Pressan - 22.06.1989, Blaðsíða 24

24
*-' > 'Fi m mt údagw '22l1 j ú n í i 989
Sigmar er giftur Helgu Thorberg,
Ieikkonu m.m. Helga er ekki kaþ-
ólsk eins og eiginmaður hennar
heldur í hinni Iútersk-evangelísku
Þjóðkirkju — „þótt ég sé svo
dæmigerður íslendingur í ‘mér að
vera ekki kirkjurækin," segir hún.
Hins vegar var Guðfinna Breið-
fjörð, móðir Helgu — sem hún hef-
ur skrifað um bók —, kaþólsk. Þá er
sex ára sonur þeirra Sigmars og
Helgu, Haukur, skírður í kaþólsku
kirkjunni, sem Helga segist bera
mikla virðingu fyrir' sem merkri
stofnun þótt ekki hafi orðið af því
að hún gengi í hana sjálf.
Sól og ylur
Hjá vinafólki þeirra hjóna er
hlutverkum þveröfugt skipað hvað
trúarbrögðin áhrærir. Gísli Rúnar
Jónsson leikari er maður lúterskur.
Eiginkona hans, gamanleikkonan
Edda Björgvinsdóttir, er aftur á
móti kaþólsk eins og hún á að
nokkru leyti kyn til. Annna Eddu í
kvenlegg, Ágústa Kristófersdóttir
húsfrú, sneri sér að skauti kaþólsku
kirkjunnar í leit að huggun eftir að
hún missti eiginmann sinn, Kristin
Magnússon, árið 1956.
Agústa, sem nú stendur á átt-
ræðu en er sprækari en margur
unglingurinn, er ekki í nokkrum
vafa um að í kaþólsku kirkjunni
hafi hún fundið eitthvað sem hún
gat ekki komið auga á í Þjóðkirkj-
unni óg hún kallar „sól, yl og hugg-
un“. ÖII voru börnin hennar sjö að
vísu skírð upp á lútersku. En tvær
dætur hennar, þær Margrét, móðir
F.ddu Björgvins, og Eva, kusu að
fermast í kaþólsku kirkjunni, svo
og báðir yngstu synirnir, Kristinn
og Kristófer Már, sem eitt sinn var
í Bandalagi jafnaðarmanna en býr
nú í Brussel. Sambýliskona hans
þar, Valgerður Bjarnadóttir Bene-
diktssonar, fyrrum eiginkona Vil-
mundar heitins Gylfasonar, er hins
vegar ekki kaþólsk.
Heimsókn Jóhannesar Páls páfa
hingað til lands er ein mesta gleði-
stund sem Ágústa Kristófersdóttir
minnist úr Íífi sínu. „Ég var svo lán-
söm að fá sakramentið hjá páfan-
um,“ segir hún, „oggeta fylgst með
þremur langömmubörnum mínum
í altarisgöngu hjá honum." Þetta
voru: Oddur Hrafn, sonur Björg-
Gunnar Eyjólfsson leikari:
„Ég missti móður mína þegar
ég var á viðkvæmum aldri og
fann þá tii mikillar trúarþarfar.
Ég hafði kynni af kaþólsku fólki
og trú þess hafði sterk áhrif á
mig.“
vins Halldórssonar hljómlistar-
manns og Ragnheiðar Bjarkar
Reynisdóttur; Selma Gunnarsdótt-
ir, dóttir Gunnars Ólafssonar versl-
unarmanns og Önnu Reynisdóttur
(þær Ragnheiður Björk og Anna
eru dótturdætur Margrétar, dætur
Svölu sem ekki er kaþólsk); og
Björgvin Franz Gíslason Rúnars og
Eddu sem fyrr er getið
Kaþólski söfnuðurinn á íslandi
er um margt sérstakur vegna þess
hversu margir útlendingar eru í
honum, sumir giftir íslendirigum.
Richard Scobier rokkari í
Rikshaw og útvarpsmaður á FM:
„Frábær tilfinning að vera
kaþólskur!“
Börnum slíks fólks er oft nokkur
vandi á höndum um það hvort þau
eigi að vera áfram í söfnuði kaþ-
ólskra eða fylgja straumnum inn í
Þjóðkirkjuna. Fyrir Richard Sco-
bie, rokktónlistar- og útvarpsmann,
hefur það þó aldrei verið nein
spurning. Móðir Richards er ís-
Iensk og gerðist kaþólsk þegar hún
giftist kaþólskum Bandaríkja-
manni. „Kaþólski söfnuðurinn er
mitt trúfélag sem ég hef kosið að
vera í. Það er frábær tilfinning að
sækja kaþólska messu. Ég held að
það að vera kaþólskur hafi góð
áhrif á mig í daglegum samskiptum
mínum við annað fólk. Kaþólska
kirkjan boðar kærleika Jesú Krists
og þess vegna reynir maður að vera
góð sál en er samt auðvitað bara
mannlegur,“ segir Richard Scobie,
virkur kaþólikki sem var m.a.
gæslumaður í Landakotskirkju
þegar páfinn messaði þar. Systir Ri-
chards, Ásta Denise, er líka kaþ-
ólsk, gift Sverri Bernhöft sem er
það hins vegar ekki.
