Morgunblaðið - 16.11.2005, Síða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 16. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Átakasaga byggð á einstökum
heimildum
www.jpv.is
„Fróðleg og skemmtileg aflestrar…“
Soffía Auður Birgisdóttir / MORGUNBLAÐIÐ
„Merkileg bók um litríkt og mis-
viturt og misheiðarlegt og misgott
fólk … undarlega hrífandi.“
Illugi Jökulsson / TALSTÖÐIN
„Ég hvet fólk eindregið til að lesa
þessa áhugaverðu og heillandi
ævisögu þar sem ýmsum steinum
er velt við … efnismikil
og skemmtileg.“
Þórdís Gísladóttir / KISTAN.IS
FREGNIR af umtalsverðum rjúpu-
ungadauða koma formanni Skotvís á
óvart, veiðimenn sem hann hefði rætt
við hefðu ekki
orðið varir við að
ungfuglar væru
færri en við hefði
mátt búast. Hann
hvetur veiðimenn
eindregið til að
senda Náttúru-
rfræðistofnun
vængi af þeim
rjúpum sem þeir
skjóta og merkja
vel hvar fuglarnir veiddust.
Í Morgunblaðinu í gær var greint
frá því að rannsókn á vængjum
rjúpna benda til þess að allt að fjórð-
ungs afföll hafi orðið á rjúpuungum á
Norður, Austur og hugsanlega á
Vesturlandi. Rannsakaðir voru 1.200
vængir sem borist höfðu Ólafi K.
Nielsen, fuglafræðingi á Náttúru-
fræðistofnun Íslands.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Sigmar B. Ólafsson formaður Skot-
veiðifélags Íslands, Skotvís, að fleiri
vængir myndu streyma inn þegar liði
að jólum en þá færu flestir veiðimenn
að gera að sínum fuglum. Hann
hvatti veiðimenn til að skila nákvæm-
um veiðiskýrslum og senda vængi til
Náttúrufræðistofnunar. Á þessu
tvennu, ásamt fugltalningu í vor yrði
byggt á við ákvörðun um veiðar úr
stofninum næsta haust. Það færi afar
mikilvægt að sem bestar upplýsingar
lægju fyrir um ástand stofnsins enda
væri það veiðimönnum í hag að veið-
arnar væru sjálfbærar.
Tíðarfar hefur mikið að segja fyrir
veiðimenn og sagði Sigmar að í haust
hefði veðrið alls ekki verið þeim hag-
stætt, miklar sviptingar og af til
vonskuveður. Víða væri snjór en
einnig víða autt þess á milli. Af þeim
sökum væri rjúpan dreifð og ætti
auðveldara með að dyljast veiðmönn-
unum. Aðspurður sagðist Sigmar
ekki hafa orðið var við að afföll hefðu
orðið á ungrjúpu, þvert á móti, tals-
vert hefði verið um ungfugl á þeirri
veiðislóð sem hann hefði farið um,
þ.e.a.s. á Vestfjörðum. Þá hefðu
veiðimenn sem hann hefði rætt við
ekki séð þess stað. Aðspurður sagði
hann þó að eftir fyrstu viku veiði-
tímabilsins gæti verið erfitt að greina
ungfugla frá eldri fuglum.
Velflestir staðið sig með prýði
Skotveiðisamband Íslands, Skotv-
ís, hefur hvatt veiðimenn til að gæta
hófs og veiða ekki meira en þeir
þurfa fyrir sig og sína nánustu. Sig-
mar sagði að átakið hefði hlotið ágæt-
ar undirtektir og velflestir veiðimenn
staðið sig með mikilli prýði. „Þessu
átaki var fyrst og fremst beint gegn
magnveiðimönnum, það er að segja
þeim sem veiða og selja. Og ég fæ
ekki betur séð en það muni heppnast
því margir af þessum þekktu magn-
veiðimönnum virðast hafa dregið
saman seglin og jafnvel hætt,“ sagði
hann. Þessir veiðimenn hefðu ekki
beinlínis stundað magnveiðarnar til
að þéna á þeim heldur fremur notað
afraksturinn til að fjármagna veið-
arnar.
Sögusagnir hafa verið í gangi um
gríðarlega veiði hér og hvar á landinu
en Sigmar sagði að þrátt fyrir til-
raunir hefði Skotvís ekki tekist að fá
þær staðfestar. „Mesta veiði hjá ein-
staklingi á dag sem ég hef fengið
staðfest er 50 rjúpur,“ sagði hann.
