Pressan - 13.08.1992, Blaðsíða 6

6
FIMMTUDAGUR PRCSSAN 13.ÁGÚST 1992
F Y R S T
F R E M S T
GUÐMUNDUR
ÁRNl STEF-
ÁNSSON
bæjarstjóri
Hafnaríjarðar
„Ég vil skoða
hin hagrænu
gildi í einstökum
tilfellum í sam-
einingu íyrirtækja eða auknu
samstarfi á einstökum vettvangi.
Þá vil ég fá að sjá borðliggjandi
ávinning af því að steypa sveitar-
félögunum saman undir einn
hatt. Ég hef á liðnum árum skoð-
að hagkvæmni samrekstrar á ein-
stökum sviðum þar sem menn
eru að vinna saman. Ég held því
að það sé góðra gjalda vert að
skoða það hlutlægt á hvaða svið-
um hægt er að halda úti óbreyttri
og betri þjónustu fyrir minni pen-
ing. Ég set stórt spurningarmerki
við sparnað í nefndum samfara
Sameining sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
Jóhannes Jónsson í Bónus
Hrói hötturgenginn í liðfógetans
Tvær
Lík dr. Charcots og skipsfélaga hans í fjörunni.
Myndina tók Finnbogi Rútur Valdimarsson og
birti í snarhasti í Alþýðublaðinu. Það þóttu ný-
stárleg vinnubrögð og myndin er að sönnu
áhrifarík.
sameiningu. Ég tel það einmitt
kost við mátulega stærð sveitarfé-
laga að sem flestir íbúar hafi ein-
hver ráð um það sem fram fer. Ég
vil ekki spara tíeyring á því og
leggja lýðræðið fyrir róða.“
SIGURÐUR
GEIRDAL
bæjarstjóri
Kópavogs
„Við höfum
mjög leitast við
að útvíkka sam-
vinnu við önnur
sveitarfélög um
stærri verkefni. Frá bæjardyrum
Kópavogs séð er ósköp lítill
sparnaður falinn í sameiningu. Þá
finnst mér að sveitarfélögin á höf-
uðborgarsvæðinu hafi verið ákaf-
lega öflugar einingar í að stækka
og byggja upp. Það á sér stað
mikil gróska og sveitarfélögin
hér á höfuðborgarsvæðinu. Þau
geta unnið sameiginlega í sam-
starfi. Þvingaða sameiningu tel ég
ekki heppilega, það er að segja
þegar Alþingi ákveður með lög-
um að eitt sveitarfélag skuli sam-
einast öðru. Sveitarstjórnarmenn
eða fólkið sjálft í einstökum sveit-
arfélögum verða að hafa lokaorð-
ið í sambandi við sameiningu þó
svo að stefnumótun komi ffá öðr-
um. Slikt á rétt á sér. Sameining-
arnefndin hefur fært ýmsar
ástæður fýrir sameiningu en ekki
nein sannfærandi rök, þar með
talið að sameining sé nauðsynleg
vegna svipaðrar þróunar úti á
landi.“
Þá er Jóhannes Jónsson í Bónus
genginn til liðs við erkióvininn.
Fyrir alþýðu þessa lands er þetta
álíka áfall og ef lýðurinn í Notting-
ham hefði mátt sjá á eftir Hróa
hetti ganga í raðir sendisveina fóg-
etans.
Gamlar konur felldu tár þegar
fréttin barst. Þeim hafði tekist að
draga fram lífið á nánasarlegum
ellilífeyri sínum fyrir atbeina Jó-
hannesar í Bónus. Skyndilega var
framtíðin orðin óljós. Og þegar
fólk hefur ekki annað en eUilífeyr-
inn sinn er erfitt að horfast í augu
við slíka óvissu.
„Fyrir alþýðu þessa
lands er þetta álíka
áfall og eflýðurinn
í Nottingham hefði
mátt sjá á eftir
Hróa hetti ganga í
raðir sendisveina
fógetans. “
Og fleiri hefðu ástæðu til að
fella tár með gömlu konunni. Til
dæmis þeir sem hafa skammtað
henni hinn nánasarlega ellilífeyri.
