Pressan - 27.05.1993, Page 27

A ÞJOÐVEGiNUM
Fimmtudagurínn 27. maí 1993
pressan 27
POPP
Út úr frystinum
PELICAN
PELICAN
STEINAR
★★
Það mætti halda að í stað
þess að reka Pétur Kristjáns úr
hljómsveitinni á sínum tíma
hefðu Pelican-drengirnir lok-
að sig inni í fiystiklefa og ekki
stigið út fyrr en Gummi Jóns
mætti með kveikjarann og
þíddi þá upp nú fyrir
skömmu. Ég er þó ekki að tala
um að drengirnir hafi „engu
gleymt“, séu ekki orðnir
hrukkóttir eða séu jafnsvalir
og 1974. Nei, það sem ég
meina er að Pelican hefur
akkúrat ekkert tillit tekið til
rokkþróunar síðustu tuttugu
ára. Nýjustu straumarnir sem
leika um nýju plötuna eru
þeir sömu og Pétur svamlaði í
forðum með Start: ameríska
iðnaðarrokkið svokallaða —
þægt og oftast nær bitlaust
kjölturakkarokk sem kemur
aldrei á óvart.
Pelican-platan er fjórtán
laga og nær sjaldan að bera
tennurnar. ^álaraxarmaður-
inn Guðmundur Jónsson er
mættur í bandið og vilja
margir kalla það versta „Care-
er move“ allra tíma. Hann
leggur til átta lög, Ásgeir og
Jón eiga hvor sitt lagið og
Björgvin gítarhetja á rest. Þeir
sem tala um vonda starfstil-
færslu tala einnig um að lögin
hans Guðmundar séu þau
sömu og Sálin hafnaði á sín-
um tíma. Það má vera: þetta
er langt í frá það besta sem
Guðmundur hefur gert, en
Pétur Kristjáns er heldur eng-
inn Stebbi Hilmars, sem virð-
ist geta breytt hvaða lagi sem
er í gull. Pétur er frekar til-
þrifalaus söngvari og því reyna
fjórtán lög í röð dálítið á taug-
arnar. Fáir standast honum þó
snúning uppi á sviði — hann
er rokkari af guðs náð eins og
Rúnar Júl og því væri „læf‘
plata vel þegin.
Þótt ný rokksól rísi langt í
frá yfir visnuðum rokkgresj-
um íslands með þessari plötu
er engin ástæða til að örvænta.
Aðdáendur Björgvins Gísla-
sonar fá helling af vel útfærð-
um og á köflum tilþrifamiH-
um gítarleik og Jón og Ásgeir
eru vanir menn sem þregðast
ekki í þéttum grunni. Nokkur
lög reka nefið upp úr meðal-
mennskunni; „Gefðu grið“ er
til dæmis ágætt stuðlag og „Á
ystu nöf‘ er skemmtilega fjöl-
breytt ballaða. Skemmtilegasta
lagið er þó í lokin, magnaður
þynnkublús, „Þreyttur og
þunnur“ eftir Björgvin, sem
minnir á bestu lög Magnúsar
Eiríkssonar.
Pelican er ágæt plata þótt
hún komist ekki í hálfkvisti
við það besta sem meðlimirn-
ir hafa gert. Það er þó full-
komlega óhætt að mæla með
gömlu mönnunum á tónleik-
um: ekki margir standa uppi í
lubbanum á þeim þegar ball-
stuðið er annars vegar.
Fallinn
frumkvöðull
DAVID BOWIE
BLACKTIE WHITE NOISE
★
Það er ekki hægt að tala af
miklu viti um músíkþróun
síðustu áratuga nema nafn
Davíðs Bowie komi upp í um-
ræðunni. Tími hans sem
áhrifavalds er þó liðinn, enda
þótt Suede og fleiri enskar
sveitir sæki óneitanlega í bita-
boxið hans. Á harða dulræna
skeiðinu hans komu út plöt-
urnar „Low“ og „Heroes“,
sem löngum eru taldar meðal
bestu verka hans. Bowie gaf í
skyn í viðtölum að nýja platan
væri undir áhrifum frá þess-
um tíma og vissulega er nokk-
uð til í þvi. Sá er þó munurinn
að lögin á Black tie white no-
ise eru mun fjörefnasnauðari,
kraftlausari og einfaldlega lé-
legri. Ef þessi plata er mæli-
kvarði á það sem þunni hvíti
hertoginn hefur upp á að
bjóða má segja að hann sé bú-
inn að syngja sitt síðasta í
rokkinu og allar tilraunir hans
héðan af verði máttlaus end-
urómur af fyrri afrekum.
