Morgunblaðið - 18.03.2003, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MARS 2003 27
FYRIR skömmu var viðtal við
spænskan lögfræðing í helgarblaði
ABC á Spáni þar sem hún sagði frá
starfi sínu. Það felst í því að fara út í
skemmtigarðinn Casa del Campo í
Madrid á hverjum degi og bjóða
vændiskonum sem þar starfa hjálp
við að losna úr vítahring vændis og
til að losna undan kvölurum sínum,
hórkörlum og melludólgum. Vænd-
iskonurnar eru flestar útlendingar
og vilja komast aftur heim til sín.
Þær héldu margar að þær hefðu ver-
ið ráðnar til að starfa á hóteli á
Spáni, en það var öðru nær. Með
hverju árinu sem líður fækkar inn-
fæddum vændiskonum á Spáni og í
þeirra stað nýta melludólgar sér
neyð kvenna frá Rómönsku Amer-
íku, Afríku og Austur-Evrópu. Sum-
ar vændiskonurnar fá ekki einu sinni
lök til að sofa við, heldur er þeim út-
hlutað pappír úr rúllum eins og not-
aður er á læknastofum. Komið er
fram við þær sem skepnur en ekki
manneskjur.
Viðtalið vakti athygli mína vegna
þess að lögfræðingurinn sagði að við-
skiptavinir vændisins hefðu ger-
breyst undanfarin ár. Áður fyrr voru
viðskiptavinir vændis á Spáni ungir
þurfandi karlar sem máttu ekki lifa
kynlífi fyrr en í helgri hjónasæng
vegna þess að þröngsýnt þjóðfélag
leyfði ekki annað. Í dag geta ólofaðir
karlmenn (með lágmarkskynþokka)
lifað kynlífi á jafnréttisgrundvelli
kæri þeir sig um það. Þannig ætti
grundvöllur fyrir vændi að vera
brostinn. Sú er greinilega ekki raun-
in. Lögfræðingurinn sagði vert að
skoða þá sem keyptu vændi. Hún
sagði að sífellt væri algengara að alls
kyns öfuguggar keyptu sér þjónustu
vændiskvenna og með skelfilegum
afleiðingum. Ber vændiskonum í
Casa de Campo saman um að mun
oftar séu þær beðnar um að stunda
afbrigðilegt kynlíf en áður og þær
verða æ oftar fyrir líkamsmeiðing-
um.
Viljum við sjá þessa þróun á Ís-
landi? Fyrir tíu árum hefði ekki
hvarflað að okkur að þurfa að setja
lög um vændi, enda trúðum við því
að það væri ekki til staðar á Íslandi.
Yfir þjóðina hefur klámvæðingin síð-
an fengið að flæða svo til hömlulaust
og við sem mótmælum þykjum for-
pokuð og allt er gert til að gera þá
sem ekki samþykkja klámið tor-
tryggilega. Vegna þess að vændis-
væðing á Íslandi var ekki viður-
kennd hefur gengið erfiðlega að
sporna við henni og hafa viðbrögð yf-
irvalda verið með eindæmum hæg-
fara. Almenningur verður sjálfur að
sjá til þess að vernda börnin sín með-
al annars með því að kaupa ekki DV
með öllu því klámi sem fyllir smá-
auglýsingarnar.
Það sem fær mig til að lyfta penna
er að nú síðast var tillaga Kolbrúnar
Halldórsdóttur, alþingiskonu Vinstri
grænna, um að banna kaup á vændi
kolfelld á Alþingi. Ef marka má at-
kvæðagreiðslu í þingsal finnst ein-
ungis níu þingmönnum saknæmt að
kaupa vændi. Ég leyfi mér þó að
efast um að sú sé raunin heldur hafi
pólitískir flokkadrættir enn einu
sinni komið í veg fyrir að unnið sé að
almannaheill. Andstaða við vændis-
væðingu er ekki spurning um það
hvort við erum hægri eða vinstri
sinnuð heldur hvort við viljum vera
siðmenntuð eða ekki. Erlendis hefur
það sýnt sig að því losaralegri sem
löggjöf um vændi er, því óhugnan-
legra verður mansalið og niðurlæg-
ing vændiskvennanna. Reglurnar
eru eins og í barnauppeldi, ef allt er
leyft eru engin bönd. Alltaf er reynt
að sveigja þann lagaramma sem
settur er og því þrengri sem hann er
varðandi vændi, því betra.
