Morgunblaðið - 06.09.2004, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 06.09.2004, Blaðsíða 20
20 MÁNUDAGUR 6. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ Hallgrímur B. Geirsson. Styrmir Gunnarsson. Framkvæmdastjóri: Ritstjóri: STOFNAÐ 1913 Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík. Aðstoðarritstjórar: Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen. Fréttaritstjóri: Björn Vignir Sigurpálsson. G ámaþjónustan hf. sendi borgarfulltrú- um í Reykjavík bréf 31. ágúst, þar sem hún lýsti samskiptum sínum við Sorpu bs. – en byggða- samlagið Sorpa er að meirihluta í eign Reykjavíkurborgar. Undrast Benóný Ólafsson, framkvæmda- stjóri Gámaþjónustunnar, að fyr- irtækið skuli hafa þurft að keppa við fyrirtæki í eigu Reykjavík- urborgar og Orkuveitu Reykjavík- ur, Vélamiðstöðina ehf., við útboð vegna þjónustu við þrjár endur- vinnslustöðvar Sorpu bs. Tilboði Vélamiðstöðvarinnar var tekið en Gámaþjónustunni hafnað. Í bréf- inu er minnt á, að hinn 10. sept- ember 2002 hafi verið samþykkt í borgarráði Reykjavíkur að breyta Vélamiðstöð Reykjavíkurborgar í einkahlutafélagið Vélamiðstöð ehf með stofnfé frá Reykjavíkurborg. Fundargerð borgarráðs beri með sér, að ekki hafi verið ætlunin, að Vélamiðstöðin ætti að fara í harða samkeppni við aðila á almenna markaðinum.Þegar samþykkt var að breyta Vélamiðstöðinni í hluta- félag 10. september 2002 bók- uðum við sjálfstæðismenn í borg- arráði: „Að gefnu tilefni árétta Auðvelt er styðja breyti borgarfyrirtæ hlutafélög í þ að laga rekst irkomulag þe breyttu starf hverfi. Ber a sögðu að stef því, að fyrirt inberri eigu njóta besta s og ábyrgðark við rekstur, en þar er hlut formið best. Hitt er annað borgarfyrirtæki nýti sér s breytingar til að hefja sam á almennum markaði við f í einkaeigu. Borgarráð ve miðstöðinni ehf. enga slík ild 10. september 2002 ein bókun okkar borgarráðsfu sjálfstæðismanna sýnir. Samþjöppun við stjórnarformenns Í umræðum um Vélami og starfsemi hennar vegn mætrar kvörtunar Gámaþ unnar, hefur Hersir Odds framkvæmdastjóri Vélam arinnar, sagt, að fyrirtæk leitað tilboða hjá bönkum lánaviðskipti og það hafi a verið „upp á neina pening borgarráðsfulltrúar Sjálfstæð- isflokks nauðsyn þess að taf- arlaust verði mótaðar reglur um innkaup á vegum fyrirtækja og byggðasamlaga í eigu eða með að- ild Reykjavíkurborgar. Jafnframt er nauðsynlegt að móta með skýr- um hætti hvort Vélamiðstöð ehf. skuli keppa um verkefni á al- mennum markaði.“ Af bréfi Gámaþjónustunnar hf. er augljóst, að ekki hefur verið tekið á málum á þann veg, sem við sjálfstæðismenn vildum fyrir tveimur árum, að með skýrum hætti lægi fyrir, hvort Vélamið- stöðin ehf. ætti að keppa um verk- efni á almennum markaði. Það hafði að minnsta kosti ekki verið kynnt á þann veg, að Gámaþjón- ustan vissi um þennan væntanlega keppinaut sinn. Vélamiðstöðina á frj ’Við blasir, að það er tíma-skekkja, að Vélamiðstöðin skuli rekin sem opinbert fyr- irtæki. Í stað þess, að hún sé í samkeppni við einkafyrirtæki að bjóða í verk fyrir önnur op- inber fyrirtæki, ætti að bjóða Vélamiðstöðina til sölu.‘ Eftir Björn Bjarnason Við erum ekki sammála umþað hver séu réttu svörinvið þeim nýju ógnumsem við stöndum and- spænis, sú eining er horfin. Vest- anhafs eru menn of herskáir og í Evrópu eru menn of hikandi við að sýna að þeir muni, ef allt annað bregst, nota hervald til að verja sig. Menn þurfa að finna málamiðlun milli þessara sjónarmiða,“ segir Þjóðverjinn Hans-Ulrich Klose. „Atlantshafsbandalagið (NATO) mun aðeins eiga sér framtíð ef Bandaríkjamenn halda áfram að hafa áhuga á bandalaginu.