Pressan - 19.05.1993, Blaðsíða 21

E R L E N T
Miövikudagurinn 19. maí 1993
PRESSAN 21
Kvöldsögur í Kína
Enga póirtík í okkar útvarpi — tölum frekar um samkynhneigð og sjálfs-
fróun.
Nýir straumar frjálslyndis í
Kína taka á sig ýmsar myndir.
Nýjasta dæmið eru kvöld-
þættir í útvarpi þar sem fólk
hringir og ræðir sín aðskiljan-
legustu vandamál og hugðar-
efhi. Þeir njóta geysilegra vin-
sælda, en fýrir fáeinum árum
hefði verið óhugsandi að ann-
að eins heyrðist í kínversku
útvarpi. I’á lærði fólk að halda
skoðunum sínum og tilfinn-
ingum fyrir sjálft sig, því jafh-
vel einkasamtöl við starfs-
bræður, nágranna eða ætt-
ingja gátu komið því í koll af
pólitískum ástæðum.
Það er reyndar enn bannað
að ræða suma hluti. Til dæmis
er þeim ekki hleypt í útsend-
ingu sem vilja tala um stjórn-
mál og gagnrýna til dæmis
fjölskyldustefnu stjórnvalda,
sem bannar hjónum í borgum
að eiga fleiri en eitt barn. Fyrir
nokkrum vikum var um-
ræðuefni í útvarpsþætti þó
samkynhneigð, þar sem
stjórnendur þáttarins hvöttu
fólk til meira umburðarlyndis
og ráðlögðu samkynhneigð-
um að láta ekki undan þrýst-
ingi fjölskyldunnar um að
giftast. I annan tíma var rætt
um sjálfsfróun og mælti þá út-
varpsmaðurinn gegn áratuga-
gömlum áróðri stjórnvalda
með því að segja að sjálfsffóun
væri ekki hættuleg.
Helsti vandi úfvarpsstöðv-
anna er að símalínur eru ekki
nógu margar til að allir komist
að sem vilja. Þess í stað berast
hundruð bréfa í hverjum
mánuði. Eitt var frá manni
sem komst á gelgjuskeiðið á
tímum menningarbyltingar-
innar. I samræmi við tíðar-
andann hélt hann þá að það
væri rangt að sér risi hold og
hann kenndi því sjálfum sér
að hafa stjórn á því. Nú er
hann orðinn getulaus og bað
um að einn útvarpsþáttur yrði
helgaður því umræðuefni.
Smekkleysi Madonnu veldur áhyggjum
Stjórstjaman Madonna festi ný-
lega kaup á húseign í Holly-
woodhæöum sem kostaði litlar
5 milljónir bandarikjadala, en
þaö samsvarar riflega 300
milljónum íslenskra króna.
Kaupin gengu athugasemda-
laust fyrir sig þar til kom aö því
aö stjaman hugöist endurbæta
villuna. Töldu nábúar hennar
breytingamar bera vott um
hroðalegt smekkleysi, sögðu
illbúanlegt í nágrenni viö slíkt
ósamræmi og hófu umsvifa-
laust upp raust sína í mót-
mælaskyni. Mun „glæpur"
Madonnu hafa falist í því aö
mála gult og rautt yffr hvrta lit-
inn sem prýtt hefur húsiö frá því
þaö var forðum í eigu glæpa-
mannsins Bugsy Siegel.
Bróöir Madonnu, Christopher
Ciccone, hefur haft umsjón meö
framkvæmdum og segir upp-
hlaup nágrannanna meö öllu
ástæöulaust. Litirnir skæru séu
einungis grunnmálning og húsið
komi í framtíðinni til meö aö Irta
út eins og fallegt ítalskt sveita-
setur. Ummæli hans róa þó ekki
skipulagsnefnd hverfisins, sem
enn hefur nokkrar áhyggjur af
endanlegu útliti hússins. Vísar
Ciccone öllum kvíöaröddum til
fööurhúsanna og segir í
hverfinu vera allnokkuö
um húsbyggingar sem
ekki væri úr vegi aö yfir-
fara.
Konurhagn
ast á efna-
hagsstefnu
Clintons
Nokkur reynsla er komin á
stjórnartíð Clintons Banda-
ríkjaforseta og eru menn farn-
ir að huga að því hve mikill
árangur hefúr náðst nú þegar í
byrjun kjörtímabilsins. Kon-
um er ekki síst í mun að öðl-
ast vitneskju um hversu mikið
þær muni hagnast á efnahags-
stefnu Clintons sem umbun
fyrir víðtækan stuðning við
framboð hans til forsetakjörs.
Þykir ljóst að heimavinnandi
húsmæður og allstór hópur
kvenna sem stundar sjálfstæð-
an atvinnurekstur fái kjör sín
bætt meðan aðrar verða að
sætta sig við óbreytt ástand.
Meðal þess sem Clinton lofaði
var að auka ekki skattbyrði
fyrirtækja sem sýndu lægri ár-
sveltu en næmi 10 milljónum
bandaríkjadala. Konur í at-
vinnurekstri tóku þessum
hugmyndum fagnandi, því
tölur sýna að 32 þúsund
þeirra rúmlega fjögurra millj-
óna fýrirtækja sem eru í eigu
kvenna sýna ársveltu sem
nemur aðeins einni milljón
dala. Einnig er talið að um sex
milljónir heimavinnandi
kvenna muni hagnast á þeirri
ákvörðun Clintons að rýmka
reglur um tekjuafslátt til
þeirra sem hafa minni árstekj-
ur en 28 þúsund dali, en ætlað
er að það skili sér í auknum
kaupmætti til þeirra heimila
sem nú eru hvað verst sett.
