Morgunblaðið - 28.07.2003, Blaðsíða 14

ERLENT
14 MÁNUDAGUR 28. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
UPPREISN filippseyskra hermanna lauk frið-
samlega í gærkvöldi er hátt í 300 vopnaðir her-
menn, sem tekið höfðu á sitt vald verslanamið-
stöð í fjármálahverfinu í Manila, féllust á að
leggja niður vopn og gefast upp. Forseti landsins,
Gloria Arroyo, sagði í sjónvarpsávarpi að upp-
reisninni væri lokið, og að forsprakkarnir hefðu
fallist á að koma fyrir herrétt.
Uppreisnarmennirnir tóku Ayala-miðstöðina í
Makati-hverfinu á sitt vald snemma í gærmorg-
un, tóku þar um 300 manns í gíslingu, þ.á m.
marga erlenda ríkisborgara og var í þeirra hópi
sendiherra Ástralíu. Sökuðu uppreisnarmennirn-
ir Arroyo og varnarmálaráðherrann, Angelo
Reyes, um spillingu og kröfðust afsagnar þeirra.
Hermenn hollir stjórninni umkringdu verslana-
miðstöðina.
Eftir langar samningaviðræður lauk uppreisn-
inni um klukkan tíu í gærkvöldi að staðartíma,
eða um klukkan tvö síðdegis að íslenskum tíma.
Gíslunum hafði áður verið sleppt. Á meðan deil-
unni stóð lýstu fjölmörg ríki, þ.á m. Bandaríkin
og Ástralía, auk margra Asíuríkja, yfir stuðningi
við Arroyo, en hún komst til valda á Filippseyjum
í friðsamlegri uppreisn hersins fyrir tveim árum.
Fyrir uppreisnarmönnunum fóru ungir her-
menn sem sökuðu Arroyo m.a. um að hafa sett á
svið hryðjuverk á Suður-Filippseyjum til að
knýja fram stuðning frá Bandaríkjamönnum. Sá
orðrómur var á kreiki í Manila í síðustu viku að
fámennur hópur í hernum væri að leggja á ráðin
um að steypa Arroyo af stóli, en hún gerði lítið úr
þeim og kvaðst hafa átt fund með ungum yf-
irmönnum í hernum sem hefðu verið ósáttir við
launin sín og meinta spilliingu.
Byrjuðu að syngja
Fréttamaður AP í Manila sagði atburðarásina í
gær hafa verið hina furðulegustu frá upphafi til
enda. Þegar uppreisnarmennirnir hefðu fallist á
að gefast upp hefðu þeir aftengt sprengjur sem
þeir hefðu verið búnir að koma fyrir í versl-
anamiðstöðinni og borið öll vopn sín út í rútur
sem biðu þeirra og fluttu þá aftur til búða þeirra.
Í einni rútunni hefði hópur þeirra allt í einu byrj-
að að syngja og kyrjað: „Ég var að vinna við
brautarteinana.“
Hermennirnir voru enn í einkennisbúningum
sínum, sem Arroyo sagði þá hafa flekkað, en
sumir höfðu tekið niður rautt armband er þeir
höfðu sett upp til að sýna að þeir hefðu látið af
hollustu við forsetann. Hermenn í liðinu sem um-
kringdu þá voru með hvít armbönd til að sýna
hollustu sína við Arroyo, en vel fór á með upp-
reisnarmönnunum og þeim sem sátu um þá.
Þetta var í áttunda sinn á sautján árum sem
hermenn gera uppreisn á Filippseyjum og hafa
forsetar og ríkisstjórnir þar oft fallið í slíkum
uppreisnum. En ekki í gær, og þótti mörgum Fil-
ippseyingum lítið til koma. Gekk lífið sinn vana-
gang víðast hvar í höfuðborginni meðan á um-
sátrinu í fjármálahverfinu stóð, en það var sýnt
beint í sjónvarpi.
