Morgunblaðið - 25.11.2005, Blaðsíða 46

46 Jólablað Morgunblaðsins 2005
JÓLAHEFÐIR eru misjafnar eftir
þjóðum og löndum en hvernig tekst
fimm manna írsk-íslenskri fjöl-
skyldu, sem býr í París, upp með
jólahald þegar venjurnar eru svo
ólíkar? Sara M. Kolka fór á stúfana
og hitti hjónin Einar Má Einarsson
og Siobhon Cantwell í suðurhluta
Parísar einn kaldan dag í nóv-
ember.
Hjónin Einar Már Einarsson og
Siobhan Cantwell hafa búið í París í
tæp 20 ár. Siobhon er ættuð frá Ír-
landi en þau Einar kynntust hjá
efnahags- og framfarastofnuninni
(OECD) þar sem Einar vinnur sem
tölvufræðingur og Siobhon er vef-
hönnuður. Þau eiga þrjú börn; dótt-
urina Sive, sem er 8 ára, Einar Sig-
urð, 7 ára og Ingólf, 9 mánaða.
Heimilishaldið er fjörugt og tekur
öll fjölskyldan þátt í jóla-
umræðunum. Spjallið hefst á ís-
lensku með tilheyrandi inngripum á
ensku og frönsku og barnamáli sem
blaðamaður á erfitt með að skilja,
enda fjölskyldan í meira lagi al-
þjóðleg.
„Við höfum oftast haldið jólin hér
í París, reynt að sameina hefðirnar
og höldum því jólin tvisvar, á ís-
lenska vísu á aðfangadagskvöld og
svo á jóladag eins og gert er á Ír-
landi. Við opnum þá helming pakk-
anna á aðfangadagskvöld og hinn
helminginn á jóladagsmorgun,“ seg-
ir Einar Már. „Það er ágætt því það
lengir ánægjuna.“ Það hefur þó
komið fyrir að Ísland eða Írland
hafi orðið fyrir valinu einstaka jól
en með stækkun fjölskyldunnar
verða ferðalögin erfiðari. „Nú þegar
við erum komin með þrjú börn er
það frekar erfitt og dýrt að fljúga
með þau heim til Íslands rétt yfir
jólahátíðarnar. Okkur finnst líka
skemmtilegra að geta notað tímann
yfir sumarið á Íslandi og förum þá í
lengri tíma í einu.“
Aðfangadagskvöld á barnum
En á hvaða hátt eru írskar jóla-
venjur frábrugðnar þeim íslensku?
„Ég man að Einari Má var frekar
brugðið sín fyrstu jól á Írlandi því á
aðfangadagskvöld fara allir á hverf-
isbarinn og fá sér í glas. Honum
fannst það frekar ójólalegt,“ segir
Siobhon.
„Við höfum jólamatinn í hádeginu
og oftast er það kalkúnn sem er á
boðstólum. Ég hef minn með trönu-
berjasósu og sérstökum kartöflum
sem ég kalla „krokket-kartöflur“.
Það er kartöflumús með steinselju
sem er rúllað upp í lengjur, þeim er
síðan velt upp úr eggi og raspi og
eru að lokum djúpsteiktar. Svo er
vaninn að hafa „triffle“-eftirréttinn
en það er blanda af ávöxtum með
lögum af rjóma og custard-kremi og
systir mín gerir hann mjög vel,“
segir Siobhon.
„Við borðum nautakjöt eða annað
gott kjöt á aðfangadag en Frakkar
virðast ekki hafa eins ákveðna jóla-
rétti og við á Íslandi. Ég sakna
rjúpnanna á Íslandi sem að mínu
mati er sérstaklega jólalegur matur.
Móðir mín sendir mér stundum
hangikjöt en engum finnst það gott
nema mér svo ég enda á því að
borða það einn,“ segir Einar Már.
Það er ekki haldið sérstaklega
upp á annan í jólum á Írlandi eða í
Frakklandi en það kemur ekki í veg
fyrir að jólaboð séu haldin hjá fjöl-
skyldunni.
„Í rauninni er mikið um veislu-
höld hjá okkur á milli jóla og nýárs.
Mikið af nágrönnum okkar eru út-
lendingar og við hittumst mikið. Þá
er borðuð gæsalifur, sem þykir með
því flottasta sem hægt er að fá hér í
Frakklandi, og drukkin ógrynni af
kampavíni. Ég fæ nánast leið á
kampavíni þegar jólavertíðin er bú-
in og tek mér þá smá pásu,“ segir
Einar Már hlæjandi.
Lítið um jólaljós í París
Hjónin eru sammála um að París
sé ekkert sérstaklega jólaleg.
Opna helminginn af pökkunum á
Hvernig skyldu
írsk-íslensk jól sem
haldin eru í Frakklandi
vera? Sara M. Kolka
kynnir sér alþjóðlegt
jólahald í París.
Morgunblaðið/Sara Kolka
Það eru engin jól án jólasveinsins, hér hleypur Siggi í skarðið fyrir Stúf. Írsk-íslenska fjölskyldan Siobhon, Sive, Ingólfur, Siggi og Einar Már.
ÞEGAR blaðakonan mætir á Grund
mætir henni notalegt andrúmsloft
með harmonikkuleik og söng. Sá sem
þenur nikkuna heitir Magnús Krist-
inn Randrup og segist hann brosandi
hafa eytt hálfri ævinni í að stafa nafn-
ið sitt. Aðspurður segist hann ekki
vera mjög hrifinn af jólunum.
