Morgunblaðið - 10.12.2003, Blaðsíða 35

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 2003 35
✝ Auðun Eyþórs-son fæddist í
Borgarnesi 1. ágúst
1946. Hann lést á
Grensásdeild Land-
spítalans 1. desem-
ber síðastliðinn.
Hann var sonur Ey-
þórs Jóns Kristjáns-
sonar, f. 20. júlí 1918,
d. 14. mars 1997, og
Vigdísar Auðuns-
dóttur, f. 28. júní
1922. Systkini hans
eru Kristján, María
Ragnhildur, Guð-
mundur, Ingibjörg
og Þorsteinn. Hann kvæntist Jónu
Hjördísi Stefánsdóttur, f. 6. jan-
úar 1946, d. 9. mars
1992. Þau skildu.
Dóttir þeirra er Ey-
dís, f. 27. nóvember
1972. Börn hennar
og Ernis Freys Sig-
urðssonar eru Íris
Irma, f. 4. október
1995, Auðun Ingi, f.
9. febrúar 1997, og
Hjördís Rósa, f. 18.
ágúst 1998. Fóstur-
synir Auðuns eru
John Manuel, dóttir
hans er Sigrún Björk
og Sigurður Salom-
on.
Útför Auðuns fór fram frá
Borgarneskirkju 9. desember.
Elsku afi, okkur þótti sárt þegar
mamma sagði okkur að þú værir dá-
inn. Við sem höfðum beðið til Guðs öll
kvöld frá því að þú lentir í slysinu að
þér myndi batna, fórum með bæn-
irnar okkar og bættum við: „Góði
Guð, viltu láta afa batna.“ Okkur
fannst alltaf gaman þegar við höfðum
þig hjá okkur, eins og í sumar þegar
þú komst í sumarbústaðinn til okkar
og ætlaðir að vera eina nótt en end-
aðir í fjórum. Þú gast aldrei sagt nei
við okkur og reyndir alltaf að upp-
fylla óskir okkar. Hjördís Rósa fór
með þér út í búð og þú keyptir barbí
sérvíettur fyrir afmælið hennar
mörgum mánuðum áður en hún átti
afmæli, þú gast ekki sagt nei við
hana. Því miður komst þú svo ekki í
afmælið hennar sem var 18. ágúst,
því þú lentir í þessu slysi viku áður og
varst því á sjúkrahúsi.
Írisi Irmu langaði að vera hesta-
maður eins og þú og þú varst stoltur
af henni, hversu hugrökk hún var í
kringum hestana og á þeim. Þú leyfð-
ir henni að fara á hestanámskeið í
Borgarnesi og það stóð til að þau
yrðu fleiri. Þér fannst líka skemmti-
legt þegar þú bauðst Auðuni Inga að
fara á hestbak og hann svaraði:
„Kannski seinn.“ Honum fannst
þetta ekki eins spennandi skepnur og
þér og Írisi Irmu.
Elsku afi, takk fyrir samveru-
stundirnar.
Íris Irma, Auðun Ingi og
Hjördís Rósa.
Mig langar að minnast Auðuns í
örfáum orðum. Kynni mín af honum
voru ekki löng. Það duldist þó hvorki
mér né öðrum sem umgengumst
hann að þar fór góður maður. Hann
vildi öllum vel og var einstaklega
hjálpsamur og greiðvikinn. Þessar
fáu samverustundir með vinum og
vandamönnum í hestaferðunum á
„Flötinni“ í sumar sýndu það glögg-
lega. Ætíð var hann fyrstur til að
bjóða fram aðstoð sína, sérstaklega
þegar sinna þurfti hestum eða öðru
sem þeim tengdist. Þegar kom að
kvennareiðinni í Dölunum í ágúst-
mánuði vildi hann ólmur lána hest og
reiðtygi og var hópnum okkar innan
handar þann daginn. Hvað gerði
hann ekki fyrir elskurnar sínar, sagði
hann. Mikið var gantast með þetta og
hlegið en svona var hann. Alltaf boð-
inn og búinn.
