Morgunblaðið - 03.11.2005, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2005 37
UMRÆÐAN
SÍÐAN grunnskólinn var færð-
ur frá ríki til sveitarfélaga árið
1995 hefur borgin aukið miðstýr-
ingu grunnskóla til
mikilla muna. Þetta
tel ég óheillavænlega
þróun þar sem ólíkar
lausnir henta ólíkum
nemendum, kenn-
urum, skólum og
jafnvel hverfum. Það
er því mikilvægt að
færa í auknum mæli
ákvörðunarvald til
skólanna sjálfra og
farsælla, að treysta
fagfólki frekar en
borgaryfirvöldum til
að ákveða bestu leið-
irnar til að mennta
börnin. Fyrr verða einstaklings-
miðaðir kennsluhættir ekki að
veruleika. Engum dytti til dæmis í
hug að skylda alla íþróttaþjálfara
til að haga íþróttaæfingum eftir
skilgreindum ferlum frá borgaryf-
irvöldum. Við teljum að íþrótta-
þjálfarar séu í betri aðstöðu en yf-
irvöld til að meta hvaða tegund
þjálfunar henti aðstæðum og við-
komandi börnum hverju sinni.
Aukið sjálfstæði skóla
Til þess að auka sjálfstæði skóla
þarf að falla frá þeirri þróun að
innleiða almenn ferli og hug-
myndafræði í borgarrekna skóla.
Hver skóli er einstakur og þarf að
fá aukið frelsi til að móta sín ferli
og sínar áherslur. Einstaklings-
miðaðir kennsluhættir á að mótast
af nemendum fyrst og fremst en
einnig faginu sem um ræðir. Einn-
ig þarf að styðja betur við einka-
framtakið í skólamálum en nú er
gert. Núverandi stefna borg-
arinnar hefur nánast kippt rekstr-
argrundvelli undan
rótgrónum sjálfstætt
reknum skólum.
Einkaframtak í skóla-
kerfinu hefur jákvæð
áhrif á kerfið í heild
sinni til dæmis með
innleiðingu nýrra
kennsluhátta. Tryggja
þarf að auki valfrelsi
foreldra um bæði
einkarekna grunn-
skóla og sjálfstætt
rekna grunnskóla.
Innsýn foreldra
í skólastarf
Samskipti foreldra og leikskóla-
kennara eru yfirleitt töluverð og
lögð er áhersla á að upplýsa for-
eldra daglega um það sem fram
fer í leikskólanum. Breytingin sem
á sér stað þegar barn flyst úr leik-
skóla yfir í grunnskóla er að jafn-
aði nokkuð harkaleg fyrir bæði
foreldra og barn. Ég legg áherslu
á að skapa meiri samfellu milli
leikskóla og grunnskóla, þannig að
börn verði betur undirbúin þegar
þau hefja skólagöngu sína. Ég vil
einnig gefa foreldrum grunnskóla-
barna kost á að fá ríkari innsýn og
jafnvel taka aukinn þátt í því hvað
á sér stað inni í kennslustofu
barna þeirra þó faglegar ákvarð-
anir séu í höndum kennara. Liður
í aukinni samfellu og samstarfi
foreldra við skóla er að koma á fót
raunverulegum heilsdagsskóla
með fagfólki innanborðs. Raun-
verulegur heilsdagsskóli, þar sem
börn geta einnig stundað íþróttir
og tómstundir sínar, á að vera ná-
lægt en ekki fjarlægt markmið
borgaryfirvalda.
Gerum gott
skólastarf betra
Borgin á að bjóða framúrskar-
andi en fjölbreytta skóla. Lykill-
inn að metnaðarfullu og skapandi
skólaumhverfi felst í menntakerfi
sem byggist á fjölbreytni og val-
kostum bæði í grunn- og leik-
skólum. Hlutverk borgarstjórnar
er að setja og fylgja eftir gæða-
viðmiðum en treysta þarf fagfólki
til að sjá um framkvæmd og út-
færslu.
Valfrelsi og fjölbreytni
fyrir grunnskólabörn
Eftir Þorbjörgu Helgu
Vigfúsdóttur ’Lykillinn að metnaðarfullu og
skapandi skólaumhverfi
felst í menntakerfi
sem byggist á
fjölbreytni og
valkostum, bæði í
grunn- og
leikskólum.‘
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
Höfundur er gefur kost á sér
í 4. sæti á lista Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík.
Prófkjör Reykjavík
Fréttir í tölvupósti
Kjartan
í 3. sætið
Veljum traustan
og öflugan
málsvara borgarbúa
í borgarstjórn!
www.kjartan.is
Heimsferðir bjóða frábært tilboð til Prag
í nóvember. Prag er borg sem iðar af lífi
alla vikuna. Gríptu tækifærið og kynnstu
þessari einstöku borg.
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
2 fyrir 1 til
Prag
7. eða 14. nóv.
frá kr. 19.990
Síðustu sætin
Verð kr. 19.990
Innifalið: Flug og skattar, m.v. 2 fyrir 1 tilboð, út
7. eða 14. nóv. og heim 10. eða 17. nóv.
Netverð á mann.
Gisting frá kr. 3.400
Verð á mann nóttin í tvíbýli á Hotel Quality með
morgunverði.
Munið Mastercard
ferðaávísunina

   

   

   
   

   



  

