Morgunblaðið - 28.07.2003, Blaðsíða 18

MINNINGAR
18 MÁNUDAGUR 28. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Valgerður Krist-ín Gunnarsdóttir
fæddist í Skarði í
Gnúpverjahreppi 25.
febrúar 1940. Hún
lést á kvennadeild
Landspítalans 18.
júlí síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
sr. Gunnar Jóhann-
esson prestur í
Skarði, f. 7. júní
1904, d. 14. febrúar
1965, og Áslaug
Gunnlaugsdóttir,
kennari, f. 2. ágúst
1900, d. 25. ágúst
1980. Systkini Valgerðar eru
Alexía Margrét, kennari, f. 27. júní
1936, maki Friðrik Sigfússon, Sig-
ríður Svava, veitingamaður, f. 12.
apríl 1942, maki Björn Kristjáns-
son, Jóhannes Magnús, læknir, f.
24. desember 1945, maki Guðrún
Sigurjónsdóttir.
Hinn 28. október 1967 giftist
1968, er Valgerður, f. 25. júní
1990. 2) Gunnlaugur, viðskipta-
fræðingur og löggiltur endurskoð-
andi, f. 30. október 1968, maki
Björk Þorsteinsdóttir, f. 29. júní
1967. Sonur þeirra er Kormákur
Breki, f. 12. maí 1998. Synir Bjark-
ar og Kristins Friðrikssonar eru
Friðþór Örn, f. 18. október 1984,
og Bjarki Freyr, f. 1. júlí 1989.
Valgerður ólst upp í Skarði en
fluttist þaðan til Reykjavíkur 1965
og starfaði þá hjá Fiskveiðasjóði
Íslands. Þau Kristinn hófu búskap
í Hveragerði 1967. Haustið 1973
fluttust þau að Eiðum í Eiðaþinghá
þar sem hún gerðist kennari og
Kristinn skólastjóri. Á Eiðum voru
þau í 20 ár að undanskildu árinu
1980-1981, er þau dvöldu í Dan-
mörku. Fluttu síðar að Egilsstöð-
um þar sem Kristinn varð bæjar-
stjóri en hún hélt áfram að starfa á
Eiðum.
Síðla sumars 1994 fluttu þau til
Reykjavíkur en settust síðan að í
Kópavogi. Valgerður hóf störf hjá
Félagsstofnun stúdenta og Krist-
inn varð fræðslustjóri í Kópavogi
og síðan starfsmaður Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga.
Útför Valgerðar verður gerð frá
Kópavogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30. Jarðsett
verður að Kotströnd í Ölfusi.
Valgerður eftirlifandi
manni sínum, Kristni
Jóni Kristjánssyni,
kennara, f. 5. ágúst
1941. Foreldrar hans
voru Kristján Ey-
steinsson bóndi á
Hjarðarbóli í Ölfusi, f.
29. júlí 1910, d. 16.
febrúar 1967, og Hall-
dóra Þórðardóttir,
húsfreyja, f. 10. júní
1918, d. 21. janúar
1994. SonurValgerðar
og Sigurjóns Helga-
sonar, verkfræðings,
f. 16. apríl 1937, er
Magnús, rafeindavirki, f. 3. mars
1962, maki Guðbjörg Gunnarsdótt-
ir, f. 4. janúar 1966, og eiga þau
Herdísi, f. 11. mars 1988, Hákon,
Kjartan og Sverri, f. 16. nóvember
1993. Synir Valgerðar og Kristins
eru: 1) Kristján, fiskifræðingur, f.
22. september 1967, dóttir hans og
Guðbjargar Egilsdóttur, f. 1. maí
Hinn örlagaríka dag 11. septem-
ber árið 2001 breyttist heimsmyndin
í hjörtum okkar. Þá fengum við vitn-
eskju um sjúkdóminn sem á endan-
um lagði okkar ástkæru móður,
tengdamóður og ömmu að velli. Við
sitjum nú og lítum yfir farinn veg og
minningarnar streyma fram. Sam-
bland af kærleika, söknuði, gleði og
sorg.
Kærleikur var ríkur í fari hennar.
Hún lét sér annt um allt sem var
minni máttar, jafnt mannfólkið sem
hafði orðið undir í lífinu sem fuglana
sem börðust úti í stórhríð og kulda.
