24 stundir - 23.05.2008, Blaðsíða 18

Með sínu lagi Þórbergur Þórðarson
skráði skemmtilega vísu í gestabókina.
Nótur á blaði Páll Ísólfsson
kvittaði fyrir sig á sinn hátt.
Guðmundur Baldvinsson, eig-
andi Mokka, lét á árunum 1958-
1964 valda gesti skrifa í gestabók
staðarins. Ekkja Guðmundar,
Guðný, varðveitir bókina vel en
þar er margt býsna skemmtilegt
að finna. Alls kyns kveðjur má
finna í bókinni, vísur og teikn-
ingar, þar á meðal eftir Kjarval og
Erró.
Með sínu lagi
Í nóvembermánuði 1961 sátu
Þórbergur Þórðarson, Matthías
Johannessen og Sigurður A.
Magnússon saman á kaffihúsinu
og virðast hafa verið fullir af
stráksskap því í gestabókina láta
þeir sér ekki nægja að skrá nöfn
sín heldur setja saman skemmti-
lega fáránlega vísu, Með sínu lagi,
sem skrifuð er með rithönd Þór-
bergs:
Með sínu lagi
Kókakóla er komið í skóla,
kemur svo hingað inn.
Ég er að róla út um hóla
með ástarbólu á kinn.
Kaffisopi á Mokka
Í aprílmánuði 1959 ritar Andrés
Björnsson nafn sitt í gestabókina og fé-
lagi hans Helgi Sæmundsson setur und-
ir nafn hans þessa vísu eftir sjálfan sig:
Vilji Andrés veita sér
vænan skerf af þokka,
ætti karl að kaupa sér
kaffisopa á Mokka.
Gestabókin á Mokka
Erró Teikning frá
1960. Listamaðurinn
kallaði sig þá Ferró.
Kjarval Í júlímánuði
1958 teiknaði Kjar-
val þessa mynd í
gestabókina.
Teikning Jóns Leifs frá febr-
úarmánuði 1959. Tónskáldið skrif-
ar: Til minningar um J.S. Bach.
18 FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 2008 24stundir
KOLLAOGKÚLTÚRINN
kolbrun@24stundir.is a
Góð samskipti eru jafn örv-
andi og svart kaffi.
Anne Morrow Lindbergh.
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@24stundir.is
Í hálfa öld hefur kaffihúsið
Mokka verið á sínum stað á Skóla-
vörðustíg. Gestir vita ætíð að hverju
þeir ganga; þægilegu umhverfi,
notalegri stemningu, góðu kaffi og
fyrirtaks meðlæti.
Mokka var stofnað af hjónunum
Guðmundi Baldvinssyni og Guð-
nýju Guðjónsdóttir 24. maí 1958 og
á því fimmtíu ára afmæli á laug-
ardaginn. „Guðmundur fékk hug-
myndina að því að stofna kaffihús
eftir að hafa verið á Ítalíu þar sem
hann var í söngnámi. Á Ítalíu
kynntist hann annars konar kaffi-
menningu en var hér á landi og
vildi innleiða hana,“ segir Guðný.
„Við stofnuðum Mokka sem varð
strax vinsælt en Guðmundur þurfti
að byrja á því að kenna gestunum
að drekka þetta kaffi sem var allt
öðruvísi en það sem Íslendingar
höfðu vanist. Mörgum fannst
skrýtið að fá sérlagað kaffi í lítinn
bolla og spurðu: Fæ ég ekki kaffi-
könnu? Fæ ég ekki ábót?“
Fjölbreytt gestaflóra
Gestaflóran á Mokka er fjölbreytt
en allt frá upphafi hefur komið á
Mokka stór hópur listamanna og
gert kaffihúsið að eins konar sama-
stað sínum. Sterk vináttusambönd
hafa myndast manna á milli á þessu
litla kaffihúsi. Þarna mátti á sínum
tíma sjá á tali jafn ólíka menn og
hinn hægláta og orðvara Sigfús
Daðason og hinn fyrirferðarmikla
og orðhvata Dag Sigurðarson.
