Lesbók Morgunblaðsins - 06.11.2004, Blaðsíða 21

Lesbók Morgunblaðsins ˜ 6. nóvember 2004 | 21
Platan The Transformed Manmeð William Shatner frá
árinu 1968 verður endurútgefin af
Geffen Records í
byrjun desem-
ber. Á plötunni
má heyra höf-
uðsmanninn
James T. Kirk
úr Star Trek
lesa ljóð með
tónlist og út-
gáfur á „Mr.
Tambourine
Man“ með Bob
Dylan og „Lucy in the Sky with
Diamonds“ með Bítlunum.
Shatner fór nýlega í hljóðver á ný
til að taka upp plötuna
Has Been með Shout
Factory en upp-
tökustjóri var Ben Folds. Shout
Factory tók lagið „Common
People“ með Pulp í þætti Jay
Leno fyrir skemmstu við góðar
viðtökur.
Platan The Transformed Man
nýtur nokkurrar hylli í ákveðnum
hópum og var kynt undir vinsæld-
unum þegar lög af henni voru sett
á safndiska.
Upphaflega platan komst aldrei
inn á Billboard-listann yfir 200
vinsælustu plötur Bandaríkjanna.
Hún hefur aðeins selst í 8.000 ein-
tökum í Bandaríkjunum frá því að
Nielsen SoundScan hóf að fylgjast
með slíkum tölum árið 1991. Plat-
an hefur verið uppseld frá því
snemma árs 2001.
Shatner hefur notið vinsælda að
undanförnu vegna gestahlutverks
í The Practice, sem hann hlaut
Emmy-verðlaun fyrir, og hlutverk
í nýju þáttunum Boston Legal.
  
Rokktríóið Sleater-Kinney hef-ur skrifað undir samning við
útgáfufyrirtækið Sub Pop í
Seattle en síðustu fjórar plötur
sveitarinnar komu út hjá Kill
Rock Stars. Sveitin hóf tökur á
nýrri plötu í vikunni með upp-
tökustjóranum Dave Fridmann
(Flaming Lips, Mercury Rev) og
er stefnt á útgáfu í maí. „Við vild-
um gera eitthvað nýtt. Við erum
mjög ánægð með fólkið sem er við
stjórn hjá Sub Pop,“ sagði söng-
konan og gítarleikarinn Corin
Tucker.
Sup Pop gefur út hljómsveitir á
borð við Postal Service og Ís-
landsvinina í Saint Etienne og
Shins.
Þess má geta að Sleater-Kinney
spilar með Flaming Lips og Wilco
á gamlárskvöld í Madison Square
Garden í New York.
  
Hugleiðingar eru uppi um aðJarvis Cocker, leiðtogi Pulp,
semji tónlistina í nýju Harry Pott-
er-myndinni Harry Potter og eld-
bikarinn. Jarvis er sagður hafa
verið valinn af nýja Potter-
leikstjóranum Mike Newell í þeim
tilgangi að höfða til nýrra áhorf-
enda. Búist er við því að Jarvis
verði líka með lítið hlutverk í
myndinni.
Samkvæmt MTV verður skoska
rokksveitin Franz Ferdinand með
lag í myndinni og hlutverk. „Við
höfum verið beðnir að semja tón-
list. Það er sena þar sem ljótar
systur spila í hljómsveit og ég
held að ljótu systurnar verði
leiknar af Franz Ferdinand,“
sagði söngvarinn Alex Kapranos
og verður spennandi að sjá hvern-
ig útkoman verður.
Erlend
tónlist
William Shatner
Sleater-Kinney
Jarvis Cocker
Á
Grammy-verðlaununum árið 2001
lýsti Bono, hinn ofursjarmerandi
söngvari U2 því yfir að hljóm-
sveitin legði nú formlega inn um-
sókn um stöðu bestu hljómsveitar
heims en á hátíðinni fékk hún
þrenn verðlaun vegna All That You Can’t Leave
Behind. Þeir eru ekki margir sem komast upp
með svona sjálfbirgingsleg ummæli en Bono er
einn af þeim, einfaldlega af því að hann er Bono.
Það getur vel verið að All That You Can’t
Leave Behind hafi verið meðlimum U2 líkn og
lækning en í eyrum þessa höf-
undar er hún svo gott sem
hörmuleg um leið og hann furð-
ar sig á því að fólk sé í alvöru að
tala um að hljómsveitin hafi fundið hinn sanna tón
á nýjan leik. Í besta falli er þetta skítsæmileg
poppplata en á engan hátt hæfandi þessari frá-
bæru hljómsveit sem hefur alla burði til að fanga
eitthvað stórfenglegt en hefur bara ekki gert það
allt, allt of lengi og guð má vita af hverju.