Frelsi í kynlífi er nefnilega eitt og
vændi annað. Að kaupa vændi er að
nýta sér neyð og fátækt manneskju
sem getur ekki borið hönd yfir höfuð
sér og er í vændi vegna þess að hún
er neydd til þess. Klámvæðingin hef-
ur alið á alls kyns afbrigðilegheitum
og skilgreint þau sem hluta af „eðli-
legu“ kynlífi karla. Er eðlilegt að
heilbrigðir karlmenn nýti sér neyð
annarrar manneskju? Er ekki með
sömu rökum hægt að réttlæta þræla-
hald og annað ofbeldi á minnimátt-
ar? Nú skora ég á alþingismenn úr
hvaða flokki sem þeir eru að banna
auglýsingar á klámi í dagblöðum
landsins (rétt eins og auglýsingar á
tóbaki eru ekki leyfðar) og taka
höndum saman um að koma með
aðra tillögu á Alþingi þar sem kaup á
vændi er skilgreint sem saknæmt og
refsivert athæfi.
Sá sem kaup-
ir vændi
fremur glæp
Eftir Margréti
Jónsdóttur
„Frelsi í kyn-
lífi er nefni-
lega eitt og
vændi
annað.“
Höfundur er lektor í spænsku við
Háskóla Íslands.
MIKIÐ hefur verið rætt um
áhrif peninga á þjóðfélagsumræðu
að undanförnu. Furðufréttir for-
sætisráðherra um að til hafi staðið
að bjóða honum 300 milljónir fyrir
vináttu hafa gefið umræðunni nýj-
an byr. Þrálátt þras um eignarhald
á Fréttablaðinu hafa líka bæst við
þessa umræðu. Menn hafa jafnvel
gengið svo langt að segja að það sé
ekkert að marka Fréttablaðið á
meðan menn viti ekki hver eigi
það og þá um leið hver greiði
starfsfólkinu launin.
Á sama hátt hafa forsætisráð-
herra og helstu málpípur hans s.s.
Hannes Hólmsteinn lagst svo lágt
að ásaka þá, sem ekki eru þeim
þóknanlegir, um mútuþægni og að
þeir gangi erinda einstakra fjár-
málamanna.
Fjármál stjórnmálaflokka
Þessi umræða vekur menn til
umhugsunar um fjármál stjórn-
málaflokka. Hverjir styrkja flokk-
ana? Það er vitað að stjórnmála-
flokkar njóta stuðnings frá
Alþingi. Það tel ég eðlilega ráð-
stöfun því það kostar mikið að
halda uppi starfsemi stjórnmála-
flokks. Það er líka nauðsynlegt að
þeir sem fara með almannavald
séu ekki um of háðir fjárstuðningi
einstakra fyrirtækja eða fjár-
sterkra einstaklinga, sem e.t.v.
vilja fá eitthvað fyrir greiðann.
Lýðræðið er besta stjórnarform
sem við þekkjum og við verðum að
viðurkenna að það kostar peninga.
Við eigum að stuðla að því að
menn geti haldið pólitískum sjón-
armiðum sínum á lofti án þess að
verða háðir öðrum vegna fjár-
stuðnings.
Opinberar fjárreiður
stjórnmálaflokka
Eina leiðin til að vita hvort
ákveðin fyrirtæki hafa greitt háar
fjárhæðir til flokka er að þeir geri
grein fyrir þeim stuðningi sem
þeir njóta. Þá er hægt að ganga úr
skugga um hvort einhver fyrirtæki
hafa lagt óeðlilega mikið til þeirra.
Þá sést hvort líklegt er að fyr-
irtæki eigi hönk uppí bakið á þeim
flokkum eða forystumönnum
þeirra.
Það er merkilegt að hér skuli
flokkunum ekki enn vera skylt að
tilgreina þá aðila sem fjármagna
þá. A.m.k. þá sem greiða hæstu
styrkina.
Samfylkingin hefur það á
stefnuskrá sinni að setja lög um
opinberar fjárreiður stjórnmála-
flokka.
Það er undarlegt að á meðan
forysta Sjálfstæðisflokksins veður
áfram með dylgjur um fjármál
annarra stjórnmálaafla þorir hún
ekki að opna sitt bókhald. Þar er
lítill áhugi á að uppvísa hverjir
fjárhagslegir bakhjarlar flokksins
eru. Efasemdir talsmanna Sjálf-
stæðisflokksins um trúverðugleika
Fréttablaðsins vegna óvissu um
eignarhaldið verða hjákátlegar á
meðan þeir geta ekki sjálfir upp-
lýst hverjir eru helstu styrktarað-
ilar flokksins.
Davíð sagði um daginn að eng-
inn gæti keypt Sjálfstæðisflokkinn.
