Morgunblaðið - 03.11.2005, Blaðsíða 16

ÍRÖNSK kona gengur framhjá háðsmynd af Frelsisstytt-
unni á vegg byggingar sem var áður sendiráð Bandaríkj-
anna í Teheran. Margir íbúar borgarinnar söfnuðust
saman við bygginguna í gær til að minnast þess að 26 ár
eru liðin síðan íranskir námsmenn réðust inn í sendiráð-
ið og héldu 52 Bandaríkjamönnum í gíslingu í 444 daga.
AP
Gíslatöku minnst í Teheran
16 FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
París. AFP. | Óeirðir í hverfum inn-
flytjenda í París breiddust út í gær
til bæja í grennd við borgina og
þær eru farnar að valda titringi í
frönsku hægristjórninni.
Óeirðirnar hófust fyrir viku í
Clichy-sous-Bois, einu úthverfa
Parísar, eftir að tveir unglingar, 15
og 17 ára, dóu af völdum raflosts
sem þeir fengu á flótta undan lög-
reglu. Hermt er að þeir hafi klifrað
upp á spennistöð með þessum af-
leiðingum.
Óeirðirnar hafa nú breiðst út til
nokkurra bæja norðan og vestan
við París. Ungmenni köstuðu þar
grjóti á lögreglumenn og kveiktu í
180 bílum í fyrrinótt. Lögreglan
handtók 35 ungmenni í bæjunum.
Lögreglan hefur handtekið alls
80 manns í óeirðunum og um 25
lögreglumenn hafa særst.
„Afar alvarlegt ástand“
Jacques Chirac, forseti Frakk-
lands, hét því að láta rannsaka
dauða unglinganna og hvatti til
þess að endi yrði bundinn á óeirð-
irnar með viðræðum.
Dominique de Villepin forsætis-
ráðherra frestaði ferð til Kanada
og skaut á skyndifundi til að ræða
hvernig stjórnin gæti brugðist við
óeirðunum. Hann tók einnig þátt í
umræðum á þinginu um málið og
sagði að ástandið í úthverfum Par-
ísar væri „afar alvarlegt“. „Það eru
ekki til neinar kraftaverkalausnir á
vandamálunum í þessum hverfum,“
sagði forsætisráðherrann.
Nicolas Sarkozy innanríkisráð-
herra frestaði ferð sem hann fyr-
irhugaði í næstu viku til Pakistans
og Afganistans. Aðeins viku fyrir
óeirðirnar lýsti Sarkozy yfir „stríði
án miskunnar“ á hendur ofbeld-
isseggjum og glæpamönnum í út-
hverfum Parísar.
Stjórnarandstæðingar gagn-
rýndu yfirlýsingar Sarkozy og
sögðu stjórnina hafa stuðlað að
óeirðunum með harkalegum lög-
regluaðgerðum. Sarkozy varði
stefnu sína í viðtali við Le Par-
iesien í gær og sagði að sum fá-
tækrahverfanna í París væru „á
valdi glæpahópa og eiturlyfjasala“
en aðgerðir stjórnarinnar hefðu
orðið til þess að glæpum hefði
fækkað um 8% á ári.
Nokkrir fréttaskýrendur röktu
óeirðirnar til þess að stjórnvöld
hefðu látið hjá líða að takast á við
vandamál á borð við fátækt meðal
innflytjenda. Í úthverfum Parísar
þar sem innflytjendur eru í meiri-
hluta er atvinnuleysið um það bil
helmingi meira en í landinu öllu að
meðaltali.
Óeirðir valda titringi
í frönsku stjórninni
Reuters
Parísarbúi gengur framhjá brunnum bíl eftir óeirðir í fyrrinótt í Sevran.
Washington. AFP, AP. | Donald H.
Rumsfeld, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, varði í gær þá
ákvörðun Bandaríkjastjórnar að
heimila ekki fulltrúum Sameinuðu
þjóðanna að ræða við fanga í banda-
rísku herstöðinni í Guantanamo á
Kúbu.
Bandaríska varnarmálaráðuneyt-
ið bauð mannréttindasérfræðingum
SÞ í vikunni sem leið að skoða
fangabúðirnar í Guantanamo. Sér-
fræðingarnir sögðust vera ánægðir
með að hafa loksins fengið slíkt boð
eftir margítrekaðar beiðnir í rúm
þrjú ár en þeir ætla ekki að þiggja
boðið nema þeir fái að ræða við
fangana.
Rumsfeld sagði að ekki væri við-
eigandi að veita sérfræðingum SÞ
sama aðgang að fangelsunum og
embættismönnum Alþjóðaráðs
Rauða krossins (ICRC). „Það verða
að vera takmörk fyrir því hvernig
það er gert,“ sagði hann.
ICRC hefur þá stefnu að birta
ekki opinberlega niðurstöður slíkra
athugana til að halda aðgangi sínum
að fangelsum. Sérfræðingar Sam-
einuðu þjóðanna þurfa hins vegar
að gera grein fyrir því sem þeir
verða vitni að í fangelsunum.
