NT - 04.09.1984, Blaðsíða 10

Þriðjudagur 4. september 1984 10
Sókn kaupmanna gegn afurðasölulögunum:
■ Laugardagspistill sá, sem fjallað er um í greininni.
■ Ástæða er til að ræða alvar-
lega um afurðamál landbúnað-
arins. Nú er haldið uppi harðri
sókn að því sölukerfi sem mót-
ast hefur síðasta aldarhelming
og segja má að hafi byrjað með
afurðasölulögum vinstri
stjórnarinnar sem kom til
valda 1934.
Um þá löggjöf og það skipu-
lag sem henni fylgdi urðu
óvenjulega snarpar deilur á
sinni tíð. Sérstakur þáttur
þeirra baráttu snertir svokallað
húsmæðrafélag í Reykjavík
sem m.a. er frægt í sögunni
fyrir þá hvatningu að gefa
börnum ýsusoð heldur en sam-
sölumjólkina.
I nafni frelsisins
Nú er sótt að þessari löggjöf
í nafni frelsisins. í þeirri her-
ferð ber vissulega hátt laugar-
dagspistil sem Ellert Schram
ritstjóri birtir í Dagblaðinu 25.
ágúst. Sú grein einkennist þó
öðru fremur á lýðskrumi sem
óspart er notað til æsinga í
þessari baráttu.
Eitt af því sem vekur gleði-
hrifningu ritstjórans er hversu
afurðasölulög eru sniðgengin
við kartöflusölu þessa dagana.
Það er að verulegu leyti kveikj-
an að kæti hans þó að bjórstof-
ur og skattsvik eigi líka þátt í
að lífga hans lundarfar.
Lýðskrum og skattsvik
Ritstjórinn er yfir sig hrifinn
af því að „fólkið“ eins og hann
orðar það taki völdin í sínar
hendur utan við lög og rétt.
M.a. segir hann. „Nú skal
engum álasað fyrir þá sjálfs-
bjargarviðleitni að skjóta tekj-
um undan skattframtali. -
Fólkið hefur sjálft tekiðskatta-
forræðið í sínar hendur. - Með
framferði sínu og virðingar-
leysi gagnvart tekjuskattslög-
unum hefur þjóðin í rauninni
kveðið upp þann dóm að
skattalögin séu til þess eins að
brjóta þau. í þessu sambandi
þýðir lítið að hneykslast á
skattsvikum og fordæma sið-
leysið. Lög sem ekki eru virt
eru pappírsgagn eitt og stand-
ast ekki.“
Þetta kallar ritstjórinn að
„almenningur, hinar óskráðu
reglur og lögmál samfélagsins
taki völdin, bjóði tregðunni
birginn og eru á undan löggjöf
og stjórnvöldum að hrista af
sér ok úreltra hafta, einokun,
boð og bönn.“
Gleði ritstjórans yfir þessu
öllu saman á sér lítil takmörk.
Skýring hans á þessu öllu er sú
„að fólk er meðvitaðra um líf
sitt og þau tækifæri sem
bjóðast. Það vill sjálft fá að
móta líf sitt, sína afkomu,
ákvörðun, hegðun og lífsmunst-
ur. Það lætur ekki úrelt lög
eða heimskulega stjórnsýslu
afsala sér þeim rétti að fara
eigin leiðir.“
Því segir ritstjórinn í hrifn-
ingu sinni: „Fólkið tekur
völdin. Og það er til góðs. Við
skulum ekki óttast hugvit þess,
frumkvæði, sjálfstæði og sjálfs-
bjargarviðleitni."
Og niðurlagsorð hins hrifna
manns eru þessi: „íslenska
þjóðfélagið á allt sitt undir því
að einstaklingarnir njóti sín,
finni sinn eigin farveg. Og
hverjum er betur treystandi til
þess en þeim sjálfum?"
Taumhald
Auðvitað kemur hvergi fram
hjá ritstjóranum hvernig hann
■ Halldór Kristjánsson,
Kirkjubóli
vill afla fjár fyrir ríkissjóðinn.
