Morgunblaðið - 11.04.2005, Qupperneq 10

10 MÁNUDAGUR 11. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Umræðan

Daglegt
málþing
þjóðarinnar
á morgun
INNLENDI ferðamarkaðurinn hef-
ur á liðnum árum verið vanmetin að
mati Kjartans Lárussonar, fram-
kvæmdastjóra Markaðsskrifstofu
ferðamála á Norðurlandi. Of margir
hafi litið svo á að ferðalög Íslendinga
um landið væru fyrst og fremst heim-
sóknir þeirra til ættingja og vina með
tilheyrandi gistingu á heimilum
þeirra.
„Sem betur fer er enn mikið um
slík ferðalög, en þetta hefur verið að
breytast allverulega á síðastliðnum
20 árum. Ég tel að ferðalög af þessu
tagi séu nú samt tiltölulega lítill hluti
ferðalaga Íslendinga um land sitt,“
sagði Kjartan.
Augu manna hefðu beinst æ meir
að innlenda markaðnum á liðnum ár-
um og þau jafnframt opnast fyrir
þeirri staðreynd að hann væri stærri
og mikilvægari en áður var talið.
Meira hefði líka verið gert af því að
vekja athygli landsmanna á því að
ferðast um landið, „í ríkari mæli en
áður hafa menn verið að koma á
framfæri ýmsum náttúruperlum og
eins þeim viðburðum sem efnt er til á
stöðum úti um land allt,“ sagði Kjart-
an.
Um 40 viðburðir í sumar
Á Norðurlandi verður á komandi
sumri efnt til um eða yfir 40 viðburða
af ýmsu tagi en þeir draga jafnan að
sér fjölda gesta. Þannig komu svo
dæmi sé tekið um 25 þúsund manns á
Fiskidaginn mikla á Dalvík á liðnu
sumri. „Svona viðburðir auka á gleði
þeirra sem eru á ferðalagi og tryggja
jafnframt í flestum tilvikum að fólk
sækir staðina heim aftur,“ sagði
Kjartan. Hann gat þess að í eina tíð
hefði lítið verið gert í því að reyna að
tryggja endurkomur ferðalanga, allt-
af verið að eltast við nýja og nýja far-
þega frá útlöndum, sem væri marg-
falt dýrara verkefni en að vinna að
því að sömu farþegar kæmu til lands-
ins aftur og aftur. „Því hefur meiri
rækt verið lögð við heimamarkaðinn
á síðastliðnum árum, því líklegra er
að hann skapi endurkomufarþega.“
Kjartan sagði íslenska markaðinn
búa yfir styrkleika og að hann væri
að mörgu leyti breytilegur. Fjöl-
skylduferðalögin væru sígild, fólk
ferðaðist um með tjaldvagna eða
kæmi sér upp hjólhýsi á völdum stöð-
um auk þess sem ýmsir aðrir gisti-
möguleikar væru í boði. Ör þróun
væri í svonefndri bændagistingu sem
færi vaxandi ár frá ári, sumarhótel
væru víða rekin og þá væru ónefndar
ferðir landans í sumarhús raunar allt
árið um kring.
Bílakostur landsmanna væri það
góður nú að hægur vandi væri að aka
hringinn kringum landið árið um
kring. Vegakerfið hefði einnig batnað
mikið á síðastliðnum áratug og ætti
eftir að verða enn betra á næstu tíu
árum.
„Þetta er mjög mikilvægur mark-
aður, ekki fyrir fyrir þá sem sinna
ferðaþjónustu, heldur líka fyrir þjóð-
ina sem með ferðalögum kynnist
landi sínu og hagkerfið nýtur svo auð-
vitað góðs af. Það er ekki síður hagur
af ferðalögum Íslendinga um landið
en útlendinga og jafnvel meiri,“ sagði
Kjartan.
Sífellt meiri þjónusta
Hann sagði þjónustu við ferða-
menn sífellt að aukast og æ meira í
boði hvað varðar afþreyingu af ýmsu
tagi víða um land. Þá hefði menning-
ar- og sögutengd ferðaþjónusta vaxið
á liðnum árum. Þar stæði Norðurland
vel að vígi, skákaði jafnvel ýmsum
öðrum landshlutum.
