Fréttablaðið - 08.05.2003, Blaðsíða 20

20 8. maí 2003 FIMMTUDAGUR
Það hefur löngum verið kunnstaðreynd að það sem gerir Ís-
land byggilegt er sú lífsbjörg sem
við fáum úr hafinu. Sú stofnun
sem hefur það mikilvæga hlut-
verk að gæta og
vernda þetta
fjöregg er Land-
helgisgæslan,
sem sannarlega
má muna sinn
fífil fegri. Árið
1919, tæpu ári
eftir að Íslend-
ingar öðluðust
fullveldi, sam-
þykkti land-
stjórnin heimild
til ,,að kaupa eða
láta byggja eitt
eða fleiri skip til
landhelgisvarna
með ströndum
Íslands.“ Upp-
haflega var landhelgisgæsla á
hendi sýslumannsembætta en
mikil breyting varð á þegar hún
var gerð að myndarlegri, sjálf-
stæðri stofnun árið 1926. Þó land-
sjóður væri fjárvana er óhætt að
fullyrða að það er himinn og haf á
milli framsýni og stórhug land-
stjórnarinnar þá og því áhuga- og
metnaðarleysi sem fráfarandi rík-
isstjórn og Sólveig Pétursdóttir
dómsmálaráðherra hafa sýnt
þessari mikilvægu stofnun og
þeim málefnum sem henni er ætl-
að að sinna.
Fjársvelti
Um margra ára skeið hafa
samtök sjómanna og útvegs-
manna ályktað um að efla beri
Landhelgisgæsluna, en þrátt fyrir
það hefur ekkert gerst og aldrei
hefur ástandið verið eins slæmt
og núna. Þó nánast allur tækja- og
flugvélakostur Landhelgisgæsl-
unnar sé kominn á úreldingarald-
ur, og það sama megi segja um
þau fáu skip sem eftir eru, er eng-
in stefnumótun til um hvernig
bæta megi úr þessu. Og enn ber-
ast döpur tíðindi af Landhelgis-
gæslunni: samkvæmt fjárlögum á
að skera niður framlög til stofn-
unarinnar um allt að 10% þrátt
fyrir að Ríkisendurskoðun hafi að
undangenginni rannsókn komist
að því að ýtrustu hagræðingar sé
gætt í rekstrinum og hvergi hægt
að spara öðruvísi en að skera nið-
ur starfsemi og þjónustu. Afleið-
ingin er sú að starfsmenn Land-
helgisgæslunnar fara með söfn-
unarbauka um landið til kaupa á
nauðsynlegum tækjum til stofn-
unarinnar.
Vanefndir dómsmálaráð-
herra
Árið 1997 lét núverandi dóms-
málaráðherra undan þrýstingi
sjómanna og skipaði 5 manna
nefnd til að annast smíði nýs
varðskips. Kosningaárið 1999
birtist í blöðunum frétt þess efn-
is að lagt hefði verið fram á ríkis-
stjórnarfundi minnisblað um að
hönnun nýs varðskips væri á
lokastigi og myndi smíði þess
verða boðin út og ætla mætti að
skipið yrði afhent árið 2001. Þeg-
ar hæfilegur tími var liðinn frá
kosningum frestaði dómsmála-
ráðherra málinu um óákveðinn
tíma. Efndir voru þegar allt kom
til alls engar. Allur skipakostur
Gæslunnar hefur verið seldur
eða honum lagt vegna aldurs og
fjárskorts nema tvö skip sem
orðin eru háöldruð, Ægir 35 ára
og Týr 28 ára, og ekki yngjast
þau meðan beðið er.
Erlendir togarar á Íslandsmið-
um
Sjómenn sem eru að koma af
miðunum segja þær fréttir að
fjöldi erlendra togara sé á karfa-
miðunum við 200 mílna lögsög-
una og fari út og inn úr henni
nánast að vild. Aðspurð um
ástandið á miðunum og hvernig
gæslu sé háttað segir Landhelg-
isgæslan að það sé ekki gefið
upp vegna þess að „togararnir
séu með íslenska umboðsmenn,
sem gætu komið upplýsingum til
þeirra.“ Það þótti á sínum tíma
mikil hugkvæmni þegar lög-
regluþjónum var fækkað og sett-
ir upp pappírslögregluþjónar og
vel getur verið að sú ráðstöfun
hafi haldið aftur af mörgum öku-
níðingnum. En það er full mikil
bjartsýni hjá dómsmálaráðherra
ef hún heldur að fjögurra ára
gömul áætlun um smíði varð-
skips geti blekkt íslenska um-
boðsmenn og haldið aftur af er-
lendum togurum.
