Morgunblaðið - 25.07.2003, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 25. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SIV Friðleifsdóttir, umhverfisráð-
herra, hefur ákveðið að banna allar
rjúpnaveiðar næstu þrjú árin og tek-
ur bannið gildi strax í haust og gildir
út árið 2005 en veiðar verða leyfðar
aftur árið 2006. Að sögn Sivjar var
ekki um óskastöðu að ræða en ástand
rjúpnaveiðistofnsins og höfnun Al-
þingis á tillögu um sölubann á rjúp-
um á almennum markaði nú í vor
liggi til grundvallar ákvörðun henn-
ar um að banna veiðar. Hún tekur
fram að bannið gildi ekki til fram-
búðar.
„Ég hef heyrt þau rök að þessar
tillögur muni leiða til rjúpnaveiði-
banns um alla eilífð hér á landi en
það er alls ekki raunin, rjúpnaveiðar
munu hefjast hér árið 2006 en vænt-
anlega í eitthvað breyttu formi. Ég
er mjög viss í minni trú að ég sé að
taka rétta ákvörðun miðað við þá
stöðu sem nú er. Þessi ákvörðun er
tekin á þeim grundvelli að veiðar
hefjist aftur árið 2006. Auðvitað veit
maður ekki hvernig staðan verður þá
en það er mjög líklegt að stofninn
fari í uppsveiflu núna næstu ár,“ seg-
ir Siv.
Skotveiðimenn
gagnrýna veiðibannið
Sigmar B. Hauksson, formaður
Skotveiðifélagsins, segir að skot-
veiðimenn séu ósáttir. „Þessi ákvörð-
un kemur í bakið á okkur. Við töldum
að hægt væri að grípa til annarra að-
gerða til að draga úr veiðum en ráð-
herra léði ekki máls á því og lítur
framhjá áliti eigin stofnunar, sem er
veiðistjórnunarsvið Umhverfisstofn-
unar. Þessi ákvörðun mun auk þess
hafa ýmsar aukaverkanir, veiði-
kortakerfið mun skaðast og veiðar í
öðrum stofnum munu aukast, til
dæmis veiðar á gæs. Eins og þetta er
lagt upp í dag verða ekki leyfðar
rjúpnaveiðar hér aftur, því haft er að
viðmiði að byggja upp rjúpnastofn-
inn eins og hann var í byrjun síðustu
aldar en allar aðstæður eru öðruvísi í
dag og gera það að verkum að stofn-
arnir verða ekki byggðir upp aftur í
það mikla hámark sem var þá.“
Aðspurð um viðbrögð skotveiði-
manna segist umhverfisráðherra
hafa átt gott samstarf við Skotveiði-
félag Íslands en þær tillögur sem fé-
lagið lagði fram hafi hins vegar ekki
gengið nógu langt og því hafi hún
ekki getað fallist á þær. „Ég veit til
þess að það eru veiðimenn sem eru
ánægðir með þessar tillögur [um
veiðibann] og styðja þær þannig að
það eru blendin viðbrögð, sem er
eðlilegt því við erum vön því að geta
gengið að rjúpinni hér á Íslandi. En
nú er komið að því að það þarf að
endurskoða sóknina í stofninn sök-
um þess hve hann er í döpru ásig-
komulagi og þetta er sú aðferð sem
við grípum til,“ segir Siv.
Ráðherra hyggst setja á laggirnar
sjö manna nefnd, skipaða hagsmuna-
aðilum, sem gera á tillögur um
hvernig veiðum verður háttað eftir
að banninu hefur verið aflétt. Nefnd-
in mun fjalla um lengd veiðitímabils-
ins, verndarsvæði, aðgengi að veiði-
svæðum og veiðiaðferðir auk þess
sem nefndin fer yfir hugsanlegar
leiðir við að stýra rjúpnaveiðum,
t.a.m að setja á fót veiðikvóta. Áætl-
að er að nefndin skili tillögum haust-
ið 2005 og búist er við að ný lög verði
samþykkt vorið 2006.
