Fréttablaðið - 25.03.2004, Blaðsíða 30

30 25. mars 2004 FIMMTUDAGUR
Við klórum okkur oft í hausnumþessa dagana þegar við lítum
á ungu kynslóðina okkar. Við
hugsum: „Hvaðan fær unga kyn-
slóðin allan þennan ljóta orða-
forða og af hverju sýna börn ekki
foreldrum og kennurum jafn
mikla virðingu eins börn gerðu
þegar við vorum ung?“ Það er við-
urkennd staðreynd að það sem við
meðtökum inn í huga okkar og sál
í gegnum augu
okkar og eyru
finnur sér á ein-
hvern hátt leið
út í andrúms-
loftið aftur og
opinberast í
hegðun okkar,
viðmóti og tján-
ingu. Þeir sem
alast upp á
heimili tón-
elskra foreldra hafa gjarnan mik-
inn áhuga á tónlist. Þeir sem alast
upp í sveit líta öðruvísi á lífið en
þeir sem alast upp í borg o.s.frv.
Utanaðkomandi aðstæður og um-
hverfi í bland við hugarfar og lífs-
sýn þeirra sem standa þeim næst
móta skoðanir þeirra og persónu-
leika.
Þá liggur beinast við að skoða
umhverfið sem unga fólkið lifir
og hrærist í nú á dögum. Oft er
umhverfinu, genunum eða þjóð-
félaginu í heild kennt um hegðun
barna okkar – kannski vegna þess
að það gerir málið óyfirstígan-
legra og með því móti getum við
kennt einhverju öðru en hugsun-
arleysi okkar um. En það gerist þó
á kostnað barnanna sjálfra.
Slæm framkoma
Ég var staddur á foreldrafundi
um daginn ásamt konu minni þar
sem bæði skólayfirvöld og for-
eldrar lýstu vaxandi áhyggjum á
slæmri framkomu nemenda og
ljótu orðbragði. Margir for-
eldranna töldu að eldri skólanem-
ar hlytu að eiga sök á hegðun
þeirra með slæmri fyrirmynd. Ef
sú er raunin hljóta aðstæður bara
eiga eftir að versna, kynslóð eftir
kynslóð. Við skulum þó ekki fella
kónginn okkar alveg strax.
Kannski stendur lausnin nær en
okkur grunar. Í sömu viku fékk
elsta dóttir mín bók í hendur frá
kennara sínum sem hún átti að
lesa og vinna verkefni úr. Við lás-
um bókina og trúðum varla okkar
eigin augum. Mikið úrval blóts-
yrða „skreyttu“ bókina, yfir 70
talsins. Það sem okkur fannst
jafnvel enn verra var að hegðun
og framkoma aðalsöguhetjunnar
virtist álitin almenn og eðlileg.
Þessi vika reyndist fremur við-
burðarík hjá okkur því að í sömu
viku var sýnd kvikmynd í bekk 11
ára gamallar dóttur minnar sem
var bönnuð börnum innan 12 ára.
Ég leigði myndina daginn eftir til
að fræðast um innihald hennar. Í
myndinni var að finna mikið of-
beldi, nauðgun, nektarsenur, ljótt
orðbragð og óhugnanlega sjálfs-
morðstilraun. Ég velti fyrir mér
hvernig slík mynd getur fundið
sér leið inn í kennslustofu 11 ára
gamalla barna. Á sama tíma og
foreldrar og kennarar standa ráð-
þrota frammi fyrir uppreisn
yngri borgara eru þeir stöðugt að
senda skilaboð og mörg þeirra
miður góð.Um leið og við reynum
að halda börnum okkar frá slæm-
um siðum leyfum við þeim að
skoða og hlusta á efni sem hefur
að geyma öfug skilaboð – eða segj-
um þeim að hætta þessu ###
...blóti. Er furða að unga fólkið
skilji okkur fullorðna fólkið
stundum ekki? Það sem við hleyp-
um að börnunum okkar í formi
bókmennta og bíómynda innan
eða utan skóla snertir sálu þeirra
og kemur upp á yfirborðið fyrr
eða síðar á annaðhvort opinberum
eða lokuðum vettvangi. Það sem
við leggjum inn á sálarreikning
þeirra munu þau taka út einn góð-
an veðurdag.
