Morgunblaðið - 30.07.2003, Qupperneq 25

ÞAÐ hefur margkomið fram hér í
blaðinu í greinum frá mér hvað
skort hefur á réttlát vinnubrögð í
því ákærumáli sem
blásið var upp gegn
mér á árinu 1998.
Ég hef nauðsyn-
lega þurft að vera
með þetta mál fyrir
dómstóli þjóðar-
innar til upplýs-
ingar, auk annarra dómstóla.
Eftir að ljóst var hversu vinnu-
brögðum var áfátt við rannsókn
málsins hafa verið dregin fram af
minni hálfu margskonar gögn sem
liggja nú fyrir í málsskjölum og
varpa nýju ljósi á málið. Öllum
beiðnum um nýjar rannsóknir til
yfirvalda hefur verið hafnað.
Með bréfi til ríkislögreglustjóra
28. maí 2001 óskuðu 9 íbúar sveit-
arinnar eftir opinberri rannsókn á
nýjan leik, svarið var nei.
Embættið hafði hins vegar verið
fljótt að svara jákvætt samskonar
beiðni frá öðrum 9 íbúum sveitar-
innar 23. febrúar 1999.
Hér er rétt að gera innskot og
spyrja: Styttist nú ekki í að fyrri
níumenningar og félagar og þeir
valdsmenn sem studdu þá þurfi að
fara að athuga sinn gang?
En áfram með smjörið. Eftir
neitun ríkislögreglustjóra var mál-
inu skotið lögum samkvæmt til rík-
issaksóknara.
Hinn 11. desember 2001 hafnaði
ríkissaksóknari einnig beiðninni.
Daginn eftir, 12. desember 2001,
segir ríkissaksóknari sig frá málinu
með bréfi til dómsmálaráðuneytis-
ins sökum vanhæfis.
Ríkissaksóknari hafði þá fyrst frá
því að málið kom upp áttað sig á að
hann var skyldur bróður sínum, for-
stjóra KPMG, og synir hans unnu
við fyrirtækið.
Á þessum tíma var hann samt bú-
inn að hafa málið með höndum í á
þriðja ár. Hvernig var með vanhæfi
hans allan þann tíma? Hann hafði
Fölsuð málsskjöl
Eftir Eggert Haukdal
Höfundur er fv. alþingismaður.
sett fram þrjár ákærur á mig, fyrir
að hafa með umboðssvikum og fjár-
drætti stolið kr. 2.212.360. Ákær-
urnar byggðust á skýrslu KPMG.
Það er að segja frá fyrirtæki bróður
hans, án eigin rannsókna embættis
hans.
Hvernig gat ríkissaksóknari verið
á fullu í málinu hinn 11. desember,
daginn sem hann neitaði opinberri
rannsókn, en þegar klukkan var
eina mínútu yfir 12 á miðnætti og
komin nýr dagur 12. desember
verður hann allt í einu vanhæfur?
Var ástæðan að hann vildi ekki op-
inbera rannsókn á vinnubrögðum
fyrirtækis bróður síns gagnvart
mér?
Fljótlega kom í ljós eftir að of-
sóknir hófust gegn mér að um
tvennt væri fyrir mig að ræða.
Af gefast upp fyrir ofureflinu og
ofbeldinu, eða að halda áfram bar-
áttunni með hjálp góðra manna og
reyna að afla gagna til að hnekkja
rangindum.
Þá leið valdi ég og hún hefur skil-
að miklu.
Sem betur fer átti ég mörg ljósrit
heima af gögnum sem færum mönn-
um tókst að vinna úr fyrir mig. Rétt
er að geta þess að skipt var um læs-
ingu á skrifstofu hreppsins í Njáls-
búð um jólin 1998 fyrir forgöngu
Einars í KPMG og Brynjólfs
Bjarnasonar. Væntanlega mun sú
ráðstöfun þeirra hafa verið til varn-
ar „þjófnum“ sem hér skrifar.
Frá jólum 1998 og til þessa dags
hafa fyrrgreindir menn verið
vörslumenn bókhaldsgagna. Í upp-
hafi gekk erfiðlega að afla þar
gagna en það breyttist. Sveitar-
stjóri hins nýja hreppsfélags Rang-
árþings eystri hefur brugðist hratt
við óskum mínum þannig að nú þeg-
ar hef ég mörg svör á hendi við
upphaflegum ákærum og rang-
indum.