Meirihlutanum hefði gengið illa og
nú þegar rúmlega tvær vikur væru
eftir af veiðitímabilinu kvarti margir
undan því að þeim muni ekki takast
að veiða í jólamatinn. Aðspurður
sagði Sigmar að Skotvís miðaði við að
menn veiddu ekki meira en þeir
þyrftu, sumir þyrftu 8, aðrir 12 eða
24. „Það er alveg ljóst að það er tals-
vert minni rjúpnaveiði núna en und-
anfarin ár. Margt kemur til, það er
búið að stytta veiðitímann, það er
sölubann á rjúpu og það hefur verið
efnt til hvatningarátaks um að menn
gæti hófs. Ég er frekar trúaður á að
okkur takist að halda þessu mark-
miði sem við settum okkur um þessa
veiði,“ sagði hann og vísaði til þess að
Umhverfisstofnun hefði miðað við
70.000 rjúpur.
Siðbót hafin hjá veiðimönnum
Ekki fara þó allir eftir þessum til-
mælum en Sigmar sagði að veiðisóð-
um og græðgisveiðimönnum færi
fækkandi. Þróunin væri hafin en
myndi taka einhvern tíma. Hjá
stangveiðimönnum væri nú orðið al-
gengara að menn veiddu á flugu og
slepptu löxum. Hjá skotveiðimönn-
um væri svipuð siðbót að hefjast og
t.a.m. orðið algengara að menn not-
uðu tvíhleypur fremur en hálfsjálf-
virkar haglabyssur. Einnig væru
fleiri komnir með minni byssur, í stað
byssna númer 12 notuðu þeir byssur
númer 20, en þær krefðust meiri
leikni við skotveiðarnar.
„Síðan eru gríðarlegar sögusagnir
í gangi um að fólk sé tilbúið að greiða
miklar fjárhæðir fyrir rjúpu á svört-
um markaði. Þetta er ekki rétt, þetta
er bara nútímaþjóðsaga,“ sagði hann.
Það væru í öllu falli afar fá dæmi um
það. Einn liðsmanna Skotvís hefði í
fyrra að gamni sínu auglýst rjúpur á
2.000 krónur stykkið. Færri en fimm
hefðu hringt og enginn þeirra hefði
verið tilbúinn að greiða svo hátt verð.
Inn í þetta spilaði að framboð á ann-
arri villibráð hefði stóraukist og verð
á öðru kjöti lækkað. „Menn eru ekki
tilbúnir til að borga hvað sem er,“
sagði Sigmar B. Hauksson, formaður
Skotvís.
Rysjótt tíð
dregur úr
rjúpnaveiði
Morgunblaðið/Ingó
Hundurinn Ben sem er veiðihundur af tegund sem nefnist Pointing
Labrador sækir nýskotna rjúpu fyrir húsbónda sinn. Rjúpan er ógreinileg í
forgrunni enda er hún í felubúningi.
Sigmar B.
Hauksson
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Fréttir af ungadauða koma
formanni Skotvís á óvart
FRUMVARP til laga um að stofnað
verði hlutafélag um Rafmagnsveitur
ríkisins var afgreitt frá ríkisstjórn á
fundi hennar í gærmorgun. Iðnaðar-
ráðherra mun leggja það fyrir Al-
þingi á yfirstandandi löggjafarþingi
og er gert ráð fyrir að félagið taki til
starfa 1. janúar 2006.
Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar-
ráðherra, sagði að það myndi skipta
miklu máli fyrir fyrirtækið að fyrr-
nefnd tímamörk stæðust og að því
væri stefnt. „Þetta er mál sem fólk
þekkir. Auðvitað getur verið ágrein-
ingur um hvort þetta skuli gert eða
ekki. En ég held að það þurfi ekki að
fara í flókna umræðu um það í raun-
inni,“ sagði hún. Málið hefði verið
heilmikið rætt á Alþingi þegar frum-
varp sama efnis var lagt fyrir Alþingi
árið 2002. Þá hlaut frumvarpið ekki
afgreiðslu. Aðspurð hvers vegna
frumvarpið hefði ekki komið fram
fyrr sagði Valgerður að vonir hefðu
staðið til þess að þessa breytingu
mætti gera í tengslum við breytingar
á lögum vegna kaupa á eignarhlutum
sameigenda ríkisins í Landsvirkjun.