“ Klose er fæddur 1937 og er einn af þekktustu leiðtogum þýskra jafn- aðarmanna. Hann var borgarstjóri Hamborgar 1974–1981, var árum saman formaður þingflokks jafnað- armanna, síðan um skeið formaður utanríkismálanefndar sambands- þingsins. Klose flutti erindi á fundi Samtaka um vestræna samvinnu og Varðbergs í liðinni viku um fækkun bandarískra hermanna í Evrópu og áhrifin á öryggi í álfunni. Hann segir að þegar stjórnvöld í Washington fundu upp hugtakið „bandalag hinna viljugu“ í aðdrag- anda Íraksstríðsins hafi tilveru bandalagsins verið ógnað. Orðið hafi vatnaskil; Bandaríkjamenn hafi ákveðið að nota aðeins hluta af bandalaginu en þeir hafi nú komist að því að þeir þurfi eftir sem áður á bandamönnum að halda. „Kannski þetta verði til að hleypa nýju lífi í NATO, við skulum vera bjartsýnir,“ segir hann brosandi. Tryggðu Þjóðverjum frelsi Klose er spurður um þörfina á bandarísku herliði í Vestur-Evrópu nú að loknu kalda stríðinu. Hann segir ljóst að vegna breyttra að- stæðna í heimsmálum hafi Banda- ríkjamenn orðið að endurskipu- leggja varnarstöðvar sínar. Breytingin valdi sums staðar nokkrum efnahagsvanda í Þýska- landi þar sem menn hafi haft tekjur af hermönnum og skylduliði þeirra en hann sé staðbundinn og of mikið ings á Íraksstríðinu var bý um mestalla Evrópu, Þýskalandi. Gagnrýnin á B in hefur jafnvel aukist enn sjálfu stríðinu lauk. En s áður er það svo að fram hefur gagnrýnin fyrst o beinst gegn stjórn George forseta og ekki er hægt að útbreidda andúð á Ba mönnum sem slíkum. Nokk eru um slíka andúð en hú ríkjandi. Ef fólk væri spu það vildi að annar maður forsetaembættinu vestra m eða 80% segja já!“ – En hvað gerist ef Joh sigrar og utanríkisstefna h ist ekki vera mjög frábrug sem nú er við lýði? „Þetta er góð spurning. ismál eru ekki ástarævin úr honum gert í fjölmiðlum. Hann segist halda að á næstu árum muni hermönnunum fækka úr um 70 þús- undum í 30 þúsund. Bandaríkja- menn muni þó halda hinni miklu bækistöð sinni í Ramstein og jafn- vel efla hana. „Sjálfur álít ég að það hafi verið mjög gott fyrir Evrópu að Banda- ríkjamenn skyldu vera þar með her- stöðvar eftir seinni heimsstyrjöld,“ segir Klose. „Einkum á þetta við um Þýskaland. Bandaríska herliðið tryggði okkur frelsi gagnvart sov- ésku hættunni. Og þegar Þýskaland sameinaðist 1990 olli það nokkrum áhyggjum í Bretlandi, Frakklandi, Póllandi og víðar. Bandaríkjamenn veittu okkur mikla hjálp við að eyða þessum áhyggjum og við Þjóðverjar höfum því margar ástæður til að vera þakklátir Bandaríkjamönnum. En eins og menn vita eru nú, eftir Íraksstríðið, ríkjandi nokkrar efa- semdir meðal almennings gagnvart forystumönnum Bandaríkjanna. Samt sem áður finnst mér að við Evrópumenn og þá sérstaklega Þjóðverjar ættum ekki að setja spurningarmerki við samstarf sem hefur fram til þessa verið jafn ár- angursríkt og raun ber vitni. Ef menn spyrja menn í til dæmis Eystrasaltsríkjunum eða Ungverja og Pólverja myndu þeir segja að ör- yggi þeirra sé enn ógnað. Eystra- saltsþjóðirnar myndu sennilega segja að Rússar gætu reynst vara- samir og þess vegna séu Banda- ríkjamenn svo mikilvægir. Enn aðr- ir segja að vera Bandaríkjamanna í Evrópu sé nauðsynleg til að hamla gegn ofurvaldi Þjóðverja og Frakka í Evrópusambandinu.