Morgunblaðið - 16.10.2004, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 2004 35
UMRÆÐAN
Vertu í góðu sambandi
við þitt fólk í útlöndum
Nú er
ódýrara
að hringja
til útlanda
Eftirfarandi greinar eru á mbl.is:
Jón Steinsson: „Það er engin til-
viljun að hlutabréfamarkaðurinn í
Bandaríkjunum er öflugri en
hlutabréfamarkaðir annarra
landa.“
Regína Ásvaldsdóttir: „Eitt af
markmiðum með stofnun þjónustu-
miðstöðva er bætt aðgengi í þjón-
ustu borgaranna.“
Jónas Gunnar Einarsson:
„Áhrifalaus og mikill meirihluti
jarðarbúa, svokallaður almenning-
ur þjóðanna, unir jafnan misjafn-
lega þolinmóður við sitt.“
Jakob Björnsson: „Mörg rök
hníga að því að raforka úr vatns-
orku til álframleiðslu verði í fram-
tíðinni fyrst og fremst unnin í til-
tölulega fámennum, en vatns-
orkuauðugum, löndum...“
Tryggvi Felixson: „Mikil ábyrgð
hvílir því á þeim sem taka ákvörð-
un um að spilla þessum mikilvægu
verðmætum fyrir meinta hagsæld
vegna frekari álbræðslu.“
Stefán Örn Stefánsson: „Ég
hvet alla Seltirninga til að kynna
sér ítarlega fyrirliggjandi skipu-
lagstillögu bæjaryfirvalda ...“
Gunnar Finnsson: „Hins vegar er
ljóst að núverandi kerfi hefur
runnið sitt skeið og grundvallar-
breytinga er þörf...“
Eyjólfur Sæmundsson og Hanna
Kristín Stefánsdóttir: „Öryggis-
mál í landbúnaði falla undir vinnu-
verndarlög og þar með verksvið
Vinnueftirlitsins.“
Jakob Björnsson: „Með þvílíkum
vinnubrögðum er auðvitað lítil von
um sættir.“
Guðmundur Hafsteinsson: „Því
eru gráður LHÍ að inntaki engu
fremur háskólagráður en þær sem
TR útskrifaði nemendur með,
nema síður sé.“
María Th. Jónsdóttir: „Á landinu
okkar eru starfandi mjög góðar
hjúkrunardeildir fyrir heilabilaða
en þær eru bara allt of fáar og
fjölgar hægt.“
Hafsteinn Hjaltason: „Landa-
kröfumenn hafa engar heimildir
fyrir því, að Kjölur sé þeirra eign-
arland, eða eignarland Biskups-
tungna- og Svínavatnshreppa.“
Sveinn Aðalsteinsson: „Nýjasta
útspil Landsvirkjunar og Alcoa, er
að lýsa því yfir að Kárahnjúka-
virkjun, álbræðslan í Reyðarfirði
og línulagnir þar á milli flokkist
undir að verða „sjálfbærar“!“
Bergþór Gunnlaugsson: „Ég hvet
alla sjómenn og útgerðarmenn til
að lesa sjómannalögin, vinnulög-
gjöfina og kjarasamningana.“
Ásthildur Lóa Þórsdóttir: „Vilj-
um við að áherslan sé á „gömlu og
góðu“ kennsluaðferðirnar? Eða
viljum við að námið reyni á og
þjálfi sjálfstæð vinnubrögð og
sjálfstæða hugsun?“
Á mbl.is
Aðsendar greinar
ÍSLENSKA velferðarkerfið var
skapað með faglegri og pólitískri
baráttu verkafólks.
Fótfestu þess má rekja til þeirrar
ákvörðunar frumherjanna að fylkja
verkafólkinu í eina hreyfingu, sem
gat barist fyrir og samið um almenn-
ar úrbætur fyrir
flesta. Meðal þeirra
úrbóta má nefna vöku-
lögin, sem afnámu
ótakmarkað þrælahald
á sjómönnum, al-
mannatryggingar,
verkamannabústaði,
orlofslögin, sem skyld-
uðu atvinnurekendur
til að veita verkafólki
launað orlof, styttingu
vinnuvikunnar, laun í
veikindum, atvinnu-
leysisbætur o.fl.