Þannig stæðu Norðlendingar
framarlega þegar að sérstökum söfn-
um kæmi, textílsafnið á Blönduósi,
Síldarminjasafnið á Siglufirði og
hvalasafn á Húsavík væru dæmi um
söfn sem hvergi væri að finna annars
staðar í landinu. Þá væri sagan við
hvert fótmál og margir áhugaverðir
staðir sem tengdust sögu lands og
þjóðar væru norðan heiða, sem og
kirkjur og skólar.
Þjónusta við ferðamenn er sífellt
að aukast að sögn Kjartans enda gera
þeir vaxandi kröfur, um gæði, afþrey-
ingu og eitthvað nýtt og spennandi.
„Ferðamenn vilja sjá og upplifa og
það er af nógu að taka, það má nefna
hvalaskoðun, flúða- og eyjasiglingar,
snjóbílaferðir, fuglaskoðun, jeppa-
ferðir. Menn vilja líka gera vel við sig
í mat og drykk og þar er fjölbreyti-
leikinn líka til staðar,“ sagði Kjartan.
„Þeir sem vinna í ferðaþjónustu
reyna af fremsta megni að svara
þessu kalli og verða að gera það ætli
þeir að halda stöðu sinni, ferðamað-
urinn og ferðaþjónustufólkið er þann-
ig í endalausri leit að einhverju nýju
og spennandi. Lykillinn að því að
gera svæði áhugaverð er að bjóða
ávallt upp á eitthvað óvænt, eitthvað
sem kemur á óvart,“ sagði Kjartan.
Kjartan Lárusson framkvæmdastjóri Markaðsskrifstofu
ferðamála á Norðurlandi segir ferðamarkaðinn spennandi
Endalaus leit að einhverju
nýju og spennandi
Eftir Margréti Þóru Þórsdóttur
maggath@mbl.is
Morgunblaðið/Kristján
Íslendingar ferðast mikið um eigið land og eru ekki síður mikilvægir
ferðalangar en útlendingar. Vaglaskógur er einn þeirra áfangastaða sem
njóta vinsælda landsmanna sem ferðast um norðanvert landið.
PÁLL Gunnar Pálsson, forstjóri Fjármálaeft-
irlitsins, segir mikilvægt að hafa gott samstarf
yfir landamæri á milli fjármálaeftirlitsstofnana
m.a. á Norðurlöndunum vegna aukinna umsvifa
banka í öðrum löndum. Segist hann taka undir
ummæli Jóns Sigurðssonar, bankastjóra Nor-
ræna fjárfestingarbankans, í Morgunblaðsvið-
tali um helgina, um nauðsyn þess að fjármála-
eftirlit á milli landa sé skýrt.
„Samskipti okkar snúa í dag fyrst og fremst að
norrænu eftirlitunum og eftirlitunum í Lúxem-
borg og Bretlandi,“ segir Páll Gunnar. „Fjár-
málaeftirlitið hefur skilgreint það sem eitt af sín-
um stærri verkefnum að hafa eftirlit með
alþjóðlegri starfsemi stóru íslensku bankanna.
Sumir þeirra eru með meira en helming tekna
sinna erlendis frá í dag og líklegt er að sú þróun
haldi áfram,“ segir hann.
Hafa sett skilyrði við kaup á
erlendum fjármálafyrirtækjum
Þegar banki hyggst kaupa erlent fjármálafyr-
irtæki kemur Fjármálaeftirlitið strax að málum.
„Þá höfum við möguleika á því að leggja bann
við því ef við teljum að áhættustýring og innra
eftirlit á samstæðugrunni og upplýsingagjöf
innan samstæðunnar verði ekki með forsvaran-
legum hætti,“ segir Páll Gunnar.
og finnska eftirlitið vegna Kaupþings banka,“
segir hann. Þar er m.a. kveðið skýrt á um hvern-
ig eftirlitið skiptist á milli eftirlitsstofnananna
og upplýsingum er miðlað á milli, svo ekkert í
starfseminni falli á milli stafs og hurðar.
