Morgunblaðið - 16.10.2004, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 2004 11
FRÉTTIR
HEILDARAFLI íslenskra skipa í
nýliðnum septembermánuði var
tæplega 62.800 tonn og er það 32.000
tonnum minni afli en í september-
mánuði 2003 en þá veiddust nærri
94.900 tonn. Milli septembermánaða
2003 og 2004 dróst verðmæti fiskafl-
ans saman, á föstu verði ársins 2002,
um 8,8%. Það sem af er árinu 2004
hefur verðmæti fiskaflans, á föstu
verði ársins 2002, dregist saman um
1,1% miðað við árið 2003, að því fram
kemur í útreikningum Hagstofu Ís-
lands.
Botnfiskafli var 36.400 tonn sam-
anborið við 39.100 tonn í september-
mánuði 2003 og nemur samdráttur-
inn 2.700 tonnum á milli ára.
Þorskafli var 15.900 tonn en 16.400
tonn bárust á land í september 2003
og er samdráttur þorskaflans 500
tonn. Af ýsu veiddust 7.500 tonn en í
fyrra veiddust 5.200 tonn og nemur
aukning ýsuaflans því 2.300 tonnum.
Úthafskarfaafli var tæplega 1.900
tonn í septembermánuði í ár en var
4.600 tonn í fyrra og er það 2.800
tonna samdráttur milli ára. Flatfisk-
afli var 2.500 tonn og dróst saman
um 660 tonn frá septembermánuði
2003. Mest veiddist af skarkola eða
840 tonn en tæplega 700 tonn veidd-
ust af sandkola.
Afli uppsjávartegunda nam 21.800
tonnum, þar af var kolmunnaafli
11.700 tonn og síldarafli 9.900 tonn. Í
samanburði við afla septembermán-
aðar 2003 er samdráttur í kolmunna
32.700 tonn en síldarafli jókst um
5.100 tonn.
Skel- og krabbadýraafli var 2.000
tonn samanborið við 3.400 tonna afla
í september 2003. Mestur var afla-
samdráttur í rækju eða rúmlega
1.200 tonn.
Heildarafli íslenskra skipa það
sem af er árinu 2004 nemur 1.368.000
tonnum og er það 236.000 tonnum
minni afli en á sama tímabili ársins
2003. Botnfiskafli var 367.000 tonn
sem er 14.500 tonnum meiri afli en í
fyrra. Þá hefur flatfiskafli dregist
saman um 4.800 tonn og uppsjávar-
afli hefur einnig dregist saman eða
sem nemur 235.000 tonnum. Þar af
er samdrátturinn 162.700 tonn í
loðnuafla, 30.200 tonn í síldarafla og
41.800 tonn í kolmunnaafla. Þá er
skel- og krabbadýraaflinn 10.700
tonnum minni í ár en á sama tímabili
ársins 2003.
Lítill afli í september
  

 

  
( &$ )

*#! !

 !!
"#$% !!
&#'$"
 (!! 
 
