Pressan - 22.06.1989, Blaðsíða 5

r.r.r Fi.mmtudagur 2.%.. júr>,';.4989
„ÞEGAR ÉG GEKK INN í ÍBÚÐ-
INA SÁ ÉG STRAX AÐ EITTHVAÐ
ALVARLEGT VAR AÐ. MAMMA
HEFÐI ALDREI GENGIÐ UM HEIM-
ILI SITT Á ÞENNAN HÁTT EF HÚN
HEFÐI BARA VERIÐ DRUKKIN. ÉG
HÉLTAÐ LYKTIN SEM KOMÁMÓTI
MÉR VÆRI ÚR RUSLAPOKA. ÞEG-
AR ÉG GEKK INN í SVEFN-
HERBERGIÐ BLASTI MAMMA VIÐ
MÉR. HÚN LÁ Á GÓLFINU VIÐ
RÚMIÐ SITT. ÉG HÉLT HÚN VÆRI
BARA SOFANDI OG ÆTLAÐI AÐ
VEKJA HANA. HÚN VAR ÍSKÖLD.
HEIMILIÐ VAR FULLT AF LYFJA-
GLÖSUM, MÖRG ÞEIRRA TÓM.y/
EFTIR: ÓNNU KRISTINE MAGNÚSDÓTTUR — MYND: EINAR ÓLASON
Þetta er Iýsing ungrar konu sem
allt frá barnæsku hafði barist við
að hjálpa móður sinni undan oki
áfengis- og lyfjaneyslu. Hún hafði
aldrei gefist upp á að reyna að
hjálpa henni. Ekki fyrr en átta dög-
um áður en hún kom að líki hennar,
31. ágúst í fyrra. „Þá var hún hand-
leggsbrotin en hafði ekki treyst sér
upp á slysavarðstofu. Þegar ég kom
að sækja hana sagðist hún ekki geta
farið að heiman því hún ætti von á
Iyfjasendingu úr apóteki. Þegar ég
kvaddi hana um kvöldið sagði ég í
fyrsta skipti á ævinni eitthvað sem
særði hana. Ég sagði henni að ég
skammaðist mín fyrir hana. Hún
hafði ekki þrifið sig dögum saman,
hún var svo þvoglumælt að ég skildi
ekki hvað hún sagði og hún var
stórslösuð en hafði ekki haft þrek
til að leita sér hjálpar. Lyfin gengu
fyrir öllu. Hún fór að gráta undan
orðum mínum. Ég bað hana að leita
sér hjálpar, einu sinni enn. Ég
spurði hana hvort hún gerði sér
grein fyrir hvernig mér, hinum
börnunum hennar og barnabörn-
um liði ef hún myndi deyja frá okk-
ur. Þegar ég hljóp niður stigann
kallaði hún grátandi á eftir mér og
bað mig að yfirgefa sig ekki.“
„Ég hélt hún væri
bara sofandi..."
Þegar konan hringdi til móður
sinnar tveimur dögum síðar svaraði
hún ekki símanum. Slíkt var ekki
óalgengt. Helgina á eftir fór elsti
bróðirinn heim til móður sinnar, en
komst ekki inn í íbúðina. Konan fór
nokkrum sinnum en komst aldrei
inn í íbúðarhúsið. „Ekki fyrr en
átta dögum síðar. Þá hleypti mér
inn kona sem bjó í húsinu. Ég skildi
litlu dóttur mina eftir úti í bíl og fór
upp. Þegar enginn svaraði ætlaði ég
að brjótast inn. Ég rakst óvart í
húninn. Dyrnar voru ólæstar. Ég
held að enginn hafi einu sinni gáð
að því, því mamma hafði alltaf læst
að sér. “
í íbúðinni var allt á rúi og stúi.
Mjólkurferna uppi á borði og ein-
kennileg lykt barst að vitum ungu
konunnar. Þá segist hún hafa vitað
að eitthvað alvariegt hafði gerst:
„Mamma hafði ofnotað áfengi og
lyf lengi. Áður var hún fyrirmynd-
arhúsmóðir en lyfin höfðu þau
áhrif á hana að hún var hætt að
hugsa um heimilið og sjálfa sig.
