Pressan - 22.08.1991, Qupperneq 16

I
___________________FIMMTUDAGUR PRESSAN 22. ÁGÚST 1991
FJÖLMIÐLAR
Þarf reglur um nafnbirtingar?
16
Útgefandi:
Blað hf.
Framkvæmdastjóri:
Hákon Hákonarson
Ritstjórar:
Gunnar Smári Egilsson,
Kristján Þorvaldsson.
Rltstjórnarfulltrúi
Sigurjón M. Egilsson
Auglýsingastjóri:
Hinrik Gunnar Hilmarsson.
Ritstjórn, skriístoíur og auglýsingar:
Hveríisgötu 8-10. sími 62 13 13.
Faxnúmer: 62 70 19.
Eftlr lokun skiptiborös:
Ritstjórn 621391, dreifing 621395.
tæknideild 620055.
Áskriftargjald 550 kr. á mánuöi.
Verö í lausasölu 170 kr. eintakiö.
Eiga ríkis-
forstjórarnir
ísland?
í PRESSUNNl í dag er sagt frá
sumarhúsabyggð útvalinna emb-
ættismanna i friðuðu skógrækt-
arlandi i Skorradal í Borgarfirði.
Þar hefur Skógrækt rikisins út-
hlutað nokkrum rikisforstjórum
og háttsettum embættismönn-
um eftirsóttu landi innan skóg-
ræktargirðingar. Oðrum lands-
mönnum hefur ekki staðið þetta
land tii boða og í raun ótrúlegt að
venjulegu íólki hefði dottið í hug
að falast eftir þvi. Það er óvið-
kunnanlegt að ríkisforstjórar
skuli fá þá flugu í höfuðið að
embætti þeirra veiti þeim rétt til
að fá slikar lóðir. Þótt menn séu
ráðnir forstjórar ÁTVR eða for-
stöðumenn Þjóðminjasafns geta
þeir byggt sína sumarbústaði
innan um annað fólk.
En náttúrlega eru það for-
stöðumenn Skógræktar rikisins
sem bera sök í þessu máli. Þeir
eiga að hafa dug í sér til að hrista
af sér sníkjur og suð í einhverjum
ríkisforstjórum.
Og því miður er dæmið frá
Skorradal ekki það eina um
furðulega ráðstöfun á því landi
sem forstöðumönnum Skóg-
ræktarinnar hefur verið trúað
fyrir. PRESSAN hefur áður sagt
frá svipuðum málum.
Fátt er jafn þreytt og leiðin-
legt og umræða um nafnbirt-
ingar í blöðum og sorglegt til
þess að vita hversu fyrirferð-
armikii hún var um langan
aldur, en sem betur fer hefur
umræða um fjölmiðla snúist
um fleiri þætti á undanförn-
um árum. Þó stingur hún allt-
af annað slagið upp koili, nú
síðast hjá Magnúsi Bjarn-
freðssyni í Morgunblaðinu á
sunnudaginn.
Magnús fjallar þar um birt-
ingu á nöfnum þeirra sem far-
ast í slysum og vill að fjöl-
miðlar komi sér saman um
reglur í því sambandi. Hann
efast um að þeir geti haldið
sig innan velsæmis með öðr-
um hætti. Hann er hræddur
ÞAD ER EINS GOTT
AÐ HÚN Á BENZ
„Þú segir að
ég tali hratt,
en það er
ekki nóg
með það, ég
er farin að
borða hratt,
aka hratt og
hugsa
hratt.“
Hjördís Glssurardóttlr verslunarkona
Davíð fékk
afsoktin aldaiítutðt*
„Ég vil því biðja þig að afsaka
það hve ummæli mín í þessu
viðkvæma máli voru óskýr
enda er mér fullkunnugt um
afstöðu þína til afskipta
stjórnmálamanna af
lánveitingum."
Guðmundur Malmquist forstjóri
Ðyggðastofnunar
Þetta vissi Gorbi ekki
„Pólitíkusar eiga ekki að fara
í sumarfrí."
Jón Baldvin Hannibalsson
utanríkisráðherra
um að án reglna verði freist-
ingin að verða fyrstur til að
birta nöfnin yfirsterkari tillits-
semi við aðstandendur hinna
látnu.
Nú kannast ég ekki við þau
dæmi sem Magnús hlýtur að
taka mið af. Mér vitaniega
hafa íslenskir fjölmiðlar ekki
orðið uppvísir að því að kepp-
ast við að birta nöfn þeirra
sem farast í slysum. Mér vit-
anlega hafa þeir ekki heldur
birt nöfn þeirra óeðlilega
stuttu eftir slysin. Og á með-
an svo er sé ég ekki ástæðu til
að fjölmiðlar komi sér saman
um reglur um þessi mál. Auk
þess má benda á að það
stendur fjölmiðlum nær að
setja slíkar reglur fyrir sjálfa
HVAÐ MEÐ
ÁRMANN?