Gerir lítið úr mótmælasvelti
Skýrt var frá því í gær að 27
fangar tækju nú þátt í mótmæla-
svelti í Guantanamo og 24 þeirra
væru neyddir til taka inn næring-
arvökva. Sveltið hófst fyrir þremur
mánuðum og alls hafa allt að 200
fangar tekið þátt í því.
Rumsfeld var spurður hvers
vegna fangarnir hefðu ákveðið að
hefja mótmælasveltið. „Þeir eru
auðvitað að reyna að ná athygli fjöl-
miðlanna og þeim hefur augljóslega
tekist það,“ svaraði varnarmálaráð-
herrann.
Nær 500 föngum, sem grunaðir
eru um aðild að hryðjuverkastarf-
semi, er haldið í Guantanamo og
margir þeirra hafa verið þar í þrjú
og hálft ár án ákæru eða aðgangs
að lögfræðingi.
Deilt um reglurnar
The New York Times skýrði frá
því í gær að komið hefði upp djúp-
stæður ágreiningur milli hátt settra
embættismanna í Washington um
nýjar reglur sem varnarmálaráðu-
neytið hyggst setja um meðferð á
föngum.
Blaðið segir að nokkrir embætt-
ismenn vilji að í reglunum verði
notuð orð sem skírskota til Genf-
arsáttmálanna er banna „grimmi-
lega“, „auðmýkjandi“ og „niður-
lægjandi“ meðferð á föngum. Á
meðal þessara embættismanna eru
menn í varnarmálaráðuneytinu, ut-
anríkisráðuneytinu og hátt settir
lögfræðingar hersins. Þeir segja að
með því að færa reglurnar nær
Genfarsáttmálunum sé hægt að fyr-
irbyggja illa meðferð á föngum og
auka stuðninginn í öðrum löndum
við baráttuna gegn íslömskum öfga-
hreyfingum.
Aðrir embættismenn, meðal ann-
ars ráðgjafar Dicks Cheneys vara-
forseta og Rumsfelds varnarmála-
ráðherra, eru andvígir þessu. Þeir
segja að orðalagið, sem lagt er til,
sé óljóst og til þess fallið að binda
hendur stjórnvalda í baráttunni við
hryðjuverkamenn, auk þess sem
breytingarnar myndu ekki gera þá,
sem gagnrýna Bandaríkjastjórn,
ánægða.
Meinað að
ræða við fanga
í Guantanamo
Reuters
Donald Rumsfeld, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna (t.h.), á blaða-
mannafundi í Washington með Peter Pace, forseta bandaríska herráðsins.
Addis Ababa. AFP. | Tuttugu og sjö
menn, hið minnsta, biðu bana og um
150 særðust í átökum lögreglu og
stjórnarandstæðinga í Addis Ababa,
höfuðborg Eþíópíu, í gær.
Spenna hefur magnast mjög í
borginni á undanliðnum dögum og
ekki færri en sex týndu lífi er lög-
regla hóf skothríð á hóp stjórnarand-
stæðinga á þriðjudag. Að sögn lækna
báru flestir þeirra sem drepnir voru í
gær skotsár.
Efnt var til þingkosninga í Eþíóp-
íu í maímánuði. Stjórnarliðar í Lýð-
ræðis- og byltingarfylkingu eþíóp-
ísku þjóðarinnar (EPRDF) eru
sakaðir um að hafa haldið völdum
með kosningasvindli.
Óeinkennisklæddir öryggisverðir
handtóku á þriðjudag Berhanu
Nega, sem er varaformaður stærsta
stjórnarandstöðuflokksins þar í
landi, Bandalags einingar og lýðræð-
is (CUD), á götu í Addis Ababa. For-
maður flokksins, Hailu Shawel, var
sömuleiðis handtekinn heima hjá
sér. Alls munu um 1.000 stuðnings-
og ráðamenn flokksins hafa verið
handteknir víðs vegar um landið.
Meles Zenawi, forsætisráðherra
Eþíópíu, hefur áður sakað Berhanu
um landráð. Meles hefur auk þess
sakað stjórnarandstöðuna um ýmis
alvarleg afbrot fyrir kosningarnar í
maí síðastliðnum. Hefur ríkisstjórn-
in íhugað að fara með málið fyrir
dómstóla.
Kristniboðar að störfum
Íslenskir og norskir kristniboðar
eru að störfum í Addis Ababa. Að því
er fram kom á vefsíðu Sambands ís-
lenskra kristniboðsfélaga í gær er
öryggi þeirra ekki ógnað. Fylgja
þeir öryggisleiðbeiningum norrænu
sendiráðanna í Addis Ababa í þá
veru að vera ekki á ferðinni á meðan
ástandið er ótryggt.
Minnst 27 féllu í Addis Ababa
5.sæti