Eintak - 01.11.1993, Blaðsíða 49

einfaldur, stílhreinn og árangursríkur fótbolti -
tótalfótbolti heitir það á útlensku og er helst
kenndur við hollensk landslið sem eru heill
kapítúli í knattspyrnusögunni. Önnur íslensk fót-
boltalið standast ekki samjöfnuð við þetta frá-
bæra Skagalið, ekki einu sinni helstu meistaralið
eins og KR-liðið upp úr 1960, Valur 1978, Fram í
kringum 1985 né önnur og eldri gullaldarlið
Akurnesinga. Það var einfaldlega eins og hefði
opnast ný vídd í íslenskum fótbolta.
Guðjón er samt harður á því að hér hafi ekki
gerst neitt kraftaverk. Hann sé enginn galdra-
maður, heldur hafi hann, stjórn liðsins og leik-
menn uppskorið eftir mikið erfiði og markvisst
starf:
„Það er grunnurinn. Við fundum engar töfra-
lausnir, heldur unnum jafnt og þétt, æfðum vel
og spiluðum marga æfingaleiki. Við vorum í
góðu líkamlegu ástandi þannig að þegar þurfti á
að halda og róðurinn varð erfiðari gátum við
bætt í. Þetta er spurning um að púsla saman
mörgum smáatriðum, en engin kraftaverka-
vinna.“
Guðjón kannast heldur ekki við að neinar
töfraformúlur dugi við þjálfun knattspyrnuliðs.
Hann segist ekki beita flóknum aðferðum, heldur
álíti hann mikilvægt að láta æfingar ganga greið-
lega, en eyða ekki of miklum tíma í útskýringar.
Hann segir að í gegnum tíðina hafi hann breyst
mikið sem þjálfari, enda hiki hann ekki við að
nýta sér það markverðasta sem er að gerast í út-
löndum. Auk þess reyni hann að beita sjálfan sig
ákveðinni sjálfsgagnrýni í starfi. Einna mikil-
vægast sé þó að gleyma því ekki að þótt liðið sé
heild samanstandi það af ellefu einstaklingum, að
ógleymdum þeim sem sitja á bekknum. Því gæti
hann þess að leggja mikla rækt við einstaka leik-
menn.
„Með reynslunni hefur þetta verið að þróast
hjá mér. Það getur gert gæfumuninn að höfða til
manna öðruvísi en á hefðbundinn hátt framan
við skólatöflu. Ég sit ekki bara og messa yfir
hópnum, heldur tala ég við hvern leikmann fyrir
sig og reyni að benda þeim á það sem þeir geta
gert betur. Sumir þurfa á aukaaðstoð að halda og
þeim reynir maður að hjálpa sérstaklega. Þannig
reynir maður að ná öllum á svipað plan, bæði
hvað varðar líkamlegt og andlegt ásigkomulag.
Þaðan getur maður svo reynt að taka af stað."
Þeir sem þekkja til Guðjóns og starfsaðferða
hans segja að hann hafi einstakt lag á að telja í
leikmenn kjark og dug, „mótívera“ þá, eins og
það heitir. Honum sé gefinn hæfíleiki til að ná til
fólks, með nokkrum vel völdum orðum í bún-
ingsklefanum fái hann liðsmenn til að gleyma
öllu mótlæti. Einn stuðningsmaður Akranesliðs-
ins sagði að á töflufundunum hjá Guðjóni hækk-
uðu allir leikmennirnir í loftinu - og það ekki
bara um örfáa sentímetra. Ástæðan sé ekki endi-
lega hvað hann segir, kannski kunni hann engin
töfraorð, heldur hvernig hann segi það. Hann sé
mjög sterkur karakter, hafi mikið egó, og honum
takist að miðla því til leikmanna.