Deilt um aðferðir
Ljóst hefur verið um nokkurt
skeið að ástand rjúpnastofnsins er
ekki gott. Í ágúst í fyrra kynnti Nátt-
úrufræðistofnun mat sitt á ástandi
stofnsins og kom þar fram að hann
hefur farið minnkandi undanfarin 50
ár. Hagsmunaaðilar voru allir sam-
mála um að draga yrði úr sókn í
stofninn en ekki var samstaða um
hvaða aðferðum ætti að beita. Á Al-
þingi í vetur lagði umhverfisráð-
herra til að sett yrði sölubann á rjúp-
ur en tillagan var felld á þingi í
kjölfar synjunar umhverfisnefndar.
Í framhaldinu af niðurstöðu þings-
ins óskaði umhverfisráðuneytið eftir
tillögum Náttúrufræðistofnunar um
aðgerðir og lagði stofnunin þá til að
sett yrði fimm ára veiðibann á rjúp-
ur. Leitað var eftir umsögnum hags-
munaaðila við þessum tillögum.
Fuglaverndarfélag Íslands og
Rjúpnaverndarfélagið studdu tillög-
ur Náttúrufræðistofnunar um bann
en bæði Skotveiðifélag Íslands og
Umhverfisstofnun telja að algert
bann við rjúpnaveiðum sé of róttækt.
Í staðinn er lagt til að stytta veiði-
tímabilið, að banna veiðar á
ákveðnum dögum og að ákveðin
veiðisvæði verði friðuð. Í umsögn
sinni leggur Skotveiðifélagið jafn-
framt áherslu á að um fimm þúsund
manns stundi rjúpnaveiðar og ferða-
þjónustan fái tekjur upp á 55 millj-
ónir króna á ári vegna veiðanna.
Í greinargerð Náttúrufræðistofn-
unar til ráðherra er farið yfir um-
sagnir Umhverfisstofnunar og Skot-
veiðifélagsins. Náttúrufræðistofnun
telur að stytting veiðitímabilsins nái
ekki að halda veiðunum niðri þar
sem stærstur hluti veiða eigi sér stað
fyrstu vikur veiðitímabilsins. Ólafur
Nielsen, fuglafræðingur hjá Nátt-
úrufræðistofnun, telur að með banni
á veiðum séu stjórnvöld að taka fyrir
þann þátt í afföllum rjúpunnar sem
þau geti haft áhrif á og tryggja að
væntanleg uppsveifla í rjúpnastofn-
inum verði nægjanleg. Að sögn Ólafs
hafa síðustu uppsveiflur í stofninum
verið um 25% en þær ættu að vera
um 50%.
Rjúpnaveiðar
bannaðar í þrjú ár
Morgunblaðið/Arnaldur
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra kynnti ákvörðun sína um að banna
rjúpnaveiðar í þrjú ár á blaðamannafundi í gær.
Skotveiðimenn gagnrýna ákvörðun Sivjar Friðleifsdóttur umhverfisráðherra
PÉTUR H. Blöndal, formaður efna-
hags- og viðskiptanefndar Alþingis,
segir að með því að boða fulltrúa Sam-
keppnisstofnunar, ríkislögreglustjóra
eða ríkissaksóknara og fulltrúa olíufé-
laganna þriggja á fund nefndarinnar,
þar sem ræða á stöðu rannsóknar
Samkeppnisstofnunar á meintum
brotum olíufélaganna á samkeppnis-
lögum, sé sú hætta fyrir hendi að
fundurinn breytist í réttarhöld þar
sem mættir séu fulltrúar ákæruvalds
og sakborninga í umræddu máli Sam-
keppnisstofnunar. Þingmenn Sam-
fylkingarinnar í efnahags- og við-
skiptanefnd fóru aftur á móti fram á
það í vikunni að þessir aðilar yrðu
boðaðir á fund nefndarinnar sem
halda á fyrir hádegi í dag.
„Ég tel ekki eðlilegt að löggjafar-
samkundan sé að standa að réttar-
höldum með hliðsjón af þrískiptingu
valdsins. Það er dómaranna og dóms-
valdsins að dæma,“ segir Pétur. Hann
segist almennt þeirrar skoðunar að
Alþingi eigi ekki að fjalla um einstök
mál sem séu „í raun fyrir dómstól-
um“. Honum finnst þó í lagi að
Alþingi ræði um Samkeppnisstofnun
sem slíka og í hvaða farveg hennar
mál séu að fara og hvort sá farvegur
sé of flókinn, þ.e. með tilliti til þess
hvort rétt sé að einfalda hann. „En
einnig finnst mér að það þurfi að
upplýsa hvernig á því standi að þessi
skýrsla [frumskýrsla Sam-
keppnisstofnunar um olíufélögin] sem
á að vera trúnaðarmál sé komin fram í
dagsljósið og í opinbera umræðu.“
Pétur kveðst þó ætla að leggja um-
rædda beiðni Samfylkingarmanna
fyrir nefndina í dag og verði hún sam-
þykkt verður boðaður framhalds-
fundur í nefndinni.
