Morgunblaðið - 11.06.2003, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 2003 27
íu stöður
s að svara
færi vax-
knar sem
uðu heim-
yrirlestra.
landi
væru níu
ningum í
auglýstar
eilbrigðis-
tinu. Ung-
ér frekari
álft ár til
mt reglu-
galeyfi og
fsnám til
g hálft ár.
pphaflega
unglækna
u erlendis,
Aðrir hafa
tarfsþjálf-
úsum eða
llum aðal-
nni mark-
m í heim-
efin út af
ækna árið
áhuga á að
fara í sérnám í heimilislækningum
hérlendis gætu sótt um námsstöð-
urnar þegar þær væru auglýstar.
Ferlið væri þannig að umsækjend-
urnir væru boðaðir í viðtal þar sem
farið væri yfir skrifleg gögn og
áhugasvið umsækjenda. Eftir að
auglýsinga- og ráðningarferli lyki
færu þeir sem hreppt hefðu stöðurn-
ar aftur í viðtal til kennslustjóra.
Sagði Alma að námið byggðist á
marklýsingunni en væri samt sem
áður einstaklingsmiðað. Lögð væri
áhersla á það að sérsníða nám-
skrána fyrir hvern námslækni fyrir
sig innan ramma reglugerða. Meðal
annars þyrfti að taka tillit til þess
hvort viðkomandi vildi starfa í dreif-
býli eða þéttbýli. Starfsþjálfun getur
verið nokkuð breytileg eftir því
hvaða heilsugæslustöð viðkomandi
tengist.
Alma segir að kennsla í heimilis-
lækningum í Efstaleiti, þar sem hún
starfar, hafi verið hönnuð og prófuð
undanfarin þrjú ár og segir hún
hana vera í stöðugri þróun. Alma tók
fram að margir hefðu komið að þess-
ari þróun og nefndi sína samstarfs-
lækna; Elínborgu Bárðardóttur
kennslustjóra í Efstaleiti, Gunnar
Helga Guðmundsson yfirlækni og
Jörund Kristinsson, fræðslustjóra í
Efstaleiti. Einnig tók Alma fram að
Katrín Fjeldsted hefði séð um Bal-
int-fundi. Alma nefndi einnig að aðr-
ir heimilislæknar, bæði á Reykjavík-
ursvæðinu og landsbyggðinni, hefðu
sýnt mikinn áhuga á framhaldsnám-
inu og unnið ötullega að þróun þess.
Sagðist Alma gjarnan vilja sjá aukin
og formleg samskipti við lands-
byggðina og tók fram að nú þegar
væri einn námslæknir á Norður-
landi. Alma nefndi einnig að jafnvel
mætti bjóða upp á að námslæknar
tækju hluta af náminu úti á landi.
Nemaskipti milli landshluta ykju
víðsýni og dýpkuðu menntunargildi
námsins.
Læknisfræðin er eilífðarnám
Jóhann Ágúst Sigurðsson, pró-
fessor í heimilislækningum, sagði að
samskipti við fólk frá öðrum löndum
væru alltaf nauðsynleg. „Þess vegna
fáum við Bretana hingað til okkar.
Hér við Grímsá hafa þeir upplifað
fallega íslenska náttúru og þeir
kynnast menningu okkar, þekkingu
og viðhorfum og þannig aukast
tengsl þeirra við okkur og landið.
Vegna slíkra tengsla opnast síðar
jafnvel möguleikar á því að þessir
læknar komi hingað aftur á ráð-
stefnur eða sem ferðamenn og lækn-
arnir okkar fari utan til að afla sér
viðhaldsmenntunar. Það má segja
að læknisfræðin sé nokkurs konar
eilífðarnám og sérfræðingar í lækn-
isfræði verða að styrkja það net sem
er í kringum þá til að viðhalda
menntun sinni.“ Varðandi sérnám í
heimilislækningum hérlendis sagði
Jóhann að upp úr 1991 hefði Sigurð-
ur Guðmundsson, núverandi land-
læknir, sem þá var kennslustjóri á
Landspítalanum, haft mikinn áhuga
á því að fjölga kennslustöðum í
heimilislækningum og hefði hann átt
mikinn þátt í að þeim var fjölgað.
Sagði Jóhann að þessar kennslu-
stöður væru aðeins hluti af þeirri
viðleitni að ná sérnáminu í læknis-
fræðinni heim til Íslands. Alltaf
væru einhverjir sem færu til útlanda
til framhaldsnáms en það væri mikill
kostur að geta boðið upp á sérnám í
heimilislækningum hérlendis fyrir
þá sem ekki kæmust annað.
