Morgunblaðið - 09.04.2005, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 9. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
HANS heilagleiki, Jóhannes Páll II
páfi, var kvaddur hinstu kveðju á
Péturstorginu í Róm í gær og voru
allt að 300.000 manns á torginu til að
fylgja honum til grafar. Joseph
Ratzinger, kardínáli frá Þýskalandi,
jarðsöng og sagði hann að menn
gætu verið vissir um að páfi fylgdist
með fólkinu „úr glugganum á húsi
föðurins, að hann sér okkur og bless-
ar okkur“, og benti á gluggana á
íbúð páfa í grennd við torgið.
Athöfnin á torginu hófst klukkan
átta um morguninn að íslenskum
tíma og lauk um klukkan ellefu.
Ratzinger sagði páfa, sem gegndi
embættinu í 26 og hálft ár, hafa ver-
ið „prest til síðasta dags“ og hann
hefði fórnað sér fyrir Guð og kristið
fólk, síðustu mánuðina hefði hann
þjáðst mikið. Ratzinger sagði menn
syrgja Jóhannes Pál II en jafnframt
ríkti vongleði og þakklæti í garð
hans.
Minning páfa hyllt með klappi
Fagnaðarlæti urðu á torginu þeg-
ar einföld kýprusviðarkista páfa,
eingöngu skreytt krossi og bók-
stafnum M (fyrir Maríu Guðs-
móður), var borin út úr kirkjunni og
látin á jörðina við altarið. Klukkum
var hringt og enn var fagnað þegar
líkmenn lyftu kistunni og báru hana
á ný inn í kirkjuna að lokinni sálu-
messunni.
Kista páfa var að lokinni athöfn-
inni á torginu borin niður í djúpa
neðanjarðarhvelfingu á milli sjálfrar
kirkjunnar og hinnar fornu kirkju
sem kennd er við Konstantín keisara
en elstu leifar steinlagningar og
múra þar eru a.m.k. 1.700 ára gaml-
ar. Kýprusviðarkistan var látin í
aðra úr sinki til að líkamsleifarnar
varðveitist sem lengst og hún síðan í
kistu úr valhnotutré sem innsigluð
var með rauðum borðum og innsigli
páfa og Páfagarðs. Nafn páfa og
skjaldarmerki hans eru á ystu kist-
unni.
Skammt frá meintum
legstað Péturs postula
Aðeins einn páfi, Píus IX á 19. öld,
var lengur í embætti en Jóhannes
Páll II, Píus var páfi í 31 og hálft ár.
Fjöldi páfa hvílir í hvelfingunni og
nokkra metra frá legstað Jóhann-
esar Páls II er staðurinn þar sem
talið er að Pétur postuli, fyrsti páf-
inn, hafi verið jarðsettur í hvelfing-
unni. Eduardo Martinez Somalo,
kardínáli og camerlengo eða kamm-
erherra páfa, annaðist athöfnina í
hvelfingunni. Þar voru aðeins við-
staddir æðstu menn kirkjunnar.
Útförin á torginu hófst með greg-
oríönskum kirkjusöng, „Drottinn,
veit honum eilífa hvíld“ og gengu
kardínálar í fullum skrúða inn á
torgið. Ratzinger talaði ítölsku með
sterkum hreim, hann rakti helstu
æviatriði páfa, minnti á að Jóhannes
Páll II, þá Karol Wojtyla, hefði ung-
ur verið verkamaður í Póllandi er
var hernumið af Þjóðverjum. Hann
hefði ákveðið að helga sig þjónustu
við Guð.
„Fylg þú mér – sem ungur há-
skólanemi var hinn ungi Karol Wojt-
yla heillaður af bókmenntum, leiklist
og ljóðlist. Hann vann í efnaverk-
smiðju, þar sem öllum var ógnað af
nasistum og heyrði þá rödd Herr-
ans: Fylg þú mér,“ sagði Ratzinger.
Hann bætti við að Wojtyla hefði við
þessar undarlegu aðstæður farið að
lesa rit um heimspeki og guðfræði
og sótt leynilega kennsku hjá
Adamo Stefano Sapieha kardínála.
Eftir stríðið hefði hann síðan lokið
náminu og tekið vígslu. „Við jarð-
setjum í dag líkamsleifar hans sem
sáðkorn ódauðleikans – hjörtu okkar
eru full hryggðar en einnig samtímis
vongleði og einlægu þakklæti,“ sagði
kardínálinn.
Vilja að Jóhannes Páll II
verði tekinn í dýrlingatölu
Undir lokin stóðu allir og sungu
sálm þar sem þess var beðið að písl-
arvottar myndu fagna hinum látna
þegar hann kæmi til himna. Eins og
siður er í mörgum Miðjarðarhafs-
löndum við útfarir klappaði fólk öðru
hverju til að hylla hinn látna meðan
á messunni stóð.