Styrkja þarf litlar sálir
Þrátt fyrir að vera gagnrýndur
fyrir að fylgjast grannt með því
hvað börnin mínum er boðið verð
ég þó að segja að hrósin sem þau
fá fyrir góða hegðun, kurteisi,
námsárangur og heilbrigt orðafar
yfirgnæfa þær raddir. Það er þó
því miður mín reynsla að börn
geta oft lent í erfiðri aðstöðu ef
góðar uppeldisreglur heima fyr-
ir eru ekki í samræmi viðnáms-
skrá skólans. Þessu ætti auðvit-
að að vera öfugt farið því að við
eigum að leggja allt að mörkum
til að börnin okkar alist upp við
gildi sem upphefja virðingu,
bróðurkærleika, metnað og heil-
brigði á anda, sál og líkama. Ef
við styrkjum litlu sálirnar í þjóð-
félaginu verður þjóðarsálin
sterkari.
Ég vil enda á því að þakka
skólayfirvöldum og kennurum
fyrir alla þá ómetanlegu vinnu
sem lögð er af mörkum dag hvern
til að börn okkar fái þann félags-
lega og starfstengda undirbúning
sem nauðsynlegur er til að ná
góðum árangri í nútímaþjóðfé-
lagi. Þetta er ekki auðvelt starf og
því miður oft vanmetið. ■
Bætiflákar
Góður húmor
„Nei, lagið er alls ekki stolið.
Þetta er fráleit spurning en góð-
ur húmor af hálfu Norðurljósa.
Þetta er árleg umræða, saman-
ber lag Hallgríms Óskarssonar í
fyrra. Það var líka fráleitt þá.
Það er hins vegar hægt að hafa
gaman af þessu eins og ég hafði
gaman af því að heyra þennan
samanburð. Ég lít bara á þetta
sem húmor.“
Sveinn Rúnar Sigurðsson er höfundur
lagsins Heaven sem verður framlag
Íslands í Eurovision. Heaven hefur verið
sagt líkjast laginu „Come what may“.
Umræðan
ÍVAR J.
HALLDÓRSSON
■ skrifar um
menntamál.
Börn í brennidepli
Upp er hafin enn á ný umræð-an um hvort setja skuli
skjaldarmerki íslenska lýðveld-
isins í stað fangamarks
Kristjáns IX Danakonungs á
þak alþingishússins. Á þriðju-
dag var í Fréttablaðinu birtist
grein eftir Torfa Guðbrandsson
þar sem hann skoraði á Alþingi
að láta taka niður konungsmerk-
ið af þaki þinghússins. Talaði
hann um að það væri óhæfa að
láta þingmenn í lýðveldi starfa
undir konungstákni.
Í siðmenntuðum heimi mun
það teljast óeðlilegt ef menn
forðast að horfast í augu við for-
tíð sína, sérstaklega þegar þeir
hafa ekkert af sér gert. Það er
hluti af fortíð okkar að Kristján
IX var konungur Íslands þegar
alþingishúsið var reist og af því
er engin skömm. Fangamark
konungsins er einungis til
marks um það hver var við völd
þegar húsið var reist rétt eins
og merkið sem er á dómkirkj-
unni í Reykjavík eða utan á
mörgum stjórnarbyggingum í
Kaupmannahöfn. Eðlilegt ætti
að þykja að halda fangamarkinu
á sama stað og það hefur verið
til þess að minnast þess hver lét
reisa bygginguna.
En aðeins um landvættirnar.
Svo virðist sem að langur tími
hafi liðið síðan Torfi leit þing-
húsið augum síðast eða hann
hafi ekki haft augun hjá sér þeg-
ar hann hafði síðast tækifæri til
þess, því húsið er skreytt á
framhlið með landvættunum
fjórum. Það breytir því þó ekki
að skjaldarmerki lýðveldisins er
ekki utan á þinghúsinu. Ný við-
bygging á þinghúsinu gefur okk-
ur þó tækifæri til þess að bæta
úr þessu vandamáli. Ég tel það
liggja beinast við að skjaldar-
merkinu, ásamt landvættum
verði komið fyrir á norðurhlið
viðbyggingarinnar.
Þá er það ekki úr vegi að
skora á þingmenn að samþykkja
tillögu sem komin er fram þess
efnis að íslenski fáninn skuli
vera á öndvegisstað í þingsal Al-
þingis. Því fyrr sem sú tillaga er
afgreidd því fyrr getur þingið
tekið til við mikilvægari mál. ■
Andsvar
Í Fréttablaðinu birtist grein eftirMargréti Jónsdóttur með yfir-
skriftinni „Að kunna ekki að lesa
landið sitt“. Hver sér hlutina með
sínum augum og sumir kunna að
ganga með „flísar“ í augum.
Ísland er eldfjallaland í
norðri, þar sem landslag er ein-
stakt. Að varðveita upprunann er
leiðin sem ég hefði viljað fara.