Til að gera langa sögu stutta
Í bréfi til setts saksóknara 8. nóv-
ember 2002 skrifar Einar í KPMG
eftirfarandi orð: „Fylgiskjöl 290–
296 eru ekki í fylgiskjalamöppunni.“
Það er sjálfur vörslumaður bók-
haldsgagna sem lýsir þessu yfir fyr-
ir níu mánuðum síðan. Hvað hefur
settur saksóknari aðhafst? Ekkert.
Auðvitað átti ég fyrir löngu að vera
búinn að koma þessu opinberlega á
framfæri. En þetta hefur hinsvegar
legið fyrir í málsskjölum síðan í
desember s.l.
En meira er í pokahorninu
Nú er komin í ljós meiri fölsun í
bókhaldsgögnum Vestur-Land-
eyjahrepps sem liggur fyrir í máls-
skjölum, þar sem breytt er núm-
erum fylgiskjala. Búið er að setja
númer af einu fylgiskjali sem vant-
ar (Einar 290–296) á annað fylgi-
skjal sem liggur fyrir, 270 er breytt
í 290.
Flest bendir til að þessi númera-
breyting hafi átt sér stað þegar
málsskjölin voru heft saman í bók á
árinu 2001 hjá ákæruvaldinu.
Það er ekki mörgum til að dreifa
sem þarna koma við sögu. Þeir geta
talist á fingrum annarra handar.
Sem betur fer láðist falsaranum að
breyta númeri á frumgagni en lét
duga að breyta númeri á því eintaki
sem heft var inn í málsskjöl. Og
sem betur fer er frumgagnið fyrir
stuttu komið í mínar hendur og
þakka ber sveitarstjóra Rangár-
þings eystra.
Liðnir eru sjö mánuðir frá því að
vakin var athygli í málsskjölun á
númerabreytingunni án þess að það
hafi vakið nokkra athygli þeirra er
skjölin skoða. Nú liggur fölsunin
staðfastlega fyrir með því að bera
saman eintakið í málsskjölum við
frumgagnið.
Hér er um þýðingarmikið fylgi-
skjal að ræða varðandi 500 þúsund
króna-ákæruna á mig.
Þetta málsskjal virðist hafa runn-
ið athugasemdalaust í gegn við
fjóra dóma í Héraðsdómi og þrjá
dóma í Hæstarétti.
Þetta málsskjal liggur enn
óbreytt fyrir nú í áttunda sinn fyrir
dómi vegna annarar beiðni minnar
um endurupptöku málsins, en hinn
13. ágúst næstkomandi eru fjórtán
mánuðir liðnir síðan beiðni mín var
send Hæstarétti með nýjum gögn-
um. Enn stendur yfir gagnaöflun á
mínum vegum og þessar nýju upp-
lýsingar munu afhentar Hæstarétti
í þessari viku.
Enn er eftir í pokahorni
ákærenda minna
Fyrir skömmu komst ég yfir
fundargerð þar sem Einar í KPMG
platar fáfróðan sveitamanninn og
falsar. Einar skrifar sjálfur fyrstur
undir fundargerðina en síðan skrifa
allir hreppsnefndarmenn í Vestur-
Landeyjahreppi ásamt tveimur
skoðunarmönnum. Þetta er dagsett
1. febrúar 1999. Textinn sem skrif-
að er undir er svohljóðandi:
„Fjallað var um útreikning van-
skilavaxta á skuld oddvita og rætt
um að færa þá í leiðréttan ársreikn-
ing 1997.“ Hvað segir þessi texti
okkur? Einar er búinn að koma
vanskilavöxtum mínum upp í millj-
ónir króna. Hvernig fer hann að
því? Hann færir t.d. skuldabréfalán
skráð 31. desember 1994 í reikning
Vestur-Landeyjahrepps á mig að
fjárhæð á aðra milljón. Fyrir lög-
reglu og dómi telur Einar í KPMG
þetta lán vera hreppnum óviðkom-
andi og segir að það sé ekki fært í
reikning hreppsins. Þetta er rangt.
Dómstjóri áminnti hvern þann
sem hann yfirheyrði að það gæti
þýtt fangelsi að segja rangt frá fyr-
ir dómi.
