Íslendingaþættir Tímans - 23.01.1972, Side 6

voru því systkinabörn og b’teinútin
og Torson bræðrabörn.
Þorfinnur var miikill áhugamað-
ur um þjóðmál. Hann bauð sig
fram til þings einu sinni, náði ekki
kosnimgu, en hafði mikið fylgí.
Hans hlutur hefði komið upp
9einna ef örlögin hefðu ekki gerzt
svo grimm, sem raun var.ð á. Hann
tók banvæna sótt, sem læknavís-
indin kunnu þá engin ráð við og
lézt þrítugur að aldri, öllum harm-
dauði, sem til hans þekiktu. Hon-
um hefði auðnazt lengra líf.
stjórnmálum, félagsmálum og bú-
skap. Sú spá hefði rætzt, ef hon-
um hefði auðnast lengra líf.
Sigríður var næstelzt þeirra
systkina, einarðleg rausnarkona.
Hún igiftist Jóhanni Kr. Ólafssyni.
Þau bjuggu í Austurey í Laugar-
dal í Kjóastöðum í Biskupstung-
um. Sigríður andaðist 1935, 49 ára
að aldri, en Jóhann er enn við góða
heilsu í hárri elli, 88 ára, og býr
hjá Rannveigu dóttur sinni Litla-
Skarði í Mýrasýslu.
Guðríður og Þorsteinn voru
yngst og gáfu ekki öðrum ætt-
mennum sínum eftir, hvað gáfur
snerti. Hugur Þorsteins horfði
mjög til langsikólanáms. Hon-
um varð það þung raun,
að sú leið var hónum lok-
uð. Haustið 1905 héldu þau
systkinin í Flensborgarskóla. Full-
víst er, að þau stunduðu námið af
mikilli alúð og áhuga. Þorsteinn
var tvo vetur í skólanum, en Guð-
ríður vafð að láta sér nægja einn.
Þegar Þorfinnur kom úr Hóla-
skóla vorið 1905, var því líkast
sem honum fylgdi ferskur fjalla-
gustur. Félagsmálaáhugi hans var
mikill og féll í góðan jarðvag hjá
systkinum hans. Hann átti frum-
kvæði að því, að hafinn var und-
irbúningur að stofnun félags fyrir
ungt fól'k í Eystritungunni. Félag-
ið var stofnað haustið 1905 og
hlaut nafnið Unglingafélag Eystri
tungunnar. Það starfaði í tvo vetur
af miklu fjörr og einlægum áhuiga
allra félagsmanna. Aðalmiðstöð
þess og fundarstaður var á Drumb
oddsstöðum.
Á sumardaginn fyrsta 1908
var svo Ungmennafélag Biskups-
tungna stofnað fyrir forgöngu Þor-
finns og systkinanna. Reyndar áttu
fleiri þátt í þessari félagsstofnun
og einhugur var mikill. Það var
eins oig birti til í sveitunum við
stofnun ungmennafélaganna, hef-
ég áður sagt á einum stað og end-
urtek það nú.
Þorfinnur var kosinn formaður
félagsins og var það í tvö ár, en
hætti þá f ormennsku, að eigin ósk.
Hann hóf búskap á Spóastöðum
1909, var umsvifamikill á því sviði,
búnaðarfélagsmálum og lét stjórn-
mál til sín taka, eins og áður er
getið. Þorsteinn var þá kosinn í
hans stað og gegndi formannsstarf
inu til æviloka, að ieinu ári undan-
skildu. Forysta félagsins var því á
Drumboddsstöðum fyrstu 25 árin,
eða meðan systkinanna naut þar
við. Og þó að Guðríður sæti aldrei
í formanns sæti og reyndar ekki
heldur í stjórn, var hlutur hennar
í félagsstarfinu engu minni en
bróðurins. Hún stjórnaði bak við
tjöldin, eins og margar góðar og
lánsamar konur hafa gert. Hún
studdi félagið með ráðum og dáð,
var boðin og búin til allra starfa
í þágu þess og hvatti unga fólkið
á heimilinu til hins sama. Það er
gott að minnast hinnar miklu fé-
lagslegu fórnfýsi í ungmennafé-
lagsstarfinu. Allir unnu allt, sem
um var beðið i þágu félagsins, og
vitanlega án allra launa, slíkt kom
engum til hugar. Þessi félagslega
regla, var, að fylgja boði Stephans
G., „að alheimta ei daglaun að
kveldi, því svo lengist mannsævin
mest“. 'Þó skeði það einu sinni, að
tvær stúLkur gáfu kost á að leika,
ef þær fengju einhverja þóknun
fyrir. Því var auðvitað hafnað og
þær hlutu ámæli fyrir, það voru
þeirra laun, en þá var farið að
gæta áhrifa frá seinna stríði. Það
er gott að hvíla hugann við að
minnast þessa fórnfúsa hugarfars
fyrri tíma. Það er eins og að koma
út í logn og blíðu, úr norðangarra
kröfuhörku vorra tíma.
