Morgunblaðið - 18.05.2004, Qupperneq 25

Morgunblaðið - 18.05.2004, Qupperneq 25
LISTIR MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 2004 25 Þeir sem hlýddu á tónleikakanadíska píanóleikaransMarc-Andrés Hamelinsum helgina eiga sjálfsagt bágt með trúa því að þar fari latur maður. Þetta fullyrti þó þessi óum- deildi snillingur á fundi með ís- lenskum píanókennurum og fleiri gestum í Tónlistarskólnum í Reykjavík í gærmorgun en fund- urinn var liður í heimsókn hans á Listahátíð og skipulagður af Ís- landsdeild Evrópusambands píanó- kennara. Einhvern tíma hefur þessi maður í það minnsta verið ólatur við æfingar, það sannaði ómenguð list hans á tónleikunum sem hlutu einstaklega lofsamlega dóma Jónasar Sen gagnrýnanda og mikið umtal tónleikagesta í tón- leikalok. Íslenskir píanókennarar fengu á fundinum tækifæri til að spyrja Hamelin um hvaðeina sem við- kemur píanóleik og notuðu það tækifæri vel. Spurningar um tæknileg atriði píanóleiks voru að vonum margar enda Hamelin ekk- ert minna en undur á því sviði. Einn tónleikagesta hafði á orði í hléi á tónleikum á sunnudag að ekki nokkur píanóleikari gæti leik- ið það eftir að spila áttundarhljóma upp og niður tónstigann á þvílíkum ofsahraða langtímum saman – ja, nema ef væru Tommi og Jenni. Góð samlíking það en hver er gald- urinn? Mikið var spurt um aðferðir við að læra tónlist utanað. Þær eru auðvitað margar – sumir læra eftir eyranu, sumir hafa óbrigðult sjón- minni og sjá nóturnar fyrir sér, meðan enn aðrir læra hreyfinguna utanað, og hafa verkin í puttunum, eins og sagt er. En hvernig gerist þetta hjá Hamelin? Stundum í svefni segir hann, stundum er lítið fyrir því haft að læra utanað, stundum mikið. Miklu máli skiptir að hugsa um tónlistina og læra hana þannig – líka þegar ekki er setið við píanóið. „Það kemur fyrir að eitthvað er ekki alveg komið þegar ég hef æft mig langan dag. Ég fer að sofa og að morgni er þetta allt skyndilega komið. Þegar maður endurtekur tónlistina svo stíft í huga sér getur þetta auð- veldlega gerst. En sú meðvitaða aðferð til að læra utan að sem gagnast mér best er að greina verkið í smáatriðum og þekkja það í þaula. Þá er ég að tala bæði um hljómaferli verksins, kontrapunkt- inn, formið – allt sem gerist í verk- inu. Ef þú gleymir þér í miðjum flutningi er auðvelt að komast á sporið aftur, ef þú lærir verk á þennan hátt. Þá er alltaf hægt að grípa þráðinn og halda áfram. Þessi aðferð hefur oft hjálpað mér á tónleikum. Það er líka mikilvægt að fara yfir mistök eftir flutning – átta sig á því hvers vegna minnið brást. Ég hef oft reynt það og ætti kannski ekki að segja frá því að oftast gerist þetta vegna þess að maður er ekki að einbeita sér og fer að hugsa um eitthvað annað. Þetta er mannlegt og ég er mann- eskja og ég get viðurkennt það hér og nú því það er gagnlegt að vita það.“ Hlátur Hamelins að sjálfum sér og „játningin“ vekja gleði við- staddra og það þægilega andrúms- loft sem honum tekst að skapa með afslappaðri nærveru sinni kveikir enn fleiri spurningar, til dæmis hvernig hann undirbúi sig fyrir tónleika, fyrir utan það að æfa sig, og hvort hann stundi til dæmis jóga. „Venjulega spila ég ekki svona strax daginn eftir að ég kem á tón- leikastað. Mér finnst best að hafa minnst þrjá daga til að ná úr mér flugþreytunni, hvíla mig og æfa. Ég veit ekki hvers vegna