Heildarmarkmiðið væri að allt að
tíu unglæknar færu á hverju ári í
þessa sérgrein á næstu árum og
mikilvægt væri að hafa val um nám
hér heima eða erlendis.
eimilis-
á landi
Morgunblaðið/Theodór
ámskeiði í veiðihúsinu við Grímsá í Borgarfirði.
AÐALHEIÐUR S. Ey-steinsdóttir myndlist-armaður hefur alltafverið mikið afmæl-
isbarn og ætlar í tilefni fertugs-
afmælis síns að bjóða til afmælis-
veislu eins víða um heiminn og
kostur er. „Ég hef alltaf haft
gaman af að eiga afmæli og hef
gert mikið úr deginum fyrir sjálfa
mig og haldið upp á hann, þetta
er minn dagur og mér hefur liðið
eins og drottningu á þessum
degi,“ sagði Aðalheiður.
Hinn 23. júní næstkomandi, á
fertugsafmælisdegi Aðalheiðar,
opnar hún skúlptúrsýningu í
Kjarnaskógi kl. 18 og kl. 19 ætlar
hún að grilla fyrir alla þá sem
vilja koma, á meðan birgðir end-
ast. Næstu 39 daga á eftir verða
opnaðar einkasýningar á verkum
hennar víðs vegar um heiminn.
„Það vill svo skemmtilega til að
strax klukkan átta um kvöldið
verður Jónsmessuganga í Kjarna-
skógi svo fólk getur átt saman
góða stund í skóginum ef vel viðr-
ar. Það getur byrjað á að koma á
sýninguna til mín og farið svo í
gönguna á eftir.“
Aðalheiður segir afmælisdag
sinn vera yndislegan dag, „af því
hann er 23. júní og daginn eftir er
Jónsmessan og því er Jónsmessu-
nóttin alltaf afmælisnóttin mín.
Sem barn bjó ég á Siglufirði og
þá voru ýmsar þjóðsögur í gangi í
kringum Jónsmessuna. Ég fór þá
alltaf að bæjarbrunninum, sem
var rétt hjá húsinu þar sem ég
bjó, og gekk sjö sinnum rangsælis
í kringum hann, tíndi sjö tegundir
af villtum blómum sem ég setti
undir koddann og velti mér nakin
upp úr dögginni, allt það sem átti
að gera til að eiga góða heilsu.“
„Fyrir fimm árum byrjaði ég á
því að hafa ákveðið afmælisþema
og mála eins margar myndir og
árin urðu mörg. Ég gerði myndir
í vikunni áður en ég átti afmæli,
stundum með þátttöku gesta og
gangandi og setti þær svo upp á
vinnustofunni minni þar sem fólk
gat komið í einskonar afmælis-
veislu. Þegar ég var að vinna að
seríunni fyrir seinasta afmælisdag
ákvað ég að ganga alla leið í því
að fá aðra til að vinna með mér
og fékk því börnin mín þrjú, sem
voru þá 18 ára, 15 ára og 6 ára,
til að vinna með mér myndir. Það
var erfitt að sjá hvert okkar hafði
mest gaman af þessu.“
Fljótlega datt henni í hug að
halda 40 sýningar, ekki gera 40
myndir, í tilefni fertugsafmælis-
ins. „Reyndar var fyrsta hug-
myndin sú að standa fyrir 40
uppákomum, því undanfarin ár
hef ég staðið fyrir á vinnustofu
minni uppákomum sem kallast Á
slaginu sex. Þá hef ég boðið alls
konar fólki til að koma á vinnu-
stofu mína og halda erindi eða
fremja gjörninga. Það var allt frá
því að vinkona mín flutti hár-
greiðslustofuna sína yfir til mín í
eina klukkustund yfir í að kjöt-
matsmaður kom og sagði okkur
allt um það hvernig á að meta
kjöt, einnig hefur verið flutt tón-
list og ýmislegt annað.“
Aðalheiður segist hafa verið að
undirbúa umræddar afmælissýn-
ingar allt frá því á síðasta afmæl-
isdegi, en þá fór hún strax í að
búa til sýningar sem voru léttar
og meðfærilegar svo auðvelt væri
að senda verkin út í heim. Mynd-
list hefur verið aðalatvinna Aðal-
heiðar síðustu fjögur árin og hún
hefur því tíma til að afkasta miklu
og á því til mikið af verkum.
„Ég fór ekki af stað með þetta
fyrr en ég var búin að sjá að ég
átti 40 sýningar á lager. Það var
gaman að sjá og skoða hvað ég
hef verið að gera undanfarið og
setja það í samhengi við það sem
ég er að gera í dag. Þetta eru
samt allt nýleg verk, unnin á síð-
ustu tveimur til þremur árum.