Félagslegt réttlæti
Hér verða að sjálfsögðu ekki
taldir upp allir þeir sem játa kaþ-
ólska trú hér á landi. Af kunnum
kaþólskum borgurum sem enn er
ógetið má nefna Leif Þórarinsson
tónskáld; Guðmund á Mokka,
Guðnýju konu hans og börn þeirra
hjóna; Þórunni Magneu Magnús-
dóttur leikkonu; Harald Hannes-
son hagfræðing; Gunnar .1. Frið-
riksson framkvæmdastjóra; Baltas-
ar Samper listmálara, sem flutti trú
sína með sér frá heimalandi sínu,
Spáni; Gunnar F. Guðmundsson
sagnfræðing; og Sigurveigu Guð-
mundsdóttur, áttræða fræði- og
kvenréttindakonu sem mikill ætt-
bogi er af.
Nína Björk Árnadóttir skáld-
kona er kaþólsk. Það er eiginmaður
hennar, Bragi Kristjónsson forn-
bókasali, líka, sem og synir þeirra
hjóna þrír, en þeir þjóna iðulega
sem messudrengir í Landakots-
kirkju. „Ég fæddist trúuð,“ segir
Nína Björk. „Mér hefur alltaf
fundist kaþólska kirkjan vera hin
eina sanna móðurkirkja enda þótt
þaðséuekkinemaum 15ársíðanég
„konvertéraði". Ég hef mikla trú
á Maríu guðsmóður og ég veit að
hún bænheyrði mig eitt sinn þegar
ég var í miklum vanda stödd.“
Kaþólskir menn á íslandi eru á
einu máli um það að koma páfans
til íslands hafi verið mjög þýðingar-
mikill viðburður og söfnuðinum
uppörvun og hvatning. „Þessi mað-
ur, páfinn, geislaði af friði og lítil-
læti,“ segir Gunnar Eyjólfsson
leikari, sem varð kaþólskur árið
1943 en trúarþörf hans var m.a.
sprottin af því að ungur að aldri
missti hann móður sína. Gunnar
lýsir undrun sinni á þeim gagnrýn-
isröddum sem örlaði á vegna kostn-
aðar við páfaheintsóknina. Hann
minnir á að íslendingar standi i
þakkarskuld við kaþólsku kirkjuna
fyrir það óeigingjarna sjúkrahús-
starf sem hér hefur verið unnið á
vegum hennar í tæp 100 ár. „Þetta
starf kaþólsku krikjunnar er liður í
baráttu hennar fyrir félagslegu rétt-
Iæti og það er af þessum sökum, hef
ég heyrt, að margir vinstri menn hér
á landi hafa gjóað augunt til henn-
ar. En menn skyldu hafa hugfast að
kaþólska kirkjan lofar því ekki að
þcir geti öðlast alsælu á skömmum
tíma í jarðvistinni. Slíkt gerist að-
eins í eilífðinni.“
kynlifsdálkurinn
Bréf til kynlífsdálksins má skrifa undir dulnefni.
Utanáskriftin er: PRESSAN— kynlífsdálkurinn, Ár-
múla 36, 108 Reykjavík.
Ef ég mætti spyrja...
Eitt af einkennum nútímakyn-
fræðslu er að leyfilegt er að spyrja
um hvað sem er. í gegnum tíðina
hafa alltaf verið viss viðkvæm mál
sem ekki hefur þótt kurteisi að
spyrja um. Stundum er líka sá galli
á námsefni að þó ýmsir efnisþættir
séu álitnir nauðsynlegir eru þeir
ekkert endilega það sem krakkar
hafa mestan áhuga á að kynna sér.
Grunnskólakrakkarnir sem þið
lásuð um í síðustu tveimur pistlum
fengu einmitt tækifæri til að
ímynda sér hvers þeir myndu spyrja
hitt kynið ef þeir mættu spyrja það
að hverju sem væri. Þegar maður
les svo yfir þessar spurningar eru
þær góð áminning um að halda sig
við raunveruleikann; krakkarnir
vilja fá svör við þessurn spurning-
um ekki síður en öðrum. Sumar
spurninganna virðast alveg út í liött
en aðrar eru einlægar. Það skiptir í
sjálfu sér ekki höfuðmáli, aðal-
atriðið er að eftirfarandi spurning-
ar komu þeim í hug hvort sem þær
voru set(ar niður á blað í fúlustu al-
vöru eða ekki. Það bendir til þess
að krakkarnir spái eða hafi a.m.k.
spáð eitthvað í þessa hluti.