þetta æxlaðist svona með tónleika mína hér, sjálfstraustið hefur sennilega verið með besta móti vegna þess hve vel ég þekki og kann verkin sem ég lék. Ef ég er þreyttur, finnst mér ég ekki vera að gera mitt besta. En ég treysti á kunn- áttu mína og það að þekkja verkin í þaula, og skil æ betur mikilvægi þess að greina verkin vel sem ég spila. En drottinn minn dýri, að ég stundi jóga eða eitthvað slíkt, það er af og frá. Ég sé sjálfan mig í anda sitjandi á gólfinu með kross- lagða fætur og kerti fyrir framan mig,“ segir Hamelin og hlær dátt að tilhugsuninni; æfing, hvíld og einbeiting er það sem gildir fyrir hann. Þjáist aldrei af sviðsskrekk Það vekur undrun þegar hann segist aldrei nokkurn tíma þjást af sviðshræðslu – hafi í það minnsta ekki gert það síðan hann kom allra fyrst fram, smástrákur. Um þetta atriði getur hann ekkert ráðlagt ís- lenskum píanókennurum – hann þekkir einfaldlega ekki vandamálið! Hamelin segist læra verk með því að skoða nóturnar – ekki með því að hlusta á aðra píanóleikara leika það á geisladiskum. „Þetta segi ég ekki til að hallmæla koll- egum mínum á nokkurn hátt. Fyrir mér er það hins vegar aðalatriði að vera með nótur sem eru sem næst frumgögnum tónskáldsins og stúd- era þær vel, ekki bara við píanóið, heldur líka þegar ég er að gera eitthvað annað. Hugsa mikið um verkið. Sennilega hef ég að ein- hverju leyti meðfædda hæfileika á þessu sviði og þetta hefur alltaf reynst mér auðvelt. Ég stúdera tónskáldin og þeirra verk, ekki það hvað aðrir píanóleikarar hafa gert við þau. Þannig kemst ég næst kjarna verkanna, og fyrir mig er það aðalatriðið. Það er líka mik- ilvægt að hlusta á sjálfan sig, stúd- era upptökur frá tónleikum, læra af reynslunni – umfram allt að hlusta á sjálfan sig spila,“ segir Hamelin og vísar til spurningar um galdurinn að baki þess und- urfallega og silkiþýða pianissimo- leiks sem dolfallnir tónleikagestir urðu vitni að í gær. Er virkilega ekki nokkur skapaður hlutur sem reynist þessum afburða píanista erfiður. Jú, í samtali við blaðamann eftir tónleikana á sunnudag sagði hann að honum hefði þótt erfitt að spila í Háskólabíói, bæði salurinn og flygillinn hefðu verið fyrir neð- an þann standard sem boðlegur væri alþjóðlegum listamönnum og hann fann ekki þá svörun í hljóm- burði við leik sínum sem hann vænti. Þetta vissum við nú svo sem en á fundinum með píanókennurum í gærmorgun kveðst hann þó hafa spilað í þurrari og verri sölum. Hann sagði það mikilvægt að kons- ertflyglar væru vel yfirfarnir með reglulegu millibili og vel við haldið – Japanir væru í dag allra þjóða flinkastir við það, þeir ættu fína tæknimenn á þessu sviði. Hann sagði að það eitt að skipta um hamra í Steinway-flyglinum í Há- skólabíói myndi muna miklu um gæði hans en hann þyrfti þó nauð- synlega að komast í allsherjar yf- irhalningu. Gestir þökkuðu Marc-André Hamelin í fundarlok og hvöttu hann óspart til að koma sem fyrst aftur eftir ánægjulegu kynni á Listahátíð. Marc-André Hamelin á fundi með píanókennurum og fleirum Mikilvægt að greina verk- in og þekkja þau í þaula Morgunblaðið/Árni Torfason „Sennilega hef ég að einhverju leyti meðfædda hæfileika og þetta hefur alltaf reynst mér auðvelt.