Það fór ekki framhjá neinum að
Auðun átti auðvelt með að slá á létta
strengi. Á góðum stundum kætti
hann fólkið með gríni og glensi og hló
svo að allri vitleysunni í sjálfum sér
og öðrum. Og mikið var gaman. Hann
kom svo sannarlega auga á skoplegar
hliðar lífsins. Sjálfur gerði hann ekki
miklar kröfur til þess, virtist lifa því
af töluverðri auðmýkt og tók því sem
að höndum bar.
Mér skilst að sumarið í sumar hafi
verið honum gott. Stundirnar á
„Flötinni“ og hestaferðirnar þaðan
áttu hug hans allan. Ég var svo hepp-
in að fá að taka þátt í nokkrum
þeirra.
Ferðin 11. ágúst úr Dölunum yfir í
Hítardal var hans síðasta ferð. Þenn-
an dag lék hann á als oddi og við sem
vorum með í för minnumst þess oft.
Þar sýndi hann á sér allar sínar bestu
hliðar og mikið var hlegið. Seint
gleymum við þeim degi.
En á einu andartaki breyttist allt
og það sem við tók var algjör and-
stæða þess sem á undan fór.
Nú, eftir næstum fjögurra mánaða
baráttu, ertu farinn, Auðun. Þú gerð-
ir þitt besta. Ég veit að þín er sárt
saknað. Er samt viss um að þú viljir
ekki trúa því sjálfur. Það hefði verið
gaman að hafa þig lengur; þú hefðir
atast í okkur og við í þér.
Ég votta aðstandendum mína
dýpstu samúð og saman varðveitum
við minningu um góðan mann.
Herdís.
Látinn er Auðun Eyþórsson, félagi
okkar í Hestamannafélaginu Skugga,
langt um aldur fram. Hann var einn
af stofnfélögum félagsins fyrir hart-
nær 14 árum og bar ávallt hag félags-
ins fyrir brjósti og ófá handtökin á
hann á svæði félagsins. Hann var
einn þeirra manna sem alltaf voru til-
búnir til að leggja lið, félaginu sjálfu
eða félögunum. Það var okkur öllum
áfall þegar fréttist af því að Auðun
hefði slasast alvarlega í hestaferða-
lagi í sumar og fljótlega varð það ljóst
að hann ætti ekki afturkvæmt á hest-
bak. Hestaferðir voru Auðuni dýr-
mætar og fór hann í margar slíkar og
í ferðir á vegum félagsins lét hann sig
ekki vanta. Því söknum við félagar í
Hmf. Skugga nú vinar í stað og góðs
félaga. Með þessum fáu orðum er
Auðuni þökkuð samveran og sam-
fylgdin og fjölskyldu hans vottuð
samúð á sorgarstundu.
Minningin lifir.
Kristján Gíslason.
form. Hmf. Skugga.
Auðun Eyþórsson gekk til liðs við
Kiwanishreyfinguna með því að ger-
ast félagi í klúbbnum okkar stuttu
eftir að klúbburinn var stofnaður árið
1976 og hafði því starfað nær samfellt
í okkar félagsskap síðan þá þegar
hann lést.
Auðun var góður félagi. Ávallt
tilbúinn að leggja fram krafta sína
þegar eitthvað þurfti að gera, hvort
sem það var til þess að afla fjár til að
styrkja góð málefni, eða annarra
starfa í okkar félagsskap.
Auðun var ákveðinn í skoðunum í
okkar starfi en ávallt tilbúinn að rök-
ræða málin til þess að komast að far-
sælli niðurstöðu. Hann hafði gaman
af því að ferðast og naut þess vel þeg-
ar við félagarnir fórum í ferðalög.
Það kom vel í ljós þegar nokkrir fé-
lagar í Smyrli fóru á umdæmisþing
til Færeyja í ágúst 2001 og hafa mörg
skemmtileg atvik verið rifjuð upp á
fundum frá þeirri ferð.
