Tíminn - 19.12.1972, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
11
Á ÍSLANDI HEFUR HVER EIN-
STAKLINGUR TÆKIFÆRI
TIL AÐ SKOÐA SJÁLFAN SIG“
- Tvær austurlenzkar námskonur heimsóttar
Árlega dvelst töluveröur
hópur erlendra stúdenta við
nám i Háskóla islands.
Flestir leggja þessir stú-
dentar stund á islenzku-
nám, en nokkrir eru i
læknisfræöi og einn í guð-
fræöi.
Okkur þótti forvitnilegt
að kynnast þessum erlendu
stúdentum, viöhorfum
þeirra til lands og fólks og
þeim viöbrigöum, sem þeir
hljóta aö hafa oröið fyrir
við komu sina hingað til
lands.
Margir þeirra koma úr
þjóöfélögum, mjög ólíkum
þvi,sem viö búum í, og því
hlýtur þaö aö kosta þá
mikla áreynslu og hæfi-
leika til aðlögunar aö setj-
ast hér upp, sumir til
margra ára, jafnvel alla
ævina.
Þaö er vitað mál, aö ís-
land hefur yfir einhverju
aö ráöa, sem gerir ókunn-
uga hugfangna, svo að eftir
nokkra dvöl eiga þeir bágt
meö aö setjast aö annars
staöar. Sömu sögu má
segja t.d. frá Dönum, sem
búið hafa á Grænlandi og
geta helzt ekki setzt aö i
nútíma neyzluþjóðfélagi
eftir það.
Það benda þvi allar líkur
til,að þaö sé fámennió og
hiö ,,ósnortna land", sem
útlendingum þykir mest til
lcorna, enda segja þeir þaö
flestir, aö vísu óbeint meö
þvi aö segja, aó hér geti
maðurinn veriö frjáls ein-
staklingur, — veriö maöur,
en ekki hópsál i stórborg.
En látum nú hér staðar
numiö meö hugleiöingarn-
ar og gefum fyrstu vió-
mælendunum oröiö.
- Hal'ið þið aldrei komið heim
á þessu timabili?
— Jú, ég lór til Tokyo i sumar,
segir Myoko, og þá fyrst sá ég hve
mikil mengunin þar Var. Áður á
meðan ég bjó þar, varð maður
aldrei var við slikt, el'tir að hala
búið i þessu hreina lofli, sem hér
er, gerði ég mér fyrst grein fyrir,
hvað mengun var, og að hún var
raunverulega lil.
Iliromi svarar spurningunni
neitandi, en segisl ælla heim á
komandi sumri.
— Hlakkarðu ekki til? spyrjum
við.
— Jú, alveg voðalega mikið.
— Heldurðu þá,að þú komir
nokkuð aftur?
• — fóg veit það ekki, það fer eft-
ir þvi hvernig mér likar aftur i
Japan, og ég býst siður við þvi.
Jú, hún kemur aftur, skýtur
Myoko inn i og kimir. Hún kemur
ábyggilega aftur. Hiromi gengst
inn á,að liklega sé það nú tillellið.
Við viljum ekki blanda okkur inn i
persónuleg mál, sem þarna gætu
verið á dölinni, og snúum okkur
þvi að öðrum málum.
Ilvers végna ákváðuð þið að
l'ará til tslands?
- Ég var búin að læra dönsku i
háskólanum i Osaka, segir
Hiromi, og þar var smávegis
kennt i norrænum málvisindum,
(það er nú reyndar hálfgert iusk)
skýtur hún inn i. — Þarna
lásum við part af Snorra-Eddu,
og það vakti strax áhuga minn, og
mig fór að langa til að koma hing-
að. Kennarinn minn þarna var
japanskur, en hafði lært við
háskólann i Kaupmannahöfn.
Ég veit ekki beint, hvað rak
mig lil að koma hingað, segir
Myoko, el' til vill fjarlægðin og
hvað ég vissi litið um landið. Ég
kunni ekki staf i islenzku, þegar
ég kom hingað, og hafði aldrei
hitt tslending. Fyrir mér var
þetta þvi bara draumaland.
island var bara
draumaland
Þeir slúdentar, sem hvað lengst
eru að komnir, eru tvær japansk-
ar stúlkur, Myoko Kashima og
Hiromi Watanabi. Við hefjum
orðaræðurnar með þvi að spyrja
hve lengi þær hafi dvalizt hér.
— Ég hef verið hér i 3 ár, segir
Myoko, — og Hiromi i tvö.