Einnig er gert ráð fýrir að
konur hagnist nokkuð á því
að nú er flæði fjármagns til
herafla landsins og frekari
þróunar geimvarna ætlað til
félagslegrar uppbyggingar og
atvinnusköpunar. Einhverjum
hluta fjárins verður einnig
varið til aukinna styrkja til há-
skólanna, sem meðal annars
kemur til með að auka náms-
möguleika kvenna.
En konur munu ekki hagn-
ast á öllum sviðum, sérstak-
lega ekki á þeim atvinnuþró-
unarhugmyndum forsetans
sem miða að því að hleypa 1,3
milljörðum dollara til við-
halds vega og nýsmíði brúa. í
þeim geira atvinnulífsins er
karlmannaveldið nefnilega
ótvírætt, en einungis 11 pró-
sent þeirra 4,6 milljóna sem
við hann vinna eru konur. Að
sumra áliti er smásmugulegt
af konum að vera að vasast í
þeim hluta atvinnulífsins sem
greinilega er ædað körlum, en
svo miklu fjármagni verður
veitt til verkefnisins í nánustu
ffamtíð að konum finnst afar
mikilvægt að ná til sín sneið af
kökunni með einhverjum
hætti.
„HVERNI6
FÓRU
ÞEIR AO
ÞESSU ?"
SERBAR
HERTAKA
70% AF
BOSNÍU
bréfinu þar sem Danir buðu
íslendingum að flytja til sín?
Jósku heiðarnar, fussum
svei, sögðu Frónbúar eins og
tröllin í fjöllunum. En sá hlær
best sem síðast hlær. Þeir sem
nú búa á jósku heiðunum
vilja ekki lengur innflytjendur
frá íslandi. Þeir sleikja sól-
skinið og þurfa ekki að setja
snjódekkin undir fyrir sum-
arffíið.
Nú er löngu runnið af
Dönum og ég veit að í gær
kusu þeir rétt. Og þá fara
kannski hjólin að snúast aftur
í Evrópu. Og álfan kemur út
úr hólnum sem hún er búin
að vera í undanfarið ár. Og
vonandi gengur allt smurt og
vel eins og í Eurovision um
daginn. Og ég fer með evr-
ópsku sláttuvélina mína í við-
gerð._________________________
Höfundur starfar á skrifstofu
EFTA í Genf.
EVRÓPA
Heimsálfa út úr hól
Það var með hálfum huga
að maður þorði að horfa á
Eurovision í sjónvarpinu. Það
var þó ekki af ótta við að ís-
lendingar yrðu ekki númer
eitt. Gleðibankinn forðum
læknaði það. Nei, það var
hræðslan við að eitthvað færi
úrskeiðis hjá Evrópusam-
bandi útvarpsstöðva í útsend-
ingunni.
Það er nefnilega staðreynd
að allt sem heitir Evrópu-eitt-
hvað hefúr gengið á afturfót-
unum upp á síðkastið. Evr-
ópska gengiskerfið er allt úr
skorðum. Evrópska efnahags-
svæðið er í frysti. Atvinnu-
leysið fer vaxandi og Evrópu-
bandalaginu tekst meira að
segja ekki að komast að nið-
urstöðu um staðla fyrir lík-
kistur. Það er dauðans alvar-
legt mál. Ég keypti mér um
daginn ítalska sláttuvél sem
heitir Eurotækni og það er
Allt var á uppleið.
En oft veltir lítil þúfa
þungu hlassi. Það kom hita-
bylgja í fýrravor í Danmörku
og Danirnir drukku upp allan
bjórinn hjá Carlsberg og Tu-
borg til samans. Svo fóru þeir
að kjósa og felldu Maastricht.
Krossuðu vitlaust. Kannski
varla von á öðru eftir allan
þennan bjór. Og meðan þeir
voru að drekka sig niður
héldu þeir áffam að ergja fólk
og urðu Evrópumeistarar í
fótbolta. Og þegar búið var
að fella Maastricht missti öll
heimsálfan stjálfstraustið.
Hjólin fóru að snúast hægar
og Delors Evrópuforseti fór í
felur.
En Danir eru besta fólk og
landið þeirra er gott. Det
bugter sig i bakke, dal. Det
hedder gamle Danmark. Og
hvaða möppudýr var það
forðum á Islandi sem týndi
GUÐMUNDUR
EINARSSON
strax komið aukahljóð í hana.
Það er eitthvað laust.
Með allt þetta í huga átti
maður allt eins von á því í
Eurovision að ljósakrónan
dytti í höfuðið á hljómsveit-
arstjóranum eða að bak-
raddasöngvararnir færu úr
mjaðmarlið. En ekkert slíkt
gerðist. Kannski fara hlutirnir
að ganga betur í Evrópu.
Þetta byrjaði allt þegar
Danir felldu Maastricht í
fýrra. Fram að því hafði allt
gengið vel í Evrópu í nokkur
ár. Evrópubúar voru eins og
Siggi Sveins og Selfýssingarn-
ir. Þegar þeir á annað borð
komust í gang gekk allt upp.