Kæri félagi. Nú að leiðarlokum
viljum við félagar í Kiwanisklúbbn-
um Smyrli þakka fyrir góð kynni og
góðar samverustundir í starfi okkar.
Fjölskyldu þinni sendum við hug-
heilar samúðarkveðjur.
Félagar í Kiwanisklúbbnum
Smyrli, Borgarnesi.
AUÐUN
EYÞÓRSSON
Kær tengdamóðir er
fallin frá, fædd á fyrsta
áratug síðustu aldar og
náði að lifa dögun nýrr-
ar aldar.
Pálína Hildur eins og hún hét fullu
nafni, en var aldrei kölluð annað en
Pála, fæddist á Raufarhöfn og ólst
þar upp fyrstu æviárin eða til 14 ára
aldurs. Þar bjó fjölskyldan í húsi,
sem kallað var Ísakshús. Eftir því
sem hún bezt vissi var búið í því fram
á síðustu ár og hefur trúlega verið
góður viður í því.
Ísak, faðir Pálu, var sjómaður og
verkamaður. Foreldrar hennar, sem
byggðu áðurnefnt hús, byggðu einn-
ig samkomuhús við íbúðarhúsið og
þar var dansað og seldu þau kaffi og
límonaði, vindla og sígarettur. Og
snemma fengu börnin að fylgjast
með dansleikjunum í þá daga. Pála
sagðist hafa verið 6–7 ára, þegar hún
fékk að fara á böll hjá föður sínum á
Raufarhöfn. Þar heyrði hún fyrst í
harmoníkunni, því hljóðfæri, sem
henni þótti æ síðan mest til koma.
Alltaf var nægur matur á heimilinu,
mikið af saltfiski og söltuðu kjöti,
sem var þeirra tíma geymsluaðferð
og ekki skorti heldur fatnað. – En
vaðstígvél sáu þau systkin fyrst, þeg-
ar fjölskyldan fluttist til Norðfjarð-
ar. Þeirra skótau var fyrst framan af
sauðskinnsskór.
Pála tók snemma til hendinni á
heimilinu eða á þeim aldri, sem al-
gengt var að börn færu að hjálpa til.
Eitt af þeim verkum, sem systkinin
tóku þátt í með foreldrum sínum, var
að taka upp svörð á sumrin, en hann
var notaður til upphitunar á vetrum.
Klukkutíma gangur var frá heimilinu
til að ná í hann. Vatn þurfti að sækja í
tunnu í lind sem var fyrir ofan húsið
og sagði hún það hafa verið mjög
gott vatn.
Skólaganga þeirra systkina var á
þann veg, að það var kennt heima, í
stofunni, og voru önnur börn af
staðnum þar einnig, þetta var hin
svonefnda farkennsla. Í frímínútum
léku börnin sér síðan í ballhúsinu,
sem þau kölluðu svo. Kennt var á
Raufarhöfn einn mánuð eða tvo og
síðan var farið inn í sveit, og kenn-
aranum fylgt. Þar var svo kennt,
kannski einn mánuð á hverjum bæ.
Fjölskyldan flutti til Norðfjarðar
árið 1923, um vorið, hinn 2. júní og
bar hann upp á laugardag og var af-
skaplega gott veður þann dag, þegar
þau komu siglandi inn fjörðinn með
gömlu Esjunni. Laugardagur varð
síðan sá dagur vikunnar sem mín
kona flutti á milli húsa, enginn annar
dagur kom til greina.