„Það má nefna að
gengisbreytingar sem þessar
eru algengar í
verðbréfasjóðum erlendis en
þetta er í fyrsta skipti sem
slík breyting verður hér á
!andi.“
Frlðrlk Jóhannsson forstjórl
Fjárfestingarfélagsins
Væri ekki nær að
safna peningum?
„Við munum á
greiðslustöðvunartímanum
vinna að söfnun áskrifta til
þess að tryggja grundvöll
fyrir áframhaldandi útgáfu
blaðsins.“
Hallur Páll Jónsson
framkvæmdastjórl Þjóðvlljans
sig en samtökum þeirra eða
blaðamanna. Það er hlutverk
hvers fjölmiðils fyrir sig að
byggja upp traust lesenda og
tiltrú á góðan smekk.
Og þetta á ekki einungis
við um birtingu nafna, bæði
látinna og eins þeirra sem
grunaðir eru um eitthvað
misjafnt, heldur og um önnur
álitamál um siðferði og
smekk. Það verður betur
leyst úr þeim á ritstjórn hvers
blaðs en í siðanefnd blaða-
manna eða einhverri annarri
álíka stofnun. Því þegar öllu
er á botninn hvolft er það
ábyrgð sérhvers blaðs að
byggja upp traust lesenda.
Gunnar Smári Egilsson
Ep landlæknir í Sovét?
„Gorbatsjov er veikur.“
Gennadi] Janajev valdaræningi
\\i
„Við vorum varla komnar á stað-
inn þegar við þurftum að máta
kjóla sem nota átti á lokakvöld-
inu en hver mínúta var fyrirfram
skipulögð. Mikill timi fór i förð-
un, greiðslu og myndatökur og
oft var biðin lönq."
BIRNA BRAGADÓTTIR FORD-STÚLKA
Kotungskrónan
Eitt athyglisverðasta
ákvæði hinnar örstuttu
stefnuyfirlýsingar ríkisstjórn-
ar Davíðs Oddssonar er að
kannað verði hvort ekki beri
aö tengja íslenska krónu við
Evrópumyntina, ecu. Yrði
það gert yröi veruleg breyt-
ing í íslenskum peningamál-
um.
íslenska krónan á sér dap-
urlega sögu. Hún hóf raunar
göngu sina með reisn, en það
var vegna þess að stjórnvöld
voru fram til 1914 bundin af
gulltryggingu. Menn gátu
hvenær sem er skipt krónum
sínum í gull. Það hafði í för
með sér að bankar gáfu ekki
út nema takmarkað magn
peninga. En strax og gull-
trygging var afnumin í stríðs-
byrjun 1914 var voðinn vís.
Verðbólga, offramleiðsla
peninga, hófst, ýmist opin
eða dulin.
Árin 1924—1925 reyndi
Jón Þorláksson að vísu að
endurreisa krónuna. Hann
taldi hana tákn sjálfstæðisins
og vildi ekki að hún yrði kot-
ungskróna, eins og hann
nefndi það. Eftirmenn hans
hafa ekki haft sama metnaö
eða búið við önnur stjórn-
málaskilyrði, og krónan hef-
ur oftast síðan verið eins kon-
ar afgangsstærð. Þegar illa
hefur árað eða aðilar vinnu-
markaðarins samið um ein-
hverja vitleysuna hefur
stundarfriður verið útvegað-
ur með gengisfellingum:
Launþegar hafa þá fengið
jafnmargar eða fleiri krónur í
vasann, en getað keypt jafn-
lítið eða minna fyrir þær.
Fastgengisstefna hefur að
vísu stöku sinnum verið
reynd, en gefist illa, vegna
þess að stjórnvöld hafa alltaf
átt þess kost að bregða út af
henni. Ekki þarf nema eitt
frystihús að ramba á barmi
gjaldþrots til þess að krafist er
gengisfellingar. Fastgengis-
stefna er svipuð því að of-
drykkjumaður heiti því að
hætta að drekka, en geymi
samt sem áður vinflösku inn-
an seilingar. Auðvitað fellur
hann við fyrsta tækifæri.
Tenging íslenskrar krónu
við Evrópumyntina væri í
raun og veru nýtt afbrigði
fastgengisstefnunnar, sem
hér var fylgt 1983-1988. Hið
eina, sem væri frábrugðið, er
viðmiðið. Nú yrði það ecu, en
áður var það svokallað vegið
meðaltal nokkurra gjald-
miðla. Hættan er þess vegna
hin sama og af fastgengis-
stefnu: Þegar á móti blési
myndu strax heyrast raddir
um að afnema tenginguna.