Þeir komust fyrst og fremst upp
með það vegna þess að Jóhannes
stal frá ríku heildsölunum og gaf
gömlu konunni. Nú getur allt eins
farið svo að þeir komist ekki leng-
ur upp með að hafa ellilífeyrinn
svona lágan.
Þótt Hagkaup hafi verið öðrum
gömlum konum gott á árum áður
þá eru mörg ár síðan það fýrirtæki
fann sér aðra bandamenn. Þegar
uppgangur varð í þjóðfélaginu eft-
ir 1986 og nýríkum fjölgaði hætti
Hagkaup að vera besti vinur fá-
tældinganna og batt trúss sitt við
fólk sem vildi versla í flottum hús-
um og var tilbúið að borga fyrir
það. Um tíma áttu fátæklingarnir
engan að. Fyrr en Jóhannes í Bón-
us kom.
En nú er hann genginn í lið
með Hagkaup og hinum ört
minnkandi hópi nýríkra. Hann
hefur vissulega tryggt sjálfum sér
góðan lífeyri í ellinni. Hagkaup
mun sjá um hann og hans fólk.
En vandalausir sem treystu á
hann horfa óttaslegnir til framtíð-
ar. Munu þeir missa stærstu
kjarabót íslensks verkalýðs á und-
anförnum árum; allt frá þeim tíma
þegar Pálmi í Hagkaup bætti hag
íslensks verkalýðs meira en sjötíu
kjarasamningar á sjöunda og átt-
unda áratugnum? Munu þeir
missa Bónusinn?
Það er skiljanlegt að fólkið telji
sig svikið. Það var tilbúið að vaða
eld og brennistein fyrir Jóhannes.
Það stóð í tveggja tíma biðröðum
inni í búðunum hans, óð inn í
kæliherbergi eftir mjólkinni og
hefði gengið beint inn í sjóðandi
heita bakarofna ef hann hefði
boðið upp á grillaða kjúklinga.
Nú er það undir Hagkaups-
mönnum komið hvort viðskipta-
vinum Bónus verður launað
trygglyndið eða hvort þeir verða
hraktir inn í höll hinna nýríku til
að eyða sínum fáu aurum í soðn-
inguna.
Þessir fáu aurar munu þá ekki
einungis þurfa að standa undir
höllinni sjálfri heldur líka undir
kaupum Hagkaups á helmingn-
um í Bónus. Á endanum verða
það því hinir trygglyndu fátæk-
lingar sem flykktu sér um Jóhann-
es í Bónus sem borga brúsann.
Þar á meðal tryggingu hans sjálfs
fyrir öryggi í ellinni.________
ÁS
MARKÚS ÖRN
ANTONSSON
borgarstjóri
„Um samein-
ingu sveitarfé-
laga á höfuð-
borgarsvæðinu
er það að segja
að þetta eru
mjög sjálfstæðar stjórnunarein-
ingar. Það er fullur vilji í þessum
bæjar- og sveitarfélögum að það
ástand sem nú ríkir verði óbreytt.
Menn hafa mikinn metnað fýrir
hönd sveitarfélaga sinna. Það er
full ástæða til að leita hagkvæm-
ustu leiða varðandi uppbyggingu
þjónustu og rekstrar og það hafa
sveitarfélögin á höfuðborgar-
svæðinu verið að gera. Sveitarfé-
lögin munu í framtíðinni vinna
saman sem sjálfstæðir aðilar að
hagsmunamálum sínum þar sem
það þykir hagkvæmt."