Fyrsta húsnæðið, sem fjölskyldan
bjó í á Norðfirði, var svokallað
Haukshús, hús sem búið er að rífa,
en það stóð niðri á Nesi, innan við
Lúðvíkshús, og bjuggu margar fjöl-
skyldur í því. Ísak, faðir hennar, fór
að vinna við net hjá Sigfúsi en móðir
hennar í fiski. Faðir hennar var bú-
inn að fá loforð fyrir vinnunni og hús-
næði áður en þau hjón ákváðu að
flytjast til Norðfjarðar. Fór hann á
veturna á Djúpavog og var þar land-
formaður með bátana Bylgjuna og
Frey. Og bræður hennar tóku einnig
til hendinni, aðeins 6 og 7 ára gamlir
stóðu þeir uppi á bjóðum, þegar þeir
voru að beita í beitningaskúrnum hjá
Lúðvíki Sigurðssyni, en þá fengu
þeir fyrstu vaðstígvélin.
Þegar Pála var komin til Norð-
fjarðar fór hún að hjálpa ráðskon-
unni úti í bakaríi, sem svo var kallað,
hjá Sigfúsi Sveinssyni. Síðan fór hún
að vinna í eldhúsinu í Sigfúsarhúsi, á
móti annarri stúlku.
Tengdamóðir mín fór 16 ára til
Eskifjarðar og vann þar í húsi í átta
PÁLÍNA HILDUR
ÍSAKSDÓTTIR
✝ Pálína Hildur Ís-aksdóttir fæddist
á Raufarhöfn hinn 5.
febrúar 1909. Hún
lést á Sjúkrahúsinu í
Neskaupstað 2. des-
ember síðastliðinn
og var útför hennar
gerð frá Norðfjarð-
arkirkju 8. desem-
ber.
ár hjá hálfsystur föður
síns, Friðrikku Sæ-
mundsdóttur, og henn-
ar manni, Jóni Brynj-
ólfssyni. Þau höfðu
ekki eignast börn, en
tóku þrjú fósturbörn,
en misstu þau öll mjög
snemma. Kunni hún
mjög vel við sig hjá
þeim hjónum. Þau voru
með verzlun fyrir
Balduin Ryel (f. 1881,
d. 1963), þ.e.a.s. nokk-
urs konar umboðs-
verzlun eða útibú fyrir
hann frá Akureyri. Var
það fatnaður og ýmislegt annað sem
var til sölu.
Böllin á Eskifirði voru haldin í
barnaskólanum þar og sótti Pála þau
og hafði mikla ánægju af. Hljóðfærin
sem spilað var á voru ýmist orgel, pí-
anó, en þó aðallega harmóníkan.
Einnig spilaði lúðrasveit stundum á
böllunum. Á hverju sumri, um verzl-
unarmannahelgi, var farið upp í Hér-
að, en þá var alltaf skemmtun í Eg-
ilsstaðaskógi, þar sem var
danspallur. Af öllum frásögnum
hennar af dvölinni á Eskifirði má
ráða að henni hafi liðið mjög vel þar.
Samgöngur milli Eskifjarðar og
Norðfjarðar á þessum tíma voru
hvorki í gegnum göng inni í fjalli né
um akveg yfir Oddsskarð, heldur
þurfti að fara sjóleiðina og fór hún
alltaf tvisvar á ári heim til Norðfjarð-
ar, haust og vor, en aldrei um jól.
Tuttugu og fjögurra ára að aldri
kemur Pála aftur til Norðfjarðar.
Fór hún þá að vinna um sumarið hjá
Lúðvíki Sigurðssyni, í beitninga-
skúr. Síðan fór hún ráðskona á
Hornafjörð. Þangað sigldi hún um
vetrartíma með Haföldunni, 19
tonna bát, og þá voru örlögin ráðin.
Hún kynntist Valda, sem var einnig
um borð. Líkaði henni ágætlega á
Hornafirði, þar sem hún vann í landi
með annarri konu og sáu þær um
matföng fyrir áhafnirnar á tveimur
bátum.
Um vorið fór Pála aftur til Norð-
fjarðar með bátnum og hóf aftur
vinnu við beitningar, en nú hjá Haf-
öldunni, hjá Bensa (Benedikt Bene-
diktssyni), og var þar um sumarið.