Samviskusamir starfsmenn
Landhelgisgæslunnar, sem vilja
gera sitt besta en fá ekki ráðið
við aðstæður, spyrja hver annan:
„Til hvers var barist?“
Breytinga að vænta
Núverandi formaður Frjáls-
lynda flokksins hefur ítrekað
hreyft þessu máli á Alþingi án
þess að ráðherrar í ríkisstjórn
Davíðs Oddssonar sýni nokkur
viðbrögð en þeir hafa sumir ver-
ið þeim mun áhugasamari um
stríðsreksturinn í Írak, sem þeir
fengu að taka þátt í. Frjálslyndi
flokkurinn gerir sér grein fyrir
mikilvægu hlutverki Landhelg-
isgæslunnar og hefur þungar
áhyggjur af þessu máli. Flokkur-
inn mun því gera allt sem hann
hefur afl til að loknum kosning-
um til að lagfæra þann brýna
fjárhagsvanda sem steðjar að
Landhelgisgæslunni og hefur í
raun lamað hana. ■
LANDHELGISGÆSLAN
Það hefur löngum verið kunn staðreynd að það sem gerir Ísland byggilegt er sú lífsbjörg sem við fáum úr hafinu. Sú stofnun sem hefur
það mikilvæga hlutverk að gæta og vernda þetta fjöregg er Landhelgisgæslan, segir Margrét Sverrisdóttir.
Frjálslyndi flokkurinn vill bjarga
Landhelgisgæslunni
Kosningar
maí 2003
MARGRÉT
SVERRISDÓTT-
IR
■ í 1. sæti Reykjavík
suður fyrir Frjálslynda
flokkinn skrifar um
Landhelgisgæsluna.
„Allur
skipakostur
Gæslunnar
hefur verið
seldur eða
honum lagt
vegna aldurs
og fjárskorts
nema tvö skip
sem orðin eru
háöldruð.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/R
Ó
B
ER
T
Nokkru fyrir árás Breta ogBandaríkjamanna á Írak var
haldinn útifundur á Ingólfstorgi
í Reykjavík. Markmiðið var að
sameina hugi í voninni um að
hægt væri að hindra stríðsátök-
um þar sem óbreyttir borgarar
verða undantekningalaust harð-
ast úti. Fundinum bárust margar
kveðjur og stuðningsyfirlýsing-
ar frá öllum stjórnmálahreyf-
ingum, - en ekki D og ekki B.
Engin ógnarvopn fundist
Ein meginrök árásaraðila voru að
afvopna þyrfti Saddam, hann réði
yfir gereyðingarvopnum og væri
því ógn við heimsfriðinn. Engin
ógnarvopn hafa fundist, ekki einu
sinni þau sem Bandaríkjamenn út-
veguðu Írökum er þeir studdu þá í
stríðinu við Íran. Í viðtali við spæn-
ska fjölmiðla upplýsir Hans Blix,
vopnaeftirlitsmaður, að Bandaríkja-
menn hafi reynt að koma fyrir
vopnum í Íran til að standa betur í
áróðursstríðinu vegna innrásarinn-
ar. Önnur rök árásaraðila eru að
Saddam hafi virt að vettugi tilskip-
anir alþjóðasamfélagsins. Þessi rök
hljóma ekki sannfærandi af munni
aðila sem standa einarðlega að baki
Ísraelsríkis sem hunsað hefur til-
skipanir Sameinuðu þjóðanna í yfir
þrjátíu ár um að skila herteknum
landssvæðum. Vitað er um gögn í
Bandaríkjunum sem sýna að árásin
á Írak var á áætlun fyrir mörgum
árum, löngu fyrir 11. september.
Þar kemur fram að Írak er fyrsta
ríkið af mörgum sem þarf að frelsa
og er Kína á þessum lista.
Taglhnýtingar árásaraðila
Það virðist því ljóst að megin-
tilgangur árásarinnar var að
tryggja áhrif og völd í öðru auð-
ugasta olíuríki heims.
Hvernig má það vera að ég og
allir aðrir Íslendingar erum
orðnir staðfastir taglhnýtingar
árásaraðilanna. Þessu má brey-
ta.
Eftir tvo daga kjósum við þá
sem við treystum best til að taka
ákvarðanir fyrir okkar hönd,
líka í utanríkismálum.
Það mun hafa áhrif á mína af-
stöðu að á fundinum á Ingólfs-
torgi forðum, fékk ég stuðning
við mín sjónarmið frá öllum
flokkum, - en ekki D og ekki B. ■
Ekki D og ekki B
Kosningar
maí 2003
GUÐJÓN E.
ÓLAFSSON
■ sérkennslufræðing-
ur skrifar um stríðið í
Írak og stuðning ís-
lensku ríkisstjórnar-
innar