Við nutum óspart þessa eiginleika
hennar ásamt umhyggju fyrir vel-
ferð okkar. Þau voru ófá símtölin
sem við áttum eftir að við fluttum
norður. Þá var eins og áður skrafað
um allt milli himins og jarðar; heims-
málin rædd, þessi óréttlætanlegu
stríð, hvað betur mætti fara í pólitík-
inni, siðferði í viðskiptum og spilling
í stjórnsýslu, lífsgæðakapphlaupið,
hvort maðurinn væri ekki kominn
langt frá uppruna sínum og hvort
heimurinn væri að þróast til hins
betra eða verra. Á heimspekilegan
máta gátum við endalaust skipst á
skoðunum og þannig þroskast og
víkkað sjóndeildarhringinn.
Söknuður er nú greyptur í vitund
okkar og missir okkar er mikill. Við
áttum eftir að ræða svo margt og
finna nýja fleti á óteljandi málum.
Við söknum þess að njóta ekki leng-
ur visku hennar, hversu víðlesin hún
var og vel máli farin. Við söknum
ilmsins úr eldhúsinu þegar við kom-
um í heimsókn, ýmist var verið að út-
búa kræsingar eða setja saman
skreytingar úr efnivið sem tíndur
var úti í náttúrunni. Auðvitað feng-
um við síðan að njóta góðs af þessum
listahæfileikum hennar.
Gleði yfir því sem hún gaf okkur
fyllir hugann; lopapeysurnar góðu
ásamt öllu því sem hún hefur fært
okkur; allur sá ómetanlegi stuðning-
ur sem hún veitti okkur hvenær sem
á þurfti að halda. Þá voru orð óþörf.
Hún vissi hvenær hennar var þörf.
Hún þekkti okkur öll, vissi hvað
hvert og eitt vanhagaði um og gaf
okkur ráð sem endurspegluðu vænt-
umþykju hennar. Einhvern veginn
var ekkert kynslóðabil. Minningarn-
ar um hana og allt sem hún skildi eft-
ir sig ylja okkur og gleðja.
Sorg yfir því að fá ekki að njóta
fleiri ára saman. Það var svo margt
eftir ógert. Okkur hættir til að halda
að tíminn sé óendanlegur. Með frá-
falli hennar erum við rækilega minnt
á að lífsklukkan gengur áfram eins
og allt annað. Eitt er þó víst að mis-
jafnt er hversu löngum tíma hverjum
og einum er úthlutað á þessari jörð.
Það sem máli skiptir er að nýta hann
vel. Við þökkum fyrir þann tíma sem
hún gaf okkur og geymum hann vel í
minningunni. Við biðjum góðan Guð
að varðveita hana og gefa okkur
styrk í sorginni og huggum okkur við
þá vissu að vel verði tekið á móti okk-
ur þegar lífsklukka okkar hættir að
tifa.
Blessuð sé minning hennar.
Gunnlaugur, Björk og synir.
Tengdamóðir mín Valgerður
Kristín Gunnarsdóttir, eða Vala
Stína eins og hún var oftast kölluð,
hefur nú kvatt okkur og lagt af stað í
ferðina sem bíður okkar allra. Árið
1982 hitti ég Völu Stínu í fyrsta
skipti er ég kom á heimili hennar og
Kristins á Eiðum. Þessi svipfríða,
röska og ákveðna kona varð síðan
tengdamóðir mín og kær vinkona.
Það sem einkenndi Völu var mikil
lífsgleði og glaðværð, áhugi á mönn-
um og málefnum og ekki síst um-
hyggja hennar og ræktarsemi við
samferðafólk sitt og er ég ein af þeim
sem naut þess í ríkum mæli. Oft
göntuðumst við með það okkar á
milli þegar hún mætti, boðin og búin,
að aðstoða mig við börn og bú, að
hún myndi fá mína aðstoð á efri ár-
um. En örlögin haga því þannig að ég
fæ ekki tækifæri til þess og svíður
mér það sárt.
Dýrmætar minningar liðinna ára
verða nú að veita okkur huggun og
styrk því skarðið er stórt sem mín
kæra Vala Stína skilur eftir.
Guðbjörg.
Lítið telpukorn hefur krotað nafn-
ið sitt með nagla djúpt í glugga-
kistuna í eldhúsinu. Faðir hennar
atyrðir hana og útskýrir hversu al-
varlegt brotið er og þeim mun verra
þar sem þau eigi ekki einu sinni hús-
ið. Sú stutta svarar að bragði að hún
viti það alveg, ríkið eigi húsið en guð
eigi sig og því komi engum öðrum
þetta við.
Telpan vex upp, verður stoð og
stytta foreldranna við búskapinn og
steinhættir að krota.
Tíminn líður við leik og störf og
systurnar verða meira en bara syst-
ur, þær bindast órjúfandi vináttu-
böndum.
