Vísir - 29.06.1981, Blaðsíða 31

Mánudagur 29. jún! 1981
31
VÍSIR
Opö, orð - vistráð-
in í Ljöðhúsum
Ingimar Erlendur
Sigurðsson:
NÚVIST — Ijóð
Letur— bókaútgáfa
1980.
Ingimar Erlendur Sigurösson
. viröist nii hafa falliö aö mestu i
I ljóöstafi en lagt sagnalist á hiíl-
■ una — vonandi ekki aö fullu, þvi
1 aö hann er meira en liötækur I
| þeirri grein. Hann er til aö
I mynda allgóöur smásagnahöf-
' undur eins og tvö smásagna-
| kver hans syna, og fyrstu skáld-
■ sögurnar Borgarlif og Islands-
I vfsa dlguöu af átökum og geö-
| riki.
I Þaö eru ekki nema tuttugu ár
■ siöan Ingimar Erlendur kvaddi
* sér hljóös meö ljóöakverinu
| Sunnanhdlmar. Ljdöin i
■ Sunnanhólmum voru öll órimuö
1 og dstuöluö, en i Núvist ræöur
| rimiö meiru. Þtítt tuttugu ár
■ skilji, og ungur maöur sé oröinn
■ miöaldra er engin gjá milli
| þessara ljóöakvera. Hugblærinn
■ er býsna likur. Átti skáldiö þá
■ aldrei æskuhrifningu? Liklega
| ekki. Þaö hefur ekki veriö til
■ siös eftir stríöiö, aö ung skáld
■ ortu og birtu „æskuljóö”. Þó er
| blæmunur á þessum kverum og
• ef til vill eitthvaö meira. I
I sunnanhdlmum er reynt aö tala
I ljósum oröum, koma hugsun til
skila i viöteknum orömyndum,
I en i báöum kverunum er lagst
■ eftirfrumleika, leitaö aö nýjum
j flötum gamalla hluta, en i fyrra
| kverinu meir reynt á skarpleik
Ihugsunar en oröbeitingu. í hinu
siöara teflir Ingimar meö orö-
I um — eöa knýr máliö af meira
afli til túlkunar — og má stund-
I um litlu muna aö hann nauögi
| því-
| I Sunnanhólmum er þetta
I hugarsnjalla stef um ástina:
Ástin er steinn sem opnaöist
og bauö mér inn, luktist slöan
aftur:
Brjdtiröu hjarta þitt kemstu út.
1 NUvist er svo sem minnst á
ástina, en hUn heitir þar oftast
öörum nöfnum. Þar er stefiö
Ástrdf svohljdöandi:
Einást
ætiö
brást.
Tvíást
tefldist
skást.
Alást
aldrei
sást.
Hér eru önnur tök, máliö og
myndir þess eiga meiri hlut en
hugsunin aö baki, og hughrifum
er haldiö i skefjum. Oröin 1 Nú-
vist eru fremur dráttfáar og
hvassar myndir en samgöngu-
tæki hugsunar. Og ljóöin eru og
veröa myndir — stundum felu-
myndir, gildrur og karikatúr —
eða óvæntar samstæður og sam-
felldar andstæöur:
Ég tala
um ljdðbaráttu.
Aörir tala
um lifsbaráttu.
Þessi fáu orö sýna mikiö.
Þessi sjöunda ljóöabók
Eriendar er allþykk og pappirs-
gild, en siöur fáoröar svo sem
stilnum hæfir. Blaösiöurnar eru
170 og ljdöin jafnmörg. Bókinni
er skipt i þrjá hluta. Fyrstikafl-
inn nefnist Þávist, og þar eru
vistuö þau orö sem sækja styrk
sinn i fortið og reynslu höf-
undar. Fyrsta ljóö bdkarinnar
er eins konar stefnuyfirlýsing
hennar og heitir auövitaö Orö-
vist:
Viö oröum
inni
báum.
Viö oröum
okkar
ljdgum.
Viö oröum
engum
tnium.
Og orö eru aftur og enn á oröi:
Hversu sem orö mln yfir
lífsins pappir Höa,
þd aö ég þrotlaust skrifi
— auö er hver einasta slða.
Minningablærinn er allráörik-
ur á ljóöum þessa fyrsta kafla
og setur mjög svip sinn á hann
— Lifgrös:
Ég grdf Ur mlnum garöi
grdöurilm sem var.
Og fyrr en vitund varöi
vuxu bldmin þar.
Og lifið ilm og ljóma
liöins tima ber.
Min bernska meðal bldma
bldmstrar innl mér.
Miökaflinn kallast Ljóövist,
og honum er hleypt af stokkum
meö þessum vlsum:
Ég luktur var I vetrarhöll
og varla Ijóö mln suneu.
Nú vex ég út úr vegg af mjöll
meö vorgræn orö á tungu.
Og oröin grænu gef þér öll
sem geymdir lögin ungu.
