Heimilistíminn - 07.03.1974, Qupperneq 29

Henrik er að sjá eins og hvert annað
heilbrigt og ánægt barn. Hann hleypur um
og virbist hress og kátur. En i rauninni er
hann mjög f'rábrugðinn öðrum sex ára
börnum. Hann er einn af fáum börnum,
sem eru andlega vanheil á þennan sér-
staka hátt. Það er að segja, hann er eðli-
legur i útliti, hefur eðlilega greind, en er
alvarlega truflaður á geðsmunum. Ein-
mitt þess vegna er næstum ómögulegt að
vera meb hann á almannal'æri.
Framferði hans hneykslar marga og
fólk skilur ekki hvernig nokkurt barn get-
ur látiö svona.
Fjölskyldan hefur neyðzt til að breyta
lifnaðarháttum sinum i samræmi við
þarfir drengsins. Hann þarfnast mikillar
umhyggju, þarf að hafa nóg að gera og
þolir ekki breytingar. Þá sjaldan gestir
koma, á hann það til að visa þeim út, eða
skella hurðinni á nefið á þeim. Stundum
getur hann alls ekki þolað að móðir hans
tali við aðra. Hann rifur i föt hennar og
argar, alveg eins og þrjózkt barn, sem vill
láta móður sina sinna sér einu. Óregla á
daglegum vana, getur sett hann algjör-
lega úr jafnvægi og það liður langur timi.
áður en hann nær sér aftur.
— Við komumst seint að þvi, að Henrik
var ekki eins og önnur börn, sagði móðir
hans, sem á fri fyrir hádegi, þegar Henrik
er i leikskóla, en annars þarf hún aö vera
bundin honum. Það er mjög erfitt aö láta
aðra gæta hans.
Einkennilegur
tveggja ára
— Sem ungbarn var hann bliður, vin-
gjarnlegur og brosti oft. En þegar hann
var tveggja ára, fór hann aö verða undar-
legur, hætti að brosa, varð lokaður og tal-
aði ekki orð enn. Þar sem vangæfni er i
margar rannsóknir og siðan var staðfest,
að hann væri andlega vanheill.
Lokaðist inni i
sjálfum sér
Áður en hann fór á sálfræðideildina
hafði hann verið svo til ónæmur fyrir okk-
ur. Hann brá engan veginn við, þegar við
komum, ekki af þvi hann væri reiður,
heldur var hann bara svona innilokaður i
sjálfum sér. Eftir að hann kom heim, varð
breyting á. Hann kom meira til móts við
okkur, en nú var munurinn sá aö viö viss-
um ástæðuna fyrir undarlegri hegðun
hans og urðum aö taka þessu eins og það
var.
Fyrsta árið var Henrik á sálfræðideild-
inni á hverjum morgni og var það haft of-
an fyrir honum, en árið eftir fór hann i
venjulegan leikskóla með öðrum fötluðum
börnum.
Allt i röð
og reglu
— Þegar hann til dæmis borðar, þá þarf
lokið að vera á smjörkúpunni og hnifapör
niðri i skúffu. Allt þarf að laga til og jafn-
vel fleygja hlutum, sem ástæða hefði ver-
iö til að nota lengur.
Stöðugt þarf að fylgjast með, hvað hann
er að gera. Hann á það til að vega salt á
stólbökum og prila upp um allt. Þess
vegna er tveggja metra grindverk um-
hverfis garðinn svo hann komist ekki út.
Einnig er nauðsynlegt að hafa útidyrnar
alltaf læstar, þvi hann er haldinn þeirri
undarlegu áráttu, að vilja strjúka Þegar
við erum á leið heim, vill hann alltaf fara i
hina áttina og illmögulegt er að fá hann til
að snúa við, það þarf yfirleitt að taka
hann með valdi. Þegar hann var minni
Henrik leikur sér eins og hvert annað
barn, en það þarf alltaf að hafa vakandi
auga með honum.
er andlega vanheilt
fjölskyldunni. óttuöumst viö að Henrik
væri vangefinn, en hann bar þess engin"
merki. Þegar hann var þriggja ára, var
farið með hann i rannsókn. en ekkert sér-
stakt kom i ljós. Þrem mánuðum siðar
fékk hann eitthvað i munninn og neitaði
algjörlega að borða i hálfan mánuð, drakk
aðeins vatniö, sem hann fékk, þegar hann
var i baði. Munnbólgan hvarf fljótlega,
svo við héldum að eitthvað annað væri að
honum. Ilann var lagður inn á sjúkrahús
og rannsóknirnar ollu þvi, að hann lokað-
ist gjörsamlega og þegar hann borðaði,
þurfti að gera alls kyns kúnstir til að
koma niður i hann matnum. Þegar hann
hafði verið á sjúkrahúsinu i viku, fékk
yfirlæknirinn á barnasálfræðideildinni á-
huga á honum og þá var hann lagður þar
inn. Enn varö hann að ganga gegnum
var allt i lagi að bera hann, en nú er nauð-
synlegt að fara bara á bilnum.
Ein mesta ánægja hans er að fara i
lyftu. þar sem hann getur stutt á takkana
eða i lest. Við reynum eins og hægt er að
koma i veg fyrir að hann einangrist frá
umheiminum.
— Það er alls ekki ætlunin að hann eigi
að vera innilokaður i einhverri þyrnirósa-
höll, hann þarf að læra að umgangast fólk.
En það getur verið afskaplega erfitt að
vera með hann innan um ókunnuga,
vegna þess að hann litur alveg eðlilega út,
en hagar sér eins og skell'ilega óþægt
barn. öðru hverju þyrfti maður að hafa
filshúð, til að standast ásakandi tillit
fólks, sem heldur kannski aö maður sé eitt
þeirra foreldra, sem aðhyllast algjörlega
frjálst uppeldi. Andúðin skin út úr fólki,
29
———
V