„Mér finnst alveg brjálæðislegt
orðið hvað jólin byrja snemma og allt
kaupæðið sem því fylgir,“ segir hann
og hristir höfuðið.
Hann er samt tilbúinn að rifja upp
fyrstu minningar sínar af jólahátíð-
inni.
„Ég var mikið hjá henni ömmu
minni og hún var sanntrúuð kona.
Hún prjónaði sjóvettlinga og spann
og hún hafði borð þar sem ég lá í ull-
arpokum og hún sagði mér sögur,“
segir Magnús. „Svo þegar ég byrjaði
að spila dálítið á harmonikku, þá
hafði hún maltflösku og gaf mér eina
matskeið í hvert skipti sem ég kom
með nýtt lag.“
Magnúsi finnst margt hafa breyst
varðandi jólahald síðan hann var
barn.
„Það er þetta óhóf í mat og svo
jólahlaðborðið. Þetta er alveg skelfi-
legt, enda hefur maður ekki við að
grenna sig. Maður er alltaf saddur,“
segir hann, en heldur síðan áfram að
rifja upp æskuminningar tengdar jól-
unum.
Spilaði á vellinum á jólakvöld
„Það fékk enginn að fara inn í
stofu, sem kallað var, nema gestir.
Þar var jólatré og svo var það skreytt
með pokum og kertaljósi. Þá voru
bara vaxkerti notuð. Svo mátti aldrei
spila á spil á aðfangadag, amma
bannaði það alveg hreint. Ég veit
ekki af hverju en hún hélt örugglega
að þetta væri heilagt,“ segir hann. „Á
þrettándanum mátti svo aldrei vera
með ærsl eða neitt skemmtilegt, því
þá voru álfarnir að flytja sig.“
Blaðakonan minnist þulu sem hún
lærði sem barn, sem fara átti með
þegar álfarnir flyttust búferlum og
spyr hvort Magnús hafi farið með
slíkar þulur.
„Amma kunni þetta allt saman, já
já. Ég er hins vegar svo heppinn að
ég kann enga texta,“ svarar hann
hlæjandi.
Magnús segist ekki halda fast í
gamlar jólahefðir, en þó fái hann sér
skötu á Þorláksmessu. Skatan sé úr-
valsfiskur en honum finnist hún þó
ekki góð nema hún sé nógu kæst.
Að lokum rifjar hann upp skondna
sögu.
„Ég hef alltaf spilað á nikkuna og
var orðinn atvinnuhljóðfæraleikari
sextán ára,“ segir hann. „Ég spilaði á
hljóðfæri á Keflavíkurflugvelli og
lenti einu sinni í að spila þar á jóla-
kvöldi. Þá voru hermennirnir al-
veg …“ segir hann og á látbragðinu
skilst að dátarnir hafi átt í fullnánu
sambandi við Bakkus þessi jólin.
„Þetta var svona 1950 og súrkál eða
eitthvað,“ segir Magnús að lokum
glottandi yfir minningunni.
Óhóf í mat og
brjálæðislegt kaupæði
Morgunblaðið/Ásdís
Magnús Kristinn RandrupJólatónleikar Mótettukórs Hallgrímskirkju
Orgeljól
Mi›aver› 2500 / 2000 kr.
Hugljúf jóla- og aðventulög í útsetningum
fyrir sópran, saxófón, orgel og kór.
4. des.
Sunnudagur kl. 17
Mi›aver›: 1500 / 1200 kr.
29. nóv.
Þriðjudagur kl. 20
3. des.
Laugardagur kl. 17
Útgáfutónleikar geisladisksins Jólagjöfin.
L I S T V I N A F É L A G H A L L G R Í M S K I R K J U
����� ��������������� ������� ��������� ��������� ������
� � � � ����
ncb
� � � �
� � � � � � � � � � H � � � � � � � � � � � � � �
� � � � � � � � � � � � � � � � , � � � � � � � � � � � � � � � H � � � �
� � � � � � � H � � � � � � � , � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �
� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � , � � � � � � � � � � �
� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �
H � � � � � � � � � � � � � �
11. des.
Sunnudagur kl. 18 Kantötur IV-VI
10. des.
Laugardagur kl. 17 Kantötur I-III
Mi›aver›: 3000 / 2500 kr.
Mótettukór Hallgrímskirkju
Ísak Ríkhar›sson drengjasópran
Sigur›ur Flosason saxófónn
Björn Steinar Sólbergsson orgel
Stjórnandi: Hör›ur Áskelsson
�læsileg, frönsk jólatónlist fyrir orgel
eftir �albastre, �aquin, �uilmant o.fl.
Hulda Björk Gar›arsdóttir sópran
Sesselja Kristjánsdóttir alt
Eyjólfur Eyjólfsson tenór
Ágúst Ólafsson bassi
Schola cantorum
Alþjó›lega barokksveitin
frá Den Haag í Hollandi
Stjórnandi: Hör›ur Áskelsson
11. des.
Sunnudagur kl. 15 Kantötur I-III
J. S. Bach Jólaóratórían I-VI
TÓNLISTARHÁTÍÐ Á JÓLAFÖSTU
Í HALLGRÍMSKIRKJU 2005
Jólaóratóríutvenna (fyrir þá sem vilja heyra Jólaóratóríuna alla): 5000 kr. Mi›akvartett á ferna tónleika: 7000 kr. Mi›asala í Hallgrímskirkju
r
LJÓSMYNDIR: JÓHANNES LONG
Björn Steinar Sólbergsson, leikur á orgel
4. des.
Sunnudagur kl. 20