Ekki hefði tekist að ljúka því máli og
raunar væri hún ekki of bjartsýn um
að það tækist að ljúka því yfirleitt. Af
þessum sökum hefði frumvarpið taf-
ist en nú væri ekki seinna vænna en
að leggja frumvarpið fram. Valgerð-
ur sagði að ekki væru áform um að
selja RARIK. Hún sagði að fyrst um
sinn yrði RARIK rekið sem sjálf-
stætt fyrirtækið þó að hugmyndir
hefðu verið uppi um að setja eignir
ríkisins í raforkugeiranum undir eitt
móðurfyrirtæki.
Óhjákvæmileg breyting
Í tilkynningu frá iðnaðarráðuneyt-
inu er bent á að á undanförnum ár-
um hafi orðið breytingar á skipulagi
raforkumála og orkufyrirtækja í
landinu. Fyrirtækjum hafi verið gert
kleift að eiga í samkeppni í sölu og
framleiðslu raforku sem hafi orðið til
þess að rekstrarformi orkufyrir-
tækja hafi verið breytt, s.s. Orku-
veitu Reykjavíkur, Norðurorku og
Hitaveitu Suðurnesja. Ljóst sé að
RARIK muni eiga erfitt uppdráttar
ef rekstrarforminu verði ekki breytt
og að horfa verði til þess að heimildir
ríkisins til að ábyrgjast skuldbind-
ingar fyrirtækja á samkeppnismark-
aði séu takmarkaðar. Í ljósi þessa
hljóti að teljast óhjákvæmilegt að
breyta rekstrarformi fyrirtækisins.
Frumvarp um
að RARIK verði
að hlutafélagi
ORKUVEITA Reykjavíkur hefur
boðið út efni og uppsetningu á
sjálfsafgreiðsluþvottastöð fyrir bíla
fyrirtækisins á lóð þess við Bæjar-
háls. Reiknað er með að í heildina
kosti það OR um 1–2 milljónir að
koma sér upp þvottastöðinni, sem
verður með plani fyrir tvo bíla
ásamt þvottakústum, sápum og
bóni, og á að uppfylla allar reglur
sem settar eru um slíkar stöðvar,
t.d. um frárennsli. Talið er að óhag-
ræði myndi skapast af því að bjóða
út þvott á bílunum, segir Guð-
mundur Þóroddsson, forstjóri OR.
Fyrirtækið á um 200 bíla sem eru
þrifnir einu sinni til tvisvar í viku.
Guðmundur segir að vaninn sé sá
að vinnuflokkar deili með sér verk-
um í lok vinnudags, og einn sjái um
að þrífa bílinn þegar þess sé þörf.
Þá væri óhagkvæmt að þurfa að
keyra af svæði fyrirtækisins fyrir
hvern einasta þvott.
OR hyggst reisa
bílaþvottastöð
VERÐI nýtt frumvarp samgöngu-
ráðherra að lögum munu sömu vín-
andamörk gilda fyrir skipstjóra og
aðra skipverja og gilda um vín-
andamörk í blóði bílstjóra. Núgild-
andi lög taka aðeins til ölvunar
skipstjóra og eru þar að auki óskýr.
Frumvarpinu er ætlað að stuðla
að auknu öryggi til sjós með skýr-
ari og víðtækari ákvæðum og hert-
um viðurlögum. Í núgildandi sigl-
ingalögum er aðeins fjallað um
ölvun skipstjóra og er ákvæðið auk
þess háð túlkunum hverju sinni.
Þar segir að ef skipstjóri neytir
áfengis eða fíkniefna með þeim
hætti að hann reynist „ófær um að
gegna starfi sínu á fullnægjandi
hátt“ varði það sektum eða fangelsi
allt að tveimur árum.
Lagt er til að breytingarnar taki
til fleiri skipverja en eingöngu skip-
stjóra og reynist þeir óhæfir til að
rækja störf sín á fullnægjandi hátt,
t.d. vegna neyslu áfengis, ofskynj-
unarefna eða annarra örvandi eða
deyfandi efna, skuli það varða sekt-
um eða fangelsi. Öllum skipverjum
verður gert skylt að gangast undir
öndunarpróf eða læknisrannsókn
að kröfu lögreglu eða annarra lög-
gæsluaðila.
Skipstjórar megi
ekki vera ölvaðri
en bílstjórar