Það sést ekki að hann leiði
liugann að því. Víst er hugvitið
og sjálfsbjargarviðleitnin
nauðsyn en þau þurfa taum-
hald. Eigum við að dást að því
þegar þau birtast í því að stela
bensíni af bílum og hjólum
undan þeim? Fólkið tekur
völdin í sínar hendur og fer
sínar eigin leiðir.
Lýðskrum og siðblinda
Það er ekki öll sagan sögð
þó að bent sé á að þessi pistill
er ábyrgðarlaust lýðskrum sem
á fáa sína líka í seinni tíð.
Pistillinn er gerður af siðblindu
sem afneitar grundvelli siðaðra
þjóðfélaga. Sá grundvöllur er
að fara að lögum en taka málin
ekki í sínar hendur.
Siðaðra manna hættir
Sú var tíðin að segja mátti
um einvaldsherrann að hann
„dæmdi einn í sínum sökum,
setti kosti um líf og grið.“ Frá
því var horfið, stofnað til lög-
gjafarþinga og komið upp
dómstólum sem áttu að vera
óháðir. Jafnframt því var ein-
staklingunum bannað að dæma
sjálfir í sínum málum og sækja
rétt sinn milliliðalaust. Lög-
lærður ritstjóri hlýtur að hafa
heyrt að við eigum að láta
fógetann færa okkur það sem
ranglega kann að hafa verið
frá okkur tekið.
Þetta er einmitt það sem
skilur siðað þjóðfélag frá þeim
hnefarétti sem stundum er
Eftir
Halldór
Kristjánsson
kenndurviðfrumskóginn. Rit-
stjórinn bauð sig fram til þings,
- sóttist eftir sæti á löggjafar-
samkomu þjóðar sinnar og
fékk það. Því sæti hafnaði
hann og rekur nú niðurrifs-
áróður gegn lögum og rétti.
Svo er nú skipt um hlutverk.
Það sem er nýtt hjá Ellert
Víst er það að mönnum
hefur löngum gengið illa að
beygja sig fyrir lögum og rétti.
Alltaf hafa verið til menn sem
brutu öll þau lög sem þeir
þorðu ef þeir þóttust sjá sér
hag í því. En það er nýstárlegt
að ritstjóri sem kosinn hefur
verið á þing lúti svo lágt í
lýðskruminu að hann hæli
þeim einkennum svo purkun-
arlaust sem Ellert Schram gerir
hér. Lýðskrum hans virðist
mér einkennast af siðblindu.
Sljóleika fyrir þeim þegn-
dyggðum sem hvarvetna eru
hornsteinar undir siðuðu sam-
félagi manna.
Meira seinna
Ég hef kosið að ræða þennan
laugardagspistil sérstaklega
vegna þess að hann varpar
nokkru ljósi á sérstakan þátt í
baráttunni gegn skipulagi af-
urðasölunnar. Þessum inn-
gangi mun svo fylgt eftir með
fleiri smágreinum þar sem
fjallað verður um afurðasölu-
málin og ýmislegt sem fram
hefur komið í sambandi við
þau. Næst verður talað um
„frjálsu" kartöflurnar.
Óþverragrein þingmanns
- eftir Jón Kristjánsson, Egilsstöðum
■ Því heyrist oft fleygt í ræðu
og riti að virðing Alþingis sé
ekki eins mikil og áður, og
stundum eru þingmenn að
kvarta undan því að þeir séu
illa leiknir af fjölmiðlum.
Það má til sanns vegar færa,
en það er staðreynd að í hópi
þingmanna má finna einstak-
linga sem gera vægast sagt ekki
mikið að því að efla virðingu
Alþingis.
Guðmundur Einarsson
þingmaður bandalags jafnað-
armanna skrifar grein í blaðið
NT, þann 20. ágúst síðastliðinn
sem er dæmigerð um grein sem
er fyrir neðan virðingu alþing-
ismanns að láta fara frá sér.