keppa hvert við annað. Ég held að
þessu sé best komið eins og það
er, að minnsta kosti fyrst um
sinn. Við eigum að auka sam-
vinnu og láta síðan hagkvæmni
ráða því hvort af einhvers konar
sameiningu verður. En að skella
þessu öllu saman í eina 150.000
manna borg er miklu meira mál
en svo að skýrsla Hagfræðistofh-
unar leiðbeini manni að ein-
hverjugagniíþví.“
JÓNAS EGILS-
SON
alþjóðastjórn-
málaffæðingur
„Ég er per-
sónulega á móti
þvingaðri sam-
einingu og sé
ekki mikla þörf
fyrir að sameina sveitarfélögin
Válegir atburðir rifj-
ast upp þegar kvik-
mynd Kristinar Jó-
hannesdóttur Svo á
jörðu sem á himni
verður frumsýnd inn-
an hálfs mánaðar.
Einn þráðurinn í
myndinni er nefhilega
eitt hörmulegasta sjó-
slys sem orðið hefur
við íslandsstrendur,
þegar franska rann-
sóknaskipið Pourquoi
pas? strandaði á skeri
út af Mýrum 16. sept-
ember 1936. Allir í áhöfn skipsins
fórust utan einn, þeirra á meðal
dr. Jean Charcot, einhver ffægasti
landkönnuður þeirra tíma. Þriðji
stýrimaður, E. Gonidec, komst lífs
af, og líka mávur sem var gæludýr
skipstjórans, en þeir voru þrjátíu
og átta skipverjarnir sem syrgðir
voru við minningarathöfn í
Landakotskirkju fjórum dögum
síðar. Bærinn drúpti höfði þegar
líkin sem rak á land voru borin í
franskt skip.
Frakkar minnast þessa atburð-
ar oft og einatt; þar hugsa margir
til Islands sem dularfullrar úteyjar
þar sem margir góðir franskir
drengir hröktust í hafi og fengu
aldurtila.
En þessa sorgardaga varð líka
merkilegur kapítuli í sögu ís-
lenskrar blaðamennsku og þá
ekki síður íslenskrar blaðaljós-
myndunar. Blaðamennskan var
að slíta barnsskónum og aðferð-
irnar voru harla fornfálegar, til
dæmis birti Morgunblaðið smá-
auglýsingar á forsíðu. En heim var
kominn frá námi í Frakklandi
ungur maður, Finnbogi Rútur
Valdimarsson, sem síðar varð al-
þingismaður og bankastjóri.
Finnbogi var orðinn ritstjóri Al-
þýðublaðsins og vildi eftir megni
ma*.»
* ' fr &&■ x
Úr Svo á jörðu sem á himni eftir Kristínu Jóhannesdóttur. Pourquoi pas?-slysið
er einn af þráðunum sem myndin er spunnin úr.
láta það líkjast stórborgarblöðum
sem hann hafði séð í París.
Strax morguninn eftir að slysið
varð var Finnbogi Rútur kominn
upp á Mýrar. Þar tók hann ljós-
myndir og viðtöl og hraðaði sér
svo aftur í bæinn. Reyndar segir
sagan að kapphlaup hafi verið
milli hans og Ania Óla á Morgun-
blaðinu, en Árni hafi komið síðar
á vettvang og ekki haft með sér
nothæfljósmyndatæki.
Allt um það. Strax daginn eftir
slysið birti Alþýðublaðið frásögn
af slysinu og viðtal við skipbrots-
manninn. Tveimur dögum síðar
birtist svo stór frétt á forsíðu með
sex ljósmyndum. Á
þeim tíma voru þetta
nýstárleg vinnubrögð
og þótti þessi hraði í
fréttaöflun óvenjuleg-
ur.
Af þessari ferð lifir
þó helst ljósmyndin
sem Finnbogi Rútur
tók af dr. Charcot og
skipveijum hans önd-
uðum í fjörunni;
mynd sem er þrungin
kyrrð, tign og dulúð
sem virðist annars
heims. Ef til vill er
þetta áhrifamesta
fréttaljósmynd sem
hefur verið tekin á fs-
landi. Enda hefur hún
orðið Kristínu inn-
blástur.