Strax á fyrsta ári ungmennafé-
lagsins, hóf það útgáfu handskrif-
aðs blaðs, sem Baldur heitir. Allir
vissu, að þessi tillaga var komin
frá Drumboddsstaðasystkinunum.
Það var merkilegt, hvað unga fólk-
ið, sem aldrei hafði komið inn fyr-
ir skóladyr og aldrei skrifað neitt
nema fáein sendibréf, hafði gott
vald á hugsun sinni og máli. For-
maðurinn bar af öllum í meðferð
máls og snjallri hugsun. En ekki
leið á löngu að í Baldri birtist sér-
staklega snjöll smásaga. Undir
henni stóð nafnið: Hörn. Ekki gat
formaðurinn átt þessa sögu og nú
fóru allir að leita höfundarins. Og
svo fór, að langflestir stönzuðu hjá
tvítugu stúlkunni á Drumbodds-
stöðum, Guðríði Þórarinsdóttur og
það var rétt. Og við vorum stolt
af henni. ÍBaldur brann til ösku,
þ.e.a.s. tvær fyrstu bækurnar, í
eldsvoða á Torfastöðum 1945, þeg-
ar íbúðarhúsið þar, fjós og hlaða
brann að grunni á einni klukku-
stund. Bækurnar voru þarna í láni
og svo vel geymdar, að þær náð-
ust ekki. Við grétum Baldur, en
ekíki úr helju.
Þau Guðríður og Þorsteinn tóku
við búi á ættarjörð sinni er þau
voru á léttasta æskuskeiði. Ungi
bóndinn undi illa aðgerðaleysi.
Hann fór fyrir öðrum í jarða- og
húsabótum og var þó fjárhagurinn
lengst af þröngur. Drumboddsstað
ir liggja milli tveggja stórfljóta,
Hvítár að austan og Tungufljóts að
vestan, báðar árnar óbrúaðar þá
nema upp undir byggðarmörkum.
En það var svo um þennan bæ, að
þó hann lægi ekki um þjóðbraut
þvert, þá var eins með hann og
kveðið var um annan bæ, sem ekki
lá við alfaraleið, að Drumboddsstað
ir „voru á hvers manns vegi“. Það
þótti engum krókur að koma þar
við. Þar vildu allir koma og þar
vildu allir vera, sem til verka réð-
ust. Þó var mi'kið unnið. Ungi hús-
bóndinn var stjórnsamur höfðingi,
verkséður, verklaginn og kom
miklu í framkvæmd. Tillitsam-
ur og ljúfur í umgengni og við-
móti, en taldist tæplega í hópi
þeirra manna, sem taldir eru gleði
menn. Ég held að ég hafi lýst
þeim þætti skapgerðar hans nokk-
uð nærri sanni í orðum, sem ég
mælti við útför hans: Gleði hans
var ekki hávær yfirborðsgleði. Hún
lofaði ekki alltaf miklu til að
byrja með, en kom, þegar minnst
varði, björt og hlý eins og sól úr
skýjarofi- Það var þetta, ásamt
miklum vitsmunum og ljúf-
mennsku, sem gerði hann að eftir-
sóttum félaga og vini“.
Guðríður var frábær húsmóðir
og hinn ágæti heimilisbragur var
fyrst og fremst hennar hlutur.
6
ISLENDINGAÞÆTTIR