Morgunblaðið - 03.11.2005, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
ÍBÚÐALÁNASJÓÐUR stóð fyrir veg-
legri afmælishátíð í gær í tilefni þess að
þá voru liðin 50 ár frá afgreiðslu fyrsta
húsnæðisláns forvera Íbúðalánasjóðs,
Húsnæðismálastjórnar. Í tilefni afmæl-
isins efndi sjóðurinn til mynda-
samkeppni barna í 4. bekk grunnskóla
og stofnunar sérstaks styrktarsjóðs til
styrktar rannsókna og góðs náms-
árangurs í háskólum landsins. Á afmæl-
ishátíðinni voru afhent verðlaun fyrir
verðlaunamyndir úr myndasamkeppni
grunnskólabarnanna þar sem þátttak-
endur teiknuðu draumahúsið sitt.
Fyrstu verðlaun í myndasamkeppn-
inni hlaut Arnar Geirsson í Ártúns-
skóla. Í rökstuðningi dómnefndar segir
að myndin sýni að Arnar hafi óheft
ímyndunarafl og nái að koma hugmynd
sinni til skila á kraftmikinn hátt. Önnur
verðlaun fékk Birgir Björn Ásgrímsson
í Háteigsskóla, en í rökstuðningi um
mynd hans segir að í teikningu sinni
leiti Birgir í raunveruleikann og skapi
á einfaldan og ljóðrænan hátt sterka
tilfinningu fyrir því sem sé honum kær-
ast, þ.e. að heimilið sé þar sem hjartað
er. Þriðju verðlaun hlaut Halldóra Her-
mannsdóttir í Snælandsskóla, en um
mynd hennar segir að Halldóra noti lit-
ina á ferskan hátt og að með teikningu
brjóti hún skemmtilega upp hugmynd-
ina um hið hefðbundna hús.
Að auki voru veittar tvær sérstakar
viðurkenningar til handa Láru Lilju
Gunnarsdóttur í Safamýrarskóla og
Margréti Mist Tindsdóttur í Flataskóla.
Um mynd Láru segir að efnistök séu
óvenjuleg, vinnubrögð óheft og efnivið-
ur notaður á opinn og frumlegan hátt.
Um mynd Margrétar segir að í drauma-
húsi Tinnu megi sjá framúrskarandi
samvinnu fjölskyldu, en með aðstoð for-
eldra fái hugmynd hennar byr undir
báða vængi og úr verður sannfærandi
og fáguð niðurstaða.
Afmælishátíð Íbúðalán
Myndirnar s
mynd Birgis
sonar, sem le
Flugvél með sama kallnúm-er og vél sem erlendirfjölmiðlar hafa fjallað umí tengslum við leynilega
fangaflutninga bandarísku leyni-
þjónustunnar CIA fór fimm sinn-
um um íslenska lofthelgi á árinu
2003. Tvisvar var hún á leiðinni til
flugvalla í Austur-Evrópu en
þrisvar á leið til Washington.
Fleiri vélar, sem sagðar eru tengj-
ast fangaflutningunum, hafa farið
um íslenska lofthelgi eða lent á ís-
lenskum flugvöllum hafa verið á
leiðinni til Austur-Evrópu.
Upplýsingar um að flugvélarnar
hafi verið á leið til Austur-Evrópu
öðluðust nýja merkingu í gær þeg-
ar Washington Post skýrði frá því
að mikilvægum félögum í Al
Qaeda, sem CIA hefði handtekið,
væri haldið og þeir yfirheyrðir í
fangelsum í Austur-Evrópu. Að
sögn Washington Post eru fang-
elsin í Austur-Evrópu hluti af
leynilegu fangelsiskerfi CIA sem
komið var á fót fyrir tæplega fjór-
um árum. Slík fangelsi séu eða
hafi verið í Afganistan, Taílandi,
Guantanamo-flóa á Kúbu og í
nokkrum ríkjum Austur-Evrópu.