“ Marc-André Hamelin spjallar við píanókennara og gesti Listahátíðar í Reykjavík í sal Tónlistarskólans í Reykjavík í gær. HAUKUR Tómasson og Þórður Magnússon tónskáld hafa verið til- nefndir fyrir Íslands hönd til Tónlist- arverðlauna Norðurlandaráðs 2004; Haukur fyrir verk sitt Fjórða söng Guðrúnar, og Þórður fyrir verkið Ó, Jesú eðla blómi. Í ár er sungin tónlist þema verðlaunanna. Þrettán tónskáld frá löndunum fimm og sjálfstjórnarsvæðunum eru tilnefnd. Tilkynnt verður um verð- launin í júníbyrjun, en verðlauna- veitingin fer fram 2. nóvember við sérstaka athöfn á þingi Norður- landaráðs. Danir tilnefna Anders Nordentoft og Svend Nielsen; Finnar, Lottu Wennäkoski og Tapio Tuomela; Færeyingar, Pauli í Sandagerði; Grænlendingar tilnefna rokksveitina Chilly Friday; Norðmenn, Lasse Thoresen og Glenn Erik Haugland; Svíar tilnefna Hans Gefors og Thom- as Jennefelt og Álendingar Lars Karlsson. Tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs 2004 Haukur og Þórður tilnefndir Þórður MagnússonHaukur Tómasson Dætur Kína – bældar raddir eftir Xinran er komin út í kilju. Helga Þór- arinsdóttir þýddi. Bókin kom út í inn- bundinni útgáfu í haust. Dætur Kína er frásögn um líf kvenna í Kína eftir daga Maós. Xinran, höf- undur bókarinnar, var með útvarps- þátt í átta ár sem þvert á allar vænt- ingar sló í gegn. Fjöldi kvenna hafði samband við hana og afhjúpaði fyrir henni lífsskilyrði sín í skjóli nafn- leyndar; lífsskilyrði sem engan gat ór- að fyrir að þær byggju við undir oft og tíðum sléttu og felldu yfirborði. Útgefandi er JPV útgáfa. Bókin er 240 bls., prentuð í Danmörku. Verð: 1.590 kr. Kilja HIÐ íslenska glæpafélag stendur fyrir ársfundi Skandinaviska Krim- inalsällskape SKS í Reykjavík og á Flúðum dagana 21. til 23. maí. Efni ráðstefnunnar verður á norrænum tungumálum eða ensku eftir atvik- um. Öllum er heimild þátttaka í ráð- stefnunni eða einstökum liðum henn- ar. Dagskrá ráðstefnunnar er birt á heimasíðu HÍG. http://www2.fa.is/ krimi/sks2004/index.html. Jeremiah Healy, glæpasagnahöf- undur frá Boston, verður gestur fundarins. Hann heldur fyrirlestur- inn „The Popularity of Legal Thrill- ers in America“ á Grand Rokk, Smiðjustíg 6, á sunnudag. Hann er eftirsóttur fyrirlesari um amerískar glæpasögur í heimalandi sínu. Alls hefur Healy sent frá sér 18 bækur og um 60 smásögur. Bækur hans hafa verið þýddar og gefnar út víða um heim. Hann hefur verið tilnefndur til og unnið fjölda verðlauna á ritferli sínum. Glerlykillinn afhentur Glerlykillinn, verðlaun fyrir bestu norrænu glæpasöguna 2003, verður afhentur í Norræna húsinu á föstu- dag kl. 15. Allir tilnefndir höfundar verða viðstaddir og lesa úr bókum sínum eða segja frá þeim. Þeir eru Steen Langstrup, Stikker, Dan- mörk, Harri Nykänen, Raid och tjallarna, Finnland, Viktor Arnar Ingólfsson, Flateyjargáta, Kurt Aust, Hjemsøkt, Noregur og Karin Alvtegen, Svek, Svíþjóð. Skandinavísk glæparáðstefna Kafteinn Ofurbrók, vinnu- og leikja-bók, er komin út. Höfundur er Dav Pilkey. Hér er um að ræða vinnubók með glensi og gamni, flettibíói, verk- efnum og þrautum. Ennfremur eru í bókinni brandarar, myndasögur og krossapróf. Áður hafa komið út fjórar bækur um Kafteininn en hann hlaut m.a. Bókaverðlaun barnanna sem bókasöfnin í Reykjavík stóðu fyrir. Útgefandi er JPV útgáfa. Vinnubók- in er 96 bls. í kilju, prentuð í Dan- mörku. Bjarni Frímann Karlsson þýddi og staðfærði. Verð: 990 kr. Börn ♦♦♦

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.