Svo eitt haustið er hún flogin aust-
ur á land með Kristni og strákunum
sínum þremur til að verja þar mann-
dómsárunum. Þau ár eru henni góð,
oft annasöm en skemmtileg og gjöf-
ul. Ógleymanleg eru öll sumrin með
fjölskyldunni fyrir austan, göngu-
ferðir í Eiðaskógi, róður á vatninu,
sumarnótt í Loðmundarfirði og svo
mætti lengi telja.
Sumt fólk hefur einstakt lag á því
að gera lífið meira og minna að ein-
hvers konar veislu. Það er sama
hvort setið er flötum beinum á Grá-
bræðratorgi, staðið á syðsta odda
Afríku í slíku hífandi roki að „augna-
lokin á manni fjúka upp“ eins og hún
orðaði það eða setið er við eldhús-
borðið hennar og spjallað, allt verður
einhvern veginn að hátíð hjá Völu
Stínu.
Systir okkar var fáum lík. Hún var
geðrík en að sama skapi afar geðgóð.
Okkur fannst hún alveg ótrúlega fal-
leg og kærleiksrík. Og svo var hún
bara alveg óborganlega skemmtileg
og skörp.
Hún, sem risti nafn sitt með svo
eftirminnilegum hætti forðum daga,
hefur greypt það í hug okkar og það-
an verður það ekki afmáð.
Þökk sé henni fyrir allt sem hún
var.
Með orðum Snorra Hjartarsonar
kveðjum við hana að sinni.
Hver vegur að heiman
er vegur heim.
– – –
En handan við fjöllin
og handan við áttirnar og nóttina
rís turn ljóssins
þar sem tíminn sefur.
Inn í frið hans og draum
er förinni heitið.
Alexía og Svava.
Haustið er komið handan yfir sæinn,
hvarmaljós blárrar nætur dökkna af kvíða
Og þungar slæður hylja hárið síða,
hárbrimið gullna er lék sér frjálst við blæinn
og seiddi í leikinn sólskinsrjóðan daginn;
nú sest hann grár og stúrinn upp til hlíða
og veit að það er eftir engu að bíða,
allt gengur kuldans valdi í haginn.
Þessar fallegu hendingar Snorra
Hjartarsonar um haustið leita á hug-
ann nú þegar við kveðjum Völu Stínu
systur mína, þrátt fyrir að hásumar
sé. „Hvarmaljós blárrar nætur
dökkna.“ En einnig koma í hugann
bjartar minningar frá uppvextinum í
Skarði. Ekki skildi ég fyrr en miklu
seinna að á ungaaldri var hjá systur
minni mótuð persóna sem ævinlega
tók afstöðu með þeim sem minni-
máttar var. Líka með maðkaflugun-
um, sem henni þó fundust ógeðsleg-
ar og ég var að gera tilraunir með að
slíta vængina af til að sjá hvort þær
lifðu lengur eða skemur. Þar fékk til-
raunamaður makleg málagjöld og
þóttist hólpinn að halda öllum sínum
útlimum ósködduðum. Þessi afstaða
einkenndi Völu Stínu og gilti jafnt
um menn og málleysingja. Þegar ég
kom stoltur heim með mína fyrstu
fiska sem mér tókst að festa á öngli
var augljóst að hún hafði haldið með
fiskunum. Síðar þegar menn áttuðu
sig á því að hin svokallaða dauða
náttúra átti í vök að verjast gegn vél-
um mannsins hlaut hún að taka ein-
dregna afstöðu með henni.
Ríkust var þó umhyggjan fyrir
fólkinu hennar í víðasta skilningi,
sem voru ættingjar og vinir. Sígef-
andi smekklega valda eða gerða hluti
og ekki síður fagurlega um búna svo
að atvinnumenn í þeirri grein gerðu
vart betur. Mikilvægust var þó góð
lund og glaðværð sem hún miðlaði
ríkulega af, því hún rækti vináttu vel
og lagði sig fram um að setja niður
deilur og jafna ágreining ef þannig
bar við. Hún „seiddi í leikinn sól-
skinsrjóðan daginn“. Dauðastríð
hennar var strítt því að hún vissi að
svo margir þurftu skjól sem hún vildi
veita meðan hún var nokkurs megn-
ug.
Að lokum gengur allt kuldans
valdi í haginn. Slíkt verðum við að
sætta okkur við og vonum að Guð
geymi sálu hennar og að okkur sem
eftir sitjum takist að varðveita minn-
ingu um manneskju sem mikið gaf.