Þrátt fyrir að ég hafi átt efni á
sýningarnar á lager hef ég meira
og minna unnið þær upp á nýtt.
Ég framleiði mjög mikið því mér
gefst tími til að vinna að myndlist
frá því að börnin fara í skólann á
morgnana til sjö á kvöldin þegar
ég þarf að fara heim og vera hús-
móðir og móðir. Ég tel mig lán-
sama að geta starfað að myndlist
frá morgni til kvölds.“
Samvinna skemmtileg
„Mér finnst mjög gaman að
vinna með öðrum. Þó svo að næð-
ið á vinnustofunni sé mikilvægt er
ákveðinn tímapunktur í allri
sköpun þegar allt í lagi er að
hleypa öðrum í verkin. Ég hef
fengið alls konar fólk til að mála
skúlptúrana mína, til dæmis aðra
listamenn og börn. Þá gerist eitt-
hvað óvænt því ég hefði sjálf ekki
endilega kosið að gera það á þann
hátt sem gert var. Ástæðan fyrir
því að ég mála verkin en sprauta
þau ekki er sú að ég vil hafa þau
pínu hroðvirknislega gerð, það
verður að vera smágalli í verk-
unum. Það að verkin eru ekki
fullkomin gerir þau bæði lifandi
og skemmtileg enda er smíðin öll
gróf og hrá því verkin eru gerð
úr afgangshráefni. Ég hef verið
mjög heppin í sambandi við það
að fá gefins efni, þótt það komi
fyrir að ég verði að kaupa mér
efni.“
Viðbrögðin við þessari hug-
mynd hafa undantekningalítið
verið mjög góð og þá má telja á
fingrum annarrar handar sem
neituðu Aðalheiði um aðstoð og
það var þá vegna þess að þeir
voru búnir að ráðstafa sér í önnur
verkefni. „Ég vann þetta eins og
keðjubréf, ég byrjaði á því að
hafa samband við vini og kunn-
ingja og fólk sem ég hef gert eitt-
hvað fyrir. Það vildi endurgjalda
mér greiðann og hafði samband
við einhverja aðra sem það þekkti
og þannig vatt þetta upp á sig. Að
lokum kemur þetta allt til mín
aftur og þá er ég komin í sam-
band við alls konar fólk úti í
heimi sem ég þekkti ekki neitt.
Ég hef rekið galleríið Kompuna í
fimm ár og sett meðal annars upp
sýningar eftir listamenn frá
mörgum löndum.
Þeim sem reka gallerí þar sem
mín verk verða sýnd hef ég í stað-
inn boðið að setja upp sýningu í
galleríinu mínu. Ég á von á að
eitthvað af því skili sér í Komp-
una á næsta ári. Mér hefur einnig
verið boðið að koma út með stór-
ar sýningar á suma af þeim stöð-
um sem ég sýni á núna og hugs-
anlega verður af því á næsta ári.“
Misstórar sýningar
„Sýningarnar eru misstórar,
sumar mjög stórar þó að þær séu
ekki allar fyrirferðarmiklar í
póstinum því margar eru á pappír
eða eru litlir skúlptúrar. Ég sendi
14 skúlptúra til Singapúr. Þeir
komust allir í einn vínflöskukassa
en samt verða þeir að stórri sýn-
ingu þegar þeir eru komnir á
staðinn. Þær verða ekki allar
haldnar á stöðum þar sem lista-
sýningar eru venjulega haldnar,
en flestar eru þó í söfnum eða
galleríum. Það kom mér mjög á
óvart hvað margar fengu þar
inni, því fyrirvarinn var svo stutt-
ur. Það var ekkert kappsmál fyrir
mig að komast þar inn, en fólkinu
sem fékk póstinn frá mér fannst
þetta svo spennandi að það vildi
hjálpa mér að setja þetta upp.“
Endanlegur listi er ekki tilbú-
inn enn enda mikið púsluspil að
setja hann saman. „Sem dæmi um
staðsetningar má nefna að það
verða sýningar í Frakklandi, Sví-
þjóð, Kína, Afríku og á nokkrum
stöðum hér á landi, meðal annars
á Mokkakaffi, í Hornbjargsvita, á
Safnasafninu í Eyjafirði og loka-
sýningin verður svo hér á vinnu-
stofunni minni.“
„Markmiðið með þessu öllu
saman er að komast í samskipti
við og kynnast fólki út um allan
heim.“
Aðalheiður kveðst þegar farin
að hugsa fyrir næsta afmælisdegi.