Black tie er leiðinlega mið-
aldra, mergsogin af velflestum
ffískleikavessum, og já; svona
álíka spennandi og síðasta Tin
Machine-plata.
Bowie býður meðal annars
upp á tvö leikin lög og spilar
sjálfur á saxófón: tilvalið í
hvaða lyftu sem er. Það er
strax skárra þegar Bowie syng-
ur; hann er jú með þekkta og
skrásetta stælgæjarödd. Næst
kemst hann fyrri sigrum í titil-
lagi plötunnar. „Black tie
white noise“ er þokkalegasta
marmarafönk, vel hlaðið
hljóðfærum, og dulúðin sem
loðað hefur við Bowie brýst
fram í gegnum pússað yfir-
borðið. Fyrsta smáskífan, hið
útvarpsvæna „Jump they say“,
er einnig frískandi sprettur
innan um alla fágunina. Eitt-
hvað virðist Bowie vera farinn
að lýjast í lagagerðinni því þó
nokkuð er um lög eftir aðra,
líkt og hjá jakkafatabróður
hans, Brian Ferry, á síðustu
plötu hans. Bowie fer meðal
annars í smiðju Morrisseys og
syngur ballöðuna „I know it’s
gonna happen someday“. Út-
koman er álíka skemmtileg og
brauðrist.
Snyrtilegi hertoginn er orð-
inn miðaldra. Yngri menn
hafa náð yfirhöndinni og
poppveldis hans verður
minnst með eldri dæmum.
Kannski ætti hann að halda
sig við kvikmyndaleikinn?
MYNDLIST
Nakinn veruleikinn
MARY ELLEN MARK
KJARVALSSTAÐIR
•••••••••••••••••••••••••••
Linsan er í essinu sínu á
tveimur sýningum banda-
rísku ljósmyndaranna Mary
Ellen Mark á Kjarvalsstöðum
og Sally Mann á Mokkakaffi.
Mary Ellen Mark er orðin vel
þekkt effir hartnær þrjátíu ára
starf aðallega sem fréttaljós-
myndari. Þegar hún var að
komast á skrið í faginu voru
bandarískir ljósmyndarar
nánast þjóðsagnapersónur
sem lögðu allt í sölurnar í
nafni sannleikans og heiðar-
leikans. Þeir rústuðu hinni
sjálfsánægðu og yfirlætisfullu
ímynd Ameríku eftirstríðsár-
anna og voru í fremstu víg-
línu í Víetnamstríðinu. Allt
var til vinnandi að ná mynd-
inni sem sýndi hlutina eins og
þeir voru í raun. Mary Ellen
hefur auðsjáanlega þessa
ástríðu í blóðinu, en það eru
ekki hörmungar forsíðufrétt-
anna sem hún leitar uppi
heldur þeir mannlegu harm-
leikir sem sjaldan eða aldrei
komast á síður blaðanna.
Það verður að hafa í huga
þegar sýningin er skoðuð að
Mary Éllen hefur lengst af
haft viðurværi sitt af því að
selja blöðum og tímaritum
myndir sínar. Auga hennar
fyrir myndefni ber þess merki
að hún leitar að viðfangsefn-
um sem höfða til áhuga al-
mennings á ógæfusömu fólki,
sérstaklega bömum. I mynd-
um hennar bregður fýrir
blindum munaðarlausum
börnum, útigangsbörnum og
citurlyfjaneytendum, dauð-
vona fátæklingum, vangefn-
um og geðsjúkum konum á
meðferðarstofhunum o.s.frv.