Jóhannes M. Gunnarsson.
Andlát mágkonu minnar kom ekki
á óvart. Í hartnær tvö ár hafði hún
glímt af einurð við sjúkdóm sem
fæstir læknast af. Þegar endanlega
var ljóst að þessa orustu ynni hún
ekki tók hún á málum af eðlislægri
umhyggju, skynsemi og hispurs-
leysi, enda raunsæ á allt nema eigin
verðleika og hæfileika sem blöstu þó
við öllum sem þekktu hana.
Daginn sem hún lést var óvenju-
hlýtt og bjart. Það var við hæfi. Val-
gerður var yndislega hlý kona,
hreinskiptin og heillandi. Hún hafði
þann eftirsóknarverða eiginleika að
geta látið fólki á öllum aldri líða vel í
návist sinni. Yfir henni ríkti líka sú
heiðríkja sem ósjálfrátt útilokar
óheilindi. Að sjálfsögðu varð hún
vinamörg.
Í hlýjunni og heiðríkjunni ríkti
hins vegar engin lognmolla.Valgerð-
ur var stolt og stórlynd og fláræði og
flumbrugang þoldi hún illa. Sjálf var
hún einstaklega vandvirk og þegar
við bættist listfengi og sköpunar-
gleði þurfti engum að koma á óvart
að hún ætti fallega muni og gæfi fal-
legar gjafir. Mágkona mín var ein
trygglyndasta manneskja sem ég
hef kynnst. Hún var líka afar örlát,
ekki bara á góða muni heldur einnig
á sjálfa sig. Rétt áður en hún dó var
eitt helsta áhyggjuefnið hve mjög
barnabörnunum mundi bregða í síð-
ustu heimsókninni við að sjá hana
svo sjúka.
Nú syrgjum við það sem var gleði
okkar í mörg yndisleg ár. Eigingjarn
söknuður þeirra sem eftir lifa er eðli-
lega þeim mun sárari sem skarðið er
stærra sem skilið er eftir. Mér finnst
það risavaxið.
Ástvinum öllum bið ég huggunar.
Friðrik Sigfússon.
Valgerður Kristín eða Vala Stína
eins og hún var kölluð af sínum nán-
ustu er horfin á brott frá okkur, allt
of fljótt. Hvorki henni né okkur sem
eftir stöndum þykir hlutverki henn-
ar í þessum heimi lokið.
Fyrstu kynni mín af Völu Stínu
voru um páska 1960 þegar ég sá leik-
ritið Útilegumennina eða Skugga-
Svein, sem Leikfélag Gnúpverja
setti upp í Félagsheimili Hruna-
manna á Flúðum. Vala Stína lék
Ástu bóndadóttur í Dal. Hvað hún
var falleg og söng vel. Hún varð mín
fyrsta leik- og söngstjarna. Þessi
kynni voru mörgum árum áður en ég
kynntist bróður hennar sem síðar
varð minn samferðamaður.
Vala Stína var einstaklega hæfi-
leikarík, hafði góða söngrödd og spil-
aði áætlega á píanó. Hún bjó yfir
ríkri frásagnargleði, skemmtilegu
orðfæri og ómældri kímnigáfu. Ætíð
var gaman að vera í návist hennar.
Hún var forkur til verka. Þess nutu
jafnt skyldir sem óskyldir. Henni var
einkar lagið að fegra umhverfið í
kringum sig.
Hún hnýtti kransa úr blómum,
lyngi og öðru efni sem hún tíndi í
náttúrunni og gaf af örlæti.
Hún átti stórt hjarta og hún var
heil í samskiptum sínum við fólk.
Þrátt fyrir á stundum mikla vinnu
utan heimilis bjó hún fólki sínu
griðastað þar sem allir voru vel-
komnir og barnabörnin nutu sér-
stakrar umhyggju.
Vala Stína hefði getað valið sér
næstum hvaða hlutverk sem er svo
hæfileikarík sem hún var, en hún
valdi hvorki sviðsljós né veraldar-
frama. Hún kaus frekar að hlúa að
samferðafólki sínu, ungu sem öldnu,
bæta og fegra umhverfið.
Aðdáun mín á Völu Stínu, allt frá
því hún lék og söng hlutverk Ástu
bóndadóttur, hefur ekki dalað, held-
ur aukist eftir því sem árin urðu
fleiri. Skaphöfn hennar kom best í
ljós eftir að hún veiktist af þeim
sjúkdómi sem leiddi hana til dauða,
hún ætlaði að sigra, en þegar henni
var ljóst að hún yrði að lúta æðsta
dómi, tók hún að búa ástvini sína
undir það óumflýjanlega af meiri sál-
arstyrk en ég hef áður kynnst.