En borðið er hreint, það er búið að gefa upp á
nýtt og maður heldur enn í trúna. Snilldin hlýtur
að fara að láta á sér kræla á nýjan leik. Og
kannski núna, á How to Dismantle an Atomic
Bomb.
Bono fer á fyllerí
Eftir útkomu All That… fóru U2 í tónleika-
ferðalag og bar það yfirskriftina Elevation. Gekk
ferðalagið vonum framar og U2 var farin að narta
í hælana á Rolling Stones hvað vinsældir sem tón-
leikaband varðar. Og sítrónan var skilin eftir í
þetta sinnið.
Snemma árs 2002 hóf sveitin vinnu við nýju
plötuna. Bono hefur svo meðfram öllu saman ver-
ið á ferð og flugi sem pólitískur baráttumaður og
þeir eru fáir, heimsleiðtogarnir, sem hann hefur
ekki hitt í einhverri opinberri athöfninni eða átt í
samstarfi við í tengslum við eitthvert mann-
úðarstarfið. Bono er fylginn sér, það má hann
eiga. Orðrómur fór á kreik um að þessi „auka-
vinna“ Bono væri að grafa undan U2 en Edge, gít-
arleikari, er á því að það hafi gefið honum meira
svigrúm til að vinna einn í friði að plötunni – og
hún hafi grætt á því!
Á þessu tímabili missti Bono svo föður sinn sem
var honum þungbært, svo þungbært reyndar að
hann var orðinn helst til of drykkfelldur á tímabili
að eigin sögn. Hann reif sig upp úr þyngslunum
fyrir stuttu en titillinn vísar í hann sjálfan, hann
er kjarnorkjusprengjan sem þarfnast afteng-
ingar.
Fæðing plötunnar var giska brösótt. Mikill
vandræðagangur hefur verið með upptökustjóra
og koma Steve Lillywhite, Nellee Hooper, Flood,
Jacknife Lee og Chris Thomas allir að þeim þætti.
Lillywhite hefur verið með U2 frá upphafi, tók
m.a. upp fyrstu plötuna Boy. En samstarfið við
Chris Thomas, sem vann með Bítlunum og tók
upp Never Mind The Bollocks með Sex Pistols,
gekk víst ekki upp og var Lillywhite fenginn inn á
endasprettinum til að redda málum.
Þeir sem heyrt hafa plötuna líkja henni helst
við Joshua Tree, hvað áferð varðar.
Josh Tyrangiel, blaðamanni hjá Time, var
hleypt að plötunni og lýsir hann henni sem mikilli
gítarplötu og hún sé rokkuð mjög.
„U2 eru nú komnir á þann aldur að þeir þurfa
ekki að eltast við eitthvað sem fer þeim ekki,“ seg-
ir Tyrangiel.
Í viðtali við Q, fyrsta viðtalinu sem meðlimir U2
gefa vegna plötunnar nýju, segir Bono orðrétt:
„Þetta er gríðarlega persónuleg plata og mögu-
lega okkar besta,“ og um leið segir hann: „Við er-
um einungis í keppni við sjálfa okkur og sú keppni
snýst um að gefa ekki út eitthvert drasl eins og
allir aðrir enda á að gera. Eina leiðin til að rétt-
læta þetta líferni okkar – risahús út um allan heim
og engar fjárhagsáhyggjur – er að breytast ekki í
eitthvert skítaband.“
Vonir og væntingar
Sem hljómsveit býr U2 yfir magnaðri áru, og það
er mikill klíkuandi í gangi, hljómsveitin fer t.d.
saman í sumarfrí ásamt fjölskyldum! Þessi merki-
lega vinátta hefur hvað helst stuðlað að langlífi
hljómsveitarinnar. En af plötunum skuluð þið
þekkja þá og U2 gangast undir enn eitt prófið eft-
ir tvær vikur eða svo. Ég vona innilega að þeim
gangi vel og breytist ekki endanlega í „skíta-
band“.
How to Dismantle an Atomic Bomb kemur út á
venjulegum hljómdisk og á vínylplötu. Þá kemur
platan einnig út með aukreitis mynddiski og einn-
ig ásamt mynddiski og forláta bók. Í völdum lönd-
um verður svo aukalag á plötunni sem heitir
„Fast Cars“.
Eilífðarvélin U2
Tíundi áratugurinn var írsku rokksveitinni U2 á
margan hátt mótdrægur. Sveitin náði þó loks
áttum um aldamótin með plötunni All That You
Can’t Leave Behind þar sem meðlimir hurfu á
náðir gamla góða rokksins eftir misgæfulegar
tilraunir með raf- og danstónlist. Mánudaginn
22. nóvember kemur ellefta hljóðversplata U2 í
búðir, önnur plata hinnar endurreistu sveitar, og
kallast hún How to Dismantle an Atomic Bomb.