“ Óljóst hvort forsetakosningar breyta einhverju – Einhverjir myndu segja að orð- ið hafi þáttaskil í afstöðu Evrópu gagnvart Bandaríkjunum. Nú sjáum við í evrópskum fjölmiðlum stanslausar og oft harkalegar árásir á Bandaríkjamenn. Hvað er að ger- ast? „Ég myndi segja að alltaf hafi verið nokkrar sveiflur í samskiptum Evrópu og Bandaríkjanna. Svipuð þróun varð um skeið þegar Víet- namstríðið geisaði. En ég er sam- mála því að andúð meðal almenn- Þurfum a veikleika Hans-Ulrich Klose: „Ef fól tæki við forsetaembættinu ’Evrópumenn, seekki eru jafn sterk hernaðarsviðinu o Bandaríkjamenn, nú pólitískt séð m öflugri sums staða hinir síðarnefndu. Hans-Ulrich Klose er þingmaður úr röðum jafnaðarmanna í Þýska- landa og situr í utan- ríkismálanefnd sam- bandsþingsins. Kristján Jónsson ræddi við Klose um deilur í NATO, stefnu Bush og fleira. ÍHUGUNAREFNI FYRIR NORÐURLJÓS? Það er í rauninni bráðfyndið aðfylgjast með fréttatímumStöðvar 2 þessa dagana. Fréttastofan hamast við að flytja svo- nefndar fréttir, sem eru líkari áróðri en fréttum gegn kaupum Landssíma Íslands á fjórðungshlut í Skjá einum. Forsenda Stöðvar 2 fyrir þessari bar- áttu er sú, að kaup Landssímans brjóti í bága við fjölmiðlalögin, sem eins og kunnugt er, voru felld úr gildi í sumar og Stöð 2 og aðrir fjölmiðlar Norðurljósa börðust gegn mánuðum saman! Eins og landsmönnum er í fersku minni lagði ríkisstjórn fram á Alþingi fyrr á þessu ári frumvarp að fjöl- miðlalögum. Kjarni þess var sá, að sami aðili mætti ekki eiga prentmiðla og ljósvakamiðla og að markaðsráð- andi aðili á öðru sviði mætti ekki eiga hlut í ljósvakamiðli. Norðurljós höfðu nokkrum vikum áður endurskipulagt starfsemi sína á þann veg, að fyrir- tækið gefur nú út tvo dagblöð auk þess að reka sjónvarpsstöðvar og út- varpsstöðvar. Jafnframt var mark- aðsráðandi aðili á öðru sviði, Baugur, eða aðaleigendur þess orðnir aðaleig- endur að Norðurljósum. Viðbrögð fjölmiðla Norðurljósa urðu hatrömm. Frumvarpi ríkis- stjórnarinnar var breytt á þann veg m.a. að markaðsráðandi aðili á öðru sviði mætti eiga 10% í ljósvakamiðli. Það breytti engu um afstöðu Norður- ljósamiðlanna, sem lögðu áherzlu á mikilvægi samkeppni á fjölmiðla- markaði, fjölbreytni í því efni, sem í boði væri og að fjársterk fyrirtæki kæmu inn í fjölmiðlarekstur, sem m.a. gætu tryggt starfsöryggi starfs- manna fjölmiðlafyrirtækja. Formað- ur Blaðamannafélagsins gekk fram fyrir skjöldu til þess að berjast fyrir þessum sjónarmiðum í því skyni væntanlega að tryggja starfsöryggi félagsmanna Blaðamannafélagsins. Frumvarp ríkisstjórnarinnar varð að lögum síðari hluta maímánaðar en í byrjun júní neitaði forseti Íslands að staðfesta lögin með undirskrift sinni. Niðurstaða þeirra mála varð sú, að ríkisstjórn og þingmeirihluti hennar ákváðu að fella lögin úr gildi og setja upp fjölmiðlanefnd á breiðum grund- velli síðar á þessu ári til þess að leggja grundvöll að nýju fjölmiðlafrumvarpi. Þess vegna eru nú engin fjölmiðla- lög og ekkert, sem bannar t.d. mark- aðsráðandi fyrirtæki á öðru sviði að kaupa hlut í fjölmiðlafyrirtæki. Inn í þetta tómarúm gekk Lands- sími Íslands og keypti fjórðungshlut í Skjá einum. Norðurljósamenn geta sízt af öllum gagnrýnt Landssímann fyrir að ganga inn í þetta tómarúm. Þeir vissu sjálfir, að fjölmiðlalög voru í undirbúningi sl. vetur, þegar þeir sameinuðu fleiri