Vísir - 06.05.1981, Blaðsíða 4

Miðvikudagur 6. maí 1981
4

Kar/mannaskór
._sé
Teg: 1237
Litir: Ijósdrapp og brúnt leður
Stærðir: 40-35
Verð kr.336.-
PÓSTSENDUM
STJÖRNUSKÓBÚÐIN s
Laugavegi 96 (við hliðina á Stjörnubiói). $
Simi 23795. j *
-k-k-k-K-k-k-k-k-k-tt-tc-kí
FREEPORTKLÚBBURINN
Fundur verðurhaldimi á meðferðastofnun
Bláa bandsins, að Viðinesi Kjalarnesi
fimmtudaginn 7. mai kl.20.30.
Gestir fundarins: Stjórn Bláa bandsins
Freeportfélagar fjölmennið.
Stjórnin.
Nauðungaruppboð
annað og siðasta á Hjallalandi 5, þingl. eign Kára Tyrf-
ingssonar fer fram eftir kröfu Landsbanka tslands, Gjald-
heimtunnar i Heykjavik, Kristjáns Ólafssonar hdl. og
Veðdeildar Landsbankans á eigninni sjálfri föstudag 8.
maí 1981 kl.14.00
Borgarfógetaembættið iReykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 92., 98. og 103. tbl. Lögbirtingablaös 1980
á hluta i Drápuhlið 34, þingl. eign Sigursæls Magnússonar
fer fram eftir kröfu Búnaöarbanka tslands, Sveins H.
Valdimarssonar hrl. Ævars Guðmundssonar hdl., Arnar
Höskuldssonar hdl., Amar Þór hdl. og Brynjólfs Kjartans-
sonar hrl. og Gjaldheimtunnar i Reykjavik á eigninni
sjálfri föstudag 8. mai 1981 kl.11.15.
Borgarfógetaembættið í Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 2., 6. og 10. tbl. Lögbirtingablaðs 1981 á
hluta i Eskihliö 22, þingl. eign önnu ólafsdóttur o.fl. fer
fram eftir kröfu Tryggingast. rikisins á eigninni sjálfri
föstudag 8. mai 1981 kl.11.00.
Borgarfógetaembættið IReykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 58., 60. og 64. tbl. Lögbirtingablaös 1980 á
Ilæöargaröi 5, talinni eign Erlcndar H. Borgþórssonar fer
fram eftir kröfu Benedikts Sigurössonar lull. á eigninni
sjálfri föstudag 8. mai 1981 kl.16.15.
Borgarfógetaembættið í Reykjavlk.
Nauðungaruppboð
annaðog siðastaá hluta i Básenda 11, þingl. eign Hjörleifs
Herbertssonar fer fram cftir kröfu Gjaldheimtunnar í
Reykjavik, Ingóifs Hjartarsonar hdl., Sigurðar Sigurjóns-
sonar hdl., Valgeirs Pálssonar hdl. og Veödeildar Lands-
bankans á eigninni sjálfri föstudag 8. mai 1981 kl. 15.45.
Borgarfógetaembættiö iReykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 119., 22. og 25. tbl. Lögbirtingablaös 1979 á
hluta i Snælandi 3, þingl. eign Aðalsteins Höskuldssonar
ferfram eftir kröf u Landsbanka tslands á eigninni sjálfri
föstudag 8. mai 1981 kl.14.45.
Borgarfógetaembættið f Reykjavík.
VÍSIR
Norður-trland var komið
hættulega nærri borgarastyrj-
öld fyrir áratug og hefur allar
götur siðan verið eins og púður-
tunna. Það hefur aö margra
mati einvöröungu verið spurn-
ing um, hvenær spenna hinna ó-
leystu stjórnmála- og félagslegu
vandamála brytist út sem heift-
arverk og blóðsúthellingar.