Það er engin vandi fyrir Einar í
KPMG að búa til háa tölu í van-
skilavöxtum hjá mér með því að
skrá lán hreppsins á minn við-
skiptareikning. Þannig fær hann út
góða tölu til að færa á mig 17%
vexti að greiða.
En Einar í KPMG áttaði sig ekki
á því þegar hann taldi sig einan í
heiminum við að koma á mig röng-
um sökum og var að véla sveita-
menn til að skrifa undir rangindi að
það gæti komið að skuldadögum hjá
honum sjálfum.
Til viðbótar um þessa fundar-
gerð. Flestir þeir heimamenn sem
skrifa undir fundargerðina hafa
greitt 2–4% vexti á skuld sína við
hreppinn og skulda sumir enn á
þeim vöxtum eða vaxtalaust. Þeir
ætla mér hinsvegar með góðri hjálp
Einars og félaga að greiða 17%
vexti.
Samkvæmt reikningi Vestur-
Landeyjahrepps útbúnum af Einari
í KPMG, 31.12.98., er skuld mín kr.
2.557.000 mest rangir ofurvextir.
Einar í KPMG og Brynjólfur
Bjarnason hafa hinsvegar ekki þor-
að að rukka hana né bæta á hana
ofurvöxtum síðan 31.12.98 en skuld-
in stendur skráð í reikningi Vestur-
Landeyjahrepps enn þann dag í
dag.
Ein fölsun skal enn nefnd til sög-
unnar, en hún er sú að listi við-
skiptamanna 31.12.96 í reikningi
Vestur-Landeyjahrepps er til í
tveimur útgáfum að fjárhæð liðlega
2 milljónir frá þáverandi endur-
skoðanda hreppsins.
Er önnur útgáfan í ellefu liðum
en hin í þremur, sama samtalan.
Þessi þáttur málsins rataði ekki inn
í málsskjölin frá KPMG. Þeim hefur
hinsvegar verið komið á framfæri.
Að lokinni uppkvaðningu dóms
yfir mér í Héraðsdómi Suðurlands
6. febrúar 2001 leitaði ég mér
trausts og halds hjá Hallgrími Pét-
urssyni og hafði yfir eftirfarandi er-
indi:
Vei þeim dómara sem veit og sér,
víst hvað um málið réttast er.
Vinnur það þó fyrir vinskap manns,
að víkja af götu sannleikans.
Með því að breyta einu orði
meistara Hallgríms og segja vei
þeim manni gætu fleiri menn en
dómari komið við sögu.
Ég undirstrika enn orð Hallgríms
Péturssonar.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JÚLÍ 2003 25
ÞRIÐJUDAGSKVÖLDIÐ 22. júlí
sl. var haldinn borgarafundur á Siglu-
firði, meginefni fundarins var ákvörð-
un ríkisstjórnarinnar
um frestun fram-
kvæmda við Héðins-
fjarðargöng. Siglfirð-
ingar og nágrannar
fjölmenntu til fundar
og ekki fór á milli
mála að mikil gremja
ríkti í garð ríkisstjórnarflokkanna.
Enda þótti Halldóri Blöndal ástæða
til í lok fundar að segja fundar-
mönnum að tónninn á fundinum væri
ekki góður og of samhljóma Samfylk-
ingunni.
Enginn
rökstuðningur
Margt kom fram hjá þeim þremur
þingmönnum ríkisstjórnarflokkanna
sem voru á fundinum en athyglis-
verðast var að enginn þeirra gerði til-
raun til að rökstyðja ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar. Eini ráðherrann sem
mætti sagðist hafa metið stöðuna
þannig að það væri betra fyrir fram-
gang málsins að hann sæti áfram í
ríkisstjórninni og þess vegna stæði
hann með ákvörðun ríkisstjórnar-
innar. Annar rökstuðningur, ef rök-
stuðning skal kalla, heyrðist ekki.
Allir stjórnarþingmennirnir lýstu
yfir miklum stuðningi við gerð Héð-
insfjarðarganga og sóru af sér að
hafa vitað nokkuð annað en þeir
sögðu fyrir kosningar um að fram-
kvæmdir hæfust ekki seinna en
haustið 2004. Það voru einhverjir aðr-
ir sem spunnu blekkingarvefinn.
Framsóknarþingmennirnir gengu
svo langt að telja að þeir hefðu jafnvel
tapað í öðrum kjördæmum fleiri at-
kvæðum en þeir fengu út á málið í
Norðausturkjördæmi – þessi und-
arlegi varnarleikur gekk meira að
segja fram af Halldóri Blöndal sem
taldi atkvæði ekki koma málinu við.