Þau hefja Ijoö á hæstu fjöll
— þin himinbornu lungu.
t þessum kafla eru nöfnin flest
ipp á ljóð — Ljóögjöf, Skáld-
hvöt, Þjóöskáld, skáldskapur,
Orövægi, Skáldfugl, Orösmiöur,
Skáldiö, Ljóöddmur, Yrking,
Ljdöbörn, Ljóö, Ljdöfdrn,
Skáldtrú, Þagnarorö, Ljóöför,
Ljdöhús og fleira i þeim dúr.
LjóöhUs Ingimars er svona:
Dyrnar hafa hljdmhæsta burö
hafi húsiö harölæsta hurö,
og er e:tt orö i linu.
Ogeftir þetta allt saman hefst
svo siöasti og lengsti kaflinn —
NUvist —á stefi sem heitir Ljdö-
iö, þar sem skáldiö ákallar guö
til þess aö geta ort meö einu
oröi. Bókinni lýkur svo meö
oröaröö sem heitir Ljdögræösla.
Hvili"k ljóöaorö! En til þess aö
ná yfir allt sviöiö vantar fjóröa
kaflann sem heföi átt aö heita
Framvist — orðljóö um dkomna
tiö. Þaö á Ingimar Erlendur
lilega óort.
Þótt fortíöarljóöunum sé
skipaö I fremsta kaflann er eigi
siöur minningablær á miökafl-
anum þar sem lifiö og listin
kljást i ljóöi, og þaö er eins og
þar ómi minningastrengur um
skáld lifs og liöin, frónsk sem
framandi. Slöasti kaflinn hefur
tniarlegt ivaf og þaö er oft yrt á
guö, þótt þaö vefjist hálft I
hvoru fyrir manni, hvaöa trU er
boöuö þar hljóma saman
kristnir strengir og einhverjir
aörir undirtónar sem stundum
minna á jóga eöa dulskynjun.
Þessi ljóö Ingimars Erlendar
eru auövitaö misjöfn, en býsna
oft tekst honum aö kljUfa stein
aö kjarna meö hamri eggjaðra
oröa sinna og hvössum skýrleik.
Hann er mikill orösmiöur og
notar mál sitt sem efniviö sem
hann mátlar og heggur til —
stundum meö tívægni — jafnvel
sérvisku. SU smiö tekst ekki æ-
tiö vel en stundum listavel. Þaö
er ekki til neins aö hlaupa á
þessum ljdöum. Þau gefa engan
safa fyrr en þau eru kreist fast,
og menn þurfa aö velta þeim
fyrir sér til þess aö finna ljós-
flötinn. — og finna hann ekki
alltaf — en þó oftar en hitt.
Höfundur hefur sjálfur
táknaö mynd á kápu. SU mynd
minnir á tákn — trUartákn —
gott ef þvi svipar ekki til Þórs-
marksins fræga.
Ándrés Kristjánsson.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Ji
Flugleíðir og BSf
v hefja samstarf:
Flugfar og
hílfarí
einum
farmiða
Flugleiðir og Bifreiöastöö
tslands I Reykjavfk hafa tekiö
upp samstarf meö sölu farmiöa á
ákveönum leiðum innanlands,
þar sem ekiö er aöra leiöina og
flogiö hina.
Hérerum aö ræöa heföbundnar
láöir i byggö og ennfremur leiöir
um dbyggöir, svo sem Fjalla-
baksleiö, sem er i tengslum viö
flug tilog frá Hornafiröi. Sprengi-
sandsleiö og Kjalveg, sem er I
tengslum viö flug til og frá
Akureyri og ennfremur eru feröir
til og frá tsafiröi, þar sem flogiö
er aöra leiöina og ekiö hina.
Þær leiöir um tíbyggöir, er aö
ofan greinir, veröa eknar á tima-
bilinu jUliogframiseptember, en
fer aö sjálfsögöu eftir færö, hve-
nær þær geta hafist. I feröunum
um Sprengisand og Kjöl er leiö-
sögn og nesti innifaliö I veröi.
í feröir þessar er helmingsaf-
sláttur fyrir börn innan ttílf ára
aldurs og fyrir ungbörn er aöeins
greitt tiu prósent af veröinu.
—KÞ
Loðnuveiðar
hefjast io. ágúst
Samkvæmt ákvöröun sjávarUt-
vegsráöuneytisins veröur leyft aö
veiöa 617.200 lestir af loönu á
haustvertið i ár og vetrarvertiö á
næsta ári. Þessum afla hefur nU
veriö skipt niöur á 52 skip, sem
hvert um sig má veiöa á bilinu
9.400 tU 18.800 lestir. Allir aöilar
sjávarUtvegsins voru sammála
um aö hefja haustvertiöina 10. á-
gúst.
Blátt bann er lagt við loönu-
veiöum utan fiskveiöilögsögu
Islands og Jan Mayen og aöeins
er heimilt aö veiöa I fiskveiöilög-
sögu Jan Mayen sama magn og
Norömönnum er heimilt aö veiöa
úr Islenska loönustofninum eöa
82.615 lestir. Þá veröur lokaö
svæöi noröur af Horni (sunnan 68
n.br. og vestan 21 v. lgd.) á tima-
bilinu 19. ágúst til 14. september.
—TT.
Ráðningarstiðrar Rlklsúlvarpsins
Svo undarlega hefur brugöiö
viö, aö enn einu sinni hefur
fréttastofa rfkisfjölmiöils tekiö
sér fyrir hendur aö ráöa starfs-
kraft sér til aöstoðar, án þess aö
hafa til þess nokkra heimild eöa
stoö í lögum um rlkisútvarp.
Um þessi efni segir einfaldlega
samkvæmt landslögum, aö út-
varpsráö skuli mæla með um-
sækjanda, en útvarpsstjóri slö-
an ákveöa ráöningu. Þetta get-
ur hvorki veriö einfaldara né
skýrara. Þrátt fyrir þessi skýru
ákvæöi, gerist þaö aldrei nú-orö-
iö aö Utvarpsráö eöa Utvarps-
stjori fái neinu ráöiö um
mannaráöningar á fréttastofur
hjá Utvarpi og sjtínvarpi, heldur
upphefst einhver djöfulskapur,
mannarakk og áviröingartal,
sem miöar aö þvl aö eyöileggja
möguleika þess umsækjanda,
sem meirihluti Utvarpsráös
styður hverju sinni.
Arnþrúöur Karlsdóttir, sem
fékk stuöning meirihluta út-
varpsráös I fimm mánaöa starf
hjá fréttastofu sjónvarps, lýsir
meöferöinni meö eftir farandi
orðum ITImanum s.l. föstudag:
„Mighaföi hins vegar aldrei ór-
aö fyrir þvi, aö ég þyrfti aö
ganga í gegnum sumt af þvi,
sem ég hef mátt þola undan-
farna daga, og þá á ég fyrst og
fremst viö blaðaskrif”. Þessi
unga kona haföi sem sagt þaö
eitt til saka unniö aö hafa leyft
sér aö sækja um starf, sem var
auglýst og fengiö stuöning
meirihluta yfirstjornar stofn-
unar, sem hefur meö ráöning-
una aö gera. Þaö er auðvitað
alveg augljóst, aö viö þetta
veröur ekki unaö I framtlöinni.
óhugsandi er, aö starfsmenn
fréttastofu geti meö undirróöri
gengiö svo á persónurétt fólks
aö geðþotta, aö þaö telji sér
stórlega misboöiö. Þeir frétta-
menn sjónvarps, sem mest
höföu sig frammi I málinu voru
þeir ögmundur Jónasson og
Guöjón Einarsson, menn sem
eru svo vandir aö viröingu sinni
úti frá, aö varla má hundur
hnerra á Suöurlandsbrautinni,
svo þeir telji þaö ekki persónu-
lega mtíögun. AUir, sem til
þekkja innri mála sjónvarpsins
vita, aö þaö voru þessir tveir
fréttamenn, sem ákváöu aö
hindra aö Amþrúður Karls-
dóttir yröi ráöin.
Svo vill til samkvæmt fyrr-
greindum upplýsingum um lög
og reglugeröir um Rlkisútvarp,
að starfsmönnum fréttastofu
kemur ekki hiö minnsta viö
hverjir ráönir eru til starfa hjá
stofnuninni. Séu þeir óánægöir
meö ráöningu, geta þeir einfald-
lega sagt upp starfi og hypjaö
sig. En þeir eru ekki á þeim
buxunum. Þeir eru staðráðnir I
þvl aö hafa samþykktir út-
varpsráös aö engu og ganga
þannig frá útvarpsstjóra, aö
hann skipi fyrst og fremst þá
umsækjendur, sem þeim
starfsmannum er að skapi.
Þessi hegöunarbrot eru svo
gróf, og hafa verið endurtekin
svo oft, aö útvarpsráö á sjálfs
sln vegna aö kref jast rannsókn-
ar á atferli manna i málinu og
láta siöan segja þeim upp störf-
um, sem opinberir veröa aö þvl
aö stunda undirráöursstarfsemi
gegn ákvöröunum útvarpsráös
vinnutlma og utan. Meö þvl
einu móti veröur komiö viö aga I
þeim „hetjuhópi”, sem heldur
aö hann sé á fréttastofum Rlkis-
útvarps til aö bjóöa yfirboöur-
um slnum byrginn. Þaö þekkist
hvergi á byggöu bóli, aö starfs-
menn taki viö stjórn fyrirtækis,
rikisfjölmiöils eöa annarra
stofnana, nema um þaö séu skýr
ákvæöi f lögum. Aö öörum kosti
veröa starfsmenn aö vfkja, ann-
aö tveggja vegna þess aö þeir
eru óánægöir meö ráöstafanir
yfirmanna, eöa vegna þess aö
yfirstjórn stofnunarinnar unir
ekki agabrotum þeirra.
En auövitaö veröur ekkert af
þessu gert, vegna þess aö Rfkis-
útvarpiö er ein kararstofnun,
sem stýrir sér sjálf og hefur svo
veriö langan tima. Sumpart
stafar þetta af úrræöaleysi út-
varpsráös, sem aldrei getur
tekiö á neinu máli ööruvisi en
láta starfsliö rassskella sig. Aö
hinu leitinu virðist sama hver
útvarpsstjórinn er. Hann bug-
ast stööugt vegna ágangs
frekjuliðsins.