Pála og Valdi fóru að búa árið 1938
og hófu búskapinn í Lúðvíkshúsi, í
tveimur herbergjum í kjallaranum,
þar sem hvorki var vatn né útrennsli.
Þurfti að sækja allt vatn í þvottahús-
ið og bera skolpið aftur þangað. En
að átta mánuðum liðnum fluttust þau
upp á loftið, þar sem var þó vatn en
ekki vaskur til að byrja með. Þarna
bjuggu þau hjón til ársins 1941, en þá
fluttu þau í hús sem nefnt var Folald-
ið. Þar bjuggu þau til ársins 1947, en
fluttu þá í Kastalann og keyptu sína
fyrstu íbúð. Þaðan fluttu þau svo aft-
ur á Nesið, í snöggtum skárra hús-
næði. Og enn var flutt, og þá upp í
Mýrargötu og var þá orðið vel rúmt
um þau og síðan í Víðimýri og að lok-
um út í Breiðablik, húsnæði aldr-
aðra, árið 1990.
Og það var í Víðimýrinni, sem þau
bjuggu, þegar ég kynntist þeim árið
1974. Þau hjón, Pála og Valdi, kunnu
þá list að taka á móti fólki. Það var
sama hver þar kom, öllum var tekið
opnum örmum. Ekki varð betur á
kosið með þær móttökur sem ég og
sonur minn fengum, þegar við hitt-
um þau hjón fyrst. Innileikinn var
ótvíræður. Væntumþykja þeirra
hjóna gagnvart fósturbörnum sona
þeirra var jafnmikil og gagnvart
blóðskyldum barnabörnum. Aldrei
gert upp á milli. Allt var sjálfsagt að
gera fyrir barnabörnin – og svo sjálf-
sagt, að manni þótti nóg um á stund-
um.
Í þessu firrta, hraða, harða og
óvægna þjóðfélagi, sem við lifum við í
dag, var það ómetanlegt og gott
veganesti fyrir börn mín og öll
barnabörn þeirra að fá að kynnast
þeim, og alast upp að meira eða
minna leyti í nálægð þeirra, þessa
raunsæja, rólega og vel gerða fólks,
sem ekki lét sýndarmennsku nú-
tímans villa sér sýn. Hvað börn okk-
ar Helga snertir tel ég að þau hafi
orðið betri manneskjur fyrir vikið.
Var Pála mér mikil hjálparhella,
þegar hún passaði yngri dóttur okk-
ar, þegar hún var ekki komin á leik-
skólaaldur.
Eins og áður sagði hafði Pála mik-
ið dálæti á harmoníkunni og lét hún
oft plötur með harmoníkuspili á fón-
inn, þegar dætur mínar voru í pössun
hjá henni eða í heimsókn, og mörg
lög, sem þær heyra nú í dag, spiluð á
harmoníku í ljósvakamiðlunum, eru
eins og góðir kunningjar.
Snyrtimennskan var þessari góðu
konu svo í blóð borin að aðdáunar-
vert var. En eitt sinn ofbauð mér al-
veg; kom ég þá að henni, þar sem
hún hafði tyllt eldhússtól ofan á
óstöðugt eldhúsborð, og stóð þar
uppi á, orðin áttræð manneskjan, og
var að gera hreint loftið. Skipaði ég
henni niður og sagði að það væri nú
yngra fólk í fjölskyldunni, sem gæti
staðið í þessu príli. En mín kona
gerði alltaf hreint, bæði að vori og
fyrir jól, og ef henni fannst eitthvað
þurfa að gera var hún ekkert að tví-
nóna við hlutina, heldur vildi klára þá
frá strax.
Pála og María, systir hennar, sem
var 10 árum yngri og lést nú í sept-
ember, héldu alltaf góðu sambandi,
þótt þær byggju hvor í sínum lands-
fjórðungnum. Skiptust þær á heim-
sóknum hér áður fyrr, þegar báðar
voru ferðafærar. Var þessi systir
hennar alveg einstök heim að sækja,
eins og Pála sjálf, allt skyldi fyrir
gestina gera.
