott dagsferðalag.
Mabba lét ekki vegalengdir aftra sér
– eitt símtal og Mabba var búin að
útvega flugvél og flugmann og í
heimsókn fórum við.
Margs er að minnast og af nægu
að taka þegar á að minnast Möbbu –
væri reyndar efni í heila bók. Hún
lifði ævintýralegu, en á tíðum erfiðu
lífi. Hún sigraði hvern hjallann af
öðrum, hún vann mörg og ólík störf,
hafði áhrif á samferðafólkið og er
minnisstæð hverjum þeim er hana
þekkti. Hún er nú farin á æðri stað
þar sem hún kemur væntanlega til
með að hrista duglega upp í hlutun-
um – já það verður líf og fjör í himna-
ríki núna. Ég þakka henni samfylgd
og trausta vináttu. Það var mitt lán
að eiga hana að vinkonu. Aðstand-
endum votta ég samúð.
Erla Tryggvadóttir.
Kveðja frá
Morgunblaðsmönnum
Margrét Thors var þegar orðin
lífsreynd kona og veraldarvön, þegar
hún réðst til starfa á ritstjórn Morg-
unblaðsins upp úr miðjum sjöunda
áratugnum, fjögurra barna móðir og
hafði búið um alllangt skeið erlendis.
Hún var því af öðru sauðahúsi en það
unga fólk, sem setti svip sinn á rit-
stjórnina. En Mabba, eins og hún
var kölluð í daglegu tali, féll fljótlega
inn í þann glaðværa og vinnusama
hóp sem fyrir var.
Hún vann fljótt hug samstarfs-
manna með lífsgleði sinni og kitlandi
hlátri. Og Mabba var mikill húmor-
isti. Með ljúfu viðmóti tileinkaði hún
sér þau vinnubrögð, sem tíðkuðust á
blaðinu, og sætti sig við miklar kröf-
ur og langan vinnutíma.
Þeim fækkar óðum, sem enn eru
starfandi á ritstjórn Morgunblaðsins
og unnu með Möbbu fyrir rúmum
þremur áratugum. En þessi sér-
stæða kona er enn ljóslifandi í minn-
ingunni og fyrrverandi samstarfs-
mönnum er það mikils virði að hafa
kynnzt henni. Þessi kynni eru þökk-
uð að leiðarlokum og börnum Mar-
grétar Thors og öðrum ástvinum eru
sendar samúðarkveðjur við fráfall
hennar frá Morgunblaðinu og göml-
um samstarfsmönnum.
Björn Jóhannsson.
 Fleiri minningargreinar um
Margréti Þorbjörgu Thors bíða
birtingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
Faðir minn,
DÓSÓÞEUS TÍMÓTHEUSSON,
lést á Arnarholti, Kjalarnesi, fimmtudaginn
13. mars.
Jarðarförin fer fram frá Fossvogskapellu föstu-
daginn 21. mars kl. 15.00.
Fyrir hönd ættingja,
Rannveig Ísfjörð.
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
JÓNAS JÓNSSON,
Heiðarvegi 48,
Vestmannaeyjum,
lést laugardaginn 15. mars.
Fyrir hönd aðstandenda,
Indíana Björg Úlfarsdóttir.
Hjartkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
EYJA PÁLÍNA ÞORLEIFSDÓTTIR,
Háteigsvegi 15,
Reykjavík,
lést á líknardeild Landspítalans í Kópavogi að
morgni sunnudagsins 16. mars.
Guðlaug Jónsdóttir, Arnór V. Valdimarsson,
Elísabet Jónsdóttir, Grétar Árnason,
Auðunn Jónsson, María Níelsdóttir
og fjölskyldur.
Bróðir minn,
INGÓLFUR SIGURÐSSON,
Þingskálum,
andaðist á Sjúkrahúsi Suðurlands aðfaranótt 15. mars.
Sólveig Sigurðardóttir.