Íslendingaþættir Tímans - 26.04.1973, Blaðsíða 4

Haukur Davíðsson
snjallar uppfyndingar, sem hann beitti
við bústörfin, bæði úti og inni. Fyrir
þetta varð hann fljótt landsþekktur.
Ég heyrði Guðmundar fyrst getið laust
eftir 1950, þegar sagt var frá einni
uppfyndingu hans og völundarsmiði,
áburðardreifaranum, sem hlóð sig
sjálfur og dreifði áburðinum með
sama búnaði. Sú uppfynding Guð-
mundar var bráðsnjöll og einföld,
lausn á þekktu vandamáli, sem viða
hafði verið glimt við. Dreifarinn náði
þó nokkurri útbreiðslu og kom að not-
um, þar til aðstæður breyttust og nýjar
aðferðir tóku við. Margt fleira fann
Guðmundur upp, þar á meðal hitunar-
tæki á lofti fyrir súgþurrkun og mörg
smærri verkfæri. Rimlabásar og
rimla-flórar, sem nú tiðkast mjög i
fjósum, eru að verulegu leyti frá
Hvanneyri komnir og að þakka
útfærslu Guðmundar á hugmyndun-
um.
Hvenær sem komið var i verk-
færahúsið á Hvannevri mátti sjá þar
eitthvað nýtt, sem ráösmaður hafði á
prjónunum. bað gat verið nýtt tæki til
útivinnu, heyskapar eða annars, eða
það gat verið tæki ti' notkunar i fjósi
hlöðu eða fjárhúsum, ný aðferð til að
spara þar vinnu og erfiði.
Hin siðari ár velti Guðmundur mest
fyrir sér ýmsum nýjum gerðum
gripahúsa og aðferðum til að létta
störfin við hirðingu búfjárins. Hann
vildi létta okinu af einyrkjanum og
leysa hann frá daglegum þrældómi,
eins og hann orðaði það. t samræðum
viö Guðmund urn þessi mál komu
glöggt i ljós allar hans beztu eigindir.
skarpskyggni hans og uppfyndinga-
semi, hann tók engan hlut fyrir gefinn
fyrirfram, heldur vildi allt gaumgæfa.
En rikasti þátturinn var þó sá, að hann
vildi framfarir og umbætur i islcnzk-
um tandbúnaði, ekki til að knýja fram
me.iri afköst og meiri framleiðslu,
heldur með velferð sveitafólksins fyrst
og fremst i huga, til þess að veita þvi
betra lif og minna strit. Að baki þessu
var djúp mannúðarhugsun Guðmund-
ar. Hann þekkti það erfiði, sem is-
lenzkir bændur hafa orðið á sig að
leggja og hann vissi að enn eldast þeir
fyrir timann, vegna þess að þeir þurfa
beinlinis að strita og að enn er einyrk-
inn bundinn sinu sýknt og heilagt og er
þræll þess.
Af þessum sökum m.a. velti hann
fyrir sér nýjum hugmyndum um allt
það, sem verða mætti til þess að bæta
aðstöðu sveitafólksins til að njóta
félags- og menningarlifs til jafns við
aðra.
Siðari árin gaf Guðmundur ráðs-
maður sig enn meira en áður að
fjárbúinu á Hvanneyri. bau Helga og
lögfræðingur
Fæddur á Eskifirði 10. april 1925.
Foreldrar hans voru hjónin Davið Jó-
hannesson, póst- og simstjóri á Eski-
firði og fyrri kona hans Ingibjörg
Arnadóttir.
Góður drengur er genginn og mörg-
um vini horfinn. Horfinn af okkar jarð-
neska sviði og úr okkar litla þjóðfélagi.
bað kallast vináttubönd, þá er aldrei
slitnar vinátta, hversu langur timi
sem liður og fjarlægðir eru á milli
endurfunda. Að bera ætið hlýjan hug
til allra, hver sem i hlut á, hlýtur að
vera einn sá mannkostur, sem alltof
fáir hafa, að nokkrum ólöstuðum.
Haukur Daviðsson gekk til allra með
sama hugarfari. hvort sem það var
háskólamenntaður maður, eða réttur
og sléttur verkamaður. Hann var fljót-
ur að kynnast og góður félagi og i vina
hópi eða gleðskap átti hann ætið kimni
sögur. sem hittu i mark. Hann var sér-
staklega nærgætinn við eldra fólk og
börn. Haukur var oft fulltrúi þess opin-
bera i Neskaupstað og viðar og þar
kynntist ég honum og vann ég um tima
með honum. 1 Neskaupstað leituðu
margir ráða hans sem lögfræðings og
greiddi hann ætið úr vandanum eftir
beztu föngum og var ráðhollur, að ég
bezt veit, enda varð hann vinsæll.
Aldrei veit ég til þess, að hann tæki
hann unnu þá oft saman við sérstaka
aðgæzlu fjárins um sauðburðinn. —
betta sýndi meðal margs annars sam-
heldni þeirra og svo trúmennskuna yf-
ir hverju þvi, sem þeim var falið. 1
sauðfénu eygði Guðmundur lika nýja
möguleika með kynbótum til bættra
ullar- og gærugæða fjárins. bær
kynbótatilraunir. sem farið hafa fram
á Hvanneyri siðustu árin, voru honum
mesta hjartans mál. bó að hann væri
óvenju snjall og áhugasamur um allt,
sem laut að vélum og tækni, sýndi
þessi ..fjármennska" hans. að hann
var ekki siður hneigður fyrir búféð og
ræktun þess.
Guðmundur Jóhannesson var maður
vel af guði gerður. bæði til likama og
sálar. Hann hafði ýmsa þá eiginleika,
sem einkenna það fólk, sem orðið hef-
ur að treysta á sjálft sig eitt i harðri
glimu við óblið náttúruöfl, og mörgum
þóknun fyrir. bar um slóðir eignaðist
hann marga vini. Hann var tiður gest-
ur á heimili foreldra minna og móðir
min steikti oft upp á gamla mátann
fisktegund eina, eins og hann hafði
vanizt i uppvexti. örlogin eru óræð og
oft grimm. bað má segja að samhengi
i lifi eins manns rofni, rétt eins og þeg-
ar hlekkur brestur. Siðustu ár hafði
Haukur ekki verið heill heilsu og þurfti
að ganga undir erfða uppskurði, sem
Framhald á 11. siðu.
þykir að séu rikir i fari Skaftfeilinga.
Hann var áræðinn og útsjónarsamur,
og hagur vel til allra verka, óvilsamur
á hverju sem á gekk og þeim mun
öruggari til stórræöa sem meira reið
á.
Hjálpsemi var rikur þáttur i fari
Guðmundar, enda var oft til hans leit-
að. Hvort sem það var staðarfólk,
nemendur, nágrannar, eða aðkomandi
ferðafólk, sem til hans leitaði, og
hvenær sem það var á sólarhringnum,
leysti hann hvers manns vanda.
Guðmundur bar ekki tílfinningar
sinar á torg, en hann var hreinskiptinn
i orðum. og oft á tiðum hvass. Sumum
fannst á honum nokkuð harður skráp-
ur, en allir, sem nær honum komu,
fundu hlýjuna og mannúðina sem
innar bjó, þeir fundu hvað hjartað var
gott sem undir sló.
Jónas Jónsson.
4
íslendingaþættir