Morgunblaðið - 11.03.2005, Qupperneq 14

14 FÖSTUDAGUR 11. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÚR VERINU
FUNDUR Fiskimálanefndar
Matvæla- og landbúnaðar-
stofnunar Sameinuðu þjóð-
anna (FAO), samþykkti í gær
leiðbeinandi reglur um um-
hverfismerkingar sjávaraf-
urða. Þar með er mikilvægum
áfanga náð eftir nær áratugar
starf að þessum málum innan
FAO.
Í fréttatilkynningu frá sjáv-
arútvegsráðuneytingu segir að
norrænu ríkin hafi unnið mjög
vel saman að þessum málum
frá upphafi og Ísland hafi verið
leiðandi í undirbúningi og
samningaviðræðum aðildar-
landa FAO frá því að umræða
hófst um að þörf væri á alþjóð-
lega samþykktum leiðbeinandi
reglum. Reglurnar setja um-
hverfismerkingum sjávaraf-
urða ramma þar sem meðal
annars er kveðið á um efnisleg
viðmið og lágmarkskröfur,
stofnanalegt skipulag og fram-
kvæmd slíkra merkinga þar
með talið óháða faggildingu og
vottun þriðja aðila.
Segir að mikilvægi þessa
áfanga fyrir framleiðendur
sjávarafurða sé ótvírætt. Um-
hverfismerki sjávarafurða séu
þegar í boði og búast megi við
að þeim muni fjölga á næstu
árum. Þeir sem hafa boðið um-
hverfismerki hafi til þessa get-
að sett fram einhliða hvað felst
í merkjunum og haft sjálf-
dæmi um skipulag og fram-
kvæmd. Með samþykkt FAO í
gær hafi ríki heims komið sér
saman um efnislegar reglur
þannig að hægt verði að máta
einstök merki og inntak þeirra
við þann ramma. Þetta tryggi
neytendum að umhverfis-
merki sjávarafurða séu trú-
verðug og byggi á sama
grunni.
FAO með reglur
um umhverfis-
merkingar
LOÐNUVERTÍÐIN er í fullum gangi hjá Hraðfrystistöð Þórs-
hafnar og hrognataka er hafin. Fyrir skömmu var settur upp
nýr og fullkominn hreinsibúnaður en með því aukast gæði og
hreinsun hrognanna. Skip HÞ, Júpíter ÞH og Þorsteinn ÞH
hafa séð um hráefnisöflun fyrir hrognafrystingu en einkum
er fryst á Rússlandsmarkað. Á myndinni má sjá Gísla Jónsson,
starfsmann HÞ, við svokallaða hreinsitromlu þar sem hrognin
eru þvegin áður en þau eru fryst.
Morgunblaðið/Líney
Hrognin eru að koma
SAMTÖK atvinnulífsins hafa
höfðað mál á hendur Aðfanga-
eftirlitinu fyrir hönd aðildar-
fyrirtækis síns. Málinu er ætl-
að að skera úr um lögmæti
eftirlitsins sem Aðfangaeftir-
litið innir af hendi.
Aðfangaeftirlit ríkisins
setti í ársbyrjun 2003 á fót
nýtt eftirlit með útfluttu fisk-
mjöli og lýsi. Samtök atvinnu-
lífsins og Félag íslenskra fisk-
mjölsframleiðenda hafa
mótmælt þessu nýja eftirliti
og telja samtökin það ekki
eiga sér neina stoð í lögum. Á
vef SA segir að dæmi séu um
að eitt fyrirtæki sé krafið um
á annan tug milljóna króna
vegna þessa eftirlits á einu
ári. Enn fremur segir að sjáv-
arútvegsráðuneytið hafi jafn-
framt sett fram þá afdráttar-
lausu afstöðu að eftirlit
Aðfangaeftirlits sé bæði
ónauðsynlegt og ólögmætt.
Um lögmæti þessa nýja eft-
irlits er nú rekið prófmál fyrir
dómstólum og fara SA með
málið fyrir hönd aðildarfyrir-
tækis.
Ákvörðun Aðfangaeftirlits-
ins um hið nýja eftirlit byggir
á nýrri túlkun stofnunarinnar
á lögum um eftirlit með fóðri,
áburði og sáðvöru frá árinu
1994. Fiskmjöl og lýsi eru
reyndar ekki seld til útlanda
sem fóður, heldur sem hráefni
í fóður. SA hafa mótmælt
þessu nýja eftirliti þar sem
þess er hvergi getið í um-
ræddum lögum. Telja SA ljóst
að nýja eftirlitið sé í andstöðu
við fyrri réttarframkvæmd og
lagatúlkun um gildissvið lag-
anna. Loks hafa SA bent á að
ákvörðunin um hið nýja eft-
irlit er beinlínis í andstöðu við
gildandi lög um meðferð,
vinnslu og dreifingu sjávaraf-
urða, þar sem eftirlit með
fiskmjöls- og lýsisframleiðslu
er falið Fiskistofu, sem og við-
lög um opinberar eftirlitsregl-
ur.