Bjóða erlendum eftirlitum
að kynna sér íslenska banka
„Í þessum samstarfssamningum felst líka að
við eigum kost á því að fara í vettvangseftirlit í
dótturfyrirtæki bankanna erlendis og taka þátt í
eftirlitsaðgerðum eftirlitsstofnananna í þessum
löndum. Við höfum líka í einstökum tilvikum
boðið sérfræðingum erlendu eftirlitanna hingað
til að kynna sér íslenska banka. Það er auðvitað
mikilvægt þegar þeir hafa eftirlit með dóttur-
fyrirtækjum íslensku bankanna úti að þeir
þekki samstæðuna og hvernig hlutirnir eru hér
heima. Við höfum hingað til ekki tekið þátt í
vettvangseftirliti í dótturfyrirtækjum erlendis,
en við munum gera það. Það er líklegt að þegar
á þessu ári verðum við þátttakendur í einhverj-
um slíkum reglulegum eftirlitsverkefnum,“ seg-
ir Páll Gunnar.
Að sögn hans byggist samstarfið á Norður-
löndunum á rótgrónum grunni en að líka hafi
verið kallað eftir samstarfi við eftirlit í fleiri
löndum.
„Við höfum ekki bannað
slík kaup hingað til en við
höfum hinsvegar sett skil-
yrði í allnokkrum tilvikum,
t.d. um að stjórnendur ís-
lensks banka og stjórnendur
fyrirtækisins sem verið er að
kaupa skrifi undir sameigin-
lega yfirlýsingu um hvernig
þeir ætla að haga áhættu-
stýringunni og innra eftirliti,
þannig að yfirsýn sé yfir
samstæðuna,“ segir hann.
Að sögn Páls Gunnars leggur Fjármálaeft-
irlitið mikla áherslu á yfirsýn yfir hvernig
áhættustýringu er hagað í samstæðunni allri,
einnig í dótturfélögum erlendis, og að stjórn-
endur viðkomandi banka hér heima stýri
áhættu í allri samstæðunni og séu með innra eft-
irlit á samstæðugrunni.
Fjármálaeftirlitið leggur kapp á að eiga gott
samstarf við eftirlitsstofnanir í löndum þar sem
bankar eru með dótturfyrirtæki, sem hafa
starfsleyfi frá stjórnvöldum og fjármálaeftirliti í
viðkomandi landi, að sögn Páls. „Við höfum t.d.
gert samstarfssamninga við fjármálaeftirlit á
nokkrum Norðurlandanna um eftirlit, t.d. við
norska eftirlitið vegna Íslandsbanka og sænska
Forstjóri Fjármálaeftirlitsins segir mikið samstarf yfir landamæri
á milli stofnana sem hafa eftirlit með fjármálafyrirtækjum
Eftirlit með alþjóðlegri starfsemi
banka eitt af stærri verkefnum
Páll Gunnar
Pálsson
„SAMRÆMT, skilvirkt og
gegnsætt fjármálaeftirlit
skiptir miklu máli svo þau
fyrirtæki sem starfa á
þessum markaði viti að
hverju þau ganga og geti
treyst því að það eftirlit
sem þau eru sett undir í
því landi sem þau starfa í
sé í takt við það sem er
annars staðar,“ segir Guð-
jón Rúnarsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka banka og verðbréfa-
fyrirtækja.
Guðjón segir mikilvægt að sem mest sam-
ræmi sé í störfum fjármálaeftirlitsstofnana.
Mikil umræða eigi sé stað um þessar mundir,
sérstaklega í tengslum við nýjar eiginfjár-
reglur fjármálafyrirtækja, sem verið er að
innleiða, um mikilvægi þess að fjármálaeftir-
lit hafi möguleika á að hafa eftirlit með fyrir-
tækjasamstæðum. Íslensku fjármálafyrir-
tækin sem eru með starfsemi í fleiri en einu
landi, verði þannig ekki sett undir mörg
eftirlit við útfærslu á þessum reglum.
Að sögn hans hefur Evrópski seðlabankinn
í þónokkurn tíma lagt áherslu á að fjármála-
eftirlit innan ESB-landanna heyri undir einn
aðila. Hvorki fjármálafyrirtæki né fjármála-
eftirlitsstofnanir hinna einstöku ríkja hafi
hins vegar talið það æskilegt.
Samræmi
í eftirlitinu
mikilvægt
Guðjón
Rúnarsson