Morgunblaðið - 25.11.2005, Qupperneq 62

62 Jólablað Morgunblaðsins 2005
Öllum finnst gott að fá smákökur
um jólin, líka hundunum okkar.
Það er lítið mál að hnoða í þessar
smákökur og skella inní ofn, einn-
ig má breyta þeim að vild, með því
að bæta í áleggi eða öðru góm-
sætu.
Hundakex
4 bollar heilhveiti
½ bolli haframjöl
2 msk grænmetisolía
1 og ¾ bolli vatn + ½ tening
kjötkraft sem leystur er upp í
því
Allt sett í skál og hrært saman,
hnoðað á borði og kökurnar skorn-
ar út með móti. Sett inn í ofn við
175 °C í u.þ.b. 15 mín. eða þang-
að til þær byrja að dökkna, þegar
þær hafa kólnað alveg setjið þá í
lofttæmt box.
Sniðug hugmynd
Ef verið er að sjóða hangikjöt eða
annað kjöt fyrir jólin, má í stað
þess að hella soðinu búa til klaka
fyrir hundana úr því, annaðhvort
að hella í klakaform eða klaka-
poka, þetta eru flestir hundar vit-
lausir í.
Morgunblaðið/Kristinn
Hundajól
ÖLL GÆLUDÝR, það er að segja
dýr sem ræktuð eru til þess að vera
okkur mönnunum til ánægju og ynd-
isauka, eiga það sameiginlegt að
hænast að okkur mönnunum. Sá
kostur á sér þó eina skuggahlið: Það
er erfitt fyrir ungviði að skipta um
heimili og aðlagast nýjum eigendum,
enda eru þau nær undantekning-
arlaust að yfirgefa móður sína og
systkini þegar þau koma heim til
okkar. Misjafnt er eftir tegundum
hversu viðkvæm dýrin eru fyrir
flutningum og breytingum, en hvolp-
ar og kettlingar eru til dæmis við-
kvæmari en svokölluð búrdýr, til
dæmis fuglar og nagdýr.
Allar venjulegar íslenskar fjöl-
skyldur eru ákaflega spenntar og
uppteknar í kringum jólin og þess
vegna er jólatíminn mjög óheppileg-
ur til að bæta nýjum meðlimi við fjöl-
skylduna. Hvolpar og kettlingar
þurfa mikla umönnun og athygli
fyrstu dagana og vikurnar eftir að
þeir koma á nýtt heimili og á aðlög-
unartímanum þurfa þeir að fá ástúð
og óskipta athygli nýju fjölskyld-
unnar.
Spennandi jólaskraut
Bæði hvolpar og kettlingar líta á
jólaskraut sem spennandi dót til að
leika með, en ólíklegt er að eigendum
þyki það jafngóð hugmynd að afþrey-
ingu. Í gæludýraverslunum er til úði
(t.d. Bitter Bite) sem menn með
venjulegt lyktarskyn finna ekki lykt
af en hundum og köttum finnst
skelfilega vond. Ef ung dýr eru á
heimilinu er mælt með því að úða
þessu efni á jólaskraut sem dýrin
gætu náð til. Það gefur augaleið að
þeir sem hafa reynslu af því að heim-
ilisdýrin narti í jólaskrautið geta nýtt
sér þetta ráð líka.
Þeir sem ekki vilja kaupa tilbúið
efni geta búið til eigin blöndu sem
samanstendur af vodka, sítrónusafa
og tabaskó-sósu. Þessu efni þarf að
úða á það skraut eða plöntur sem
dýrin eiga ekki að narta í.
Þess má geta að jólastjarnan,
blómið sem skreytir mörg íslensk
heimili í kringum jólin, inniheldur
eiturefni sem valdið geta alvarlegum
meltingartruflunum hjá dýrum og
því er snjallt að úða líka í kringum
jólastjörnuna.
Jólamáltíð gæludýrsins
Meltingarfæri gæludýra eru alla
jafna fremur viðkvæm. Þess vegna
er ekki ráðlegt að gefa dýrunum jóla-
steik í stað venjulegs fóðurs þótt okk-
ur langi að leyfa þeim að taka þátt í
jólahaldinu. Þeir sem vilja gera dýr-
unum sínum dagamun geta til dæmis
hellt pínulítilli sósu útá venjulegt fóð-
ur gæludýrsins á aðfangadag eða
jóladag.