Hlýða skal kalli foringjanna
En sameiginlegur boðskapur
stjórnarþingmannanna var að ekki
ætti að ræða hvað hefði verið sagt eða
gert fyrir kosningar – slík umræða
væri bara pólitík af hálfu Samfylking-
arinnar. Nú hefði ríkisstjórnin gefið
úr einstaka yfirlýsingu sem öllu hefði
breytt; búið væri að ákveða hvenær
bjóða ætti út framkvæmdina, hvenær
ætti að byrja og hvenær ætti að ljúka
verkinu. Það er samsagt búið að
ákveða enn einu sinni allt þetta ferli
og að mati stjórnarþingmannanna er
best fyrir framgang málsins að
gleyma í eitt skipti fyrir öll að fyrir
kosningar var ekki aðeins búið að lofa
og ákveða þetta allt heldur einnig bú-
ið að bjóða út verkið – en það var bara
hluti af kosningaundirbúningi.
Bæjarfulltrúi sjálfstæðismanna á
Siglufirði bætti um betur og taldi að
ekki væri hægt að svíkja aftur því
samkvæmt yfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar ætti að hefja verkið árið 2006 og
þá væri svo stutt í næstu alþingis-
kosningar. Þarna kom skýringin; það
á að fá enn einu sinni atkvæði út á
framkvæmdina í næstu alþingiskosn-
ingum – geri aðrir betur. Þá verður
búið að „selja“ Héðinsfjarðargöng í
þrennum alþingiskosningum í röð.
Niðurstaða fundarins var einföld
og kom fram hjá formanni Fram-
sóknarfélagsins sem sagði að þetta
mál eins og önnur hjá ríkisstjórninni
væri ákveðið af Davíð Oddsyni og
Halldóri Ásgrímssyni – aðrir þing-
menn ríkisstjórnarinnar geta haft
hvaða skoðanir sem er, þær skipta
ekki máli. Þess vegna sögðu allir
frambjóðendur og þingmenn ríkis-
stjórnarflokkanna satt á öllum fund-
um á Siglufirði, bæði fyrir kosningar
og 22. júlí sl., þeir vissu ekki betur á
þeim fyrri og þurftu að hlýða foringj-
unum á þeim síðasta.
Af borgarafundi
á Siglufirði
Eftir Einar Má Sigurðarson
Höfundur er alþingismaður Sam-
fylkingarinnar.
STUNDUM er rætt um „glerþakið“ sem konur rekast í
þegar þær vilja komast til (frekari) áhrifa á vinnustöð-
um; það er ósýnilegt í þeim skilningi að ekki er einhlítt
hver orsökin er fyrir því að konur ná
sjaldnar á toppinn. Hins vegar er nokkuð
óumdeilt að glerþakið er til staðar – jafn-
vel hjá konum í sjálfstæðum rekstri. Ég
tel glerþakið m.a. felast í því að gerðar
eru meiri kröfur til kvenna en karla þeg-
ar forystufólk er valið.
Sjálfsgagnrýni?
Reyndar tel ég að ástæðan – glerþakið – sé ekki bara að
aðrir geri meiri kröfur til kvenna heldur geri þær sjálfar
meiri kröfur til sín en karlar til sjálfs sín, m.a. hvað varð-
ar traust og (sjálfs)virðingu. Þetta leiðir hugann að því
að konur í forystu virðast fremur – eða hraðar – en karl-
ar axla ábyrgð sína þegar kemur að því að víkja úr stöðu.
Orsökina má nefna „fallhlera“ því þær konur sem ég hef
í huga hurfu skyndilega úr stöðu sinni – en ekki af ósýni-
legri ástæðu eins og þegar rætt er um glerþakið. Gallinn
er að karlarnir virðast oft sleppa við fallhlerann í sam-
bærilegum aðstæðum.
