Pressan - 23.07.1992, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR PRESSAN 23. JÚLI 1992
II
I
ÁMINNTIR
Samkvæmt heimildum PRESSUNNAR mun dómsmálaráðuneytið mælast til að
þeir Finnbogi Alexandersson og Guðmundur L. Jóhannesson verði áminntir vegna
embættisgalla sem PRESSAN hefur fjallað um ítarlega á undanförnum mánuðum.
HAFNARFRD
Samkvæmt heimildum PRESS-
UNNAR hefur Dómsmálaráðu-
neytið óskað eftir því við dóm-
stjóra héraðsdómsstóls Reykja-
ness, Ólöfu Pétursdóttur, að hún
áminni tvo dómara við dómstól-
inn; þá Finnboga Alexandersson
og Guðmund L. Jóhannessson,
vegna embættisfærslu þeirra.
Þessi ósk er niðurstaða rannsókn-
ar ráðuneytisins sem framkvæmd
var eftir að dómarafélagið hafði
farið þess á leit við ráðuneytið að
það kannaði störf dómaranna
tveggja. Sú ósk kom fram í kjölfar
umfjöllunar PRESSUNNAR um
störf þeirra Guðmundar og Finn-
boga.
Samkvæmt heimildum PRESS-
UNNAR leiddi rannsókn sérffæð-
inga í ljós umtalsverð brot dómar-
anna tveggja. í þeim málum sem
könnuð voru kom í ljós mun fleiri
og greinilegri tafir í dómstörfum
Finnboga. Mál Guðmundar voru
færri en hins vegar mun alvar-
legri.
Ólöf Pétursdóttir tók við sem
dómstjóri héraðsdómsins um síð-
ustu áramót við breytingu á
dómskerfinu. Finnbogi og Guð-
mundur störfuðu áður við hér-
aðsdóm Hafnarfjarðar og var Már
Pétursson, þáverandi sýslumaður,
yfirmaður þeirra. Ólöf starfaði
hins vegar í héraðsdómi Kópa-
vogs. Ráðuneytið óskar því eftir
að hún áminni þá Finnboga og
Guðmund vegna brota sem voru
framin áður en hún varð yfirmað-
ur þeirra. Þessi sérkennilega staða
tafði meðal annars niðurstöður
málsins, en sérfræðingar ráðu-
neytisins sem könnuðu störf
dómaranna höfðu skilað af sér
skýrslu upp úr miðjum síðasta
mánuði. A þeim tíma sem liðinn
er hefur dómurunum verið gefinn
kostur á að svara gagnrýni sér-
fræðinganna og auk þess hefur
verið leitað leiða til að bregðast við
þeim brotum sem eru tíunduð í
henni.
Þrátt fyrir að Finnbogi hafi ver-
ið áminntur fyrir sex árum fyrir
tafir á dómsmálum þótti ekki
stætt að bregðast á annan hátt við
hans máli en Guðmundar, eink-
um þar sem sum mála Guðmund-
ar voru mun alvarlegri.
í kjölfar þessa máls ráðgerir
Dómsmálaráðuneytið að setja á
stofn nefnd til að gera tillögur um
reglur um eftirlit með dómurum.
Munu ráðuneytismenn hafa rekist
á að í nýjum lögum um aðskilnað
dóms- og framkvæmdavald séu
nánast engar leiðir færar til að
koma dómara fr á.
í apríl á þessu ári voru tekin til
umfjöllunar í PRESSUNNI emb-
ættisstörf Finnboga því hann
hafði fengið harðar vítur frá
Hæstarétti á þessu ári vegna starfa
sinna sem héraðsdómari. Þar
koma einnig fram að umtalaðar
vítur hafi ekki verið þær fyrstu
sem hann fær á starfsferli sínum.
Fyrir sex árum áminnti dóms-
málaráðuneytið Finnboga fyrir
seinagang í meðferð mála.
HÆSTIRÉTTUR ÓMERK3R
DÓMA OG VITIR DÓMARA
Hæstiréttur gerði alvarlegar at-
hugasemdir við tvo dóma í einka-
málum og var Finnboga gert að
taka málin upp á nýjan leik þar
sem hann hafði dregið of lengi að
ljúka þeim. Auk þess ómerkti
Hæstiréttur dómana. Þá nefndi
PRESSAN meðferð á fjársvikamáli
frá 1987 sem ekki var búið að
ganga ffá í apríl á þessu ári og því
hætta á að sök í því sé fyrnd.
f greininni segir Finnbogi að
hann hafi „teygt sig of langt“. Þeg-
ar hann er spurður hvort ekki beri
að líta það alvarlegum augum
þegar Hæstiréttur vísar dómum
heim og vítir viðkomandi dómara
segir Finnbogi. „Þetta er
óskemmtilegt en hvetur menn til
dáða, það er að segja ef þeir taka
mark á þessu. Þetta er áminning
aðþvíleyti.“
NAUÐGUNARDÓMURINN
ÓHREYFÐUR í RÚM
FJÖGURÁR
Síðastliðinn maí vakti PRESS-
AN athygli á rúmlega fjögurra ára
gömlum nauðgunardómi sem
Guðmundur hafði látið hjá líða að
senda frá sér. Þar var maður
dæmdur í 18 mánaða fangelsi fýr-
ir tvær nauðganir. Ekki var búið
að birta ákærða dóminn þegar
fréttin var skrifuð en stuttu seinna
var ákærði kallaður fyrir embætt-
ið.