Reyndar nokkru meira, þvi að nú
er lalsvert liðið á skólaárið.
k t t
Maóur Stór maóur Kvæntur maöur
Húsbóndi

■?

Kona
Kjaftakerling Barn
— Já, Nonna kannast flestir
Japanir við, enda var hann þar
nokkurn tima og flutti þá fyrir-
iestra við háskóla, auk þess sem
ein bókin hans gerist þar. Marg-
ar, ef ekki allar bækurnar hans,
hafa verið þýddar á japönsku, og
þær lesa mjög mörg börn og ung-
lingar.
Nokkrar aðrar islenzkar bæk-
ur, sem þið hafið lesið á
japönsku?
— Sjáll'stætt fólk Halldórs
Laxness hefur verið þýdd á
japönsku, en hans höfðum við þó
ekki heyrt getið.áður en við kom-
um hingað. Aðrar bækur vitum
við ekki til, að þýddar hafi verið.
Minnugir frásagnar kunningja
okkar, Olafssonar, sem staddur
var á simstöð i Moskvu og beið
eftir simtali til Islands, leiðum
við hugann að þriðja manninum
islenzkum, af þeim, sem mest
munu þekktir, Friðrik Ólafssyni.
Það lór nei'nilcga svo i Moskvu,
að er nai'nið Ólafsson var kallað
uppj'ór kliður um salinn, og fólkið
þusli að til að sjá þennan þekkta
skákmann. Hvort það hefur áttað
sig á,að ekki var um hinn rétta að
ræða,vitum við ekki, en við spyrj-
um, hvort likt þessu myndi geta
gerzt i Japan.
Þær segjast ekki geta um það
sagt, en ekki hafi þær a.m.k.
þekkt nafn Friðriks, er hingað
kom.
Nonni eini islendingur-
inn, sem þekktur er
Út l'rá þessu berst talið að
vitneskju Japana um lsland og
tslendinga. Þar eð tslendingar
gruna flesta útlendinga um að
álita, að hér séu snjóhús og
Eskimóar, verður okkur íyrst
i'yrir að grennslasl ei'tir þvi, hvort
slikt sé álit Japana.
Þær brosa báðar að okkur og
segja: — Nei, alveg áreiðanlega
ekki. Að visu er ekki mikið kennt
um tsland i japönsku landafræð-
inni, en við vissum þó,að ibúarnir
lii'ðu að mestu leyti á l'iskveiðum
og höluðborgin hét Reykjavik.
Aftur á móti höfðum við ekki
heyrt um Heklu og Geysi, enda er
Japan eldfjallaland.og slik fyrir-
bæri sæta ekki jafn mikilii furðu
þar og viðast annarsstaðar.
Könnuðusl þið við einhvern ts-
lending af afspurn?
ingi, segir Myoko. Það kemur að
sjálfsögðu til af þvi, að þjóðfélag-
ið er ekki allt eins skipulagt og
heima. Það getur þó orðið mis-
brestur á skipulaginu, eins óg t.d.
i Tokyo, þar sem ekki hefur enn
tekizt að koma upp húsnúmera-
kerfi. Ég fann ekki til þessa, þeg-
ar ég bjó þar, en þegar ég kom
þangað i sumar, átti ég bágt með
að átta mig. Það sama var að
segja um mengunina, sem ég hélt,
að ekki gæti verið jafn mikil og
raun bar vitni.
— Kannski svo mikil,að ekki
sæi til sólar?
— Uss, — nei, nei. Ástandið er
nú langt i frá svo slæmt, og i Jap-
an er mjög sólrikt viðast hvar. Á
nyrztu eyjunum snjóar mikið, en
sunnar t.d. i Tokyo sést varla
nokkurn tima snjór, og frost eru
sjaldgæf.
— Hvað um það, sem heyrzt
hefur, að ekki fyndist menning á
tslandi?
— Það fer nú eftir þvi, hvað
kallaðer menning, segir Hiromo.
Á íslandi er að sjálfsögðu engin
gamalgróin borgamenning, en
hver þjóð á sina menningu. —
Menningin er tvirætt hugtak, —
hún skapar mengun lika.
„Þaö er myrkast
undir vitanum"
Hugmynd aö merki
fyrir saumaklúbba
Talinu vikur nú að námi þeirra
hér, málunum og samanburði
þeirra.
—. Ég er á þriðja ári i islenzku
fyrir erlenda stúdenta, segir
Hiromi, og ætla að taka hluta af
lokaprófinu i janúar, og Bacc.
philol. verð ég vonandi i vor.ef allt
gengur vel -Málið er erfitt og
miklu nákvæmara en japanskan,
t.d. eru ekki allar þessar beyging-
ar, sem þið hafið i japönsku. t
staðinn notum við ýmiss konar
hjálparorð.