Þjóðarsáttin
Undanfarna áratugi
hafa heildarsamtökin
samið um kjarabætur í
svokölluðum félags-
málapökkum. Í þeim
hefur verið samið um
lífeyrismál aldraðra og
öryrkja, húsnæðismál,
um málefni barnafjöl-
skyldna og annarra hópa, sem ekki
geta háð kjarabaráttu sem slíkir.
„Þjóðarsáttin“, sem allir lofa, var
samningur heildarsamtaka og rík-
isvalds.
Sú ákvörðun frumherjanna að
fylkja verkafólki í eina hreyfingu
hefur margsannað sig.
Hún hefur skilað Íslendingum lífs-
kjörum, sem nú orðið þykja svo
sjálfsögð mannréttindi, að margir
vita ekki að flest þeirra voru áfanga-
sigrar í þrotlausri baráttu launþega-
samtakanna.
Nýlega hefur skipshöfn og útgerð
á Akureyri gert kjarasamning, sem
ber í sér þau skilyrði, að aðild að
heildarsamtökum launþega er bönn-
uð.
Vissulega kalla breyttir tímar og
breytt tækni á breytta samninga og
samningaform, en slíkir samningar
eiga að vera innan
heildarsamtaka laun-
þega en ekki utan
þeirra eins og Akureyr-
arsamningurinn. Hann
er árás á skipulags-
grundvöll heildar-
samtaka launþega.
Viðbrögð sjómanna-
samtakanna gegn
samningnum eru afar
ákveðin og einörð. Samt
eru margir, sem ekki
hafa áttað sig á, að sjó-
menn eru ekki aðeins
að verja sína samninga,
þeir eru að verjast at-
lögu að samtökum ís-
lenskra launþega.
Þögnin æpir
Mér virðist sem stjórn-
málamenn hafi ekki enn
áttað sig á alvöru máls-
ins. Þögnin, sem ríkir
þar á bæ, er „æpandi
andvaraleysi“. Það er afar mikils-
vert að stjórnmálamenn og -flokkar
fjalli um málið og afstaða þeirra
verði lýðum ljós. Ég vil trúa því að
allir flokkar styðji samtök sjómanna
og vilji verja styrk heildarsamtaka
launþega. Í það minnsta ber þeim að
láta frá sér heyra um þetta mikils-
verða mál.
Árás frá Akureyri
Birgir Dýrfjörð fjallar um mál-
efni er varða Samfylkinguna
Birgir Dýrfjörð
’Akureyrar-samningurinn
er árás á skipu-
lagsgrundvöll
heildarsamtaka
launþega.‘
Höfundur er rafvirki og á́ sæti í
flokksstjórn Samfylkingarinnar.
RÍKIÐ greiðir nærri 8 milljarða
á ári til að halda uppi landbún-
aðarkerfinu, en það er næstum
jafnmikið og rekstrarkostnaður
allra framhaldsskólanna á ári og
meira en það sem ríkið ver árlega
til heilsugæslu landsmanna. Hver
vinnandi einstaklingur þarf að
greiða hátt í 50 þúsund á ári til að
halda landbúnaðinum uppi. Auk
þess eru mikil innflutningshöft á
ódýrari erlendar landbúnaðarvörur
eða svo háir tollar að við borgum
allt of mikið í matvælakostnað.
Ástæðan er vilji ráðamanna til að
vernda og halda við löngu úreltu
landbúnaðarkerfi sem auk þess að
útheimta gífurlegan kostnað geng-
ur á gæði landsins með lausabeit
allt of margs búfjár, kinda og
hesta. Eigendur þessara skepna
mega vegna fornra laga sem giltu
hér í bændasamfélaginu á miðöld-
um láta þær valsa um nær allt
landið og naga viðkvæman gróð-
urinn. Þetta hefur ásamt eyðingu
skóganna kostað landið í gegnum
aldirnar helming gróðurhulunnar
og milljónir tonna af gróðurmold
sem er landsins dýrasta eign. Nú
er svo komið að við stöndum uppi
með skemmdasta land á norð-
urhveli jarðar og höldum samt
áfram á sömu braut okkur til mikils
vansa. Útlendur náttúrufræðingur
sem ferðaðist um landið spurði í
undrun: „Sjáið þið ekki að landið
ykkar er að verða örfoka?“ Nú
munu margir sem þetta lesa segja
að þetta séu öfgar því landgræðslan
sé að græða upp landið með pen-
ingunum okkar. Staðreyndin er sú
að hún hefur hvergi undan upp-
blæstrinum og hefur þurft að eyða
stórum hluta af fjármunum sínum í
girðingar utan um
ræktunarsvæðin en
þær væru óþarfar ef
skepnurnar væru í
girðingum og í vörslu
eigenda sinna. Það sér
hver vitiborin mann-
eskja að þetta er fá-
ránlegt ástand og sið-
laust að fara svona
með peningana okkar.