Hugsunin að baki tillög-
unni um tengingu íslensku
krónunnar við Evrópumynt-
ina er góðra gjalda verð. Hún
er að útvega íslensku krón-
unni fótfestu eða aðhald eins
Smekklausi hlustandinn
í ráduneytinu
Sagt hefur verið að einn að-
alkostur Ólafs G. Einarssonar
sem ráðherra sé sá að hann
geti hlustað. Hann ætli sér
ekki að vaða inn í mennta-
málaráðuneytið og móta þar
allt í sinni mynd heldur sé til-
búinn að hlíta ráðum þeirra
sem betur vita. Það er fagn-
aðarefni að slíkur maður
skuli hafa komist í ráðherra-
stól. í versta falli er það til-
breyting frá offramboðinu á
hrokafullum framatittum
sem fylla hin ráðuneytin.
En til að það sé kostur að
kunna að hlusta þarf sá sem
það gerir að vera góð skil-
vinda. Hann þarf að geta skil-
ið hismið frá kjarnanum. Og
hann þarf að geta skilið þá
sem hafa eitthvað að segja frá
hinum sem ferðast áfram á
belgingslegum fagurgala.
Þótt Ólafur hafi verið
skamman tima í ráðherra-
embætti er ástæða til að efast
um að hann sé nógu góð skil-
vinda. Að minnsta kosti
og gulltryggingin var fyrir
1914. En róttækari aðgerða
er þörf að mínum dómi.
Leggja ber niður Seðlabank-
ann og öll önnur tæki, sem
stjórnvöld hafa til beinnar og
óbeinnar peningaprentunar,
og nota gjaldmiðil einhverrar
annarrar þjóðar sem fast og
órjúfanlegt viðmið, til dæmis
þýska markið. Þá yrðu gefin
út íslensk mörk jafngild hin-
um þýsku og í föstu hlutfalli
við þau, en auðvitað með
myndum af íslenskum sjálf-
stæðishetjum í stað þýskra.
Eg fæ ekki séð að þetta sé
óþjóðlegra en hitt að nota
metrakerfið franska til lengd-
armælinga!
bendir ráðning hans á Heimi
Steinssyni sem útvarpsstjóra
til þess að Ólafur hafi einfald-
lega slæman smekk og hafi
talið sig vera að gera rétt þeg-
ar hann réð Heimi. Þrátt fyrir
að þúsundir manna hafi legið
undir feldi við að leita að ein-
hverju djúpstæðu samsæri á
bak við þessa stöðuveitingu
hefur enginn fundið raun-
hæfa lausn. Niðurstaðan er
því sú að Ólafur hafi ráðið
Heimi samkvæmt bestu vit-
und.
Og þá fara fagnaðarlætin
yfir hlustandanum í mennta-
málaráðuneytinu að hjaðna,
því sjálfsagt er smekklaus
hlustandi hvergi verr kominn
en einmitt þar. Ekki bara
vegna þess að hann geti gert
eitthvað af sér, heldur vegna
þess að líklega er hvergi
meira um belgingslegan fag-
urgala en einmitt í kringum
menninguna í menntamála-
ráðuneytinu.
Ólafur verður kannski
sterkari á svellinu í skólamál-
unum og þá sérstaklega í
sambandi við Lánasjóð ís-
lenskra námsmanna. Þar
snúast málin meir um tölur
og samlagningu en smekk og
annað þvíumlíkt. Eftir olíu-
malar-ævintýrið forðum hlýt-
ur Ólafur að vilja fara vel með
fé. Af þeim sem verða gjald-
þrota eru aðeins til tvær gerð-
ir. Þeir sem lenda aftur og aft-
ur í slíku og hinir sem læra
sína lexíu. Þar sem Ólafur
hefur ekkert fyrirtæki sett á
hausinn í heilan áratug verð-
ur hann að flokkast með
þeim síðarnefndu.
Og það er nóg af samlagn-
ingar-verkefnum í mennta-
málaráðuneytinu. Ef Ólafur
leysir þau vel af hendi tekst
honum kannski að láta fólk
gleyma stöðuveitingunum.
Hann mun jafnvei læra það af
ráðningu Heimis að hlusta
eftir ráðum um mannaráðn-
ingar, — þ.e.a.s. frá einhverj-
um öðrum en þeim sem eru
að sækja um.
ÁS
o
o
get ic, Á verrtpu
EiWSíXr 7ESÚÍ£# M/AJ2.
EK NÚ rí<XAF6LKí£>-2*
Í£r )ÁDt\ TÍL AB> Hi Tíft?.
03 t€TTA LfafiSlÍHlv
t6r irtnwHeMA
NBi WAÐSB. £&j A14PME Á FIS&‘
\ IJI , '."s II JTVIT.-UIL.. .1 ■*
GoOM PÆÍN HER8A MíNA/. E& EfZ
fiAWiUTU{lfByÁj VeIST
E& KEMSr AFTUTL
TiL MoSKVU
C
re
•O
ro
TÓ
8
c
2
ro