Efast um lög-
mæti eftirlits
FÆKKUN stöðugilda hjúkr-
unarfræðinga á öldrunarstofnunum
veldur Félagi íslenskra hjúkr-
unarfræðinga (FÍH) áhyggjum og
hvetur félagið stjórnendur öldr-
unarstofnana til að endurskoða
stefnu sína þar að lútandi. Þá telur
félagið óviðunandi að nær helmingur
þeirra einstaklinga sem vistast á
hjúkrunarheimilum þurfi að búa við
þau skilyrði að deila herbergi með
öðrum alls ókunnugum einstaklingi.
Kemur þetta fram í ályktun um öldr-
unarmál sem samþykkt var á fé-
lagsráðsfundi FÍH nýverið.
Í ályktuninni segir að á öldr-
unarstofunum sé sífellt verið að sinna
flóknari og umfangsmeiri hjúkrun
þar sem þorri aldraðra á stofnunum
verður sífellt eldri og með flóknari
hjúkrunarvandamál. Einnig eru aldr-
aðir vistmenn sendir veikari heim
eftir styttri legu á sjúkrahúsum nú
en áður. Mikill fjöldi ófaglærðra
starfsmanna og starfsmenn sem hafa
litla eða enga íslenskukunnáttu kalli
á aukna fræðslu og kennslu frá
hjúkrunarfræðingum.
„Allt hefur þetta áhrif á lífsgæði
þeirra sem þurfa að búa við stofn-
anaþjónustu, minnkar öryggi þeirra
og eykur hættu á óæskilegum atvik-
um,“ segir í ályktuninni.
Félag íslenskra hjúkrunarfræð-
inga telur mikilvægt að heilbrigð-
isráðherra marki skýra stefnu varð-
andi aðbúnað aldraðra á
öldrunarstofnunum. „Þó markvisst
hafi verið unnið að því undanfarin ár
að fækka fjölbýlum á sumum öldr-
unarstofnunum deila enn margir
vistmenn herbergjum, salernum og
sturtum,“ segir í ályktuninni.
Enn verið að samþykkja
teikningar með fjölbýlum
FÍH vekur athygli á því að enn sé
verið að leggja fram og samþykkja
teikningar af stofnunum sem til
stendur að reisa, þar sem gert er ráð
fyrir fjölbýlum og sameiginlegum
salernum og sturtum.
„Félagsráðsfundur hvetur heil-
brigðisráðherra sem og stjórnir og
forstöðumenn öldrunarstofnana til að
beita sér gegn byggingu nýrra stofn-
ana sem ekki uppfylla mannsæmandi
skilyrði varðandi aðbúnað vistmanna
og rétt þeirra til friðhelgi á eigin
heimili,“ segir í ályktuninni.
Hjúkrunarfræðingar um fækkun starfa á öldrunarstofnunum
Stjórnvöld endur-
skoði stefnu sína
Morgunblaðið/Ómar
Eldri borgarar njóta útsýnisins á Seltjarnarnesi í blíðunni nýverið.
Bensínstöðvarnar
í bænum…
á morgun

áður byggingalist
nú auglýsingar? Í RÖKSTUÐNINGI með ályktunum öldrunarmál sem Félag ís-
lenskra hjúkrunafræðinga hefur
sent frá sér segir m.a. að á mörg-
um hjúkrunarheimilum hafi
hjúkrunarfræðingum verið fækk-
að og minna menntað starfsfólk
tekið á sig meiri ábyrgð. Kemur
fram að Landlæknisembættið hafi
fyrir nokkrum árum sett fram
staðla eða viðmiðun um æskilega
mönnun hjúkrunarheimila.
„Nauðsynlegt er að þessi við-
mið verði nýtt sem rammi varð-
andi mönnun og fjárveitingar til
hjúkrunarheimila,“ segir í rök-
stuðningnum. Þó fleira fagfólk úr
öðrum stoðstéttum hafi verið ráð-
ið til öldrunarstofnana sé end-
anleg ábyrgð á umönnun vist-
manna hjúkrunarfræðinganna.
Telur FÍH „algjörlega óásætt-
anlegt að fjöldi hjúkrunarfræð-
inga á öldrunarstofnunum sé svo
lítill að á kvöld- og næturvöktum
beri einn hjúkrunarfræðingur
ábyrgð á allt að 200 ein-
staklingum. Það gefur auga leið
að sá hinn sami getur hvorki
tryggt öryggi þessara ein-
staklinga né veitt þeim þjónustu
af þeirri fagmennsku sem gera
verður kröfur til þegar um hjúkr-
unarfræðinga er að ræða. Á sum-
um hjúkrunarheimilum hefur ver-
ið gengið enn lengra og
hjúkrunarfræðingar eru ein-
göngu á bakvakt á ákveðnum
tímum sólarhrings. Hjúkr-
unarfræðingur getur hvorki bor-
ið ábyrgð á atvikum né við-
brögðum við þeim ef hann er
ekki á staðnum og fær vitneskju
um stöðu mála jafnvel löngu eftir
að atvik á sér stað eða breyting
verður á heilsufari einhvers
heimilismannsins,“ segir í rök-
stuðningnum.
Einn hjúkrunar-
fræðingur sem ber
ábyrgð á 200 manns