Íslendingaþættir Tímans - 26.08.1970, Page 12

MINNINC
Jórunn Ásmundsdóttír
Frá Efstadal
Jórunn fæddist 5. okt. 1880
og dó 11. júní 1970 og var því
á nítugasta aldursári. Foreldrar
Jórunnar voru merkishjónin Magn
hildur Magnúsdóttir og Ásmundur
Þorleifsson, sem bjuggu allan
. sinn búskap í Efstadal.
Jórunn ólst upp í foreldrahús-
um og mun lítið hafa farið að
' heiman nema til verklegs náms,
meðal annars lærði hún fatasaiim,
sem hún stundaði allmikið. Árið
1912 giftist hún Sigurði Sigurðs-
syni, sem þá bjó á Iðu í Biskups-
tungum með móður sinni og syst-
ur, sem báðar hétu Margrét. Þau
voru Skaftfellingar, frá Hæðar-
garði í Landbroti. Vorið 1914
fluttu þau hjón Jórunn og Sigurð
'ur að Efstada] í sambýli við syst-
ur Jórunnar Theódóru og mann
hennar Indriða Guðmundsson.
Líka bjuggu foreldrar þeirra
systra á sneið af báðum hálflend-
unnm. Sigurður og Jórunn bjuggu
í Efstadal til vorsins 1939 að þau
Jón sér vel ljóst hvað verða vildi.
En fram að því síðasta var hann
samur við sig. Á níutíu ára afmæl
inu má segja að hann hafi neytt
síðustu krafta, og sat í hópi fjöl-
skyldu og vina, gleðig.jafi sem
fyrr. Þá var margt um manninn,
því Jón var maður sem ekki
gle.ymdist vinum sínum.
Á lítið blað var þessi vísa þá
skrifuð til hans af heilum hug:
Þó að andi aftanblær
ekki þynnast vinaraðir.
Okkar börnum ertu kær
og elskulegur tengdafaðir.
Og nú þegar skilnaðarstundin
er runnin, er mér efst í huga þakk
læti til þessa sómamanns, sem nú
hefur lagt í hina miklu för. Og
enga á ég ósk betri íslenzku þjóð-
Iífi til handa en að það eignist
sem flesta syni og dætur honum
lik.
Hanna Haraldsdóttir.
fengu sonum sínum, þeim Ás-
mundi og Sigurði jörð og bú 1
hendur, og stóð Jórunn fyrir búi
með þeim fyrstu árin. Þau hjón
eignuðust átta börn, það fyrsta dó
á fyrsta ári, hin eru þessi eftir
aldursröð:
Ásmundur, bílstjóri í Reykjavík,
ókvæntur, Sigurður, bóndi í Efsta-
dal, kvæntur Guðrúnu Snæbjörns
dóttur, Steinunn, gift Garðari Óla-
syni, búa í Reykjavík, Magnús bil-
stjóri í Reykjavík kvæntur Mar.íu
Sigurðardóttur Ingvar bílstjóri í
Reykjavík kvæntur Guðlaugu Þór
arinsdóttur Björn bílstjóri í
Rey-kjavík kvæntur Ársól Árna-
dóttur Magnhildur gift Sigurði
Jónssyni lögregluþjóni í Reykja-
vík.
Þau hjón Jórunn og Sigurður,
voru bæði óvenju dugleg og vinnu-
söm og fórnuðu heimili sinu öll-
um stundum. enda var vinnudag
urinn oftast langur. Sigurður var
mjög áhugasamur um umbætur á
jörðinni. Hann vann ákaflega mik-
ið að áveitum, sem var mörg mik-
il vinna með handverkfærum ein-
um, en gjörbreytti aðstöðu til hey-
öflunar, sem var erfið og reytings
söm. Sigurður var sérstaklega mik
ill verkmaður, afburða sláttumað
ur, og þá kunni hann að láta skófl
una lúta vilja sínum.
Hætt er við, að nútímakonu
þætti ekki efnilegt að taka við
verkunum hennar Jórunnar, eins
og þau voru þegar ég kynntist
þeim fyrst. Húsakynnin voru léleg
og köld, léleg eldavél, eldiviður-
inn mest skógarviður, oft blautur
og rifinn upp úr snjóskafli á vet-
urna. Vatnið var sótt í fötum í
brunn á túninu, bæði í fólk og
fénað, ekkert frárennsli úr bæn-
um. Árið 1929 var lögð vatns-
leiðsla sjálfrennandi 1 báða bæi og
fjós og skömmu seinna fékk Jór-
unn ÁGA-eldavél. Þetta voru stór
spor í óttina, viljinn var fyrir
hendi þegar fjárhagurinn leyfði.
En árið 1939 var byggt nýtt og
vandað íbúðarhús með öllum
þeirra tíma þægindum, fjós og
stór heyhlaða auk þess vatnsafis-
stöð til ljósa, suðu og upphitunar
fyrir báða bæi. Þetta var stórt
átak á einu ári og var mátulega
að veríð áður en stríðið skall á.
Jórunn var óvenjulega afkomu-
söm við öll verk, og var hún þó
ekki heilsusterk á tímabili. Einn
vetur þurfti hún að dvelja á Víf-
ilsstaðahæli, en hún komst yfir
þann sjúkdóm til fulls. Hún haíði
létta og góða lund, og var fram-
koma hennar jafnan bætandi, hvar
sem hún beitti áhrifum sínurn.
Iíún var sérstaklega umhyggju-
söm og nærgætin móðir og þá
vita allir hvers ömmubörnin
mega vænta frá slíkum ömmum.
Hún var ein af þeim konum, sem
ekki mega aumt sjá.
Sérstaklega hafði Jórunn ram
an smekk fyrir klæðaburði. Á átt-
ræðisaldri sá ég hana svo fína og
vel til hafða, að það nálgaðist, að
hún væri dömuleg í útliti.
Gott var að leita ráða Sigurðar
ef sérstakan vanda bar að hönd-
um. Orð Ihafði hann yfirleitt ekki
mörg, hann taldi sig aldrei neinn
leiðtoga eða annarra foringja, en
hann gaf ráð af heilum hug og
áreiðanlega án þess að beina þeim
sér í hag.
Sigurður dó árið 1946 heima í
Efstadal. Jórunn dvaldi síðustu ár
in í Reykjavík hjá dætrum sínum
12
ÍSLENDINGAÞÆÍTIR