Sjálfur segir Guðjón að hann hafi misjafnar
minningar frá töflufundum áranna þegar hann
var leikmaður. Hjá sumum þjálfurum hafi þeir
jafnvel verið afar leiðinlegir og það reyni hann að
varast:
„Annars fer þetta allt eftir andstæðingunum
og andrúmsloftinu í liðinu,“ segir hann. „Stund-
um fmnur maður að það þarf að keyra stákana
upp og þá reynir maður að ýta undir sjálfstraust-
ið, en stundum eru þeir hátt stemmdir og þá þarf
að reyna að ná þeim niður. Hins vegar held ég að
sé farsælast að vera ekki sífellt að prédíka eða
tuða og röfla yfir einhverjum smáatriðum, heldur
að hjálpa strákunum að standa saman og einbeita
sér og höfða til þeirra þannig að þeir skilji að
þetta er allt í þeirra þágu. Þá líður þeim vel og þá
er von til þess að ná því út úr hverjum leikmanni
sem kostur er.“
En er óhætt fyrir þjálfara að tengjast leik-
mönnum vináttuböndum eða er nauðsynlegt
fyrir hann að halda ákveðinni fjarlægð til að tekið
sé almennilegt mark á honum? Er hæfileg harð-
stjórn nauðsynleg til að viðhalda aga?
„Það verður náttúrlega að vera skikkan og
skipan á vinnulaginu, en bestur er þó aginn sem
kemur að innan. Ég hef tengst leikmönnum
ágætlega og held að flestir sem hafa unnið með
mér séu ágætir félagar mínir. Maður kemst í mik-
ið návígi við þessa stráka og mér þykir afskaplega
vænt um þá marga. Maður reynir eftir megni að
vera félagi þeirra og fóstri um leið. Þetta er vand-
rataður vegur og oft erfitt að feta hann. En þótt
manni þyki vænt um þá og vilji þeim allt hið
besta má maður má aldrei tengjast þeim þannig
að maður hætti að hugsa faglega. Það eru bara
ellefu sem komast í liðið."
Einu sinni var sú tíð að KR-ingar og Skaga-
menn skiptu réttlátlega með sér heiminum.
„Viö liföum þaö saman
við Þórður að ég var
löggiltur einstæður faðir.
Hann bjó hjá mér eftir að
ég skildi við móður hans
fyrir allmörgum árum. Á
þeim tíma voru ekki
margir sem héldu að það
væri mannvænlegt fyrir
Dodda greyið..."
Þetta voru erkifjendur, en þó var á milli gagn-
kvæm virðing, eins og oft er meðal verðugra and-
stæðinga. Liðin unnu Islandsmeistarabikarinn á
víxl, önnur lið fengu eiginlega ekki að komast að.
En svo tók þessi einfalda og góða heimsmynd að
riðlast; tímamótaatburðurinn var þegar Eyleifur
Hafsteinsson, geysisnjall leikmaður, flutti ofan
af Skaga í bæinn um miðjan sjöunda áratuginn.
Hann gekk í KR. Svona atburður hafði nánast
verið óhugsandi fyrr en þá. Það varð uppi fótur
og fit á Skaganum; heimamenn voru fullir
gremju í garð Eyleifs.
Tuttugu árum síðar endurtekur sagan sig. Þá
voru leikmannaskipti reyndar orðin tíð í íslensk-
um fótbolta, en það var enginn venjulegur leik-
maður sem skipti um félag. Pétur Pétursson
hafði dvalið í útlöndum, náð miklum knatt-
spyrnuframa, en svo kom hann heim, spilaði
hluta úr keppnistímabili með ÍA og tryggði þeim
bikarmeistaratitil með góðum mörkum. Svo gekk
hann í KR og átti mikinn þátt í að drífa upp
stemmingu sem hafði vantað í Vesturbæinn í
mörg ár. En Akurnesingar undu þessu illa og Pét-
ur fékk að heyra það þegar hann spilaði upp á
Skaga.
Og nú Guðjón.
Ýmsir hafa reyndar sagt að skiptin yfir í KR
séu hið eina rökrétta skref fyrir Guðjón. Þar finni
hann verkefni við hæfi. Undir hans stjórn hefur
Skagaliðið náð svo langt að vart er hægt að hugsa
sér að mögulegt sé að gera betur. Þar er varla að
neinu að keppa fyrir hann lengur. Á hinn bóginn
er KR, þetta stóra og virðulega félag, þar sem
menn eru orðnir hálfkrepptir í sálinni af því að
mæna löngunaraugum á bikara sem hafa ekki
unnist í aldarfjórðung. Það eru margir búnir að
spreyta sig hjá KR, sumir hafa komist nálægt tak-
markinu, en allir orðið að gefast upp á endanum.