Neita að tjá sig
Að sögn blaðsins er tilvist og
staðsetning þessara leynilegu
fangelsa aðeins á vitorði örfárra
embættismanna í Bandaríkjunum
og nánast engar upplýsingar er að
fá um hverjum er þar haldið,
hvaða yfirheyrsluaðferðum er
beitt eða hver tekur ákvörðun um
hvenær föngunum skuli sleppt.
Alls hefðu yfir 100 fangar verið
fluttir með þessum hætti.
Að beiðni háttsettra banda-
rískra embættismanna greindi
Washington Post ekki frá því í
hvaða löndum þessi fangelsi eru
þar sem það gæti spillt fyrir bar-
áttu gegn hryðjuverkum í þessum
ríkjum eða valdið því að hætta yk-
ist á hryðjuverkum gegn þeim. Þá
hefði bandarískum þingmönnum
verið ráðið frá því að spyrja
starfsmenn CIA opinberlega um
aðstæður í þessum fangelsum.
Þegar Washington Post leitaði
viðbragða hjá CIA í gær neitaði
talsmaður stofnunarinnar að tjá
sig um málið.
Það kom í sjálfu sér ekki á óvart
að CIA neitaði að tjá sig; slík með-
ferð á föngum er ólögleg í Banda-
ríkjunum og raunar í a.m.k. ein-
hverjum þeim ríkjum sem hýsa
fangana. Fangaflugin eru auk þess
leynileg og flugvélarnar eru í eigu
leppfyrirtækja fyrir CIA, skv.
fréttum Washington Post og New
York Times. Það þarf heldur ekki
að koma á óvart að erfitt er að
finna óyggjandi sannanir fyrir því
að flugvélarnar hafi flutt fanga
CIA, hvað þá að sýna fram á í
hvaða flugferðum fangar voru um
borð. Þrátt fyrir það liggja tals-
verðar upplýsingar fyrir um þessi
fangaflug enda eru margir sem
hafa áhuga á þeim.
Dularfullar ferðir N379P
Stundum byggjast upplýsingar
um fangaflug á því að flugvélarnar
hafi ítrekað sést á flugvöllum í
ríkjum rétt eftir eða í þann mund
sem meintir hryðjuverkamenn eru
handteknir og fluttir á brott. Í
öðrum tilfellum byggjast upplýs-
ingarnar á framburði fólks sem
varð vitni að því þegar fangar voru
fluttir um borð í flugvélar sem
taldar eru í eigu CIA. Þetta á með-
al annars við um atvik í Svíþjóð ár-
ið 2001. Í fyrra var greint frá því í
sænskum fjölmiðlum að Gulf-
stream þota með kallnúmerið
N379P hefði lent í Svíþjóð í des-
ember 2001. Um borð voru banda-
rískir útsendarar (agents) sem
tóku við tveimur egypskum hæl-
isleitendum og fluttu þá keflaða og
bundna frá Svíþjóð til Egypta-
lands. Síðar sögðu báðir mennirnir
að þeir hefðu verið pyntaðir í
Egyptalandi.
Á vef breska dagblaðsins The
Times er sagt frá því að pakist-
anskur blaðamaður hefði séð að
Jamil Gasmin, jemenskur stúdent
sem var grunaður um tengsl við Al
Qaeda, hefði verið fluttur um borð
í þotu með sama kallnúmer
skömmu áður. Flugvélin flaug
með hann til Jórdaníu og síðan
hefur ekkert til hans spurst. Blað-
ið segir frá því að Gulfstream þot-
ur hafi verið notaðar við að flytja
fleiri grunaða hryðjuverkamenn.