Japanir nota sérstakt letur,
myndstafaletur, sem runnið er
frá kinversku letri. Við förum i
stutta kennslustund, og árangur-
inn má sjá hér á siðunni.
— t daglegu máli eru notuð ca.
1600 tákn, segir Myoko, en þau
eru margfalt fleiri. Auk þess er
öllum japönskum börnum kennt
að skrifa með þvi letri, sem þið
notið.
Við prisum okkur sæla fyrir að
þurfa ekki að ganga i japanskan
skóla og læra að skrifa með
tveim leturgerðum. Nóg er samt.
Við spyrjum nú Myoko, hvað
hún stundi við Háskólann.
— Ég var fyrst tvo vetur i
islenzku, segir hún, en svo fór ég i
’ guðfræði og er nú á öðru ári þar.
— Hvað kom til,að þú fórst i
guðfræði?
Ja, — ég er ekki kristin og er
utan allra trúarsafnaða i Japan.
Þar er heldur ekki nein trúar-
bragðafræðsla i skólum, og þvi
langaði mig til að kynnast þessu.
1 Japan er engin rikistrú, og rikið
skiptir sér ekki af trúmálum.
Margir eru utan safnaða, en lang-
flestir Búddatrúar. Um eitt
prósent ibúanna eru kristnir, en
það segir um ein milljón.
islendingar náttúrubörn
Er talið berst að Islendingum
og landinu sjálfu , kemur
óhjákvæmilega til samanburðar
við það, sem þær áður þekktu.
— Mér finnst tslendingar vera
mikil náttúrubörn i góðum skiln-
Myoko Kashima og Iliromi Watanabi
Róbert.
Loksins kemur að þvi, að við
berum fram hinar sigildu
spurningar: Hvað finnst ykkur
svo um landið og fólkið?
—Viö erum búnar að ferðast
geysimikið um allt land.og erum
mjög hrifnar af þvi, sem fyrir
augu hefur borið. Þetta er allt svo
fjöibreytt og sérslakt.
Við spyrjum nánar eftir ferða-
lögum þeirra. og er við komumst
að raun um,að þær hafa heimsótt
ýmsar gorvikur, og aðra staði,
þar sem við höfum aldrei fæti
stigið.og þekkja þvi okkar eigið
land betur en ef til vill flest okkar,
getum við ekki annað en skamm-
azt okkar. Þá kennir Hiromi okk-
ur japapskan málshátt, sem eins
gæli átt heima hér og útleggst
þannig á islenzku: ,,Það er
myrkast undir vitanum”.
— En hvaö um Islendinga
sjálfa i samanburði við Japani?
spyrjum við.
— Þeir eru ólikir. Japanir eru
áreiðanlega miklu kjarkmeiri en
Islendingar. tslendingar drekka
sennilega eins og þeir gera, vegna
þess að þeir haldi sig þá verða
kjarkbetri, sem er náttúrulega
bara vitleysa. Annars drekka ts-
lendingar ekki mikið magn borið
saman við aðrar þjóðir, þeir bara
drekka sjaldnar og meira i einu.
— Islendingar eru lika stórum
ónákvæmari en Japanir, t.d. i
skóla eða á vinnust. Þar eru allir
mættir góðri stundu fyrir þann
tima, er vinna skal hef jast, t.d. kl.
8. Þá á slaginu byrja allir og
vinna stöðugt til loka vinnudags,
en hætta t.d. á minútunni 5 og
ganga frá eftir sig eftir þann
tima.
I Japan er þvi allt mjög i föst-
um skorðum, eins og þið heyrið,
t.d. eru mótmælaaðgerðir
japanskra stúdenta harðskipu-
lagðar, og þess eru dæmi.aö t.d.
franskir stúdentar hafi verið i
Japan að læra slikar aðgerðir.
Hér látum við spjallinu lokið,
og eftir að hafa þegið grænt,
japanskt te hjá þessum stúlkum,
sem lagt hafa hálfan hnöttinn aö
baki, sökum áhuga sins á litilli
eyju norður i Ballarhafi, ibúum
hennar og máli þeirra, kveðjum
við og þökkum teið og rabbið.
JGK—Erl.
|

Sem binir sigruöu í siðari heimsst
er tekin i fyrra, er japanskir
Okinaw.a, sem Japanir voru þá að er
endur voru handteknir.