KR er semsagt stærsta prófraunin fyrir íslenskan
þjálfara; ef Guðjóni tekst að gera félagið að Is-
landsmeisturum er hann endanlega búinn að
sanna sig sem þjálfari, ef ekki - ja, þá getur hann
kannski farið að leita sér að skrifstofuvinnu eða
þjálfarastarfi í yngri flokkum. Það hefur enginn
riðið feitum hesti frá því að mistakast að gera KR
að fslandsmeisturum. Markaðsverðmæti notaðra
þjálfara frá KR er ekki mikið. Því verður semsagt
ekki á móti mælt að hann tekur allverulega
áhættu.
„Það eru margir hissa á því að ég skuli fara frá
liði sem er jafn skemmtilegt og gott og Akranes-
liðið,“ segir Guðjón. „Ýmsir virðast líka álíta að
ég sé að taka að mér verkefni sem ég ráði ekkert
við, vegna þess að það sé einfaldlega óviðráðan-
legt. En ég er metnaðargjarn og mér finnst spenn-
andi að takast á við þetta. KR er stór klúbbur og
vel rekinn. Umgjörðin er öll til staðar til að ná
árangri. Félagið hefur hins vegar ekki ratað réttu
leiðina, svo nú er ég kominn og ætla að spreyta
mig. Ég get ekki lofað neinu um hvort það tekst
eða ekki, en við erum með ákveðnar hugmyndir.
Róm var ekki byggð á einni nóttu og samkvæmt
samningi sem er óuppsegjanlegur hef ég tvö ár til
að athafna mig. En í sjálfu sér má segja að ef
manni tækist að gera KR að meisturum, þá yrði
varla mikið meira fyrir mann að gera á íslandi.
Það yrði bara verst ef maður þyrfti að hætta í
þessu.“
Margir sem hafa fylgst með KR-liðinu eru
þeirrar skoðunar að vandamál liðsins síðustu ár
séu fyrst og fremst sálræn. Það er altént víst að
liðið hefur verið einkennilega brothætt þrátt fyrir
að með því hafi spilað snjallir leikmenn sem
hefðu átt að geta unnið Islandsmót, að minnsta
kosti á pappírnum. Það er eins og KR-ingar séu
löngu búnir að tapa allri trú á að þeir geti sigrað
og kannski sigurviljanum líka. Á tíma sínum upp
á Skaga kallaði Guðjón sálfræðinga til skrafs og
ráðagerða með leikmönnum - er ekki þörf á svip-
uðum aðferðum hjá KR?
„Ég er ekki búinn að átta mig á því ennþá
hvað þessi sálræni þáttur er fyrirferðarmikill.
Fyrst þarf ég að athuga þol leikmannanna og
skapgerðareinkenni hvers og eins; líkt og gengur
eru sumir sterkari karakterar en aðrir, sumir eru í
betra formi en hafa veikari persónuleika, sumir
eru montnir og telja sig vita og geta þetta allt.
Mitt starf er að gera úr þessu samstíga lið sem
getur náð einhverjum árangri. Þar skiptir mestu
máli að stíga eitt skref í einu og komast þannig
nær markmiðinu. Það er farsælla til framtíðar en
að reyna að taka stór stökk og ná aldrei að brún-
inni hinu megin eins og er algengt, ekki bara hjá
KR, heldur hjá mörgum íslenskum félagsliðum.
Ég held það sé farsælla að fara hægt og rólega af
stað, skref fyrir skref, fet fyrir fet, og hafa trausta
fótfestu.“
Guðjón vill ekkert láta uppi um hvaða liði
hann hyggst moða úr, hvort einhverjir hverfi
frá KR af hans völdum eða hverjir kæmu í stað-
inn. Hann kveðst hafa haft samband við leik-
menn, en segir ekki meir. Hins vegar sagði
áhangandi Skagaliðsins mér sögu sem hann áleit
að væri nokkuð dæmigerð fyrir persónu Guð-
jóns. Fyrir síðasta keppnistímabil hefði hann
E I N T A K
49