Áttu flottan bíl?
Ef stelpur rnættu spyrja stráka
að liverju sem væri koma eftirfar-
andi spurningar fram: „Notar þú
margar stelpur?“, „Ertu á föstu?“,
„Hvað er síminn hjá þér?“,
„Hvernig er að vera strákur?",
„Hvernig Iíður strakum þegar þeir
fara upp í skíðalyftu?“, „Hugsið
þið með klofinu?“,.„Er sárt að vera
í of þröngum gallabuxum?" „Ertu
með kynsjúkdóm?“, „Er nauðsyn-
legt að nota pungbindi í fótbolta?",
„Er þægiiegt að vera i brók með
gati?“, „Áttu flottan bíl?“, „Hvað
ertu gamail?“, „Ertu á móti græn-
friðungum?“, „Hver eru viðhorf
þín til kynlífsins?“, „Viltu byrja
með mér?“, „Ertu með bringu-
hár?“, „Hvað hefur þú verið með
mörgum stelpum'?“, „Hvað hugsar
þú þegar þú ert með stelpu?“, „Vær-
ir þú til í að vera óléttur?“, „Hefur
þú barnað stelpu?“, „Hvað myndir
þú gera ef stelpan þín yrði ólétt,
myndir þú vilja láta hana fara í fóst-
ureyðingu?“, „Hvað hrífur strák
mest þegar hann sér stelpu (útlitið,
persónuleikinn o.s.frv.)?“, „Ertu
með eða á móti framhjáhaldi?“,
„Hvað er ást?“, „Gætir þú verið
meðkstelpu bara til þess að sofa hjá
henni?“, „Myndi það skipta miklu
ef4stelpan væi i á pillunni?“, „Hvað
myndir þú þola það lengi ef stelpan
sem þú ert með myndi neita að sofa
hjá þér — hún vill ekki svona
fljótt?“, „Af hverju eruð þið með
svona mikla stæla?“, „Er ekki neyð-
arlegt að fá standpínu?“, „Hvernig
tilfinningar berðu til stelpna?",
„Finnst þér töff að vera nteð klám-
kjaft eða nýtur þú þess?“, „Vildir
þú heldur vera með einni stelpu í eitt
ár en mörgum stelpum í eitt ár?“
„Reynir þú oft að vera fyndinn ná-
lægt steipum sem þú ert hrifinn
af?“, „Hvað myndir þú gera ef þú
færir heim með stelpu og hvorugt
ætti smokk?“, „Hvað gera þeir til
að kynnast stelpu?“, „Er vont að fá
standpínu?“, „Hvað myndi strákur
gera ef hans heittelskaða segöi hon-
um upp?“, „Hvað myndi hann gera
ef stelpan héldi framhjá honum?“,
„Hvernig lýsir það sér tilfinninga-
lega þegar hann fær það?“, „Hvern-
ig er það að vera afsveinaður?“,
„Hvernig líður þeim eftir að hafa
afmeyjað stelpu?“, „Skiptir ein-
hverju rnáli hvað tippið er stórt?“,
„Hefur þú prófað stellingu 69
standandi?“.
Ertu hrein mey?
Ef strákar inættu spyrja stelpur
að hverju sem væri koma þeim þess-
ar spurningar í hug: „Ertu með
strák?“, „Ertu hrein mey?“, „Viltu
byrja með mér?“, „Hefur þú mik-
inn áhuga á kynlífi?“, „Notar þú
hjálpartæki?", „Ertu á pillunni?“,
„Ertu á túr?“, „Viltu ríða?“, „Ertu
með Aids eða lekanda?“, „Viltu
korna bak við hús með mér?“,
„Hvernig líst þér á mig?“, „Ertu
með stór brjóst?“, „Hvernig er að
vera á túr — er það vont?“, „Hvað
kostar „typical" brjóstahaldari út
úr búð í dag?“, „Viljið þið sjá
hann?“, „Haldið þig að það sé gott
að gera það í sokkum?“, „Af hverju
haldið þig að við séum svona grað-
ir?“, „Ér ekki erfitt að hlaupa með
brjóst?“, „Er erfitt að fæða?“, „Er
gaman að vera stelpa?“.
Strákarnir spurðu miklu færri
spurninga og frekar einhliða, eins
og þið sjáið. Munurinn á spurning-
unum er sláandi og væri fróðlegt að
kanna ástæður þess. A.m.k. finnst
mér þær endurspegla þörfina fyrir
víðtæka kynfræðslu — en þér?
k