Á þessu friðsæla kaffihúsi kom
einstaka sinnum fyrir að einhver
gesta reyndi að staupa sig. Þegar
það uppgötvaðist var viðkomandi
umsvifalaust settur í bann. „Steinar
Sigurjónsson rithöfundur var í
endalausu banni því hann kom
aldrei öðruvísi en drukkinn,“ segir
Guðný. „Einn daginn þegar ég
meinaði honum um afgreiðslu
sagði hann: „Ég skal gera þig
ódauðlega. Ég ætla að skrifa um þig
sögu.“ Ég veit ekki hvort hann lét af
því verða. Kannski er sú saga ein-
hvers staðar til, ég hef ekki hug-
mynd um það. Annars þurftum við
Guðmundur ekki oft að hafa af-
skipti af gestum. Gestirnir á Mokka
hafa verið traustir og tryggir.“
Myndlistin á Mokka
Myndlistin heftur átt sinn stað á
Mokka allt frá upphafi. Fyrsta
myndlistarsýningin var samsýning
Braga Ásgeirssonar, Barböru Árna-
son og Bjarna Jónssonar. Jón Eng-
ilberts, Kristján Davíðsson, Karól-
ína Lárusdóttir og Baltasar eru
meðal þeirra sem sýnt hafa á
Mokka en sá síðastnefndi kynntist
konu sinni á kaffihúsinu þar sem
hún vann um tíma.
Góður andi
Guðný segir að líf fjölskyldunnar
hafi að stórum hluta snúist um
Mokka. „Uppeldið á börnunum
okkar þremur fór meira að segja að
hluta til fram á Mokka. Þegar börn-
in höfðu aldur til fóru þau að af-
greiða viðskiptavini. Þegar sonur
okkar var sjö ára sagði hann: Af
hverju má ég ekki vinna á Mokka,
ég tek bara tíkall á tímann? En hann
varð að bíða þar til hann hafði ald-
ur til.“
Dætur Guðnýjar og Guðmundar,
Oddný og Sesselja, segja að tíminn
sem þær afgreiddu á Mokka hafi
verið einstaklega skemmtilegur.
„Þarna sáum við alla þá litríku flóru
sem fyrirfinnst í mannlífinu. Þetta
gerði okkur gott og við áttuðum
okkar snemma á því að einstakling-
ar eru ólíkir og eiga að fá að vera
það. Það var alltaf gaman að vera á
Mokka og er enn. Þar er svo góður
andi.“
24stundir/Árni Sæberg
Alltaf gaman á Mokka
„Mörgum fannst skrýtið
að fá sérlagað kaffi í lít-
inn bolla og spurðu: Fæ
ég ekki kaffikönnu? Fæ
ég ekki ábót?“ segir
Guðný Guðjónsdóttir,
eigandi Mokka, sem
minnist opnunardagsins
fyrir fimmtíu árum.
➤ Þegar Mokka var opnað kost-aði kaffibollinn þar fimm
krónur.
➤ Guðmundur Baldvinsson léstárið 2006.
➤ Í tilefni hálfrar aldar afmæl-isins verður sett upp mynd-
listarsýning á Mokka, eins
konar yfirlit verka sem þar
hafa verið sýnd á liðnum ára-
tugum.
KAFFIHÚSIÐ
Kaffihús í hálfa öld
Guðný, Sesselja og Oddný
„Það var alltaf gaman að vera
á Mokka og er enn.“
Í Mokka verða á boðstólum
Espresso-kaffi sem vel mætti
nefna kjarnakaffi, svo og
Capuccino-kaffi og Caffé latti,
sem allt er Mokkakaffi. Enn
fremur mun verða til kaffi lag-
að á gamla mátann. Suður-
landamenn, svo sem Ítalir og
fleiri hafa öðrum fremur kom-
ist upp á að laga lystilega
súkkulaðidrykki. Guðmundur
í Mokka hefur einnig tileinkað
sér kunnáttu á því sviði og
mun laga
súkkulaðidrykki fyrir gesti
sína og fleiri nýjungar mun
hann hafa uppi.
Tíminn 29. maí 1958
Kjarnakaffi
á Mokka
Leiddi ég þig á Mokka
svo lítið bar á,
vöfðum vindlinga.
Brosa blómvarir,
blikna poppstjörnur,
ást í brjósti býr.
Ferðalok
Hallgrímur Helgason
Úr Ferðalokum
Hallgríms
AFMÆLI
Douglas Fairbanks leikari,
1883
Anatoli Karpov, heimsmeist-
ari í skák, 1951