Tíminn - 08.07.1973, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Sunnudagur 8. júlí 1978.
ir hefur, þvi að erlendar þjóðir
eru miklu lengra komnar i þess-
um efnum en við. Þú sérð ekki
pappirssnifsi á götum i Hollandi,
eða Belgiu. Ollum úrgangspappir
er safnað og hann er bleyttur upp
og notaður aftur. — Aftur og
aftur. — tslendingar grafa járn i
jörðu og pappirnum fleyja þeir og
senda i löng ferðalög með vindin-
um yfir borgir og lönd. Að þessu
leyti eru dagblöðin stórkostlegir
mengunarvaldar. ÍOO.OOO eintök
fljúga út daglega, til að hrekjast
fyrir vindinum um stræti og torg
og fylla sorpstöðvarnar. Sama er
að segja um bilhræin. Ég var ný-
lega á fundi endurnýtingarmanna
i Sviþjóð. Þar kom margt lær-
dómsrikt i ljós. T.d. hafa Sviar
komið þvi á, að þegar maður
kaupir sér nýjan bil, greiðir hann
visst gjald, sem er kostnaðurinn
við að mala bilinn hans i að-
greinda málma i brotajárn, þegar
billinn er orðinn of gamall og úr
sér genginn til aksturs, eða ef
hann eyðileggst með öðrum hætti.
Gefið er úr sérstakt skirteini, sem
fylgir bifreiðinni og þegar þar að
kemur er hún ,,unnin;’ i sér-
stakri stöð i brotajárn og eigand-
inn hefur greitt fyrir vinnsluna. t
Sviþjóð eru t.d. þrjár slikar
stöðvar, sem „endurnota” og
mola niður um 250.000 ónýta bila
á ári hverju. Billinn er hakkaður
niður og efni hans eru aðgreind og
efnin eru notuð i t.d. nýju bilana.
Ekki dytti neinum Svia i hug, að
telja slika starfsemi vera meng-
un, eins og blaðamaður Visis
gerði.
Sindri hefur árum saman unnið
brotajárn. Hlutað sundur, press-
að saman og breytt járnarusli i
..kvalifiseraða” útflutningsvöru,
sem siðan er seld út um allan
heim fyrir beinharðan gjaldeyri.
Það er hin rétta aðferð, sem sé
endurnýting. Þetta orð verðum
við að læra eins vel eins og aðrar
þjóðir, ef við ætlum að vinna gegn
mengun. Útflutningur okkar er
2—3000 tonn á ári hverju, en gæti
liklega orðið 10.000 tonn , ef obb-
inn af brotamálmi skilaði sér, og
ef til væru fullkomnar vélar til að
vinna brotajárnið.
Að lokum ræddum við við Einar
um smiðjuna. Um hana sagði
hann á þessa leið:
Skúlptúrinn á leið sinni til Loftleiðahótelsins á bifreiö frá SINDRA.
Fjölþætt verkefni
Sindrasmiðjunnar
Sindrasmiðjan er venju-
leg vélsmiðja. Við vinnum að al-
hliða járnsmiðavinnu. Smiðum
alla skapaða hluti, eftir timans
þörfum og ástæðum. Að fara að
telja upp einstök verkefni hefur i
sjálfu sér ekki mikinn tilgang.
Það vita allir, sem þurfa að vita
hvað við gerum.
Framleiðsla og stærri verkefni
er þó stærsti liðurinn i starfi
smiðjunnar. Efstá baugi hefur þó
verið um skeið hjá tæknimönnum
okkar, smiði á þrýstivatnspipu
fyrir Laxárvirkjun, eða aðal-
rennslisgöngin að túrbinum hinn-
ar nýju rafstöðvar. Þetta er, að
ég held, i fyrsta skipti, sem is-
lenzk járnsmiðja smiðar slikan
hlut. Þetta var smiðað eftir
Krupp-,,patenti”.
iðnaðarmenn, að þeim hefur ver-
ið sýnt það traust, sem raun er á,
þvi að auðvitað eigum við að
smiða allt, sem hægt er, hér
heima. Skip og annað.
