Íslendingaþættir Tímans - 09.03.1972, Síða 24
Sveinn Sigurðsson á Skeiði
Sæmdargarpur í val fallinn
í æviþáttum mínum, sem ég
nefni „Parðina frá Brekku“, minn-
ist ég Sveins Sigurðssonar, ásamt
fleiri, sem unnu með mér
í Stærra Árskógi sumarið 1907 og
dái þar dug hans og þrek. Þá var
gaman að lifa, og átti Sveinn sinn
þátt í því það sumar. Hann var
eigi aðeins frábær du'gnaðarmað-
ur. heldur og eigi síður afbragðs-
félagi á alla grein.
En svo skildu leiðir um langa
hríð og hafði ég aðeins spurnir af
Sveini og vissi nokkuð um hvílfe-
ur drengur hann reyndist. En hin
síðustu ár sá ég hann við cg við,
og nú síðast í sumar þrotinn að
heilsu og kröftum eftir langan
vinnudag. Og nú um jólin fékk
hann lausn úr þeim fjötrum og of-
urþunga ellinnar, sem þjafiaði
hann. En ánægjulegt var að sjá
live mikla ástúð og umhyggju
frændfólk hans og venzlalið sýndi
honum, svo sem verðugt var.
'Sveinn Sigurðsson var borinn og
barnfæddur Svarfdælingur. f. 22.
marz 1882. Voru foreldrar hans
hjónin Sigurður bóndi Sigurðsson
og Sigríður Jóhannesdóttir, sem
lengi bjuggu á Auðnum. og unnu
það afrek, að koma upp 10 mann-
vænlegum börnum á rýrðarjörð,
faðirinn hæggerður maður og verk
drjúgur. en konan skörungskona
að allri gerð. Vöndust börnin
snemma vinnu. Mikill hagleikur
bjó í ættinni, er snemma kom í
ljós hjá sumum þeirra, og allt um-
hverfið efldi til starfs og dáða, svo
að nóg var við að fást.
Þarna fremst í sveitinní
voru jarðirnar fremur smá-
ar, en v-el nýttar, eftir því
sem þá gerðist. En á sl. öld
haíðí þar þróazt mikil heimaiðja,
einskonar iðjuver. Þar voru tré-
smiðir, sem heima unnu. og húsa-
gerðarmenn sem víða fóru, smiðir
24
margskonar búsáhalda, rokka
smiðir og spónasmiðir. Og þar
voru málmsmíðar af ýinsu tagi eít
irsóttar, svo sein beizlisstengur,
ístö'ð. gjarðahringjur ofl. ofl. Og
þar var spunnið og prjónað af
miklu kappi, cg ofnir dúkar og
vaðnvál eigi aðeins fyrir suma sveit'
unea, lieldur og líka heimili utan-
sveitar. Þarna var þv-í nóg að gera,
enda undu menn þar glaðir við
sitt og sýndu það og sönnuðu á
sinni tíð. því að þar var.starfsþrá
og starfsgleði ríkjandi. svo að eft-
irtekt vakti, og átti það efcki sízt
víð um frændlið Sveins. sem þar
var æðimargt ,.í dalnum frammi".
Og það er í sem stytztu máli
af Sveini að segja. að hann vex
upp með foreldrum sínum. yngst-
ur bræðra, og tekur snemma í
hönd sér öxi og sög og gerist srnið
ur og liinn vaskasti maður á alla
grein, fríður sýnum og geðþekkur,
broshýr og góðmannlegur á svip,
en glettinn og gamansamur. Hann
kvæntist ekki, en stundaði smið-
ar o,g byvggingarvinnu af ýmsu tagi
og hayskap við og við, telur sig
jafnan til heimilis á Auðnum, og
eins eftir að bróðir hans Sigur-
hjörtur er þar tekinn við búi, og
að sjálfsögðu drýpur þangað margt
úr hendi Sveins í bú hins fátæka
barnamanns heima.
En um fertugsaldur verða þátta-
skil í lífi Sveins. Þá kaupir hann
jörðina Skeið, sem er næstfremsti
bær i austanverðum Svarfaðardal,
cg setur þar saman bú með tveim
ógiflum systrum sínum. Og um
svipað leyti missir Sigurhjörtur
bróðir hans konu sína. þá orðinn
fremur heilsuveill, oig flytur að
Skeiði til Sveins með börn sín, þá
sum nokkuð uppkomin, og gera
þoir bræður með sér félagsbú og
bjuggu þar saman meðan 'báðir
lifðu, og í innilegasta sambýli, en
við hafa svo tekið börn Sigurhjart-
ar og búa þar nú.
Þar á Skeiði mun Sveinn jafnan
hafa verið sá. sem mest kom við
sögu um handleiðslu alla cg verk-
stjórn. meðan heilsa entist honum,
og fátt þar gerzt í þeim efn-
um að eigi væri undir hann
bori’ð. Og um heimilið mátti segja,
að kunnugra dómi. að þangað leit-
aði margur liðsinnis við eitt og ann
að, því að hjálpsemi Sveins, og
þeirra svstkina og frænda. var við-
brugðið, þótt efcki væri mikið um
slíkt fjasa'5, eða á orði haft. Og
að Skeiði loitaði einnig annar bróð-
ir Sveins undir ævilokin.
Slík hjálparhella reyndist hann
alla tíð og frábær mannkostamað-
ur. Því er að slíkum mönnum mik-
il eftirsjá. ..En enginn stöðvar tím
ans þunga nið“, Hann hafði unnið
af d'áðríkri sæmd me'Jan dagur
var. Og því ^kal hann nú af kær-
leiksþeli kvaddur, og öllu frænd-
liði bans sendar samúðaikveðjur.
Snorri Sigfússon.
íslendingaþættir