 
   EKKI stendur til að mismuna fisk-
veiðum eftir veiðiaðferðum hér við
land, jafnvel þó að risafyrirtæki út í
heimi leggi sérstaka áherslu á línu-
fisk. Þetta kom fram í ávarpi Árna
M. Mathiesen, sjávarútvegsráð-
herra, á aðalfundi Landssambands
smábátaeigenda.
Árni vék máli sínu að samvinnu
sjávarútvegsráðuneytisins við
frönsku risamatvörukeðjuna
Carrefour. Sagði hann Carrefour
leggja sérstaka áherslu á línufisk og
kynna hann sem gæðafisk í út-
breiddum fjölmiðlum víða um Evr-
ópu. Hann segir að þetta þýði þó
ekki að mismuna eigi veiðarfærum.
„Ólíkar reglur fyrir einstök veiðar-
færi verða að byggjast á niðurstöð-
um viðurkenndra rannsókna. Hins
vegar sýnir þetta að sameiginlegir
hagsmunir okkar liggja í því að
greina markaðina til hins ýtrasta og
sækja inn á hvern og einn þeirra á
viðeigandi forsendum. Sóknarfæri
fyrir línufisk á ekki að veikja mark-
aðsstöðu okkar annarsstaðar heldur
þvert á móti að nýtast til þess að
auka meðbyr með íslensku sjávar-
fangi í heild. Sú viðurkenning sem
felst í því að við stundum sjálfbærar
veiðar getur nýst á mörgum sviðum
markaðssóknar,“ sagði Árni.
Árni vitnaði í ávarpi sínu til um-
fjöllunar um íslenska fiskveiðistjórn-
unarkerfið í bók eftir breska blaða-
manninn Charles Clover. Þar hefði
kerfið fengið góða einkunn, 8, en sér-
staklega tiltekið að úthlutun kvótans
í upphafi, stærð fiskiskipaflotans og
dagabátakerfið drægi einkunn Ís-
lands niður. Sagði Árni að þegar tek-
in var ákvörðun um upphafsúthlutun
kvótans hafi enginn getað séð fyrir
hvernig mál myndu þróast. „Ekki er
ólíklegt að staðið hefði verið öðruvísi
að málum ef sést hefði fyrir hvernig
mál myndu þróast. Ekki var heldur
hægt að horfa til annarra ríkja þar
sem við vorum frumkvöðlar á þessu
sviði fiskveiðistjórnunar. Ekki er
forsvaranlegt að velta sér lengur upp
úr þessari sögu, þetta er gerður hlut-
ur en vissulega var veiðigjaldið sett á
til þess að koma til móts við gagnrýni
af þessum toga.“
Varðandi stærð flotans sagði Árni
að stjórnvöld hefðu verið svipt heim-
ildum til að takmarka flotastærð
með svonefndum Valdimarsdómi en
samkvæmt honum sé óheimilt að
takmarka fjölda fiskiskipa með tak-
mörkunum á útgáfu veiðileyfa.
Árni sagðist augljósa ástæðu fyrir
að sóknarkerfi smábáta er talið
veikja íslenska fiskveiðistjórnunar-
kerfið; dagabátaflotinn hefði löglega
veitt langt umfram það sem honum
var ætlað. Þetta atriði drægi nú ekki
lengur úr trúverðugleika kerfisins,
enda hefði dagakerfið nú verið lagt
af. Fiskveiðistjórnunarkerfið er því
að mati ráðherrans orðið heildstætt
og hagsmunirnir sameiginlegir. Því
væri óhætt að hækka einkunn Ís-
lendinga upp í 9.
Veiðarfærum verður
ekki mismunað
Morgunblaðið/Alfons Finnsson
ÚR VERINU
HVORKI er ráðlegt né raunhæft að mæla með
því að nýr samningur verði gerður að minnsta
kosti að svo stöddu um áframhaldandi rekstur
meðferðarheimilisins á Torfastöðum, að því er
fram kemur í skýrslu Ríkisendurskoðunar um
rekstur meðferðarheimilisins. Kemst sálfræð-
ingur sem lagði mat á faglegan þátt málsins að
sömu niðurstöðu. Félagsmálaráðherra mun
beita sér fyrir að meðferðarheimilið fái greitt
eins og sambærileg heimili fengu greitt og
nemur upphæðin samkvæmt útreikningi Rík-
isendurskoðunar 13,4 milljónum kr. án vaxta.
Í samantekt á niðurstöðum Ríkisendurskoð-
unar kemur fram að samningur Barnavernd-
arstofu og Drífu Kristjánsdóttur og Ólafs Ein-
arssonar um rekstur sérhæfðs meðferðar-
heimilis að Torfastöðum hafi tekið gildi í
ársbyrjun 1997. Meðferðarheimilið hafi sagt
samningnum upp með tólf mánaða fyrirvara í
september í fyrra og hafi Barnaverndarstofa
samþykkt uppsögnina fyrir sitt leyti.
Fram kemur að samband samningsaðila hafi
verið stirt síðustu árin og hafi forsvarsmenn
meðferðarheimilisins haldið því fram að þeir
sitji ekki við sama borð og önnur meðferðar-
heimili og að ómálefnaleg sjónarmið hafi ráðið
afstöðu Barnaverndarstofu til framkvæmdar
samningsins og endurnýjunar hans. Hafi í því
sambandi meðal annars verið bent á samning
Barnaverndarstofu við meðferðarheimilið á
Hvítárbakka.
Þá segir að meðferðarheimilum á Torfastöð-
um, Geldingalæk og Laugalandi sé ætlað að
taka að sér meðfærilegustu skjólstæðinga
Barnaverndarstofu, en á meðferðarheimilun-
um á Hvítárbakka og Árbót/Bergi séu skjól-
stæðingar sem hafi við erfiðari vandamál að
glíma. Fallast verði á það með Barnavernd-
arstofu að sá greinarmunur sem stofan hafi