Tvískipl samféiag
Ibúar N-trlands skiptast I
tvennt, „hina tvo siði” eins og
þeir sjálfir kalla þaö. Þaö eru
annarsvegar um hálf milljón
kaþólskra tra og til þeirra telj-
ast ekki aðeins herskáir lýö-
veldissinnar heldur einnig frið-
samar fjölskyldur á borö viö
fjölskyldu Bobby Sands. Hins-
vegar er svo ein milljón mót-
mælenda, sem margir eru af
bresku bergi brotnir eöa i
breskum tengslum, en jafn Irsk-
ir fyrir það I augum allra, nema
irskra kaþólikka.
Þessi breska hjáleiga varð til
viö klofning Irlands 1921, þegar
stærri hluti trlands, nú kallaður
trska lýðveldiö, hlaut sjálfstæði.
Mótmælendur á norðurlandi
neituðu þverlega að lúta Irskri
heimastjórn og risu gegn henni.
Höfðu þeir sitt fram. Alla tiö
siðan hafa þeir beitt hinn ka-
þólska minnihluta, sem á þeirra
yfirráðasvæði lenti, ofriki og á-
troðslu svipaðrar ættar nánast
og hinir Irsku landsetar máttu
þola áður af hinum aöfluttu
ensku lénsherrum, sem sumir
voru argvitugri en verstu fóget-
ar tslands á Danaveldistiman-
um.
Mannréttinda-
Darátta
Vandræðin I dag stafa út frá
þessum sögulega arfi aö nokkru
leyti. Þau brutust út t mannrétt-
indabaráttunni, sem barst um
Vestur-Evrópu og Bandarikin
1968. Neistinn, sem kveikti bálið
þá á N-Irlandi, var táknrænn að
sumu leyti. Bæjarráö með mót-
mælendur i meirihluta haföi
leigt bæjarhúsnæöi einhleypri
mótmælenda konu ungri og við
þá afgreiðslu gengið framhjá
löngum biðlista barnmargra
fátækra kaþólskra fjölskyldna.
Fáeinum mánuðum eftir fyrstu
kröfugöngurnar stóöu þessir i-
búarhlutar andspænis hvorum
öðrum meö brugöna brandi og
moröglampa I augum. Þá voru
fyrstu bresku hersveitirnar
sendar þangað I ágúst 1969 til
þess að ganga i milli.
Hjaðningarvigin heimtu mikil
manngjöld. 2000 fallnir og um 20
þúsund særðir er hátt hlutfall
hjá 1,5 milljóna þjóð. Valköstur-
inn var þó I reynd miklu hærri,
þvi að ofbeldið var ekki bundið
innan landamarka N-Irlands.
Sprengjur sprungu hér og hvar I
Bretlandi og menn voru drepnir
i Irska lýðveldinu.
1974 var hið versta hjá gengið,
en fátækrahverfi Belfast og
Londonderry stóðu eftir undir-
lögö götutálmum og sandpoka-
vigjum, sem sumt hvaö stendur
enn óhaggað i dag. Rúmlega 20
þúsund heimili höfðu veriö eyöi-
lögö. Hrikalegar bilasprengjur
höfðu sundraö heilum verslun-
argötum. Hátt stálgrindverk
var reist um iðnaöarhverfi Bel-
fast, þar sem enginn komst um,
nema fara framhjá herveröi og
láta leita á sér.
Hé færðist yfir
Hægt en stöðugt fór ástandiö
batnandi, uns Bretar treystust
til þess að fækka I herliöi sinu i
áföngum. Or 20 þúsund niður I
13 þúsund. Kvikmyndahús opn-
uöu aftur og óperan. A stöku
andliti fór að sjást bros að nýju.
Enginn var samt svo barnalega
bjartsýnn, að halda aö trlands-
deilan myndi gufa upp af sjálfu
sér.
Hver tilraunin til stjórnmála-
legrar lausnar á vandamálinu
rak aðra, og allar misheppnuö-
ust. Þær strönduðu á þvi, aö ka-
þólikkar og mótmælendur gátu
aldrei oröiö á eitt sáttir. Mót-
mælendur gátu ekkert lýöræöi
séð I þvi, aö meirihlutinn afsal-
aði einhverju af valdi sinu I
hendur minnihluta, allra sist
kaþólikka, en um annan minni-
hluta var ekki að ræöa. Kaþó-
likkar væntu sér einskis réttlæt-
is, engrar sanngirni af mótmæl-
endum i valdastólum. — N-tr-
land, sem áður hafði sina eigin
heimastjórn, sitt eigiö löggjaf-
arþing, er nú stjórnað beint frá
Bretlandi.