Birkiskóga hefði átt að friða fyr-
ir löngu og halda í upprunalegri
mynd. Barrtrén hafa því miður
orðið ofan á meðal annars vegna
þess að hjá Skógræktinni hefur
frá upphafi verið rangt að málum
staðið. Raunar er ráðist inn á gró-
in svæði – gjarnan birki- og víði-
gróin – og breytt um svip. Þar
rísa upp grenitré, sem oft er
plantað eins og í kartöflugarði.
Eða þá stóri „njólinn“ – öspin –
sem nú tröllríður bæði borg og
sveit. Í New York er hún bönnuð
því ræturnar eyðileggja skolp-
leiðslur.
Mengunarslys
Í skógræktarmálum hafa Ís-
lendingar farið ógætilega – svo
ekki sé meira sagt. Það er auð-
veldara að fækka fé en hreinsa til
„mengun“ skógræktarmanna í ís-
lenskri náttúru, sem er eitt mesta
„mengunarslys“ sem ég horfi á.
Að kunna að lesa landið sitt er
einmitt það sem mér sýnist ís-
lenskt skógræktarfólk ekki hafa á
réttan veg. En mál er að linni. ■
VILTU EIGA FRÁBÆR AUGNABLIK?
ALVÖRU SAMSUNG DIGITAL VIDEOVÉL VP-D20
Stærð 58,5x90x156mm
Mini DV með LCD skjá 2,5 Zoom 10/800
0 Lux og hristivörn (Bild stabillisator)
FireWire og einnig DV út
Ljósmyndir á DV spóluna
Verð: 54.990
DVD-E232 með EQ
Myndbreytir (16:9/4:3) einn takki framan á tækinu
Spilar DVD-R, +RW, -RW, JPEG & MP3
Spilar diska frá öllum svæðum
Vandaður spilari fyrir Digital ljósmyndir
EQ og myndin passar á öll sjónvörp
Verð: 14.990
CW-29M66V
29“ 100Hz með flötum myndlampa
2x20W magnari og textavarp
2 scart ásamt videóvélatengi
Alveg flatur myndlampi
Verð: 89.900
ALVEG FLATUR SKJÁR OG ÓTRÚLEGT VERÐ SJÓNVARP TX-20P14X
20“ sjónvarp með Mono videó
NTSC afspilun
RCA að framan. Scart tengi. Sjálfv. stöðval.
Vandað 20“ sjónvarp og video
og verðið það skemmir ekki
Verð: 34.990
FRÁBÆR TILBOÐ VELDU GÆÐI, VELDU
Eico Skútuvogi 6 s: 570 4700 • Keflavík: Ljósboginn s: 421 1535 • Akranes: Model s: 431 3333 Hljómsýn s: 430 2500
Ísafjörður: Straumur s: 456 3321 • Sauðárkrókur: Rafsjá s. 453 5381 • Siglufjörður: S.R. Byggingavörur s: 467 1559
Húsavík: Bókaverslun Þórarins Stefánssonar s: 464 1234 • Eskifjörður: H.S. Raf s: 476 1170 • Selfoss: Árvirkinn s: 480 1160
HT-DB120
Heimabíó 5x30W + 50RMS W bassabox
DVD spilari og útvarp
Spilar DVD-R, +RW, -RW, RAM, JPEG & MP3
Spilar diska frá öllum svæðum
Myndbreytir og vinnslur fyrir Digital ljósm.
Verð: 39.900
ALVÖRU SAMSUNG HEIMABÍÓ SV-DVD40
DVD spilari og 6 hausa Nicam Stereo video
Videovélatengi að framan og hljóðútgangur
2 Scart tengi og sjálfvirk stöðvaleitun
DVD spilari sem spilar allt
EQ myndbreytir (16:9/4:3)
Topp video og DVD spilari á frábæru verði
Verð: 29.990
Að taka fram fyrir hendur náttúrunnar
SKÓGRÆKT
„Í skógræktarmálum hafa Íslendingar farið
ógætilega – svo ekki sé meira sagt,“ segir
Vigdís meðal annars í grein sinni.
Umræðan
VIGDÍS ÁGÚSTSDÓTTIR
■ skrifar um skógrækt.
JÓHANN HJALTI
ÞORSTEINSSON
■ skrifar um skjaldarmerki á
alþingishúsinu.
Um skjaldarmerki á alþingishúsinu
„Ef við
styrkjum litlu
sálirnar í
þjóðfélaginu
verður þjóð-
arsálin sterk-
ari.