fjölmiðlafyrirtæki undir hatti Norðurljósa. Forráða- menn Landssímans vita líka, að stefnt er að setningu nýrra fjölmiðlalaga. Þeir taka ekki tillit til þess frekar en Norðurljós gerðu sl. vetur. Landssími Íslands er fjárhagslega öflugt fyrirtæki, sem hefur burði til að tryggja áframhaldandi rekstur Skjás eins og þar með að tryggja starfsöryggi starfsmanna þess ljós- vakafyrirtækis, sem ella hefði aug- ljóslega verið í hættu. Væntanlega er formanni Blaðamannafélagsins annt um starfsöryggi þeirra ekki síður en starfsmanna annarra fjölmiðla. Jafn- framt er augljóst, að kaup Landssím- ans tryggja meira jafnvægi á fjöl- miðlamarkaðnum og auka fjölbreytni þess efnis, sem í boði er fyrir sjón- varpsáhorfendur. Kaup Landssímans tryggja sem sagt allt það sem fjöl- miðlar Norðurljósa töldu í hættu ef fjölmiðlalög ríkisstjórnarinnar næðu fram að ganga. Hvað er þá að? Fjölmiðlar Norður- ljósa fögnuðu því, að fjölmiðlalögin voru felld úr gildi og hver sem væri gæti keypt hlut í hvaða fjölmiðlafyr- irtæki sem væri. Nú hefur það gerzt að aðrir aðilar ótengdir Norðurljósum hafa keypt hlut í eina einkarekna samkeppnisaðila Norðurljósa á ljós- vakamarkaðnum. Þá bregður svo við, að fjölmiðlar Norðurljósa hamast gegn þessum kaupum á þeirri for- sendu, að þau gangi í bága við lög, sem voru felld úr gildi m.a. að þeirra kröfu! Í umræðunum um hið upphaflega fjölmiðlafrumvarp ríkisstjórnarinnar lýsti aðaleigandi Norðurljósa, Jón Ás- geir Jóhannesson, þeirri skoðun, að eðlilegt væri að setja takmörk á eign- arhlut markaðsráðandi fyrirtækis á öðru sviði að ljósvakamiðlum og nefndi í því sambandi fjórðungshlut. Það er nákvæmlega sá hlutur, sem Landssími Íslands hefur keypt í Skjá einum. Fjölmiðlar Norðurljósa geta auðvitað gagnrýnt þessi kaup, þótt forsendur þeirra séu broslegar og meira en það en ekki getur aðaleig- andi fyrirtækisins gagnrýnt Lands- símann fyrir að gera það, sem hann sjálfur taldi eðlilegt í vetur að gert væri. Ástæðan fyrir hamagangi Stöðvar 2 er augljós. Skjár einn náði sýningar- rétti á enska fótboltanum af Norður- ljósum. Samkeppnin á hinum frjálsa markaði er því að koma við fyrirtæk- ið, sem bregzt við með því að leita skjóls hjá Samkeppnisstofnun. Nýr og öflugur aðili er kominn inn á sjónvarpsmarkaðinn. Því verður ekki breytt úr þessu. Sýningarréttur á enska fótboltanum er kominn í hend- ur þessa aðila. Því verður heldur ekki breytt úr þessu. Hins vegar er spurning, hvort mál- flutningur fjölmiðla Norðurljósa nú yfir helgina sé vísbending um að þeir vilji að athuguðu máli styðja nýtt fjöl- miðlafrumvarp, sem að efni til væri svipað þeim lögum, sem felld voru úr gildi fyrr í sumar. Rökin fyrir því frumvarpi og þeim lögum voru og eru augljós. Nú standa Norðurljós frammi fyrir því, að þrátt fyrir allt hefði rekstraröryggi fyrir- tækisins og starfsöryggi starfsmanna þess kannski verið betur borgið ef fjölmiðlalögin hefðu fengið staðfest- ingu. Verði ný fjölmiðlalög samþykkt áþekk hinum fyrri verður væntanlega gert ráð fyrir ákveðnum aðlögunar- tíma fyrir þau fjölmiðlafyrirtæki, sem eru á markaðnum, til þess að laga sig að þeim lögum. Ef gert væri t.d. ráð fyrir 10% eignarhlut markaðsráðandi fyrirtækja á öðru sviði að ljósvaka- miðlum yrðu bæði Landssími Íslands og Baugur að laga sig að þeim veru- leika innan tiltekins tíma. Íhugunar- efni fyrir Norðurljós?

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.