Pípur og rör.
Gjör rétt — þol ei órétt
Að lokum spurðum við Einar
Texti: Jónas Guðmundsson
Við vorum eini aðilinn, sem
bauð i þetta verk. Ég held, að það
hefi verið meira ,,prinsip”-atriði
að við buðum i verkið, en að
þarna væri sérstök hagnaðarvon,
og útlit er fyrir halla. í fyrstu
gerði verkkaupandi kröfu um að
útlendir' rafsuðumenn ynnu raf-
suðuna, en fljótlega var þó fallið
frá þvi, þar eð það kom i ljós að
Islendingarnir voru engir eftir-
bátar útlendinga i þessu efni og
verkið hefur tekizt prýðilega.
Við Búrfellsvirkjun voru til
dæmis menn frá Krupp, sem
smiðuðu pipuna, en nú hefur orðið
ánægjuleg breyting fyrir islenzka
um lifsstarfið.
Lifsstarf mitt tel ég ekki merki-
legt. Eins og ég sagði áðan, elzt
ég upp i Grundarfirði, þar sem
blandaður búskapur var stundað-
ur við erfið skilyrði. Litlu túnin
voru slegin á sumrin og búsmal-
inn rölti um hliðar og dali, en bát-
ar réru til fiskjar og mogguðu
undir færum. Svo komu stormar
og guð tók og gaf manneskjunum
i þessum firði, eins og öðrum.
Menn höfðu sterka réttlætiskennd
fyrirvestan, og þetta voru venju-
legir menn og svo á það að vera.
Ekki hefi ég breytt heiminum,
þótt ég hafi reynt það. Ég tel mig
t GEGNUM HLJÓÐMÚRINN eftir Ásmund Sveinsson myndhöggvara
var stækkuð upp í eir af SINDRA. Af mörgu er skiljanlega aö taka, ef
mynda á hluti, eða mannvirki, sem Sindri hefur Iátið frá sér fara um
dagana, en Timinn velur þetta táknræna listaverk, sem hlýtur að telj-
ast til óvenjulegra verkefna hjá islenzkri vélsmiöju. Myndin stendur
sem kunnugt er fyrir framan Loftleiðahótelið.
Asmundur Sveinsson myndhöggvari og frú, viröa fyrir sér höggmyndina t GEGNUM HLJÓÐMÚRINN,
þegar hún fór á stallinn, þar sem henni var ætlaður staður. Fyrir aftan hjónin eru Einar Asmundsson
forstjóri Sindra, Asgeir Einarsson framkvæmdastjóri Birgöastöövar Sindra og Þóröur Einarsson,
framkv. stj. Sindrasmiöjunnar.
til dæmis vera málhreinsunar-
mann, eftir þvi sem ég hefi vit til.
Ég læt t.d. alltaf segja orðið pipur
i staðinn fyrir rör. t öllu prentuðu
máli tölum við I Sindra um pipur,
en samt halda allir áfram að
kaupa af okkur rör. Arangur
minn þar er núll. Kannski sam-
bærilegur við það, sem Þórbergur
Þórðarson segir um heiðingjatrú-
boðið danska, sem með miklum
fjármunum og stóru liði, frelsaði
ekki nema einn villimann á ári
hverju.
Nú er ég stærsti viðskiptamað-
ur Rússa á íslandi, ef oliufélögin
eru undanskilin, — þrátt fyrir að
liklega er vart hægt að finna
mann með ólikari þjóðmálaskoð-
anir, en mig og þá sem þar ráða.
Þó vil ég geta þess, að samkomu-
lagið við Rússa hefur alla tið ver-
ið mjög gott og ánægjulegt.
Segja má, að ég hafi leitazt við
að hafa eitt kjörorð um dagana:
Gjör rétt — þol eit órétt. Það hef-
ur mér, þvi miður ekki tekizt til
fulls. Það .antar nefnilega tals-
vert á það siðarnefnda, segir Ein-
ar i Sindra að lokum. JG