Ekki hafði dómurinn borist til
ríkissaksóknara, þrátt fyrir ítrek-
un, en það embætti tekur ákvörð-
un um áfrýjun. Dómurinn hafði
heldur ekki borist til fangelsis-
málastofnunar né verið sendur til
lögfræðinga þeirra sem hlut áttu
Guðmundur L. Jóhannesson hafði
eftirfarandi að segja um meðferð
nauðgunardómsins þegar PRESS-
AN ræddi við hann í maí. „Það eru
vissar ástæður í þessu máli. (fyrsta
lagi var galli við upptöku í málinu
sem misfórst og þurfti að ganga
frá. Það var allt merkt og þegar
átti að leiðrétta fannst spólan
ekki. Þetta á sér stað þegar ganga
á frá dómsgerðum.
Þetta hefur verið spurning um að
koma þessu frá sér. það er með
þetta eins og fleira, að það koma
mál upp sem taka mikinn tíma.
Það eru annir og þá vili maður
stundum draga að taka á svona málum. Fyrst fór ég í gegnum allt
safnið mitt og fann þetta ekki. Síðan kom þetta í Ijós seinna í sam-
bandi við annað mál og þá gat ég gengið frá því. Venjulega hef ég
haft þann háttinn á að ég geng frá dómsgerðum og kalla svo
ákærða fyrir til að birta dóminn. Ef í harðbakka hefði slegið hefði
verið hægt að bjarga því einhvern veginn öðruvísi.
Ég get ekki sagt að það sé formlega búið að birta honum dóminn.
Það fer að koma tími á að senda lögmanni hans dóminn.
Það hefur nú oft dregist að birta dóma, í þessu tilfelli er þetta
kannski óvenjulangurtími."
„Ég hef teygt mig of langt," sagði Finnbogi Alexandersson í samtali
við PRESSUNA í apríl. Þegar hann er spurður hvort ekki bæri að líta
það alvarlegum augum þegar Hæstiréttur vísar dómum heim og
vítir viðkomandi dómara sagði Finnbogi. „Þetta er óskemmtilegt en
hvetur menn til dáða, það er að segja ef þeir taka mark á þessu.
Þetta er áminning að því leyti." Þá sagði Finnbogi ennfremur. „Það
hefur aldrei áður verið heimvísað en það hefur áður verið fundið að
því hversu langan tima ég hef tekið. Það eru þröngir frestir í réttar-
farslögunum. í þessum tilfellum er ekki orðaður sérstakur viku-
fjöldi. Hæstiréttur hefur litið þannig á að málflutningurinn hafi ekki
verið í nógu fersku minni og því sé nauðsynlegt að endurflytja mál-
in... þetta er til að ýta við mönnum og halda þeim við efnið. Allt á
þetta einhverjar orsakir. Það vill verða mikið undir í einu."
að máli.
Ásamt fréttinni birtist viðtal við
annað vitnið í málinu þar sem
hún lýsir endurteknum vitnaleisl-
um vegna mistaka dómara og við-
skiptum sínum við embættið. Þá
var skýrt frá því að lögmaður
ákærða hafði ítrekað reynt að fá
dóminn sendan ffá Hafharfirði án
árangurs og sneri sér á endanum
til Dómsmálaráðuneytisins.
Á þessum tíma kom það í hlut
forstöðumanns dómaraembættis-
ins, sem var Már Pétursson sýslu-
maður, að hafa eftirlit með störf-
um dómara. Eins og fram kom í
kvöldfréttum ríkisútvarpsins
föstudaginn 16. júlí gerði sýslu-
maður ekki athugasemdir við
embættisfærslu dómaranna
tveggja, eftir því sem næst verður
komist.
FLEIRIGÖMULMÁLÍ
HAFNARFIRÐI
f framhaldi af þessu skrifaði
PRESSAN frekar um dómsmál
sem höfðu dagað uppi í Hafnar-
firði. Má þar nefna opinbera kæru
sem Ríkissaksóknaraembættið gaf
út á hendur Ólafi Hrólfssyni, fyrr-
um stjórnarmanni í Lögvernd,
ásamt tveimur öðrum einstakling-
um fýrir meinta fölsun á vottorði
erfðaskrár. Ákært var í apríl 1986
en það var ekki fyrr en fjórum ár-
um seinna, í nóvember 1990, sem
málið var flutt. Ríkissaksóknari
hafði sent ítrekun vegna málsins
þetta sama ár. Það var ekki fyrr en
einu og hálfu ári seinna að sækj-
andinn í málinu, Jónatan Sveins-
son, fékk dómsgerðir og ljósrit af
dómi í pósti, eða í maí á þessu ári.
Þá dróst að kveða upp dóm yfir
rnanni fyrir kynferðisbrot gegn
stúlkum undir lögaldri. Málið var
flutt í janúar 1987 en dómur féll
ekki fyrr en mörgum mánuðum
seinna. I lögum segir: „í munnlega
fluttum málum skal venjulega
kveða upp dóm áður en annað
mál er tekið til flutnings, ogjafnan
svo skjótt sem við verður komið“.
Þann 3. mars 1976 dæmdi Guð-
mundur í máli tveggja manna og
þeir fundnir sekir um kynferðis-
brot gegn stúlkubarni. Þá höfðu
liðið tæp fjögur ár frá því ákæra
var gefin út, þann 28. ágúst 1972.
Gunnar Smáci Egilsson, AnnaH. Hamar