Erlendu ríkisborgararnir sem teknir voru í
gíslingu voru flestir gestir á hótelum sem eru í
verslanamiðstöðinni, en þeir fengu að fara frjálsir
ferða sinna fljótlega. Þeir virtust ekki allir mjög
óttaslegnir. „Hvað er um að vera? Er uppreisn?“
spurði ástralskur fyrirtækisforstjóri sem sást
koma hlaupandi út úr hóteli sínu með golfpoka á
öxlinni, framhjá hópi fréttamanna. Þegar honum
var sagt hvað var á seyði hristi hann höfuðið og
sagði þetta einkar slæmt fyrir efnahagslíf lands-
ins. „Það koma engir fjárfestar ef það eru alltaf
uppreisnir. Þetta er fáránlegt.“
Furðulegri uppreisn lýkur
friðsamlega á Filippseyjum
Manila. AFP, AP.
AP
Fjölmiðlamenn hópast að einum uppreisnarmannanna sem tóku á sitt vald verslanamiðstöð í fjármálahverfinu í Manila á Filippseyjum í gær.
PORTÚGALSKI trésmiðurinn
Jose Gomes ætlar að láta grafa
sig í þessari viðareftirlíkingu af
Mercedes Benz 220 CDI, sams-
konar bíl og hann ekur nú á.
Gomes, sem er 69 ára og hættur
störfum, hefur verið undanfarið
ár að smíða sér þessa kistu og
kveðst tilbúinn til að halda í
henni yfir móðuna miklu. Hann
kveðst þó vona að það verði ekki í
bráð.
EPA
Á Benz í gröfina
EITRAÐAR, ástralskar kóngu-
lær hafa lagað sig að kaldara and-
rúmslofti og er nú hætta á að þær
verði að alþjóðlegri plágu, að því
er Robert Raven, kóngulóa- og
sporðdrekafræðingur við Queens-
landsafnið í Ástralíu segir.
Um er að ræða svonefndar
rauðbakskóngulær (e. redback),
og segir Raven að talið sé að
nokkrar slíkar hafi borist með ol-
íuskipum til Japans og hafi þar
þróað með sér nýjan hæfileika til
að lifa af í kaldara loftslagi.
Rauðbakskóngulærnar eru svo
nefndar vegna þess að á baki
þeirra er rauð rönd. Kvendýrin
eru annars svört eða dökkbrún og
er bit þeirra sárt. Þær eru ná-
skyldar annarri kónguló, hinni
svonefndu svörtu ekkju, sem
þrífst á norðlægum slóðum, og líta
eins út, nema hvað svarta ekkjan
hefur ekki rauðu röndina á bakinu.
Þessar kóngulær eru algengar í
Ástralíu, en bit kvendýranna get-
ur verið banvænt. Þó hefur enginn
látist af völdum bits þessara átt-
fætlinga síðan móteitur var búið
til á sjötta áratugnum.
Raven segir að sá fjöldi rauð-
bakskóngulóa sem fundist hafi á
Hineno-járnbrautarstöðinni í
Osaka í Japan væri svipaður og
finna mætti í óbyggðum Ástralíu á
sumrin. Þá hefðu nokkrar rauð-
bakskóngulær fundist í Belgíu.
„Þegar hún hefur einu sinni lagt
undir sig Osaka eru ekki margir
staðir í heiminum þar sem þessi
kónguló getur ekki lifað ham-
ingjusamlega,“ sagði Raven.
„Þetta er gamla sagan um að þeir
hæfustu lifi af, einungis þeir sem
geta aðlagast halda áfram að vera
til.“
Eitraðar kóngulær
leggja land undir fót
Sydney. AFP.
Eins og
kjarna-
sprenging
Moskvu. AFP.
