Tíminn - 01.04.1973, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Sunnudagur 1. april. 1973
Texti:
Jónas
Guðmundsson
Myndir:
Guðjón
Efnarsson
Nýja mjóikurbiiiö. Þessi hús eru öll fullbyggö og er heildargólfflötur 10.300 fermetrar og rúmmáliö á
húsunum 38.000 rúmmetrar. Fullgert kostaöi búiö um 70.000.000.00 króna (endurbyggingin), en taliö er
að meö núverandi verölagi kosti mjólkurbú aö þessari stærö ekki undir 300 milljónum króna.
Mjóikurbú Flóamanna. Myndin er tekin i desember 1929, þegar fyrst rauk úr skorsteini mjólkurbúsins.
hér, aö Flóaáveitan var grafin og
gerö til aö hleypa leirbornu vatni
Hvitár yfir jörö Flóamanna til
áburöar. Menn höfðu tekiö eftir
þvi, að þegar áin flæddi yfir
bakka sina og fingerður jökul-
leirinn settist á jörðina, þá spratt
gras betur og varð sverara i rót-
ina. Eftir að áveitan hafði verið
grafin, var hægt að hleypa þessu
vatni á engjarnar og veita þvi
þaðan burtu eftir hæfilegan tíma.
Árangurinn lét ekki á sér standa
og segir, að strax næsta sumar
hafi einn maður” slegið 18 hesta á
þýfðri jörð”, en annars var gras-
spretta með lakara móti, þar sem
áveitunnar naut ekki við. Þannig
jókst heyforði Flóamanna og
mjólkurbúið var stofnað með
nýrri heimild i lögum um
áveituna, en áveitan var gerð
með sérstökum lögum og fyrir
opinbert fé, en of langt mál er að
rekja alla þá sögu hér. Áveitu-
framkvæmdirnar hófust vorið
1922 og þeim lauk árið 1927.
Þó fullt samhengi sé i upphafs-
orðum þessarar greinar, að
áveita sé,, beinn undanfari”
Mjólkurbúsins, kemur auövitað
fleira til. ísland var að breytast.
Hið gróna bændaþjóðfélag með
sauöfé og vetrarbeit, stórgripum
sem á stundum varð að „draga á
segli” úr fjósi eftir harða vetur,
þegar skepnurnar voru orönar of
máttfarnar til að komast ferða
sinna, voru undirstaða fæöuöfl-
unar, ásamt sjóróðrum bænda og
vinnumanna þeirra, en var að
leysast upp. Þúsundir tóku sér
búsetu á mölinni og störfuðu á
þilskipum og trollurum og „lifið
var saltfiskur”. Þarna var að
skapast markaður fyrir búvörur,
sem ekki hafði áður verið á
Islandi, og með opnun vegasam-
banda og bilferðum, var hægt að
ná til þessa markaðs með mjólk
og aðrar afurðir sveitanna. Þetta
komu bændur auga á og stjórn-
málamennirnir létu ekki sitt eftir
liggja og þaö er út af fyrir sig
merkilegt, að áveitumálið og
stofnun mjólkurbúsins, virðist
sameiginlegt áhugamál allra
stjórnmálaflokka, þvi að
stjórnarskiptin 1927, þegar
MJÓLKURBÚ FLÓAMANNA
Á SÉR LANGA SÖGU
„Flóaáveitan var
beinn undanfari
Mjólkurbús Flóamanna
og stofnun þess undir-
búin og skipulögð af
Flóaáveituf élaginu’ ’,
segir i upphafsorðum i
afmælisriti mjólkurbús-
ins, þegar það varð
fjörutiu ára, árið 1969.
Vegna þeirra, sem ekki kunna
skil á Flóaáveitunni má geta þess
Tryggvi Þórhallsson tekur við af
Jóni Þorlákssyni, virðast engu
breyta um hag þessa fyrirtækis,
og er það meira en segja má um
margt annað, þvi að á þessum
tima voru það ekki mörg mál,
Grétar Simonarson, mjólkurbússtjóri fyrir framan aöalbygginguna. Þrír tankbilar frá MBF, þeirrar gerðar er sækja mjóik heim á sveita
bæi, eru aölosa nýmjólk. Tankar bflanna eru þvegnir i sjálfvirkum vélum meö „programi”, eins og I þvottavélum. Þaö sparar tima og eykur
hreinlætiö.