Greinin er rógur og bein
ósannindi um ein stærstu
fjöldasamtök í landinu Sam-
vinnuhreyfinguna og þær
ávirðingar sem hann ber á
þessi samtök eru ekki litlar í
sniðum.
Samvinnuhreyfingunni er
kennt um atvinnuleysi í ein-
stökum byggðarlögum. Hún er
sögð hafa heila stétt manna í
ánauð sem er bændastéttin.
Hún er sögð drepa framtak
rnanna í heilum byggðar-
lögunt, eiga hluti í skuggastarf-
semi og braski og hafa kverka-
tök á landsbyggðarfólki yfir-
leitt.
Auðvitað er ekki reynt að
finna einni einustu staðhæfingu
stað með rökum, enda virðist
höfundi standa nákvæmlega á
sama um slíkt. í greininni eru
grófar dylgjur um nafngreinda
menn sem gegna trúnaðar-
stöðum hjá sveitarfélögum og
ríki og samvinnuhreyfingunni
samtímis, að þessir menn séu
á mála hjá auðhringnum SÍS
og gæti hagsmuna hans.
Við samvinnustarfsmenn
sem höfum unnið hjá kaupfél-
ögunum og Sambandinu svo
árum skiptir erum orðnir ýmsu
vanir í skrifum um samvinnu-
hreyfinguna á síðustu árum.
Þar hafa margar óþverragrein-
ar séð dagsins Ijós sem hafa allt
annað frekar að leiðarljósi
heldur en fræða og segja sann-
leikann um það efni sem þær
fjalla um. Efni þessara greina
er yfirleitt ekki á því plani að
sé hægt að rökræða þær, en
þær stefna aliar að því marki
að segja ósannindin nógu oft
til þess að fólkið trúi þeim að
Reykjavíkur- |.ii!
auðhringur?
P—_, ........ upp
Ettir CuAt
A Brjótum
uppauðhringinn
Eltir Cuimund EKuruon alþmartmann
á samvinnuhreyf inguna
henni besta lífsnæringin
lokum. Ég veit ekki hvað sú
aðferð er gömul, en hún var
notuð með góðum árangri af
Göbbels sáluga, með skelfi-
legum endalokum eins og allir
vita.
Samvinnustarfsmenn og
aðrir samvinnumenn hafa ver-
ið seinþreyttir til að svara slíku
sem hér um ræðir. Hins vegar
þegar á í hlut þingmaður sem
kennir sig við jafnaðar-
mennsku er ekki hægt að þegja
og láta sem ekkert sé.
Það er ekkert nýtt að einka-
framtaksmenn sjái ofsjónum
yfir framgangi samvinnufélag-
anna og neyti allra bragða til
þess að sverta þau í augum
almennings og brengla hug-
myndir fólks um það hvernig
■ Mikil umræða hefur átt sér
stað í NT um málefni sam-
vinnuhreyfíngarinnar eftir að
Guðmundur Einarsson, al-
þingismaður, skrifaði hina um-
deildu grein sína fyrir hálfum
mánuði. Hér er eitt sýnishorn-
■ Jón Kristjánsson, Egils-
stöðum
þau starfa og hvernig þau eru
byggð. Þetta er gert til þess að
það sé auðveldara fyrir fjár-
magnseigendur að ná tökum á
atvinnulífinu og halda tökum
á því til þess að græða pening
fyrir fjölskyldufyrirtæki og
samsteypur í eigu fárra aðila.
Hitt er nýtt, að menn sem
þykjast vera jafnaðarmenn
taki undir þennan söng. Það er
ef til vill í lagi að tala eins og
álfur út úr hól, þegar umræðu-
efnið er tiltölulega meinlaust.
En að tala eins og álfur út úr
hól, og ausa einstaklinga og
samtök þeirra rógi og svívirð-
ingum, það er öllu alvarlegra
fyrirbrigði.
Egilsstöðum 25. ágúst
Jón Kristjánsson