Alþingi verði upplýst
Fundur efnahags- og viðskipta-
nefndar í dag er haldinn að frum-
kvæði fulltrúa Samfylkingarinnar í
nefndinni en þeir vilja að nefndin
verði upplýst um stöðu fyrrgreindrar
rannsóknar Samkeppnisstofnunar.
Lúðvík Bergvinsson, þingmaður
Samfylkingarinnar, segir að beiðni
Samfylkingarmanna um að fulltrúar
ríkissaksóknara eða ríkislögreglu-
stjóra, Samkeppnisstofnunar og olíu-
félaganna þriggja verði einnig á fund-
inum sé í fyrsta lagi byggð á því að
rannsókn Samkeppnisstofnunar á
meintum brotum olíufélaganna á
samkeppnislögum varði hagsmuni al-
mennings mjög miklu. „Því er mik-
ilvægt í ljósi umræðunnar að Alþingi
sé vandlega upplýst um þetta mál,“
segir hann. Lúðvík segir í öðru lagi
mikilvægt að Alþingi átti sig á því
hvort rétt sé að endurskoða sam-
keppnislögin að einhverju leyti í ljósi
þess sem gerst hefur í þessu máli og í
þriðja lagi segir hann að Alþingi, sem
hafi með fjárveitingavaldið að gera,
þurfi að meta hvort fjárskortur komi í
veg fyrir að Samkeppnisstofnun geti
lokið rannsóknum á borð við þá sem
hér um ræðir á „viðunandi tíma“.
Efnahags- og viðskiptanefnd
Alþingis fundar í dag
Alþingi standi ekki
í réttarhöldum
ALÞJÓÐLEGA knattspyrnuhátíðin
VISA REY CUP var sett í annað
sinn í Laugardal síðdegis í gær.
Gengið var fylktu liði í skrúðgöngu
frá Laugardalshöll að Laugardals-
velli. Hátíðin er haldin af knatt-
spyrnufélaginu Þrótti og ÍT-
ferðum. Í ár keppa alls 62 lið, en
voru 32 í fyrra. Markmið aðstand-
enda var að hafa um 50 til 60 lið í
ár, og stefnt að 75 liða keppni að
ári. Erlend lið eru einnig mætt til
leiks, frá Bandaríkjunum, Fær-
eyjum og Bretlandi. Þátttakendur
eru alls um níu hundruð talsins, og
eflaust verður mikið fjör í Laug-
ardalnum næstu daga, enda jafn-
hliða keppni staðið fyrir fjöl-
breyttri skemmtidagskrá. Á
dagskrá er meðal annars sundlaug-
arpartý og grillveisla í Fjölskyldu–
og húsdýragarðinum.
Morgunblaðið/Kristinn
Það var sannarlega margt um manninn og mikið fjör í Laugardalnum í gærdag.
Fjörugir boltaleikar
í Laugardalnum
SNORRI H. Jóhannesson, bóndi á
Augastöðum í Borgarfirði og
reyndur rjúpnaveiðimaður, fagnar
friðun rjúpunnar, en telur mik-
ilvægt að þegar friðun verði aflétt
að nýju verði eftirlit hert til þess að
reglum verði framfylgt og ekki rati
í sama óefni og nú.
„Ég barðist fyrir því að stofninn
yrði friðaður síðastliðið haust og
fagna því að friðun hafi náð fram
að ganga að þessu sinni. Ég skaut
enga rjúpu síðastliðinn vetur vegna
þess að ég taldi nauðsynlegt að gefa
stofninum færi á að rétta úr kútn-
um,“ sagði Snorri í samtali við
Morgunblaðið. Telur hann mik-
ilvægt að sjá megi hvort veiðarnar
eða annað gangi svo mjög á stofn-
inn og eftir þessi ár muni það koma
í ljós.
Fagnar
friðun
rjúpunnar
Morgunblaðið/Sverrir