gert á meðferðarheimilinu á Torfastöðum ann-
ars vegar og Hvítárbakka hins vegar byggist á
bæði faglegum og málefnalegum forsendum.
Ekki sé eðlileg að jafna saman þjónustu þeirra
og endurgjaldi fyrir hana þar sem samning-
arnir séu ekki samanburðarhæfir. Réttara sé
að bera saman samninga við meðferðarheim-
ilin á Torfastöðum, Laugalandi og Geldinga-
læk í þessu samhengi.
Þá kemur fram að kostnaður Barnavernd-
arstofu á árunum 2000–2003 vegna Torfastaða
hafi að meðaltali verið 3,4 milljónum kr. lægri á
ári en vegna meðferðarheimilanna á Geldinga-
læk og Laugalandi og er í því sambandi ekki
tekið tillit til þess að greiðslum til Torfastaða
var einnig ætlað að standa undir skólakostnaði,
sem greiðslum til hinna heimilanna var ekki
ætlað að gera. Segir Ríkisendurskoðun að
þungvæg sanngirnisrök séu fyrir uppbótar-
greiðslu af þessum sökum.
13,4 milljónir án vaxta
Árni Magnússon félagsmálaráðherra segir
að um langt skeið hafi verið ágreiningur milli
Barnaverndarstofu og meðferðarheimilisins.
Ráðuneytið hafi gert það sem það hafi getað til
að leysa þann ágreining og þegar það hafi ekki
tekist hafi hann talið rétt að fá hlutlausan aðila
til að gera samanburð á rekstri þessa heimilis
og annarra. Niðurstaða Ríkiendurskoðunar sé
því miður sú að um svo djúpstæðan ágreining
sé að ræða að það verði ekki við óbreyttar að-
stæður byggt upp samband að nýju. Hjónin á
Torfastöðum hafi sagt upp samningnum fyrir
réttu ári og hann sé því útrunninn.
„Ríkiendurskoðun kemst að þeirri niður-
stöðu að í samanburði við sambærileg heimili
hafi Torfastaðaheimilið verið vanhaldið og tel-
ur að sanngirnisrök hnígi að því að það sé gert
upp við það og ég hef ákveðið að beita mér fyrir
því,“ sagði Árni.
Hann sagðist hafa átt fund með báðum að-
ilum í gærmorgun þar sem farið hefði verið yfir
stöðu málsins.
Árni sagði að samkvæmt útreikningum Rík-
isendurskoðunar væri upphæðin 13,4 milljónir
króna fyrir utan vexti. Hann hefði hins vegar
ekki lagt þetta nákvæmlega niður fyrir sér, en
sagt það bæði við hjónin á Torfastöðum og op-
inberlega að hann myndi beita sér fyrir því að
sanngirnisrök yrðu látin gilda.
„Þarna hefur verið rekið merkilegt meðferð-
arstarf og að mörgu leyti brautryðjendastarf
sem er orðið meira en 25 ára gamalt í höndum
þessa fólks, en ekki allan tímann á Torfastöð-
um og það er eftirsjá að því starfi að mínu
mati,“ sagði Árni ennfremur.
Skýrsla Ríkisendurskoðunar vegna meðferðarheimilisins á Torfastöðum í Biskupstungum
Ekki raunhæft að
mæla með gerð
nýs samnings
MORGUNBLAÐINU hefur borist eftirfarandi
yfirlýsing frá Rúnari Gunnarssyni, dagskrár-
stjóra innlendrar dagskrárdeildar Sjónvarpsins:
„Vegna umfjöllunar í dagblöðum þar sem því
er haldið fram að Jón Steinar Gunnlaugsson hrl.
hafi stöðvað sjónvarpsþátt um svokallað „pró-
fessorsmál" í þáttaröðinni „Sönn íslensk saka-
mál“ vill dagskrárstjóri Sjónvarps taka eftirfar-
andi fram:
Þegar þáttaröðin „Sönn íslensk sakamál“ var í
framleiðslu var unnið að fjölda mála sem fóru
mislangt í vinnslu. Þetta var eitt af mörgum mál-
um sem til álita komu, tekin voru viðtöl og efnis
aflað. Þannig er vinnu almennt háttað við fram-
leiðslu heimildarþátta að stöðugt endurmat fer
fram á öllum stigum vinnslunnar. Í þessu tilfelli
ákvað dagskrárstjóri að taka önnur mál framyfir
þegar kom að því að velja endanlega hvaða mál
yrðu fullkláruð fyrir þáttaröðina.
Jón Steinar Gunnlaugsson hrl. kom hvergi að
þeirri ákvörðun.“
Að gefnu tilefni
Athugasemd frá dag-
skrárstjóra SjónvarpsTILKYNNT var í gær við athöfn í Lista-
safni Ásmundar Sveinssonar við Sigtún
að Volvo S40 hlyti titilinn bíll ársins
2004 á Íslandi. Sturla Böðvarsson af-
henti forsvarsmönnum Brimborgar,
innflutningsaðila Volvo, Stálstýrið, en
svo nefnist farandgripur sem fylgir
nafnbótinni. Volvo S40 hlaut 231 stig,
Mazda RX8 224, Hyundai Tucson 211 og
Kia Picanto 172 stig.
Volvo S40 bar jafnframt sigur úr být-
um í flokki fjölskyldubíla, Mazda RX8 í
flokki sportbíla, Hyundai Tucson í
flokki jeppa og jepplinga og Kia Picanto
í flokki smábíla.
Nýstofnað Bandalag íslenskra bíla-
blaðamanna veitir verðlaunin og sjö
manna dómnefnd samtakanna valdi bíl
ársins úr tæplega 40 tilnefndum bílum.
Samstarfsaðilar Bandalags íslenskra
bílablaðamanna eru Skeljungur, Trygg-
ingamiðstöðin og SP-Fjármögnun.
Volvo S40 val-
inn bíll ársins
Morgunblaðið/Sverrir
Ágúst Hallvarðsson, sölustjóri Brimborgar, tekur við Stálstýrinu úr hendi Sturlu Böðvarssonar.