„Þá verður gert 41 verk sem ég
mun senda frá mér hálfkláruð til
ýmissa listamanna út um allan
heim og þeir munu klára verkin
og senda til baka og úr verður
sýning. Sá möguleiki verður einn-
ig fyrir hendi að ég fái hálfkláruð
verk í hendur sem ég mun klára,
aðalmálið er að tveir listamenn
frá ólíkum stöðum vinni verkið.“
Fagnar fertugsafmælinu með myndlistarsýn-
ingum allt frá Hornbjargsvita til Singapúr
Opnar 40 sýning-
ar á 40 dögum
Aðalheiður S. Eysteins-
dóttir, myndlistarmað-
ur á Akureyri, fer ekki
troðnar slóðir við að
halda upp á fertugs-
afmælið. Ásgrímur
Örn Hallgrímsson tók
hús á Aðalheiði og
ræddi við hana.
asgrimur@mbl.is
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Aðalheiður málar einn svananna sem verða á fyrstu sýningunni.
nkaskóla í
út skýrsla
na grunn-
kt borgar-
ært sé að
ð fjölgun
hagslegri
nna þar
kki. Sjálf-
vo í fram-
mlag sem
fi að forð-
Verslunar-
eðal borg-
á við það
reytni og
orgaryfir-
i skilaboð
um að borgarskólarnir séu ekki að
standa sig en ef foreldrar sækjast í
stórum stíl eftir því að setja börn
sín í sjálfstæða skóla. Þannig fái
sveitarfélög tækifæri til að svara
kalli og kröfum íbúa. Þau takmörk
sem hverfisskólarnir setja valfrelsi
foreldranna leiða hins vegar til þess
að samanburður og samkeppni get-
ur ekki komist á milli skóla og
rekstur þeirra er því ósveigjanleg-
ur.
Tillögur til úrbóta
Í lok skýrslunnar nefnir Verslun-
arráð ýmsar tillögur til úrbóta. Þær
eru:
 Breyting á lögum um grunn-
skóla, þannig að 2. mgr. 56. gr.
laganna hljóði svo: „Sveitarfélag
greiði til einkaskóla með hverju
barni sem skólann sækir, fjár-
hæð sem nemur meðaltali af
kostnaði sveitarfélagsins vegna
hvers barns í grunnskóla, skv. 1.
gr.“ Í núverandi mynd segir
greinin að einkaskólar eigi ekki
kröfu til styrks af almannafé.
 Hverfaskipting grunnskóla
sveitarfélaganna verði afnumin
og landið eitt skólaumdæmi.
 Sveitarfélögum verði gefið svig-
rúm til að hafa áhrif á stjórnun
og rekstur skóla.
 Að Námsgagnastofnun verði
lögð niður og að gerð og útgáfa
kennsluefnis verði styrkt með
beinum hætti ef þess gerist þörf.
 Að stóru sveitarfélögin beiti sér
fyrir tilraunaverkefnum á sviði
einkareksturs grunnskóla.
Áherslan frá veitanda þjónust-
unnar yfir til notandans
Þór Sigfússon framkvæmdastjóri
Verslunarráðs sagði í samtali við
Morgunblaðið að tilgangurinn með
gerð skýrslunnar hafi verið sá að
efla umræðu um þetta mikilvæga
stig menntunar. „Við viljum færa
áhersluna á notandann og gefa for-
eldrum aukið vald. Hið opinbera
mun samkvæmt okkar tillögum
halda áfram að greiða fyrir mennt-
unina, okkar tillögur ganga ekki
sérstaklega út á skólagjöld heldur
út á fjölbreytni. Út frá því sem verið
hefur að gerast í háskólalífinu þá
teljum við mikil tækifæri til að
skapa blómaskeið í grunnskólum.
Það sem við teljum athugavert við
þær hugmyndir sem komið hafa
fram hjá Reykjavíkurborg um
einkarekna grunnskóla er sú niður-
staða borgaryfirvalda að það sé
óhagkvæmt að reka tvöfalt kerfi og
að í því felist ákveðinn vítahringur.
Með því er verið að segja að val for-
eldra geti ekki gengið. Ef við tökum
upp annað kerfi en það sem við höf-
um í dag þá eigum við það á hættu
að einn skóli verði vinsæll og það
halli á annan. Þetta getur svo leitt
til þess að það þarf að byggja við
þann vinsælli á meðan að rýmið
stendur autt í þeim óvinsælli. Við
segjum að þetta sé einfaldlega það
sem þarf að gerast, markaðurinn
þarf að fá svör í þessu eins og á öðr-
um sviðum. Þess vegna teljum við
niðurstöðu Reykjavíkurborgar að
hafna tvöföldu kerfi vera afleita.“
m stöðu einkarekinna grunnskóla
ekstur
ólanna
+', -''
+', -''