Umsjón
Guðmuiidur
Pétursson.
Skæruhernaöur
Mannréttindabaráttan
breyttist smámsaman i skæru-
hernað og hryöjuverk. trski lýð-
veldisherinn (IRA), sem talinn
er i dag, af bresku leyniþjónust-
inni, samanstanda af fáeinum
hundruöum vopnfærra manna,
er reyndasti og hertasti hryöju-
verkahópur Evrópu og hefur
fellt hundruö breskra hermanna
og lögreglumanna. — Hörðustu
mótherjar þeirra eru óeinkenn-
isklæddir dátar SAS-sveitanna
bresku (Special Air Service).
Umheimurinn fékk að sjá þá að
verki i mai 1980, þegar þeir end-
Deilan á N-íriandi
urheimtu með áhlaupi sendiráð
trans úr höndum hryöjuverka-
manna i London.
írar halda mjög til haga sögu
sinni og Irlands-deilan hefur
látið eftir sig margar sárar
minningar. Kaþólikkar minnast
árlega „sunnudagsins blóöuga”
frá janúar 1972, þegar breskir
fallhllfarhermenn skutu 13
kröfugöngumenn, eöa innilok-
unar og fangelsunar hundruöa
kaþólikka 1971 vegna grun-
semda einna um aöild að IRA.
— Mótmælendur minnast vitis-
véla IRA, eins og sprengjunnar,
sem kveikti I Lan Mon House--
matsölunnar I Belfast, en þar
inni brunnu tólf manns. — Bret-
ar minnast spregjunnar miklu I
Birmingham, morös IRA á hin-
um ástsæla Mountbatten lá-
varöi og drápsins þann sama
dag 1979 á 18 breskum hermönn-
um.
Dýpra gljúfur skilur Ibúahlut-
ana að i dag en nokkru sinni
fyrr;
Spennan
magnast á ný
Spennan hefur magnast sið-
ustu mánuöina að nýju.
Veldur þar um mestu mót-
mælaaðgerðir IRA-fanga I fang-
lesum, hungurverkföllin og
„skitamótmælin”, og um leið
kviöaviöbrögð ofstækisfullra
mótmælenda, sem þjálfa i
laumi vopnaburð og búa sig
undir átök. Séra Ian Paisley,
þeirra talsmaður, hefur hótað
þvi að æsa sitt stuðningsfólk til
vopnaörar uppreisnar, ef til
stæði aö sameina Irsku lands-
hlutana.
Nýr ótti við sameinað irland
gróf um sig meðal mótmælenda,
þegar þau Charles Haughey,
forsætisráðherra trska lýðveld-
isins, og Margaret Thatcher,
forsætisráðherra Bretlands,
hittust i fyrra til þess að bæta
sambúö rikjanna. Það átti aö
heita svo, að N-írland hefði ekki
verið á dagskrá þess fundar, en
Haughey hefur látiö I veðri
vaka, aö hjá honum hefðu vakn-
aö af þeim viðræðum nýjar von-
ir um lausn trlandsdeilunnar.
Það hljómar i eyrum mótmæl-
enda, eins og landsölur og svik-
ráð. Herskáir kaþólikkar krefj-
ast einfaldari lausnar. Nefni-
lega að Bretar hætti öllum af-
skiptum af N-lrlandi. En marg-
ir óttast, aö þá mundi borgara-
styrjöld brjótast út.
N-trland er stjórnlagalega séð
ekki nýlenda Breta. Þaö er eins
og hvert annað hérað i Englandi
meö sin eigin kjördæmi og full-
trúa á breska þinginu. Bretar
segja, aö þeirri stööu veröi ekki
breytt, hversu fegnir., sem þeir
sjálfir vildu, nema meirihlutinn
á N-trlandi sé þvi fylgjandi.