Að sögn Washington Post var
umrædd þota, N379P, í eigu
Premier Executive Transport
Services. Rannsókn blaðsins leiddi
í ljós að eigendur og stjórnarmenn
fyrirtækisins virtust aðeins vera
til á blaði, þ.e.a.s. nöfn og kenni-
tölur þeirra höfðu verið búin til í
þeim tilgangi að fela réttan eig-
anda vélanna. Viðmælend
ins sögðu þetta þekkta að
til að fela spor sín. Skipt
kallnúmer á þotunni í d
2003 og hún síðan seld
irtækinu.
Samkvæmt upplýsing
Flugmálastjórn Íslands
rædd þota, N379P, fimm
um íslenska lofthelgi á tí
mars 2003 til október 20
sinn var hún á leið til V
Póllandi, í annað skipti t
Tékklandi og þrisvar á he
Washington DC.
Önnur flugvél sem gru
ur á að hafi flutt fanga f
hefur tvívegis lent á Ís
Bandaríska dagblaðið Washington Post greinir frá þv
Flugvélarnar
á leið til Au
Þessi flugvél, með kallnúm
um lent á Íslandi frá árinu
apríl 2004. Einnig þá var h
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
TÍU þingmenn Samfylkin
tillögu til þingsályktunar
sér fyrir því að framfylgt
samninga sem miða að þv
pyndingar eða ómannúðle
fram hafa komið upplýsin
séu á því að bandaríska l
Ísland sem viðkomustað v
landa þar sem vitað er að
yfirheyrslur.
Þingmennirnir leggja t
ir það að erlendir aðilar g
lenska lögsögu á leið til s
Ríkisstjór
NÝTT VAXTARSVÆÐI
Það er augljóst, að Borgar-fjörður og Borgarbyggðeru að þróast í átt til þess
að verða nýtt vaxtarsvæði í ná-
munda við höfuðborgarsvæðið.
Margt stuðlar að því að svo
verði. Nálægðin við Reykjavík og
nágrannabyggðir á hér hlut að
máli. Hvalfjarðargöngin skipta
sköpum. Tveir háskólar á svæð-
inu eiga líka mikinn þátt í þessu.
Svo fer ekki á milli mála, að ungt
og hæfileikaríkt fólk er að leiða
þessa uppbyggingu, bæði í bæj-
arstjórn Borgarbyggðar og í há-
skólunum tveimur og í einstökum
fyrirtækjum á þessu svæði.
Morgunblaðið og forráðamenn
Borgarbyggðar voru ekki alveg á
einu máli fyrir nokkrum mánuð-
um um framtíð gamla Mjólkur-
samlagshússins. Það mál hefur
nú fengið farsælan endi eins og
fram kom í ítarlegri umfjöllun
Morgunblaðsins um þetta nýja
vaxtarsvæði hinn 9. október sl.
Páll Björgvinsson, arkitekt hefur
fest kaup á þessu húsi og ætlar
því nýja framtíð um leið og hann
hefur ríkan skilning á því að
varðveita eitt af höfundarverkum
Guðjóns Samúelssonar.
En jafnframt er ánægjulegt að
sjá hvað forráðamenn bæjar-
félagsins leggja mikla áherzlu á
að byggja upp og varðveita minj-
ar um fyrri tíð. Það á m.a. við um
húsin í Englendingavík, sem eiga
sér merka sögu, Brákarey og
hugmyndir hjónanna Kjartans
Ragnarssonar og Sigríðar Mar-
grétar Guðmundsdóttur um
Landnámssetur í Borgarnesi,
sem á eftir að setja skemmti-
legan svip á bæinn og verða við-
komustaður margra í framtíð-
inni.
Nú er svo komið, að auðvelt er
fyrir fólk að búa í Borgarfirði en
sækja vinnu til Reykjavíkur-
svæðisins ef svo ber undir. En
jafnframt opnar Borgarfjörður-
inn tækifæri fyrir fólk til þess að
losa út úr mannmergð og um-
ferðaröngþveiti höfuðborgar-
svæðisins. Eins og fram kom í
samtölum Morgunblaðsins við
Helgu Halldórsdóttur, forseta
bæjarstjórnar Borgarbyggðar og
Pál Brynjarsson, bæjarstjóra
snemma í október hefur allt
þetta leitt til þess að nú er orðin
mikil eftirspurn eftir búsetu á
þessu svæði.