En þó svo að góðmennskan væri
aðal Pálu var hún ekki skaplaus.
Hafði ég mjög gaman af því, þegar
hún sagði mér frá því að eitt sinn í
bæjarstjórnarkosningum hefði einn
frambjóðandinn hitt hana á götu og
boðist til að keyra hana á kjörstað.
Þá sagði mín: „Nei, þakka þér fyrir,
ég kemst nú minna ferða sjálf þang-
að, en það hefði verið ágætt stundum
ef þú hefðir tekið mig upp í þegar þú
hefur séð mig í gegnum tíðina vera
að rogast með mjólkurbrúsana og
annan varning heim úr Kaupfélag-
inu.“ Sýndargóðmennska frambjóð-
enda fyrir kosningar var ekki að
hennar skapi.
Það er erfitt að horfa upp á rígfull-
orðið fólk, sem öll andleg heilsa er í
lagi hjá, veslast svo upp líkamlega,
að það á erfitt með allar daglegar at-
hafnir. Fólk, sem slær bráðungu
fólki algerlega við, minnið var þvílíkt
að með ólíkindum var, – alla afmæl-
isdaga innan fjölskyldunnar mundi
hún og hinna og þessara manna í
gegnum lífshlaupið, t.d. vina og
skólafélaga sona þeirra og svo mætti
lengi telja. Var það jafnvel svo, að
hinir ýmsu kunningjar utan úr bæ
hringdu til að fá staðfestingu eða
upplýsingar um dagsetningar. Minn-
iskubbur í tölvu hefði vart gert bet-
ur.
Þrátt fyrir örstutta skólagöngu
um ævina fann maður aldrei að eitt-
hvað skorti á vizku og þekkingu á
hinum ýmsu málum og var það sam-
merkt með þeim hjónum, Pálu og
Valda. Sprenglært fólk í dag, að
maður skyldi ætla, eftir áratuga
skólasetu, hvað veit það? Það veit í
raun ekkert meira en þetta fólk, sem
lærði af skóla lífsins.
Það fer ekki á milli mála að fólk
sem er svo lifandi sem hún og Valdi
voru, sem fylgdust með öllu sem
gerðist í kringum þau og málefnum
líðandi stundar, slíku fólki hlýtur að
endast betur andlegur styrkur og
minni og þau lásu bæði mjög mikið
og áttu gott safn bóka.
Alla tíð fylgdust þau hjón mjög ná-
ið með sjóferðum sona sinna, vissu
alltaf hvar þeir voru að veiða og um
aflabrögð. Og hún fylgdist ekki síður
með þeim eftir lát Valda, oft vissi
hún á undan mér hvar eiginmaður-
inn var að fiska eða hvort hann væri
á leið í land.
Þetta var stór kona að andlegu
þreki, að brotna ekki saman við að
missa mann sinn eftir nær sjötíu ára
hjúskap, eins og heilsu hennar var þá
orðið háttað.
Aldrei skal það vanmetið að fá að
kynnast góðu og grandvöru fólki á
lífsleiðinni.
Hafi mín ástkæra tengdamóðir
bæði þökk og virðingu fyrir allt hið
góða, sem hún sýndi mér og mínum.
Hvíli hún í friði.
Guðríður Kristjánsdóttir.
Afmælis- og minningargreinum má skila í
tölvupósti eða á disklingi (netfangið er
minning@mbl.is, svar er sent sjálfkrafa um
leið og grein hefur borist). Ef greinin er á
disklingi þarf útprentun að fylgja. Nauð-
synlegt er að símanúmer höfundar og/eða
sendanda (vinnusími og heimasími) fylgi
með. Þar sem pláss er takmarkað getur
þurft að fresta birtingu greina, enda þótt
þær berist innan hins tiltekna frests. Nán-
ari upplýsingar eru á mbl.is.