Pressan - 23.07.1992, Blaðsíða 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 23. JÚLl' 1992
E R L E N T
LIBRAIRIE VIRGIN MEGASTORE.
QUE LES LIVRES
NOUS ÉLÉVENT ET NOUS TRANSPORTENT!
Veggspjöld frá Virgin bóka- og plötuverslununum prýða veggi
metró í París. Fyrirsaetan er Anne Zamberlan.
130 KÍLÚA
TÍSKUDROTTNING
Anne Zamberlan er nýjasta
stjarnan í franska tískuheiminum.
En hún getur varla talist dæmi-
gerð tískugyðja, því hún er 41 árs,
móðir 17 ára unglings, 164 sen-
tímetrar á hæð og 130 kíló að
þyngd. Samt hefur hún að undan-
förnu komið fram í ótal auglýs-
ingum, hún sýnir föt á tískusýn-
ingum og myndir af henni blasa
við á veggspjöldum í metró. Hún
hefur leikið í kvikmyndum og
sungið inn á hljómplötu. Ævisaga
hennar er nýlega komin út og
stendur til að gera úr henni leik-
húsverk.
Líf Anne Zamberlan hefur ekki
alltaf verið dans á rósuni. Hún var
feit strax í bernsku. Henni var
strítt í skóla. Foreldrar hennar
lokuðu hana inni og settu hana á
megrunarkúr. Hún henti bréfmið-
um út um gluggan þar sem hún
bað um hjálp og skrifaði að for-
eldrar sínir ætluðu að svelta sig. 23
ára fæddi hún son og vó þá 160
kíló. Hún þorði varla að fara út úr
húsi í fimm ár. Eiginmaður henn-
ar og foreldrar gerðu innkaup og
viðruðu barnið. Sjálf sat hún öll-
um stundum framan við sjón-
varpstækið. Þegar sonurinn, Ed-
Allt sem þig
langaði að víta...
Inýjasta tölubladi banda-
ríska timarítsins SPY erað
finna óvenjulega þjónustu
við lesendur. Blaðið telur upp
eitt þúsund (misgóðar)
ástæður fyrir að kjósa George
Bush ekki í forsetakosningun-
um inóvember. 76 Mestöll
verðmætasköpun siðustu ára
hefurfarið tilhinna forriku.
77 Meira að segja þeir forríku
eru óánægðir.
En blaðinu duga ekki tutt-
ugu og þrjár síður undir
þessa upptalningu, .
þvi ástæða númer
516 er svohljóðandi:
„Tilað
heyra
nýjustu
ástæð-
una,
hringið i
síma (212)
633-8522."
I þessu síma-
númeri i New
Yorkersímsvarí, en við
eftirlátum forvitnum les-
endum PRESSUNNAR af-
ganginn.
dy, byrjaði í skóla neyddist hún
loks til að fara út. Það vakti henni
svo mikla sálarkvöl að hún leitaði
til SOS Vináttu, sérstakrar síma-
línu fýrir þá sem eru einmana og
þjakaðir á sálinni. Þar var hún tal-
in á að fara til læknis sem spurði
hana hvað hún áliti hæfilega lík-
amsþyngd fyrir.sig. „130 kíló,“
svaraði Anne.
Stuttu síðar sleit hún ástlausu
hjónabandi og fékk starf í menn-
ingarmiðstöð. Þaðan lá leiðin í
leikhúsið, kvikmyndir og loks í
auglýsingar.
Anne Zamberlan er líka frum-
kvöðull og hluthafi í klúbbi sem
ber heitið Allegro fortissimo. Þar
kemur fólk saman undir kjörorð-
inu: „Leyfum feitu fólki að vera
hamingjusamtf Klúbburinn rek-
ur verslun með alvöru tískuföt
fyrir feitt fólk, heldur skemmti-
kvöld og íþróttamót og stendur
fyrir tískusýningum þar sem alltaf
er yfirfullt af fólki. Langflestir
meðlimirnir eru konur, yfirleitt
vel í holdum. En þangað koma
líka karlmenn, margir þvengmjó-
ir. Anne segir að þeir fari ekki dult
með að þeir séu veikir fýrir feitum
konum. Sjálf er Anne hörð á því
að hún sé ekki „þrekin, þybbin,
þéttvaxin eða vel í holdum". Hún
brosir og segist vera „feit“, segist
ekki geta annað. Og hún fer held-
ur ekki í grafgötur með hvert sé
yfirleitt hlutskipti feits fólks. Það
sé líkt og að vera fatlaður af sjálfs-
dáðum; feitt fólk eigi helst að
drúpa höfði og helst ekki sýna
neina óþarfa kátínu á almanna-
færi, úti á götu, á kaffihúsum eða
baðströndum. Slíkt sé eins og brot
á óskráðum reglum samfélagsins.
