Morgunblaðið - 22.04.2005, Blaðsíða 14

Rætt við
Birgi Sigurðsson
leikskáld
Geggjun
Íslendinga og
gerviveröld
leikhúsanna
14 FÖSTUDAGUR 22. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
ÞÓRÐUR Már Jóhannesson, for-
stjóri Straums fjárfestingarbanka,
segir það vekja furðu að Einar
Sveinsson, stjórnarformaður Íslands-
banka, skuli halda því fram að Þáttur
eignarhaldsfélag ehf. hafi verið heppi-
legri kaupandi en Straumur eða ein-
hver annar kaupandi að 66,6% hlut í
Sjóvá, sem seldur var á þriðjudag.
,,Ummæli stjórnarformanns Ís-
landsbanka um að Straumur sé ekki
heppilegur meðeigandi þar sem félag-
ið sé ekki í einstaklingsþjónustu og
hafi enga reynslu á því sviði vekur
upp furðu svo ekki sé meira sagt,“
segir hann. „Straumur rekur bæði
markaðsviðskipti og lánastarfsemi og
hefur því augljóslega miklu meiri
reynslu af einstaklingsþjónustu en
Þáttur eignarhaldsfélag ehf. sem hef-
ur nákvæmlega enga slíka reynslu
enda nýstofnað fyrirtæki.
Þáttur og eigendur þess stunda
auk þess fjárfestingarfélagsstarfsemi
og er því að því leyti til jafnframt í
samkeppni við Íslandsbanka.“ Þórður
segir þá tilvísun Einars til þess að
Landsbankinn eigi fulltrúa í stjórn
Straums einkennilega þar sem
Straumi sé ekki kunnugt um að neinn
fulltrúi Landsbankans sitji í stjórn
bankans.
Gat ekki metið aðra kaupendur
Þórður segir að stjórn Íslands-
banka hafi ekki hafið viðræður við
neina aðra fjárfesta og gat því ekki
metið hvort aðrir kaupendur kynnu
að vera reiðubúnir til að greiða hærra
verð. „Þetta gerði stjórnin þótt hún
sannanlega vissi
um að aðrir fjár-
festar vildu kom-
ast að samnings-
borðinu,“ segir
Þórður. „Af hálfu
Straums hefur því
aldrei verið haldið
fram að bankinn
eigi sem hluthafi
að njóta forkaups-
réttar eða betri
stöðu en aðrir fjárfestar við sölu eigna
Íslandsbanka. Þvert á móti höldum
við því fram að hluthafar og stjórn-
armenn eigi ekki að njóta betri stöðu
en aðrir fjárfestar og því hafi stjórn
bankans ekki mátt setjast niður með
einum hluthafa og stjórnarmanni
bankans og selja eignina á sama tíma
og aðrir aðilar lýstu yfir áhuga á því
að kaupa hana.“
Þórður segist þá eiga erfitt með að
trúa orðum Einars í Morgunblaðinu í
gær þess efnis að Morgan Stanley
hafi ráðlagt stjórninni að selja svo
stóra eignarhluta í Sjóvá án þess að
tala við aðra fjárfesta. „Ég á mjög erf-
itt með að trúa því að eins virtur fjár-
festingarbanki og Morgan Stanley er
hafi ráðlagt stjórninni að selja 2⁄3 eign-
arhluta í Sjóvá án þess að láta á það
reyna hvort aðrir fjárfestar hefðu
áhuga,“ segir Þórður. Hann segir það
mikla einföldun að halda því fram að
verðið hafi verið gott miðað við verð-
mat Morgan Stanley og útreikninga
greiningardeilda bankanna. ,,Stað-
reyndin er sú að oft eru fjárfestar til-
búnir að greiða mun hærra verð en
einfalt verðmat sem byggist á helstu
kennitölum gefur til kynna,“ segir
Þórður. ,,Einmitt af þeirri ástæðu bar
stjórn Íslandsbanka skylda til að láta
reyna á það hvort unnt væri að fá
hærra verð en Þáttur eignarhalds-
félag var reiðubúið til að greiða miðað
við sömu skilyrði. Það hefði ekki kost-
að stjórn Íslandsbanka neitt að ræða
við áhugasama aðila og kanna afstöðu
þeirra til þeirra skilyrða sem stjórn
bankans vildi setja fyrir sölunni. Sú
ákvörðun að gera það ekki kann að
mati Straums að fela í sér brot á
starfs- og trúnaðarskyldu stjórnar-
manna með þeim afleiðingum að fé-
lagið og hluthafar þess hafi orðið fyrir
umtalsverðu tjóni.“
Óeðlilegir viðskiptahættir
Þórður bendir á að samkvæmt lög-
um beri fjármálafyrirtækjum að
starfa í samræmi við eðlilega og heil-
brigða viðskiptahætti og venjur á
fjármálamarkaði, með trúverðugleika
markaðarins og hagsmuni hluthafa
og viðskiptavina að leiðarljósi.