Þegar ég gekk inn í svefnherbergið
blasti hún við mér. Hún lá á gólfinu
við rúmið sitt og það var alveg eins
og hún væri sofandi. Ég ætlaði að
vekja hana. Hún var ísköld.“
Eftir að hafa hringt í bróður sinn
náði stúlkan í tengdaforeldra sína
og bað þá að sækja barnið, sem enn
beið úti í bíl. íbúðin fylltist skyndi-
lega af fólki: „Fyrst kont vaktlækn-
ir, síðan einhver frá borgarlækni og
loks menn frá Rannsóknarlögreglu
ríkisins. Þeir tóku öll lyfjaglösin á
heimilinu. Þau voru þrettán talsins
og höfðu innihaldið samtals tæp-
lega níuhundruð piliur. Flest lyfin
voru skráð út rnánuði fyrir dauða
hennar, af sama lækni. Þarna inn-
an um voru tvö lyfjaglös frá heimil-
islækni hennar, geðlyf og svefnlyf.
Hinn læknirinn hafði greinilega
ekkert samráð haft við heimilis-
lækni því hann hafði lika gefið
henni geðlyf og svefnlyf, bara af
annarri tegund. A einum ntánuði
hafði hún tæmt bæði svefnpillu-
glösin og tekið tvöhundruð töflur
af geðlyfjununt. Það var ekki fyrr
en allt þetta fólk var mætt að ég
gerði mér grein fyrir að lyktin sem
ég hafði fundið var nálykt. Slíka
lykt hafði ég aldrei fyrr fundið."
Kvartaði við
landlækni
Dánarorsök konunnar var sögð
„innvortis blæðingar“ en talið var
að eitrun af völdum geðlyfjanna
hefði átt þátt í dauða hennar. Lyfin
voru flest skrifuð út á lyfseðil frá
sama lækninum, lækni sem dóttirin
hafði tvívegis kvartað yfir við Ólaf
Ólafsson landlækni: „Ég hringdi
einu sinni sjálf í lækninn og spurði
hvað hann væri að hugsa. Þá var
mamma í eftirliti hjá Ólafi Gríms-
syni, lækni á geðdeild Landspítal-
ans, og fyrst bar ég upp á hann að
hann gæfi henni róandi lyf. Hann
sór að svo væri ekki og bað mig að
komast að því hvaða læknir gæfi
henni þau lyf. Ég komst að því þeg-
ar vinkona mömmu hringdi í mig í
vinnuna og sagðist hafa verið að
sækja lyf fyrir hana í apótek, öll frá
sama lækninum. Sá skammtur var
svo stór að hún hefði getað drepið
sig á honum á nokkrum mínútum.
Ég dauðskammaðist min fyrir að
hafa haldið að Ólafur Grímsson
hefði gefið hénni lyfin og hringdi í
hinn lækninn. Þegar sá hafði hlust-
að á mig skamma sig sagðist hann
ekki sjá betur en ég þyrfti sjálf að fá
mér skammt, ég væri svo æst. Ég lét
Ólaf Grímsson vita af því liver það
var sem skrifaði út þessi róandi lyf
handa mömmu og Ólafur talaði við
landlækni sem sagðist myndi gefa
lækninum viðvörun. Það er hart að
einn læknir skuli brjóta niður það
sern annar hefur byggt upp. Sjálf
fór ég tvisvar til Ólafs landlæknis. í
síðara skiptið var ,það eftir að
mamma dó. Þá fórum við þrjú
systkinin til hans. Hann spurði
hvað, við hefðum upp úr því að
klaga manninn, mamma okkar
væri dáin og við fengjum hana ekki
aftur. Hann sagði að við gætum að
v 5
FRÁSÖGN UNGRAR KONU SEM KOM AÐ MÓÐUR
SINNI LÁTINNI AF VÖLDUM BLÆÐINGA. EITRUN
VEGNA NEYSLU RÓANDI LYFJA VAR TALIN EIGA
ÞÁTT í DAUÐA KONUNNAR. í ÍBÚÐINNI FUNDUST
13 LYFJAGLÖS, ÞAR AF NÍU SEM LYFSEÐLAR
VORU SKRIFAÐIR FYRIR SAMA DAGINN, AF
SAMA LÆKNI.
FÓRNARLAMB
LÆKNADÓPSINS