SJALDAN hefur harðari sam-
keppni ríkt á fjölmiðlamarkaði en
nú. Upp eru að rísa sterkir og öfl-
ugir fjölmiðlar sem eiga í harðri
samkeppni um peninga og athygli.
Nægir að nefna uppgang 365 ris-
ans, Moggann, Blaðið, héraðsblöð
að ótöldum öllum netmiðlunum
sem stöðugt sækja í sig veðrið. Þá
er rétt ógetið RÚV í öllu þessu
nýja umhverfi. Óhætt
er að segja að sú
mæta stofnun kunni
að daga uppi ef ekk-
ert verður að gert.
Ákall starfsmanna og
stuðningsmanna RÚV
krefjast tafarlausra
aðgerða. En hvernig á
að bregðast við? Með
hvaða hætti á að
koma RÚV fyrir í hin-
um harða heimi fjöl-
miðlunar?
Eign og hlutverk
Útgangspunkturinn
er sá að um það virðist ríkja nokk-
uð þverpólitísk samstaða að Rík-
isútvarpið eða RÚV skuli vera í
eigu ríkisins. Enginn flokkur hefur
boðað annað og verður ekki séð að
á því verði breyting. Í annan stað
virðist vera nokkuð almenn sátt
um að RÚV skuli sinna menning-
arlegri fjölbreytni, heiðarlegri
fréttamennsku og sinna örygg-
isþáttum. Þessir tveir þættir, þ.e.
ríkiseign og menningarleg fjöl-
breytni virðist útgangspunkturinn
í allri umræðu um RÚV. Skoðum
einstaka þætti.
Einn skipstjóri
þungur rekstur
Í fyrsta lagi virðist RÚV vera
stjórnunarlegur bastarður. Út-
varpsstjóri er skipaður af ráðherra
sem og nánustu stjórnendur aðrir.
Mannaráðningar þarf að bera und-
ir útvarpsráð sem sannarlega
fundar ekki á hverjum degi.
Stjórnunarleg ábyrgð er fyrir vikið
mikið á reiki. Skipstjórar á skút-
unni virðast margir. Afleiðing þess
hefur rekið stofnunina nánast upp
á sker þar sem hún situr nú föst.
Rekstur og fjárhagur RÚV virð-
ist vera nokkuð á reiki. Vegna
stjórnunarfyrirkomulags má segja
að sjálfvirkt renni stöðugt stærri
hluti tekna stofnunarinnar til
fastra verkefna. Stöðugt minni
hluti kökunnar verður
hins vegar eftir til
dagskrárgerðar sem
vitaskuld er einn
helsti útgangspunkt-
urinn í rekstri RÚV.
Skýrari markmið
og ábyrgð
Þau tvö atriði sem
hér hafa verið nefnd,
stjórnunarleg kreppa
og rekstrarlega
óvissa, nægja í raun-
inni til þess að kalla á
tafarlausar breyt-
ingar. Við þá vinnu,
sem verður að ganga hratt fyrir
sig, er mikilvægt að hafa nokkur
atriði á hreinu. Í fyrsta lagi þarf
að skerpa á markmiðum stofnunar-
innar en sú skilgreining virðist að
mestu leyti blasa við. Í öðru lagi
þarf að einfalda allan stjórn-
unarstrúktur þannig að skipstjór-
inn verði einn og ábyrgðin verði
skýr. Innanhúss á að deila verk-
efnum og hver og einn millistjórn-
andi þarf að vera ábyrgur gjörða
sinna gagnvart útvarpsstjóra.
Ábyrgðinni fylgja líka skyldur og
afleiðingar. Og þá stendur eftir hið
umdeilda atriði um formið.
Í eigu ríkisins.
Að grunni til byggja lög um Rík-
isútvarpið á grunni þar sem fjöl-
miðlaumhverfið var miklu einfald-
ara og RÚV var eini
ljósvakamiðillinn. Á því hefur orðið
breyting og er mikilvægt að gefa
stofnuninni það svigrúm sem hún
þarf í gjörbreyttu umhverfi við
harðnandi samkeppni um hlust-
endur og áhorfendur. Í ljósi þess
að enginn stjórnmálaflokkur á Al-
þingi hefur lýst yfir vilja til að
selja Ríkisútvarpið hljóta menn að
velta upp því hvort rekstrarformið
skipti þá einhverju máli. Ef eign-
arhaldið er skýrt, þ.e. ríkisins, þá
hlýtur að vera horft til þess hvaða
rekstrarform hentar stofnuninni
best. Hún þarf að geta brugðist
við til þess að standast samkeppni.
Menn hafa eðlilega bent á að hvort
RÚV verði sameignarfélag, sjálfs-
eignarstofnun eða hlutafélag þá
breyti það í sjálfu sér litlu hvað
varðar stofnunina sem almennings-
eign ef fyrir liggur pólitískur vilji
um að halda RÚV í eigu ríkisins.
Markmiðin þurfa að vera ljós:
Ríkisútvarpið í eigu ríkisins og
rekstrarformið þannig að svigrúm
stofnunarinnar til að standast sam-
keppni verði sem best. Það er
skylda Alþingis að bregðast fljótt
og vel við neyðarópi Ríkisútvarps-
ins, jafnt stjórnenda sem annarra
starfsmanna.
Neyðarkall frá RÚV
Hjálmar Árnason fjallar um
„neyðaróp“ RÚV ’Það er skylda Alþingisað bregðast fljótt og vel
við neyðarópi Rík-
isútvarpsins, jafnt
stjórnenda sem annarra
starfsmanna.‘
Hjálmar
Árnason
Höfundur er alþingismaður.