Hæfilegt er að miða við að auka-
fóðrið (t.d. rjómi eða sósa) nemi um
10% af fóðri dýrsins. Of mikið góð-
gæti gæti auðveldlega valdið alvar-
legum meltingartruflunum með til-
heyrandi niðurgangi og óþægindum
sem ekki eru beinlínis í anda jólanna.
Ef gefa á gæludýrinu jólagjöf
skiptir máli að gefandi hugi að for-
sendum dýrsins. Ef um er að ræða
búrdýr er vel við hæfi að setja
ávaxta- eða grænmetisbita í búrið til
hátíðarbrigða. Naggrís finnst kálblað
betra en Barbie-dúkka og hundi
finnst nagbein talsvert meira spenn-
andi en innrömmuð mynd af sjálfum
sér.
Ef um er að ræða kött eða hund er
í fínu lagi að pakka inn nagbeini,
harðfisksbita eða leikfangi í jóla-
pappír. Ef harðfiskur eða annað lykt-
arsterkt góðgæti er í pakkanum, er
sérstaklega mælt með því að heim-
ilisfólk feli hann þar sem dýrið nær
ekki til, þar til að því kemur að opna
pakkana. Annars er viðbúið að allir
jólapakkarnir verði sundurtættir áð-
ur en jólin ganga í garð, enda er lykt-
arskyn dýra næmara en okkar
mannanna og hugmyndir þeirra aðr-
ar en okkar um jólahald og jólagjafir.
Ef ætlast er til þess að hundur eða
köttur taki sjálfur utan af „vellykt-
andi“ jólagjöf er mælst til þess að
ekki sé notað of mikið af límbandi eða
skrautborðum utanum pakkann,
enda gæti dýrið gleypt skrautið í hita
leiksins og þar með eyðilagt jóla-
stemmninguna.
Áramótin reynast sumum erfið
Jólin eru hátíð margra dýra miðað
við áramótin, þótt ekki öll dýr fái þá
athygli sem þau eiga skilið í kringum
jólin. Meðan við skemmtum okkur
við að sprengja upp flugelda og tí-
volíbombur engjast mörg gæludýr
sundur og saman í ólýsanlegri
hræðslu.
Mjög fá gæludýr átta sig á ham-
ingjunni sem fylgir því að kveikja í
flugeldum og skapa þann óskap-
arhávaða sem fylgir áramótunum.
Flest verða yfir sig skelkuð og dæmi
eru um að þau hafi hreinlega dáið úr
hræðslu. Ég fæ alltaf angistarkast
þegar ég sé vel hífað fólk mæta með
hundinn sinn á áramótabrennu, því
ég þykist vita að hundinum líði tals-
vert verr en eigandanum og finn
verulega til með honum. Við getum
auðveldað dýrunum okkar lífið um
áramót og þeir sem eiga búrdýr, t.d.
fugla og nagdýr, geta til dæmis breitt
þykkt teppi yfir búrið um tveimur
klukkustundum fyrir miðnætti. Með
því móti er bæði hægt að draga úr
hljóði og ljósadýrðinni sem tilheyra
áramótunum og blessuð dýrin hafa
enga ánægju af.
Ef fugla- eða nagdýrabúr er ná-
lægt glugga er skynsamlegt að færa
það fjær glugganum yfir áramótin og
eins nálægt miðju hússins og hægt
er, þannig að dýrið verði sem minnst
vart við gauraganginn sem okkur
fylgir.
Margir gefa dýrunum sínum ró-
andi lyf fyrir áramótin, ekki síst ef
þau hafa sýnt mikil merki um
hræðslu dagana fyrir áramót þegar
menn eru að „prufukeyra“ flugeld-
ana. Dýralæknar mæla oft með lyfja-
gjöf á þessum tíma og gefa lyf sem
hjálpa dýrunum að slaka á. Aldrei
ætti að gefa gæludýrum lyf nema í
samráði við dýralækni og gott er að
ráðfæra sig við hann tímanlega, því
hann mun örugglega ekki heyra í
símanum þegar flugeldarnir fara á
loft.
Gæludýr á jólum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Það stafar tæplega mikil hætta af þessum jólaketti.
Gæludýr eru vonlausasta jólagjöf sem hugsast getur.
Þetta fullyrðir Brynja Tomer sem telur sig þó í hópi dýravina
og hún rökstyður hér fullyrðingu sína, ásamt því að gefa gælu-
dýraeigendum hugmyndir um það hvernig hægt er að gera
dýrunum dagamun um jól og létta þeim lífið yfir áramótin.