Hvers vegna er hann þá ekki til í
að opna bókhald flokksins? Hver
bannar honum að opna það? Eru
það einhverjir fjársterkir stuðn-
ingsaðilar?
Á meðan Sjálfstæðisflokkurinn
gerir ekkert til að upplýsa almenn-
ing um sín fjármál verður ekki
hægt að taka mark á talsmönnum
þess flokks. Allra síst um fjármál
annarra.
Hver á hvað?
Eftir Jóhann
Geirdal
Höfundur er oddviti Sam-
fylkingarinnar í Reykjanesbæ.
„Samfylk-
ingin hefur
það á
stefnuskrá
sinni að
setja lög um opinberar
fjárreiður stjórnmála-
flokka.“
BARÁTTUAÐFERÐ Samfylk-
ingarinnar fyrir komandi alþingis-
kosningar er eftirtektarverð. Dylgj-
ur og gróusögur úr alræmdri
Borgarnesræðu talsmanns flokksins
hafa yfirgnæft alla stjórnmálaum-
ræðu og þegar þessar sögur þykja
ekki duga er farið rangt með skatta-
mál og því haldið fram að skatta-
lækkanir séu í raun skattahækkanir!
Það sem talsmaður flokksins og aðrir
forystumenn hans virðast ekki átta
sig á er að með því að beita slíkum
baráttuaðferðum eru þeir að afhjúpa
málefnafátækt flokksins. Kjósend-
um verður ljóst að forysta flokksins
treystir sér ekki í eðlilegar umræður
um stjórnmál, allra síst um störf rík-
isstjórnarinnar. Rétt er að vekja at-
hygli á nokkrum atriðum sem Sam-
fylkingin vill greinilega draga
athyglina frá með áróðri sínum.
Hreinar skuldir ríkissjóðs hafa
lækkað um nær helming sem hlutfall
af landsframleiðslu á síðustu átta ár-
um, eða úr 34% í 18%. Ávinningurinn
af niðurgreiðslu skulda kemur meðal
annars fram í því að hrein vaxtagjöld
ríkisins hafa lækkað úr 8 milljörðum
króna árið 1998 í 2 milljarða króna í
ár. Til viðbótar niðurgreiðslu skulda
hafa yfir fimmtíu milljarðar króna
verið greiddir inn í Lífeyrissjóð
starfsmanna ríkisins á undanförnum
árum til að búa í haginn fyrir fram-
tíðina.
Tekjuskattur á einstaklinga hefur
verið lækkaður á undanförnum árum
og hefur hlutur ríkisins í stað-
greiðslu einstaklinga ekki verið
lægri frá því staðgreiðslukerfið var
tekið upp fyrir 15 árum, en hann er
nú 25,75%. Hinn hluti staðgreiðsl-
unnar, útsvarið, hefur farið hækk-
andi og rennur til sveitarfélaganna.
Dregið hefur verið úr álögum á bif-
reiðar og bensín á kjörtímabilinu og
eignarskattur hefur verið lækkaður
um meira en helming. Allt kemur
þetta einstaklingum til góða enda er
raunin sú að kaupmáttur hefur
hækkað samfellt í níu ár, samanlagt
um 33%. Þetta er ótrúleg bylting á
lífsgæðum almennings, en kaup-
máttur mælir hve mikið launþegar fá
í eigin vasa eftir að hafa greitt
skatta. Hér má bæta því við að sér-
staklega ánægjulegt er að kjör
þeirra lægst launuðu hafa batnað
mest og hefur kaupmáttaraukning
þeirra verið nær tvöfalt meiri en
meðalaukningin.
Þá má minna á að tekjuskattar á
fyrirtæki hafa verið lækkaðir mark-
visst á síðustu 12 árum og eru nú
komnir niður í 18%. Þetta hefur orð-
ið til þess að efla atvinnulífið sem er
öllum til góðs. Loks má benda á að
setning gegnsærra og skilvirkra
reglna um starfsemi atvinnulífsins
og einkavæðing ríkisfyrirtækja hef-
ur stuðlað mjög að eflingu atvinnu-
lífsins og umhverfi þess er nú allt
annað en það var fyrir rúmum ára-
tug.
Þessum árangri og fjölmörgu öðru
af sama tagi er nauðsynlegt að halda
til haga nú þegar stærsti stjórnar-
andstöðuflokkurinn vill láta kosning-
arnar snúast um allt annað en mál-
efni.
Ómálefnaleg
Samfylking
Eftir Tinnu
Traustadóttur
Höfundur er lyfjafræðingur
og ritari SUS.
„… kaup-
máttur hefur
aukist sam-
fellt í níu ár,
samanlagt
um 33%.“