Sjálf býr Anne með syninum og
gildvaxinni vinkonu sinni. Hún
? segir að þegar þær gangi saman á
/ götunni séu þær „eins og hryll-
l ingsmynd fyrir konur sem eru
^ að slást við þetta
" “a 'i- 1 (yQ (jj
kíló“.
Anne
Zamberl-
an ætiar sér
heldur ekki þá
dul að hefja feitt
fólk til skýjanna.
Hún teflir fram lífs-
gleði á móti sálarang-
ist og vanmáttar-
kennd. Það geti
heldur ekki verið
sérlega gaman að
streitast alltaf við
að vera fullkom-
Einkavæðingarbylgja
gengur yfir Evrópu
Ný bylgja einkavæðingar virðist í þá mund að ríða yfir
Evrópu. Ástæðan fyrir því að ríkisstjórnir eru þess fys-
andi að einkavæða er ekki pólitísks eða hugmyndafræði-
legs eðlis, líkt og var að vissu leyti-raunin á blómaskeiði
Margrétar Thatcher, fyrir áratug eða svo. Nú fylgja Þýska-
land, Ítalía og Frakkland í kjölfar Breta og einkavæða
vegna þess að það vantar fé í ríkiskassann.
f júní seldi franska ríkisstjórnin
flestöll hlutabréf sín í Total olíufé-
iaginu. Salan nam ríflega milljarði
Bandaríkjadala. Ríkið heldur ekki
eftir nema 5 prósenta hlut, emb-
ættismenn á hennar vegum hafa
ekki iengur töglin og hagidirnar í
stjórn fyrirtækisins. Á Ítalíu verð-
ur ENI, risastóru orku- og efhafyr-
irtæki, breytt úr ríkisfyrirtæki í
hlutafélag, en í fyrra nam velta fyr-
irtækisins 41 milljarði dala. Síðar á
árinu verður líklega farið að selja
hluta af fyrirtækinu.
Þannig hefur einkavæðingin
fengið byr undir báða vængi víða í
Evrópu. Þetta má meðal annars
rekja til nýrra samkeppnisreglna
Evrópubandalagsins, sem meina
ríkisvaldinu að dæla fjármagni í
einkafyrirtæki til að bæta afkomu
þeirra. Einkavæðing er líka leið til
að mæta harðnandi samkeppni
frá Japan og Bandaríkjunum, en
þó er ástæðan ekki síst það tóma-
rúm sem virðist blasa við í evr-
ópskum ríkiskössum.
Beinn kostnaður Þjóðverja af
sameiningu þýsku ríkjanna verð-
ur varla undir 60 milljörðum dala
á þessu ári. ftalir stefna á met í
fjárlagahalla, 130 milljarða dala.
Tekjur af einkavæðingu geta lagað
þessa reikninga.
Frakka vantar fé til að glíma við
10 prósenta atvinnuleysi, en stjóm
sósíalista hefur verið varfærin
þegar einkavæðing er annars veg-
ar. Þegar Pierre Bérégovoy settist í
stól forsætisráðherra í apríl setti
hann sér það takmark að afla
tæpra tveggja milljarða daia með
sölu hlutabréfa í ríkiseign á þessu
ári. Bróðurpartinn fékk hann með
Total sölunni, en um hálfur millj-
arður kemur í kassann þegar eitt
stærsta líftryggingafélag landsins
verður selt síðar á árinu.
En nú bendir allt til að hægri
flokkar muni vinna sigur í þing-
kosningunum frönsku næsta vor.
Talið er að þá verði samþykkt að
einkavæða megnið af tíu stórum
iðnfýrirtækjum í ríkiseign, auk
nokkurra banka og tryggingafé-
laga. Sérfræðingar álíta að frönsk
hægri stjórn gæti selt ríkiseignir
fyrir um 60 milljarða dala á fimm
ára tímabili. Sósíalistar malda
varla í móinn, enda hafa þeir fýrir
ailnokkm söðlað um og tekið upp
einkavæðingarstefriu.
Á Ítalíu er ríkið eigandi flestra
stærstu viðskiptabankanna, stór-
iðjufýrirtækja og fýrirtækja í mat-
vælaiðnaði. ftalir hafa orð á sér
fýrir að vera lélegir einkavæðing-
armenn, en það fer líklega að
breytast, enda er mörgum þyrnir í
augum hvernig gerspilltir stjórn-
málaflokkarnir hafa misnotað rík-
isfýrirtæki. Þau hafa líka drukkið í
sig ómælda styrki, 36 milljarða
dali árlega, sem telst vera metfé í
Evrópubandalaginu.