„Enginn ræður sínum næturstað“
Fyrsta dæmið er mál Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
sem varðar reyndar ekki brotthvarf hennar úr stóli
borgarstjóra fyrir hálfu ári enda var það að mínu mati
eðlileg niðurstaða. Það sem ég á við er opinber og ítrek-
uð krafa fjölmiðla og líklega samstarfsflokka Samfylk-
ingar í R-listanum til Ingibjargar Sólrúnar fyrir sveitar-
stjórnarkosningar árið 2002 að hún svaraði því
afdráttarlaust hvort hún myndi fara í þingframboð síðar
eða hvort öruggt væri að hún sæti sem borgarstjóri út
kjörtímabilið. Að því leyti er tilvikið frekar dæmi um
glerþak en fallhlera. Spurningin – og svarið – hafði að
mínu mati veruleg áhrif á niðurstöðu þingkosninga í vor.
Kannski var þetta mjög eðlileg spurning – en mér fannst
hún afar ósanngjörn og ofítrekuð í ljósi þess að Davíð
Oddsson, borgarstjóri til 1991, komst upp með það árið
1990 að svara slíkri spurningu með þessum orðum:
„Enginn ræður sínum næturstað.“
Annað dæmið er þegar fyrsti kvenkyns forsætisráð-
herra Finna sagði óvænt af sér sama dag og uppvíst varð
að hún sagði þjóðþinginu og fjölmiðlum ósatt. Ég tel við-
brögð hennar til fyrirmyndar – hvernig sem þessi sér-
staka atburðarás spannst. Vandinn er að eins og flestir
áhugamenn um stjórnmál þekkja þá hafa ófáir – karl-
kyns – ráðherrar og forsetar í lýðræðislöndum komist
upp með annað eins – líkt og nýleg dæmi sanna. Mér er
það minnisstætt að þegar upp kom áburður um að ráð-
herra hefði gerst sekur um ósannsögli gagnvart Alþingi
voru helstu viðbrögðin þau að haft var eftir lagaprófess-
or í fréttum að slíkt væri ekki bannað samkvæmt lögum
um ráðherraábyrgð.
Jafnrétti?
Þriðja dæmið er af Valgerði Bjarnadóttur sem sagði af
sér embætti framkvæmdarstýru Jafnréttisstofu með vís-
an til þess að leikfélag, þar sem hún var formaður, var
dæmt – í héraði – fyrir brot á jafnréttislögum. Eins og
bent hefur verið á er dómurinn umdeilanlegur þar sem
hann virðist setja öll atvinnuleikhús landsins undir einn
hatt – þótt sjálfstæð séu. Þyngra á metunum í þessu sam-
bandi er hins vegar að leikfélagið var dæmt fyrir mis-
munun á grundvelli öfugrar sönnunarbyrði. Óumdeilt er
að Valgerður taldist ekki hafa brotið starfsmannalög
með þessu; því var ekki unnt að áminna hana fyrir það –
hvað þá meira. Þegar ég er dómbær vil ég hins vegar
gera ríkar kröfur til stjórnenda og lét ég mér koma í hug
að Valgerður yrði hugsanlega að segja af sér embætti –
ef og þegar Hæstiréttur staðfesti dóminn. Eðlileg við-
brögð hefðu að mínu mati verið leyfi frá embætti þar til
Hæstiréttur hefði dæmt í málinu – en vika leið frá dómi
héraðsdóms og þar til afsögnin var ráðin. Nú er hins veg-
ar liðin meira en vika frá því að fram kom opinberlega
að Þórólfur Árnason borgarstjóri hefði á sínum tíma sem
markaðsstjóri Olíufélagsins undirritað tilboð þess til
borgarinnar sem samkvæmt frumathugunarskýrslu
Samkeppnisstofnunar var byggt á ólögmætu samráði ol-
íufélaganna. Einnig hefur komið fram að Þórólfur hafi
fundað með fulltrúum samkeppnisaðilanna. Skiptir ekki
máli að mínu mati þótt hugsanleg sök Þórólfs kunni að
vera fyrnd. Haft hefur verið eftir forseta borgarstjórnar
að borgarstjóri njóti nú umþóttunartíma um stöðu sína.
Þó tel ég augljóst að borgarstjóri þarf ekki síður en for-
stöðumaður ríkisstofnunar að njóta trausts almennings.
Umburðarlyndi í garð karla?
Kannski skiptir ekki máli hvort við spyrjum hvort við
séum umburðarlyndari gagnvart körlum eða hvort við
orðum það svo að við höfum meiri væntingar í garð
kvenna? Ég tel a.m.k. að ósamræmi sé í kröfunum.
Fallhlerinn
Eftir Gísla Tryggvason
Höfundur er framkvæmdastjóri
Bandalags háskólamanna.