ÓEIRÐIR Í PARÍS
Óeirðir hafa brotist út í út-hverfum Parísar daglega í
tæpa viku. Ástæðan fyrir óeirð-
unum er sú að tveir unglingar, 15
og 17 ára, biðu bana þegar þeir
klifruðu upp á spennustöð og er
því haldið fram að þeir hafi verið
á flótta undan lögreglu. Ræturn-
ar liggja hins vegar dýpra.
Í fyrrinótt kom til átaka við
lögreglu víða í útjaðri Parísar,
kveikt var í 180 bílum og 34 menn
voru handteknir. Fjölmiðlar eru
nú farnir að segja að hrikti í stoð-
um frönsku ríkisstjórnarinnar.
Dominique de Villepin forsætis-
ráðherra hefur frestað opinberri
heimsókn, sem hefjast átti í dag,
til Kanada, og Nicolas Sarkozy
innanríkisráðherra hætti við ferð
í næstu viku til Pakistans og
Afganistans vegna ástandsins.
Jacques Chirac Frakklandsfor-
seti hefur hvatt almenning til
þess að sýna stillingu.
Óeirðirnar hafa sprottið upp í
hverfum þar sem margir innflytj-
endur búa, flestir múslímar. Mál-
efni innflytjenda eru alvarlegur
vandi í Frakklandi. Af ríkjum
Evrópusambandsins eru hvergi
fleiri múslímar en í Frakklandi.
Þar búa 5,5 milljónir múslíma
eða um 10% af íbúum landsins.
Myndast hafa innflytjendahverfi
þar sem atvinnuleysi er iðulega
helmingi meira en annars staðar
í Frakklandi. Í þessum hverfum
ríkir fátækt og menntakerfið er í
molum. Oft þarf ekki nema að
ganga nokkrar götur milli hverfa
til að sjá misskiptinguna í sam-
félaginu.
Sarkozy hefur verið vinsæll
stjórnmálamaður í Frakklandi og
hann og de Villepin hafa átt í
harðri baráttu um það hvor
þeirra taki við af Chirac, en
harðlínustefna innanríkisráð-
herrans hefur ekki aflað honum
vinsælda í röðum innflytjenda.
Hann hefur heitið því að heyja
„stríð án miskunnar“ gegn of-
beldi og smáglæpum í úthverf-
unum. Þegar hann fór í eitt út-
hverfið umkringdur lögreglu í
liðinni viku var hann grýttur og
gerð hróp að honum. Sarkozy
hefur hins vegar varið afstöðu
sína og segir að úthverfin séu á
valdi gengja, eiturlyfja og eitur-
lyfjasala. Harðlínustefna hans
hafi leitt til þess að glæpir hafi
dregist saman um átta af hundr-
aði.
Ástandið í Frakklandi endur-
speglar stöðuna víða annars stað-
ar í Evrópu þar sem aðlögun inn-
flytjenda að því samfélagi, sem
fyrir er, hefur ekki tekist.
Vandamálin eru að brjóta sér leið
upp á yfirborðið hvort sem litið
er til Danmerkur, Hollands eða
Þýskalands, svo nefnd séu nokk-
ur grannríki. Það er ávísun á erf-
iðleika þegar börn innflytjenda
eru utangátta í nýju samfélagi,
búa við einangrun, rekast hvar-
vetna á veggi og fer að líða eins
og annars flokks borgurum. Við
þessum vandamálum eru engar
einfaldar lausnir, en það er mik-
ilvægt að fylgjast vel með fram-
vindu þessara mála til að átta sig
á því hvernig má koma í veg fyrir
að slíkt ástand skapist hér.