STÓR loftsteinn, sem féll til jarðar í
Írkútsk í Síberíu í september síðast-
liðnum, sprakk með sama krafti og
meðalstór kjarnorkusprengja og
lagði í auðn 100 ferkílómetra stórt
svæði. Skýrðu rússneskir vísinda-
menn frá þessu fyrir skemmstu.
Leiðangur 10 vísindamanna komst
ekki til staðarins fyrr en um miðjan
maí en hann er mjög afskekktur, í
skógivöxnu fjalllendi í Bodaibo,
n-austur af Írkútsk og Baíkalvatni.
„Á 100 ferkílómetra svæði hafði
allur trjágróður lagst út af eins ger-
ist við atburði af þessu tagi,“ sagði
leiðangursstjórinn, Vadím Tsjern-
obrov, í Moskvu á föstudag. Sagði
hann, að steinninn hefði sprungið áð-
ur en hann kom til jarðar og skilið
eftir sig 20 gíga, flesta um 20 metra
breiða. Voru ummerkin eftir stein-
inn og sprenginguna sýnd á mynd-
bandi, sem vísindamennirnir tóku
upp.
Loka Kór-
eustríðsins
minnst
FYRRVERANDI hermenn komu
saman í bænum Panmunjom á landa-
mærum Suður- og Norður-Kóreu í
gær til að minnast þess að klukkan
tíu í gærmorgun voru liðin 50 ár síðan
Kóreustríðinu lauk með undirritun
vopnahléssáttmála 27. júlí 1953. Um
1.200 hermenn frá Kóreu, Bandaríkj-
unum, Ástralíu og víðar voru við-
staddir athöfn til minningar um
stríðslokin.
Í Seoul, höfuðborg Suður-Kóreu,
flutti Roh Moo-hyun forseti ávarp og
hvatti Norður-Kóreumenn til að láta
af kjarnavopnasmíði sinni, um leið og
þeir gerðu það myndi þá ekki skorta
aðstoð frá nágrönnum sínum og al-
þjóðasamfélaginu.
Í Norður-Kóreu blöktu rauðir fán-
ar á miðtorgi Pyongyang í minningu
sigursins árið 1953 en áróðursvél
norður-kóreska kommúnistaflokks-
ins hefur aldrei viðurkennt annað en
að Norður-Kóreumenn hafi farið með
sigur af hólmi. Norður-kóreskir her-
menn og borgarar lögðu blóm við
styttu af fyrrverandi leiðtoga sínum
Kim Il Sung sem hóf Kóreustríðið
með innrás í Suður-Kóreu.
Um fimm milljónir manna létust,
særðust eða týndust í stríðinu sem
stóð í rúm tvö ár en Bandaríkjamenn,
Bretar og Ástralar voru meðal þjóða
sem lögðu Suður-Kóreumönnum lið.
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
BAREIGENDUR og veitingahúsa-
rekendur í New York, ásamt hags-
munasamtökum reykingamanna,
hafa ákveðið að fara í mál gegn
stjórnvöldum í New York-ríki vegna
hertrar löggjafar um bann við reyk-
ingum á öldurhúsum og veitingastöð-
um, sem tók gildi í öllu ríkinu í síðustu
viku. Er markmiðið með lögsóknun-
um að fá banninu hnekkt.
Yfirvöld í New York-borg bönnuðu
reykingar á börum og veitingahúsum
í marz sl., en nú tekur bannið gildi í
öllu New York-ríki. Veitingahúsarek-
endur kvarta yfir því að bannið hafi
dregið mjög úr veltu og hagsmuna-
samtök reykingamanna segja bannið
gerræðislegt og stríða gegn stjórnar-
skrárvörðum réttindum borgaranna.
Fulltrúarnir sem sömdu reglurnar
færðu m.a. þau rök fyrir banninu að
það myndi bjarga lífi hundraða starfs-
manna á börum og veitingahúsum,
sem innöndun reyks frá reykjandi
gestum kynni annars að leiða til
dauða.
Í mál gegn
reykinga-
banni
New York. AFP.