Eftir Arnar Eggert
Thoroddsen
arnart@mbl.is
U2 How to Dismantle an Atomic Bomb er ellefta hljóðversskífa sveitarinnar.
U2 á að baki mjög sterkan útgáfuferilog þær eru margar plöturnar semhægt væri að skrifa um í þessumdálki. Fyrsta platan, Boy (1980), er
tilkomumikill frumburður og plata tvö, October
(1981), mjög sterk og einatt vanmetin í um-
fjöllun um sveitina. War (1983) kom sveitinni á
kortið og Joshua Tree
(1987) lagði grundvöll að
heimsyfirráðum. Achtung
Baby (1991) er þá gríð-
arlega öflug „Við erum
komnir aftur!“-plata og Zooropa (1993) svipar
á margan hátt til October, innhverf og hæg-
lega það besta sem U2 gaf út á tíunda ára-
tugnum.
Engin þessara platna toppar þó The Unfor-
gettable Fire (1984), sem er meistaraverk
sveitarinnar.
Platan er mjög ólík því sem sveitin hafði
verið að gera áður og einnig allt öðru vísi en
seinni tíma U2. Á War fullkomnaði sveitin
ástríðufulla barátturokkið og í stað þess að
keyra það lengra (sem hefði vel verið hægt)
tók U2 áhættu, hljómsveitarmenn ákváðu að
reyna á þanþol sitt sem skapandi listamenn.
Útkoman hefði allt eins getað orðið skelfileg
en í staðinn fengu aðdáendur frjóasta verk
sveitarinnar, fyrr og síðar. Joshua Tree, sem
út kom þremur árum síðar, er stærri plata og
tilþrifameiri en bar um leið með sér endalok
U2 sem hljómsveitar sem hafði eitthvað veru-
lega áhugavert fram að færa, sveitar sem bjó
yfir einhverju einstöku. U2 hafa ekki enn náð
að hrista þessa hlekki af sér, fullum tuttugu
árum eftir útkomu The Unforgettable Fire. Á
þessari plötu hófst samstarf sveitarinnar við
Brian Eno og Daniel Lanois. Breytingin á
hljóðheimi sveitarinnar varð nokkuð dramatísk
við þetta en Eno átti þá að baki farsælan feril
sem hljóðarkitekt og telst einn af áhrifameiri
sveimlistamönnum („ambient“) sem fram hefur
komið. Eno vann plötuna náið með liðsmönnum
U2 sem voru meira en til í slíkt samstarf, eink-
um þó Bono Vox, söngvari og The Edge, gít-
arleikari sem fóru á mikið flug. Lögin urðu
meira fljótandi, „listrænni“ („artí“) og heild-
arsvipur plötunnar er dulúðugur og á stundum
draumkenndur. „Promenade“ er eins og hvísl
úr handanheimi og „4th of July“ og „Elvis
Presley and America“ eru eins og innblásið og
losaralegt hljómsveitardjamm. Hið svakalega
„Wire“ er með víruðustu lögum U2 fyrr og síð-
ar og titillagið og „Bad“ eru einfaldlega glæsi-
leg lög, „stór“ og stingandi í mikilfengleik-
anum. „Pride (In the Name of Love)“ er í raun
eina lagið sem minnir á fyrri tíma dramarokk.
Á The Unforgettable Fire er U2 í senn
örugg og leitandi, ástand sem gat af sér snilld-
arverk sem sveitin hefur ekki náð upp í síðan.
Allt gengur upp, tilraunastarfssemin þjónar
listinni algerlega þar sem þarna fara metn-
aðarfullir ungir menn (The Edge var 23 ára),
hungraðir eftir viðurkenningu sem alvöru lista-
menn. Tilraunastarfssemin sem sveitin átti eft-
ir að stunda síðar á ferlinum þjónaði öðrum og
ankannalegri tilgangi.
Það er orðin lenska að gefa merkar plötur út
aftur í viðhafnarútgáfum þegar þær eiga „af-
mæli“. Vel hefði farið á því að gefa The Unfor-
gettable Fire út aftur á þessu tuttugu ára af-
mæli með aukalögum því að aldrei á ferlinum
kom út jafnmikið af frábærum lögum sem var
gert að dvelja á B-hliðum. Nægir að nefna yf-
irburðalög eins og „Love Comes Tumbling“ og
„The Three Sunrises“ því til staðfestingar.
Með allt á hreinu
Poppklassík
Arnar Eggert
Thoroddsen
arnart@mbl.is