I einu orði sagt: Hinum; ekki
eðlilegu, heilbrigðu, venju-
legu fólki eins og okkur. Það
er þó greinilegt að hún leggur
sig fram um að laða ffarn ein-
semdina, sársaukann og ekki
síst sjálfsvitundina í andlitum
og látbragði hinna ógæfu-
sömu. Vandinn er að gera þá
ekki að sálarlausum klisjum
til að vekja fólki hroll í dag-
legu gramsi sínu um síður
glansritanna. Mary Ellen
virðist í mun að sannfæra
okkur um að þrátt fyrir allt
séu þau mannleg eins og við.
En það er jafnljóst að ástæðan
fyrir því að þetta fólk lenti á
mynd til að byrja með er sú
að við erum blessunarlega
ekki eins og það.
Það er eitthvað innilega
mótsagnakennt við þá til-
hugsun að sýna fólki samúð
með því að bregða upp
myndavél og ljósmynda það í
bak og fyrir, jafnvel þótt það
sé gert af umhyggju og skiln-
ingi. Ljósmyndavélin er
gríma sem ljósmyndarinn
skýlir sér á bak við. I rauninni
skiljum við þetta fólk ekkert
betur með því einu að skoða
ljósmynd af því. En það sem
ljósmyndir geta gert er að
breyta þeirri ímynd sem
skapast um vissan hóp
manna. Á þann hátt geta ljós-
myndir hugsanlega haft áhrif
á skilning manna, því það
loðir alltaf við slíkar ímyndir
einhvers konar einfaldaður
skilningur á fólki sem á
stundum ekkert skylt við
veruleikann.
Sally og
börnin
SALLY MANN
MOKKA-KAFFI
Hannes Sigurðsson list-
fræðingur gerir að umtalsefni
staðlaðar ímyndir fjölskyldu-
lífsins í mjög fróðlegri grein
sinni um Sally Mann, en
Hannes á veg og vanda af
sýningu á ljósmyndum henn-
ar á kaffihúsinu Mokka. Sally
hefur einbeitt sér að því að
ljósmynda börnin sín þrjú,
sem hefur fært henni bæði
aðdáun og fordæmingu. Við-
brögðin létu ekki á sér standa
og siðferðislögregla Ameríku
kvað upp sinn dóm — svona
á ekki að mynda börnin sín.
Það sem hefur farið fyrir
brjóstið á hinum siðavöndu
er nekt barnanna. Þó er fátt á
sýningunni á Mokka sem
stríðir gegn almennu, hæfi-
lega umburðarlyndu velsæmi.
Hvað getur hugsanlega ver-
ið sóðalegt við að sjá þrjú
börn striplast á heitum sum-
ardegi í sveitinni í Virginíu-
fylki? Afbrigðilegar hvatir
móðurinnar? Ljósmyndirnar
á Mokka styðja engan veginn
slíkar grunsemdir. Það er
„Mary Ellen virð-
ist í mun að sann-
fœra okkur um að
þau séu þráttfyrir
allt mannleg eins
og við. En það er
jafnljóst að ástœð-
anfyrirþvíað
þettafólk lenti á
mynd til að byrja
með er sú að við
erum blessunar-
lega ekki eins og
það.“
óneitanlega erótískt yfirbragð
yfir sumum myndanna, en
erótíkin er bernsk og blygð-
unarlaus. Mynd af eldri dótt-
urinni úti á verönd þar sem
hún hallar sér nakin upp að
trjábol er hreinasta perla. En
þetta eru ekki eingöngu fjöl-
skyldumyndir af bömum, því
það má einnig líta á þær sem
pastóralskar ímyndir ein-
faldrar sveitasælu fjarri þrúg-
andi borgarlífi. Hispursleysi
barnanna fær þá táknrænu
nrerkingu að vera myndlíking
fyrir hreinleika mannlífs í
barmi náttúrunnar, þar sem
enginn þarf eða finnur þörf
fyrir að hylja nekt sína.
POPP
• Langbrók hefur eytt hvorki
meira né minna en 2.190
klukkustundum í æfingar á
rokkprógrammi sem frumflutt
verður á Plúsnum í kvöld.
Reyndasti meölimur hljóm-
sveitarinnar er Ofur-Baldur
hljómborö, sem leikið hefur
inn á nokkrar vafasamar kvik-
myndir. Aörar ísmeygilegar
Langbrækur eru Alli bassi,
Alli gltar og söngur og Halli
trommur.