En hina nýju stjórn sósíalistans
Guiliano Amato sárvantar fé til að
giíma við 11 prósenta fjárlaga-
halla. Líklega verða deilur um
einkavæðingu, en líklegt er að hún
verði aðferð stjórnarinnar til að
afla um 10 milljarða dala á næsta
ári.
Þýska ríkið hefur líka mikil ítök
í efhahagslífinu, til dæmis í bönk-
um og í Lufthansa flugfélaginu.
Þar virðist einkavæðing líka vera
lausnarorð dagsins, enda er fjár-
lagahallinn líklega um 28 milljarð-
ar dala á þessu ári. Theo Waigel
fjármálaráðherra er til dæmis
mjög áfram um að einkavæða
Telekom, símafýrirtæki ríkisins.
Eins og kunnugt er hafa Bretar
verið þjóða ötulastir í einkavæð-
ingu og þar er varla margt eftir í
ríkiseign til að selja. Þó líður varla
á löngu áður en stórveldi á borð
við British Rail og British Coal fara
sömu leið.
Að öðru leyti standa Bretar líka
sterkt að vígi; eftir reynslu þeirra
af einkavæðingu er líklegt að þar-
lend fyrirtæki verði fengin til að
leggja á ráðin um einkavæðingu
víðs vegar í Evrópu.
ISIAL
Utsölulisti
einkavæðingarinnar
Olíufyrirtækið Total hefur verið selt til
að afla fjár til að skapa ný störf. í kjölfarið gætu fylgt
risafyrirtæki á borð við Renault, Thompson, Air France og
Elf-Aquitaine.
Fyrir dyrum er sala á hlut ríkisins í meira
en 100 fyrirtækjum, bönkum, símafyrirtækinu Telekom
og Lufthansa-flugfélaginu.
Fjárlagahallinn er geigvænlegur. Ríkisfyrirtæki
verða seld og einnig bankar í eigu ríkisins.
Risasamsteypan, orku- og efnafyrirækið ENI, verður selt
hlutum og er undirbúningur þegar hafinn.
Einkavæðingin hefur staðið sleitulaust yfir
í áratug, meiri en annars staðar hefur þekkst. Brátt kemur
að lestunum, British Rail, og kolafyrirtækinu British Coal.
KONUNGSRÍKI D0NALDS JUDD
Ætli sé ekki óhætt að orða það
svo að bandaríski listamaðurinn
Donald ]udd sé íslandsvinur. Að
minnsta kosti hefur Judd komið
oft til íslands, stundum í einkaer-
indum og stundum til að halda
sýningar, nú síðast í sumar í
Slunkaríki á Isafirði. Ekki kemur
hann þó síst til að heimsækja góð-
vin sinn, Pétur Arason, kaupmann
í Faco, en Pétur mun meðal ann-
ars hafa aðstoðað Judd við sýn-
ingahald í fyrrum Sovétríkjum.
Þess utan er Judd einhver frægasti
(og líklega ríkasti) núiifandi
myndlistarmaður; 64 ára gamall,
fráskilinn og að lundarfari hálf-
gerður einfari.
Annars er Judd frægur fyrir
mikla andúð sína á svokölluðum
„listaheimi" og því hefur hann bú-
ið sér heimili fjarri honum, í
Marfa í Texas. Þar hefur hann
keypt upp heilan bæ, gamla her-
stöð og um 400 þúsund hektara
land við mexíkósku landamærin.
Og þar í fjöllunum og eyðimörk-
inni er konugsríki Donalds Judd,
að sönnu nokkuð sérviskulegt.
Þarna heldur hann veisiur í októ-
ber ár hvert og býður vinum og
stuðningsmönnum - það er not-
ast við húsgögn sem hann hannar
sjálfur, einföld og níðsterk. Þarna
eru garðar, bókasafn, sýningasalir
og prentsmiðja. Og þarna úir og
grúir af listaverkum, eftir Judd
sjáifan og listamenn sem honum
falla í geð. Yfir þessu öllu vakir
hann; hann keyrir um svæðið á
paiibílnum sínum og kastar sér til
svefns í einhverri byggingunni á
svæðinu.
Og þrátt fýrir andúðina á lista-
heiminum sýnir hann þess á milli
og selur grimmt verkin sín, sem
oftast eru einhvers konar kassar
úr krossviði, áli eða plexigleri. I
september sýnir hann húsgögn í
New York og hann er nýbúinn að
halda sýningar í Japan, Þýskalandi
— og á fsafirði.
(slandsvinurinn Judd býr með
kössunum sínum á 400 þúsund
hektara búgarði ÍTexas.