Ástæðan er getuleysi
ráðamanna og hræðsla
við að takast á við erf-
ið verkefni sem snerta
hagsmuni þeirra til
skamms tíma og missa
ef til vill atkvæði ein-
hverra bænda. En
með framtaksleysi
sínu vinna ráðamenn
þjóðinni allri og kom-
andi kynslóðum mik-
inn skaða þegar til
lengri tíma er litið.
Þingmenn neita að
horfast í augu við
þetta brýna vandamál:
að koma landbún-
aðinum, sem er á mið-
aldastigi hjá okkur, í nútímahorf
eins og hjá öðrum siðmenntuðum
þjóðum. Hvenær mun
birtast sú hetja á þingi
sem þorir að takast á
við þennan fortíð-
ardraug sem hvílir
eins og álög á nútím-
anum? Sú hetja mun
verða hyllt og hennar
mun verða minnst í
sögunni sem bjarg-
vættar því fólk gerir
sér almennt grein fyr-
ir því hvað óþarfa
sauðfjárrækt kostar
okkur og hvaða
skemmdum hún veldur
á viðkvæmum gróð-
ursvæðum. Margir
bændur myndu áreið-
anlega fagna því að fá
aðstoð til að losna
undan ásökunum um
að rýra viðkvæmt
gróðurlendið að
óþörfu. Það er hægt
að tefja framþróun en
ekki koma í veg fyrir
hana. Hefjumst því
handa, betra seint en
aldrei.
Hvenær birtist bjargvætturinn?
Herdís Þorvaldsdóttir skrifar
um umhverfismál
Herdís Þorvaldsdóttir
’Hvenær munbirtast sú hetja
á þingi sem þor-
ir að takast á við
þennan fortíð-
ardraug sem
hvílir eins og
álög á nútíman-
um?‘
Höfundur er leikkona.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið, Kringlunni 1, 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÉG LÍT svo á að þegar ég hef keypt
eitthvað í umbúðum, beri ég ábyrgð
á því sem ég keypti, líka umbúð-
unum sem fylgja vörunni. Ég kæri
mig ekki um að vera afgreiddur um-
búðalaust. Ég kæri mig t.d. ekki um
að fá poppkornið í vasann eða ísinn í
lófann.
Ég þekki fullorðinn mann, sem ég
hélt að væri með hærri greindar-
vísitölu, en gerist og gengur. Honum
þykir allt í lagi að skilja sælgæt-
isbréf og tómar gosflöskur eftir í
sætinu sínu þegar hann fer út úr
kvikmyndahúsi, þótt hann viti
mætavel að gestur næstu sýningar
sest í þetta sæti áður en salurinn
verður þrifinn næst. Hann telur að
sá sem seldi honum slikkeríið beri
alfarið ábyrgð á umbúðunum (svona
menn ættu ekki að fá afgreiðslu).
Erlendis eru menn sektaðir fyrir
að skilja við sig rusl á almannafæri.
Þótt ekki takist að koma höndum
yfir alla, meðan þetta er svona al-
gengt, fyndist mér rétt að prófa
þetta á Íslandi. Sektina mætti miða
við þriggja tíma útkall bæjarstarfs-
manns.
ÞÓRHALLUR
HRÓÐMARSSON,
Hveramörk 4,
810 Hveragerði.
Umgengni Íslendinga er til skammar
Frá Þórhalli Hróðmarssyni: