Eintak - 17.03.1994, Blaðsíða 20

Með tvo ,
mapnslif a.
samviskunni
TVfTUGUR f TJALDI VIÐ MÝVATN
„Þægilegur ísambúð en dálítil karlremba. ‘
Þórðar. Þau kynntust hinn 25. nóv-
ember 1989 sama daginn og hann
kom út. Konan þekkti bróður
Þórðar sem hélt honum veislu til að
fagna heimkomu hans. Henni var
boðið líka.
„Mér fannst Doddi óskaplega ör,
kátur og hress. Hann var fullur af
bjartsýni og ætlaði sér að sigra
heiminn,“ segir hún. „Við byrjuð-
um að búa saman eftir mánuð.
Hann byrjaði á því að búa hjá for-
eldrum sínum sem hentaði ekki 33
ára gömlum manninum.
Mánuði eftir að við kynntumst
átti ég afmæli. Doddi var þá nýbú-
inn að kaupa sér bíl enda átti hann
pening í banka þegar hann kom út
því hann hafði átt íbúð sem hann
seldi. Doddi bauð mér í bíltúr og
við ókum um bæinn og enduðum
úti á Granda. Þar er drepið á bíln-
um og Doddi gefur mér afskaplega
fallegan gullhring. Grandi varð
„okkar staður“ upp frá þessu.
Það eru svo fáir sem þekkja þessa
hlið Dodda. Hann segir sjálfur að
enginn þekki hann nema ég. Doddi
er nefnilega allt annar maður en
hann var áður en hann var settur
inn í fyrra skiptið.
Sumarið eftir giftum við okkur í
Fríkirkjunni. Ég átti þá fjögur börn
og það elsta var 18 ára. Þeim samdi
afskaplega vel við Dodda. Hann er
mjög barngóður og mikið fyrir úti-
veru, svo sem útilegur. Hann er
mikill atorkumaður.“
Áfallið við að koma út
„Mér finnst vandamál Dodda
hafa byrjað hinn 26. nóvember 1989
eða daginn eftir að hann kom út.
Þegar maður er látinn laus eftir sjö
ára fangelsi þar sem hann hefur
einungis fengið að njóta frelsis í tíu
tíma á sex mánaða fresti hlýtur
hann að fá áfall. Dodda var neitað
að fara í Kópavogsfangelsið þar sem
fólk á þess kost að venjast lífinu áð-
ur en því er sleppt út eftir langa
fangelsisvist. Doddi kunni varla á
síma og ef hann átti að kaupa fleiri
en fjóra hluti úti í búð svitnaði
hann. Hann var eins og lítið barn.
Ég hef heyrt sagt að Doddi hafi tek-
ið fangavistina svo vel út. Hann er
aftur á móti svo duglegur við að
fela hvernig honum líður. Það sér
enginn á honum hvort hann er
hræddur eða óöruggur. Hann var
gersamlega niðurbrotinn.
Áætlanirnar tóku að hrynja við
hvert skref sem hann tók. Honum
fannst ekkert takast hjá sér og varð
fyrir miklum vonbrigðum. Hann
lauk vissulega náminu en svo varð
hann að standa á eigin fótum.
Hann fékk enga fjárhagsaðstoð. Sú
sem honum var boðin nægði fýrir
tveimur sígarettupökkum á viku.
Fyrir atbeina Jónu Gróu Sigurð-
ardóttur í Vernd fékk hann inni
hjá Vélamiðstöðinni, en ekki fyrr
en í janúar 1990. Það hefði verið
auðveldast fýrir hann að fara beint
á götuna.“
Leysti störf
sín vel af hendi
Hreinn Björnsson er flokkstjóri
í Vélamiðstöð Reykjavíkur þar sem
Þórður starfaði eftir að hann kom
út af Hrauninu. Hann átti verldega
hlutann eftir af náminu í vélvirkja-
náminu.
„Okkur var sagt hvaðan hann
væri að koma og við síðan spurðir
hvort við vildum taka við honum.
Okkur fannst það ekki nema sjálf-
sagt,“ segir Hreinn. „Við erum að-
eins 4 eða 5 sem störfum í þessari
deild og það var álitið betra að
Dodda væri hér frekar en þar sem
fjölmennara er. Starf Dodda fólst
meðal annars í að sjá um viðhald
traktora og sláttutækja. Hann leysti
störf sín með miklum sóma og kom
mér mikið á óvart. Ég hef ekkert
nema gott af honum að segja. Sam-
starfið gekk mjög vel og við sem
störfuðum hér fýrir vorum fljótir
að gleyma fortíð hans.
Ekki bar á áfengisvandamáli hjá
Dodda meðan hann starfaði hér. Ég
vissi að hann átti það til að fá sér
neðan í því en það kom okkur ekk-
ert við. Ég sá hann tvisvar sinnum
ölvaðan á skemmtun. Mér fannst
hann verða mjög ör en það eru nú
svo margir undir áhrifum áfengis.
Nokkrum mánuðum eftir að
Doddi lauk prófinu sagði hann upp
störfum hjá okkur og fór að vinna
hjá Blönduvirkjun. Hann langaði
til að breyta til og átti að auki von á
hærra kaupi.“
Nokkru síðar fengu allir þeir sem
störfuðu hjá Blönduvirkjun upp-
sagnarbréf en Doddi kaus að hætta
hálfum mánuði áður en það tók
gildi og fór að vinna við húsamálun
hjá vini sínum.
I nóvember 1992 var Þórður
fluttur að heiman. Kona hans segir
að álagið hafi verið orðið of mikið
fyrir fjölskylduna meðal annars
vegna fjárhagserfiðleika og auk þess
var hún ólétt.
„Hann var kominn í mjög slæm-
um félagsskap. Þetta var ömurlegur
tími. Ég sá honum bregða fyrir af
og til en hann var mjög illa fyrir-
kallaður," segir hún. „En svo var
hann allt í einu fluttur inn með vini
sínum og hættur að umgangast lið-
ið sem hann hafði hangið hvað
mest með og hafði slæm áhrif á
hann. Nú ætlaði hann að snúa við
blaðinu og þá þurfti þetta einmitt
að gerast."
Ragnarvar
enginn kórdrengur
í desember 1992 hafði Þórður
tekið upp samband við unga konu.
Hún hafði átt í vímuefnaneyslu og
hafði annað barn hennar verið tek-
ið af henni sökum þess. Hún hafði
látið af neyslunni þegar Þórður
kom til sögunnar og hjálpaði hann
henni við að fá barnið aftur.
Fyrri kona hans segir það vera
dæmigert fýrir Þórð sem alltaf vildi
njóta reglulegs fjölskyldulífs. Þarna
hafði hann enn reynt að uppfýlla
þann draum.
Þórður bjó með stúlkunni frá
áramótum þar til viku áður en
hann framdi ódæðið. Hún hafði
áður verið í sambúð með Ragnari
Ólafssyni sem Þórður átti eftir að
verða að fjörtjóni. í dómsskjölum
er haft eftir Þórði að Ragnar hafi
heimsótt hann og stúlkuna eftir að
þau hófu sambúð. Hann mun hafa
sagt Þórði að hann ætlaði að ná
henni aftur.
Helgina 21. til 22. ágúst hafði
Þórður drukkið stíft og sömuleiðis
tekið inn amfetamín. Að kvöldi
sunnudagsins 22. ágúst var hann
staddur á veitingahúsinu Keisaran-
urn á Laugavegi þar sem hann frétti
að stúlkan sem hann hafði búið
með hafi verið að leita að honum
en nú væri hún heima hjá Ragnari.
Ásamt þeim vini sínum sem hann
bjó með, ók Þórður á Snorrabraut
36 þar sem Ragnar bjó ásamt sam-
býliskonu sinni. Þórður sá stúlkuna
ásamt Ragnari og sambýliskonunni
inn um glugga á íbúðinni og fauk
þá í hann.
Þórður tók upp hníf sem hann
var með á sér og sparkaði upp
hurðinni og fór beint inn í eldhús.
Ragnar kom á móti honum og fór
hnífurinn einu sinni í hann. Þórður
sá hann grípa um síðuna. Honum
brá mjög mikið og þaut út.
„Ragnar var að reyna að fá stúlk-
una aftur í dópið,“ segir Þórður til
skýringar á verknaðinum. „Það er
alltaf eins og hann hafi verið ein-
hver kórdrengur. Hann var bæði
búinn að reyna að fá mig í dópsölu
með sér og innbrot. Svo eru allir að
furða sig á því af hverju ég var með
hníf þarna. Ég hafði aldrei séð
Ragnar öðruvísi en vopnaðan. Nú
er stúlkan aftur komin í rugl. Ég
veit ekkert hvar hún hefst við.“
Þórður fór inn í bíl vinar síns og
sagði honum að aka til síðari eigin-
konu sinnar.
„Ég var ein heima með nýfædda
dóttur okkar. Hin börnin voru hjá
föður sínum,“ segir konan. „Ég
opnaði fýrir Dodda því mér fannst
hann segja að hann væri að fara
eitthvert og hélt að nú hefði hann
fengið pláss á sjónum því hann var
búinn að sækja um það. En mér
hafði greinilega misheyrst. Doddi
var gjörsamlega niðurbrotinn þeg-
ar hann kom inn. Hann gerði sér
grein fýrir því að eitthvað hefði
gerst.
Síðar um nóttina hringdi vin-
kona mín í mig sem vinnur á Land-
spítalanum. Hún hafði þekkt til
Ragnars og sagði mér að hann væri
dáinn og lögreglan væri að leita að
Dodda. Enginn vissi aftur á móti að
hann væri hjá mér. Doddi vildi
strax gefa sig fram þegar ég sagði
honum hvað gerst hefði. Við
mæðgur ókum honum niður á lög-
reglustöð um kl. 9:00 um morgun-
inn. Hann sagði mér að hann hefði
reynt að hringja í mig kvöldið fyrir
atburðinn því hann var svo þreytt-
ur og langaði til að leggja sig ein-
hvers staðar. Hann náði engu sam-
bandi því þetta kvöld talaði ég í tvo
klukkutíma við vinkonu mína.“
Þórður var dæmdur í 20 ára
fangelsi í Hæstarétti 10. mars síð-
astliðinn. Héraðsdómur hafði áður
dæmt hann í ævilangt fangelsi.
Gölluð rannsókn
„Gísli Pálsson saksóknari
stimplaði mig dópista og fíkil að-
eins vegna þess að ég hafði tekið
inn amfetamín þessa einu helgi.
Rannsóknin var út í hött. Gísli ætl-
aði að sanna að hægt væri að rann-
saka mál á einni viku. Hann talaði
ekki einu sinni við fólkið sem ég
hafði verið að skemmta mér með
þessa helgi. Yfirleitt er aðdragandi
glæpa kannaður. Þar af leiðandi
hefði að sjálfsögðu átt að tala við
fólkið sem ég var að skemmta mér
með umrædda helgi,ý segir Þórður
hneykslaður.
Systir hans segir hann alltaf hafa
getað svarað fyrir sig: „Þegar sak-
sóknari var að yfirheyra hann
spurði hann: „Hvað er vélfræðing-
ur að gera á Keisaranum?“ Þá svar-
aði Þórður að bragði: „Ég var að
tala við kerfisfræðing,“ segir hún.
„Það var auðvitað mikið áfall fýrir
fjölskylduna að Doddi skyldi lenda
aftur inni og mun meira en í fýrra
skiptið. Eini munurinn er sá að nú
vitum við hvað er framundan. Við
erum ekki farin að hugsa um það
hvað verði um Dodda þegar hann
kemur aftur út. Hann sagði við mig
þegar ég heimsótti hann fýrst eftir
síðara drápið: „Ég kem út til að
rugga barnabörnunum." Hann sér
oft kómísku hliðarnar á hlutunum.
Hann hefur gaman af að læra. Nú
hefúr hann hug á að læra rafeinda-
virkjun.“
Rasskellur á
Fangelsismálastofnun
Seinni eiginkona Þórðar segir
Fangelsismálastofnun hafa gjör-
samlega brugðist hlutverki sínu.
„í reynslulausnarplaggi segir að
fangar eigi að láta vita af sér hjá
stofnuninni einu sinni í mánuði,“
segir hún. „Þar vissi aftur á móti
enginn um hann. Það var hægt að
telja á fingrum annarrar handar
hve oft hann sást þar. Það var bara
talað við Dodda í síma. Hann bjó á
stað sem er undir eftirliti fíkniefna-
deildar og Reykjavíkurborgar. Að
auki var hann atvinnulaus en það
er ætlast ti! þess að þeir sem eru á
reynslulausn séu í vinnu eða námi.
Hann braut öll reynsiulausnar-
ákvæði. Svo fékk hann óvenjulanga
reynslulausn; fjögur ár í stað
þriggja eins og venjan gr. Það má
spyrja sig hvað hefði skeð ef þeir hjá
Fangelsismálastofnun hefði staðið
sig í sínu starfi. Þessi glæpur er því
algjör rassskellur á Fangelsismála-
stofnun.
Þjóðfélagið kom Dodda gjör-
samlega á óvart og hann er ekki
maður til að biðja um hjálp oftar en
einu sinni. Hann var einfaldlega
brotinn niður af kerfinu."
Bubbi segir að fangelsin bæti
engan mann og kerfið telji sig hafa
afgreitt fólk þegar búið er að dæma
það.
„Meirihluti þeirra sem er í fang-
elsum hafa lent þar vegna þess að
þeir hafa ofnæmi fýrir vímuefnum.
Það sem þeir hafa gert hefðu þeir
ekki gert edrú. Svo lengi sem áfengi
og áfengisdýrkun er við lýði í þessu
landi og sagt er að kannabisefnin
eigi sök á öllu illu breytist ekkért.
Áfengið hefur drepið fleiri menn en
heimsstyrjaldirnar tvær til samans.
Það þarf að aðstoða menn við að
fóta sig á ný eftir fangelsisvist,“ seg-
ir Bubbi.
Hver er sinnar
gæ fu smiður
„Ég hef aldrei kennt neinum öðr-
um um örlög mín,“ segir Þórður.
„En ég hef varla áttað mig á því sem
hefur gerst ennþá. Ég er þó ánægð-
ari með að hafa fengið 20 ára fang-
elsi heldur en ævilangt. Þá hefði ég
ekki möguleika á að losna fyrr en
eftir 12 til 13 ár. Nú á ég möguleika
eitthvað fyrr. Tilfmningin að hafa
banað tveimur mönnum er auðvit-
að ólýsanleg. Það er ekkert sem get-
ur bætt fýrir það, hvorki fangavist
né annað. Annars hugsa ég ekk
mikið um sjálfan mig. Eg hef held
ur áhyggjur af dóttur minni o
þeim áhrifum sem þetta hefur
hana. Þetta virðist þó ekki há hen:
neitt í skólanum og hún er mir
helsti stuðningsmaður. Það hef ,
alltaf verið gott samband á mP.
okkar og við getum talað um ai
Þess vegna hef ég sagt henni f
þessu eins og það gerðist og be
henni á hvað áfengi og vímugja!
geta haft hörmulegar afleiðing:
Það er ekki fræðilegur möguleiki;
ég hefði framið þessa glæpi edrú.“
Síðari eiginkona hans segir a
hann hafi látið þetta flakka í samta
við sig um yfirvofandi fangelsisvis!
„Ég hef forskot í þetta skipti. Éj
kann þetta núna.“ ©
Snorrabraut 36 ÞAR sem síðari glæpurinn var framinn
„Si/o eru allir að furða sig á þvíafhverju ég var með hnífþarna. Ég hafði aldrei séð Ragnar öðruvísi en vopnaðan.“
20

FIMMTUDAGUR 17. MARS 1994