24 stundir - 19.12.2007, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2007 24stundir
Eftir Írisi Ölmu Vilbergsdóttur
iris@24stundir.is
Halldóra Tryggvadóttir, vöru-
merkjastjóri hjá Ölgerðinni Agli
Skallagrímssyni, segir að fram-
leiðslan á Egils malti hafi hafist árið
1913 en það er eitt elsta vörumerki
fyrirtækisins. „Appelsínið var fyrst
framleitt árið 1954 og upp úr því
hófst þessi sér-íslenska jólahefð að
blanda saman malti og appelsíni.
Við höfum ekki nákvæmar upplýs-
ingar um hvenær hefðin sem slík
hófst en á árum áður þótti maltið
mikil munaðarvara og talið er að til
að byrja með hafi fólk einfaldlega
verið að drýgja drykkinn með því
að blanda við hann appelsíni,“ seg-
ir Halldóra.
Óhætt er að segja að meðal-Ís-
lendingur margfaldi neyslu sína á
malti og appelsíni yfir jólahátíðina
en Halldóra telur að hver lands-
maður drekki ein 16 glös af malti í
desember og þá er ótalin appels-
ínneyslan. „Það má reikna með því
að neytendur tvöfaldi neyslu sína á
appelsíni en það er margra mánaða
ferli að undirbúa söluaukninguna
yfir jólahátíðina.“
„Undirbúningurinn hefst í maí
en við byrjum framleiðsluna af al-
vöru í ágúst. Í byrjun september
hefst svo ölsuða allan sólarhring-
inn.“
Malt- og appelsínblandan virðist
vera bundin jólahátíðinni órjúfan-
legum böndum en Halldóra segir
að neysla blöndunnar sé þó ekki
eingöngu bundin við jólin. „Bland-
an er einnig mjög tengd páskum og
páskahátíðinni og sölutölur gefa
okkur til kynna að vinsældirnar
fari vaxandi. Það má til dæmis geta
þess að malt og appelsínblandan er
uppseld hjá okkur í dag. Við gerð-
um ráð fyrir 30% söluaukningu frá
fyrra ári og ljóst er að við munum
endurskoða þetta fyrir næstu jól.“
Eins og algengt er með hefðirnar
eru ekki allir á einu máli um hvern-
ig best sé að blanda og bera fram
malt og appelsín. „Ýmiss konar
hefðir hafa skapast í kringum há-
tíðarblönduna og fólk hefur mis-
jafnar skoðanir á því hver hlutföllin
eiga að vera. Þá þykir mörgum
skipta máli hvernig kanna er not-
uð, hvort drykkurinn á að standa í
ákveðinn tíma fyrir neyslu og síðast
en ekki síst eru mjög skiptar skoð-
anir þegar kemur að froðunni.“
Það eru engin jól án jólaölsins
Malt og appelsín
í lítratali um jólin
Klukkan er að slá sex á
aðfangadag, svínaham-
borgarhryggurinn er
kominn á borðið ásamt
brúnuðu kartöflunum,
sósunni og Waldorf-
salatinu og það eina sem
þarf til að fullkomna
borðhaldið er hinn eini og
sanni jóladrykkur Íslend-
inga, malt og appelsín.
Ómissandi Egils malt og
appelsín hringir inn jólin
➤ Er sérstaklega áberandi um jólin og á páskunum.
➤ Er selt blandað í dós í nóvember, desember
og á páskum.
➤ Er oft sent til útlanda til aðtryggja jólastemningu hjá Ís-
lendingum sem búa erlendis.
EGILS MALT OG APPELSÍN
24Stundir/Frikki
Ora baunirnar hafa líkt og malt-
ið og appelsínið verið tengdar há-
tíðarmat í áratugi.
Baunirnar hafa verið fram-
leiddar allt frá stofnun fyrirtæk-
isins árið 1952 og hafa verið fastur
liður á hátíðarborði Íslendinga æ
síðan.
Helgi Jóhannesson, markaðs-
stjóri Íslensk Ameríska, segir að
þrátt fyrir að ekki hafi verið gerðar
rannsóknir sé það ljóst að salan á
Ora baunum sé gífurleg yfir hátíð-
arnar. „Hefðin spilar tvímælalaust
inn í en ég tel þó að fólk haldi sig
við Ora vegna þess að það veit að
hverju það gengur. Gæðin eru allt-
af í fyrirrúmi,“ segir Helgi. Ólíkt
laufabrauðinu og smákökunum
eru baunirnar ekki eingöngu á
borðunum yfir jólin en það er þó
óhætt að flokka þær með þekkt-
ustu íslensku jólahefðunum.
Girnilegt Waldorf-salat
Rauðkálið þykir einnig ómiss-
andi á jólaborðið en þrátt fyrir að
hægt sé að kaupa það í flestum
verslunum vilja margir frekar hafa
það heimatilbúið og það sama á
við um Waldorf-salatið. Uppskrift
að heimatilbúnu rauðkáli má með-
al annars nálgast á vefsíðunni
www.kokkarnir.is og www.mat-
seld.is. Þeir sem vilja heimatilbúið
Waldorf-salat geta nálgast upp-
skrift á bloggsíðunni www.kokk-
ur.blogspot.com.
Rauðbeðurnar sem gjarnan
fylgja rauðkálinu er hægt að rækta
í gróðurhúsum á Íslandi. Eins og
með annað meðlæti er algengast að
þær séu keyptar niðursoðnar í
krukku en þeir sem vilja geta að
sjálfsögðu boðið upp á þær heima-
tilbúnar.
Að lokum má ekki gleyma gulu
baununum sem eru síðasti hlekk-
urinn í ómótstæðilegri jólamáltíð.
Ómissandi meðlæti á jólaborðið
Ferskt rauðkál og Ora baunir
LÍFSSTÍLLÍ JÓLASKAPI
lifstill@24stundir.is
Hér eiga íslenskar 21. aldar
konur orðið í byrjun
hverrar viku og mánaðar.
Jónína segir það sem
henni finnst. Hér lýsir
hún aðstæðum sem flest
nútímafólk þekkir – ekki
síst konur.
Bók sem heldur öllum skvísum
spenntum þar til yfir lýkur.
Smart,
hagnýt og
nýstárleg
dagatals-
bók sem
hefur
slegið í
gegn.
Gullfalleg
og upp-
byggileg
gjafabók
sem gleður
hjartað.
Æðisleg
unglingabók um
fjölskylduna,
draumaprinsinn
og vinkonurnar!
Fyrir stelpur
á öllum aldri