Margir á torginu hrópuðu einnig
„heilagur, heilagur“ til að leggja
áherslu á óskina um að hinn látni
páfi yrði strax gerður að dýrlingi.
Yfirleitt tekur slíkt ferli nokkra ára-
tugi og þarf m.a. að færa sönnur á að
kraftaverk hafi orðið fyrir tilstuðlan
hins látna.
Fjendur heilsast
Talið er að allt að fjórar milljónir
manna hafi komið til Rómar til að
fylgjast með athöfninni og var komið
upp sjónvarpsskjám á öllum helstu
torgum og götuhornum til að fólkið
sæi hvað fram fór. Allt að tveir millj-
arðar manna um allan heim munu
hafa fylgst með athöfninni í sjón-
varpi. Auk þess að vera höfuð rösk-
lega milljarðs kaþólskra manna um
allan heim og biskup í Róm var páfi
þjóðhöfðingi í minnsta ríki heims,
Páfagarði, sem er innan við einn fer-
kílómetrar að stærð með um þúsund
fasta íbúa. Þjóðhöfðingjar og aðrir
leiðtogar frá meira en 100 ríkjum
voru viðstaddir athöfnina í gær.
Tignargestum var raðað í sæti eftir
franska stafrófinu að hætti dipló-
mata og heilsaði forseti Ísraels,
Moshe Katzav, með handabandi
starfsbræðrum sínum frá Sýrlandi
og Íran, Bashar Assad og Moham-
med Khatami, hvorttveggja ríkjum
sem neita að viðurkenna tilvist Ísr-
aels. Katzav er fæddur í Íran í sömu
borg og Khatami.
Miklar öryggisráðstafanir voru
gerðar í Róm og voru mörg þúsund
lögreglumenn á verði á húsaþökum
og fleiri mikilvægum stöðum, her-
þotur flugu yfir borginni. Bílaum-
ferð var bönnuð í borginni frá því um
miðnætti aðfaranótt föstudagsins,
einnig allt flug yfir henni að und-
anskildu eftirlitsflugi. Herskip og
varðbátar voru á sveimi við strönd-
ina í grennd við Róm og á ánni Tíb-
er.
Páfi kvaddur hinstu kveðju
Reuters
Horft yfir Péturstorgið í gær er útförin fór fram. Talið er að þar hafi verið allt að 300.000 manns en að auki voru milljónir aðkomumanna í borginni sem
komu þangað til að kveðja Jóhannes Pál II páfa hinstu kveðju. Talið er að tveir milljarðar manna um allan heim hafi fylgst með útförinni í sjónvarpi.
Hundruð þúsunda
manna á Péturs-
torginu og fjórar
milljónir flykktust
til Rómar
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Reuters
Fjölmargir þjóðhöfðingjar og aðrir leiðtogar frá meira en 100 ríkjum voru
viðstaddir athöfnina. Hér sést kistan borin fram hjá tignargestunum, með-
al þeirra eru Margrét Danadrottning og eiginmaður hennar, Hinrik prins,
George W. Bush Bandaríkjaforseti og Jacques Chirac Frakklandsforseti.
Reuters
Kista páfa látin síga í gröfina í hvelfingunni undir Péturskirkjunni.
FULLTRÚI Ís-
lands við útför
Jóhannesar Páls
II páfa í gær var
Halldór Ásgríms-
son forsætisráð-
herra. „Þetta var
afskaplega falleg
og tilkomumikil
athöfn og ég hef
aldrei séð annað
eins mannhaf,“
sagði Halldór í samtali við Frétta-
vef Morgunblaðsins er útförinni var
að ljúka.
„Þessi athöfn snerti alla sem
þarna voru og það var líka merki-
legt að upplifa hvernig mannfjöld-
inn tók þátt í athöfninni með því að
klappa inn á milli. Það kom á óvart
því við erum ekki vön því. Mér
fannst það setja ákveðinn svip á
þessa stund.“
Halldór segist hafa verið mættur
fyrir utan Péturstorgið klukkan
átta um morguninn en athöfnin
hófst klukkan tíu að ítölskum tíma
og lauk um klukkan hálftvö.
„Við stöndum núna utan við Pét-
urskirkjuna og erum að leita leiða
til að komast aftur á hótelið sem
mun áreiðanlega taka langan tíma.
Þetta gengur þó allt tiltölulega vel,
en menn verða að sýna þolinmæði.“
„Tilkomumikil athöfn“
Halldór
Ásgrímsson