Ég þakka Völu Stínu samfylgdina.
Guðrún Sigurjónsdóttir.
Vala Stína frænka mín kvaddi á
sólbjörtum sumardegi. Á öðrum
sumardegi eru þessi minningarorð
skrifuð og koma þá fram í hugann
myndir tengdar henni; öxl til að halla
sér upp að fyrir litla frænku með
heimþrá, þétt faðmlag og uppörvun-
arorð á erfiðum tímum, brauðsneið-
ar með rabarbarasultu eins og hver
gat í sig látið, mjúkir pakkar með
undurfallegum lopapeysum. Vala
Stína var sérstaklega handlagin og
það var alltaf sérstök stund á Tjarn-
arbólinu á aðfangadagskvöld þegar
hennar pakki var tekinn upp, svo fal-
legur var hann. Hann var meira að
segja stundum myndaður sérstak-
lega.
Við frænkur skrifuðumst á þegar
ég dvaldi um nokkurt skeið erlendis
og það var alltaf mikið tilhlökkunar-
efni að lesa bréfin hennar. Síðasta
bréfið er skrifað nú eftir alþingis-
kosningarnar í vor og lá hún ekki á
skoðun sinni á úrslitunum. Hún vissi
að þar sáði hún í frjóan jarðveg.
Frænka mín sá kímnina í öllu og
þannig vil ég minnast hennar,
glettnislega brossins og dillandi hlát-
urs. Ég þakka Völu Stínu samfylgd-
ina og bið allar góðar vættir að vaka
yfir ástvinum hennar.
Áslaug Arnoldsdóttir.
Vala frænka var í miklu uppáhaldi
hjá mér. Þegar ég var lítill vissi ég
fátt skemmtilegra en að heimsækja
Völu og Kristin fyrir austan á sumr-
in. Þegar þau fluttu suður fannst
mér leiðinlegt að heimsóknirnar fyr-
ir austan yrðu ekki fleiri en ég gladd-
ist líka því að ég vissi að þá fengi ég
að hitta þau oftar. Þegar ég kom
heim úr skólanum sá ég oft drapplit-
aðan Benz standa fyrir utan og í
hvert skipti hlýnaði mér um hjarta-
rætur; Vala hafði komið við eftir
vinnu.
Það er óhætt að segja að Völu hafi
verið margt til lista lagt, t.d. stóðst
henni enginn snúning þegar að
skreytingum kom og jólapakkarnir
hennar voru listaverk sem beðið var
með eftirvæntingu á hverju ári. Það
sem skipti þó meira máli en pakk-
arnir sjálfir var að Vala skrifaði líka
hlýlegustu og fallegustu kortin. Ég á
eftir að sakna frænku minnar.
Jóel Karl.
Á einum fegursta degi sumarsins,
18. júlí sl., lést hjartkær vinkona
mín, Valgerður Kristín Gunnars-
dóttir, eftir nær tveggja ára baráttu
við erfið veikindi. Það var svo alltof,
alltof fljótt.
Senn eru dagar sóleyjanna taldir
sumarið reyndist furðu stutt í ár.
(Hannes Pétursson.)
Við hjónin vorum svo lánsöm að
eignast vináttu Valgerðar og Krist-
ins fyrir áratugum og þar hefur aldr-
ei borið skugga á.
Við höfum ferðast saman innan-
lands sem utan og átt ómetanlegar
samverustundir. Valgerður vildi
skoða allan heiminn. Margt var hún
búin að sjá, en margt var líka eftir.
Mikið undur sakna ég þess að
heyra ekki lengur röddina hennar í
símanum. „Sæl elskan, ég ætlaði
bara að vita hvernig þú hefðir það.“
Minningar leiftra í gegnum hug-
ann.
Fallega brosið hennar með spé-
koppana í báðum kinnum. Dillandi
hláturinn. Kímnin, sem alltaf braust
fram. Síðast þegar ég hitti hana á
sjúkrahúsinu: „Viltu bara sjá, ég
keypti mér ný gleraugu.“
Hún var svo listræn og hún var
svo hæfileikarík.
Hún söng svo fallega. Hún batt
svo fallega blómakransa.
Hún hafði yndi af fallegri tónlist
og naut þess að sækja tónleika og
fara í leikhús. Heimilið hennar er svo
VALGERÐUR
KRISTÍN
GUNNARSDÓTTIR