,,Það er skylda stjórnarmanna að
haga störfum sínum með þeim hætti
að traust og trúverðugleiki ríki um
þær ákvarðanir sem teknar eru
hverju sinni og er sérstaklega mik-
ilvægt að standa vel að málum þegar
um viðskipti er að ræða við aðila sem
er tengdur félaginu og gæta þess að
viðskiptin veki ekki upp tortryggni og
skaði þar með trúverðugleika þess,“
segir Þórður. Hann segir ljóst að við-
skipti innherja rétt fyrir birtingu upp-
gjöra séu ávallt óheppileg.
,,Straumur hefur engar upplýsing-
ar um það hvaða gögnum umræddur
stjórnarmaður bjó yfir þegar hann
bauð í eignarhlut Íslandsbanka í
Sjóvá. Staðreyndin er hins vegar sú
að reglum um innherjaviðskipti er
m.a. ætlað að vernda trúverðugleika
verðbréfamarkaðarins og stuðla að
því að almennir fjárfestar beri traust
til þeirra aðila sem þar eru skráðir.
Það að selja eina af stærstu eignum
bankans á svo viðkvæmum tíma-
punkti til innherja er til þess fallin að
vekja upp tortryggni fjárfesta og
vinna þannig gegn þeim hagsmunum
sem reglum um innherjaviðskipti er
ætlað að vernda.“
Þórður bendir á að stjórn Íslands-
banka hafi sett sér verklagsreglur um
verðbréfaviðskipti sem hafi verið
staðfestar af Fjármálaeftirlitinu og
byggjast á ákvæðum laga, eins og öll-
um bönkum er skylt að gera. Í þess-
um reglum stjórnar Íslandsbanka
segir Þórður að m.a. sé fjallað efn-
islega um það hvernig standa skuli að
verðbréfaviðskiptum við stjórnar-
menn og tengda aðila en sala á hluta-
bréfum í Sjóvá fól í sér slík viðskipti
þar sem kaupandi er bæði stjórnar-
maður og eigandi að virkum eignar-
hlut í bankanum. Í reglunum segir
m.a.: ,,Bankinn skal gæta þess í við-
skiptum við bankaráðsmenn og aðila
sem eiga virkan eignarhlut í bankan-
um að þau séu ekki á nokkurn hátt
tortryggileg eða til þess fallin að
kasta rýrð á trúverðugleika og orðstír
bankans.“ Þórður telur ljóst að sú að-
ferðarfræði sem stjórn bankann kaus
að nota við sölu Sjóvá stangist aug-
ljóslega á við tilvitnuð ummæli.
Þórður vísar því þá á bug að sam-
keppnissjónarmið hafi staðið í vegi
fyrir því að Íslandsbanki hefði getað
selt Straumi verulegan eignarhlut í
Sjóvá. ,,Samkeppni þessara tveggja
banka lýtur því eingöngu að þeim
hluta starfsemi Íslandsbanka sem
snýr að fjárfestingarbankaþjónustu.
Sala vátrygginga hefur ekkert með
slík viðskipti að gera og er hér því um
augljósan fyrirslátt að ræða af hálfu
stjórnarformanns Íslandsbanka.“
Forstjóri Straums gagnrýnir stjórn Íslandsbanka
fyrir framgöngu við sölu Sjóvárhlutarins
„Vissi að aðrir fjár-
festar vildu komast
að samningsborðinu“
Þórður Már
Jóhannesson
á morgun
„ÉG legg áherslu á að fjármagn til
safnaráðs verði aukið en að sama
skapi að þetta verði gegnsærra og
skilvirkara og menn átti sig á heild-
armyndinni,“ segir Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir menntamálaráðherra
aðspurð hvort nægir fjármunir hafi
verið lagðir í safnastarf. Forstöðu-
menn safna gagnrýndu nýlega harð-
lega úthlutun safnaráðs á styrkjum.
Einnig gagnrýndu þeir stjórnvöld
fyrir að verja of litlu fé til safnaráðs.
Þorgerður Katrín segir safnaráð
hafa staðið sig með ágætum í sinni út-
hlutun. Hún bendir á að í ár og í fyrra
hafi ráðið haft óbreytta fjárhæð til
umráða, um 66 milljónir kr. „Á hinn
bóginn má benda á að til hliðar leggur
fjárlaganefndin um 210–220 milljónir
í safnastarfið, og einmitt til þessara
aðila sem eru að gagnrýna hvað
mest,“ segir Þorgerður Katrín og
bætir því við að þessir aðilar fari bæði
í gegnum safnaráð og aðrar óhefð-
bundnar leiðir til hliðar við ráðið.
Hún segir heildarfjármagn til safn-
anna vera sæmilegt í dag en bendir á
að sér þætti skynsamlegra að fjár-
laganefnd notaði safnaráð og safna-
sjóð til þess að útdeila fjármunum en
að nefndin gerði það sjálf. Slíkt myndi
bæði auka skilvirkni og fagmennsku í
úthlutunum enda fagmennskan fyrir
hendi hjá safnaráði.
Leggur áherslu á aukið
fjármagn til safnaráðs