• Pláhnetan heldur útgáfu-
tónleika vegna plötunnar
Speis á Tunglinu. Aliir meö-
limir Pláhnetunnar eru menn
meö forttð í víðri merkingu
þess orðs. Stefán Hilmars-
son er þar fremstur I flokki og
mun teyma þá Friörik Sturlu-
son, Ingólf Guöjónsson,
nafna hans Sigurösson og
Sigurö Gröndal um landiö í
sumar.
• KK-band í heild sinni meö
KK, Þorleifi og Komma hitar
hungraöa Reykvíkinga upp á
Gauki á Stöng.
• Haraldur Reynisson hefur
ofan af fyrir aðdáendum sln-
um og framsóknarmönnunum
á Fógetanum.
SVEITABÖLL
• Miðgaröur, Skagafirði:
Skagfirsku bændurnir veröa
öfundsveröir um helgina því
þangað tryllir Todmobile.
• Sjallinn, Akureyri heldur
stórtónleika meö Stjórninni
um helgina.
• Sjallinn. ísafirði fær til sín
gömlu góöu... úr Pelican.
FOSTUDAGURINN
28. MAÍ
• Rokkabillyband Reykjavík-
ur tekur forskot á hvítasunn-
una á Plúsnum í kvöld. Þar er
óhætt að kynda upp.
• Sigrún Hjálmtýsdóttir telst
vart til poppsöngkvenna nú-
oröiö, en vegna fornrar frægö-
ar flýtur hún meö. Hún
skemmtir matargestum
Ömmu Lú.
• Er það satt sem þeir segja
um landann? Grínskemmtun
landsliös grinista og Bo Hall-
dórs enn á lífi á Hótel Sögu.
• Þórarinn Gíslason kráar-
píanisti leikur af fingrum fram
á Djass í Ármúlanum.
• Ham og dr. Gunni gera eitt-
hvaö á Tunglinu I kvöld sem
aörir mundu ekki gera. Reynt
hefur verið aö fá Björk Guö-
mundsdóttur Debut sem
leyninúmer, en PRESSAN hef-
ur ekki fengiö frekari fregnir
af því hvernig þeim viöskipt-
um reiddi af.
• Gal í Leó leikur á Gauknum
fyrir þá sem ekki brugöu sér
úr bænum.
• Sniglabandiö veröur veru-
lega hallærislegt og Á nálum
á Tveimur vinum og öörum I
fríi. Á laugardagskvöld veröur
þar svo karaoke til mlðnætt-
is.
• Haraldur Reynisson trúba-
dor heldur sínum fasta sessi
á Fógetanum.
• Sýn sér sýnir og leikur fyrir
gesti Rauöa Ijónsins I kvöld.
• Magnús Einarsson er fána-
beri og afbragösgítarleikari
sem tekur flesta aöra gítar-
leikara I nefiö. Hann kyrjar
söngva og leikur með á Feita
dvergnum.
• Húsavík: Einhvers staöar
þar I bæ leikur GCD fyrir vini
Ólafsvíkur.
• Þotan, Keflavík: Stórdans-
leikur meö hnetunum úr Plá-
hnetunni.
• Höfðinn, Vestmannaeyjum
fær SSSólargeislana til aö
halda upp á hátíö hinna
sterku trúarsamtaka I Vest-
mannaeyjum. '
• Víkurröst, Dalvík: Stjórnin
bregöur sér bæjarleið; frá Ak-
ureyri í Svarfaöardalinn. Þeir
sem vilja elta hljómsveitina
geri þaö semsagt I kvöld.
Enginn dansleikur hefst þó
fyrr en eftir miönætti I kvöld.
• Hótel Selfoss: Todmobile-
hópurinn fríöi rís úr rekkju.
• Logaland, Borgarfirði:
Skriöjöklarnir skverast I Borg-
arfjörðinn.
• Fjöröurinn, Hafnarfirði:
Fær að fljóta meö I sveita-
ballastemmninguna bara nú
um helgina, enda ætla GCD
aö flauta af slepju hvítasunn-
unnar.
• Höfðinn, Vestmannaeyjum:
SSSól hefur leikinn eftir aö
menn hafa hrist af sér hvíta-
sunnusleniö, eöa á miðnætti.