Tíminn - 29.07.1973, Blaðsíða 1

IGNIS
FRYSTIKISTUR
RAFTORG SIMI: 26660
RAFIÐJAN SÍMI: 19294
Skrúður Tímamynd: Róbert
Hálfnað
erverk
þá hafið er
sparnaður
skapar
verðmæti
Samvinnubankinn
Kveðið
Andrarím
bóndann
HÉR er það, sem Skrúðsbóndinn
býr, og hefur meira yndi af
Andrarímum en llallgrimssúlm-
um. Myndin er sem sagt af Skrúði
á Fáskrúðsfiröi — hinni prúðustu
eyju, sem stendur vei undir nafni
sinu og ber með sér, að hún er
prýöilega setin af hinum huldu
vættum, vafin fögrum gróðri,
sem ber þann sterka lit, er jurtir
og fuglar eiga samféiag með.
Skrúðshellir, hundrað faðma
langur, með sléttri og
sprungulausri hvelfingu og tærri
tjörn innst viö bergið, er sagður
vistarvera Skrúðsbóndans, enda
honum samboðin.
Þó að menn hafi oft haft viðlegu
I eynni og fé hafi öldum saman
gengið þar úti á vetrum, hefur
aldrei verið þar búseta manna.
Fyrir tæpum tveim öldum gerði
þó maður einn, Björn Magnússon
að nafni, itrekaðar tilraunir til
þess að fá eyna til ábúðar, og
skrifaði um það rentukammerinu
I Kaupmannahöfn og siðan bæði
prinsi og kóngi. En hann fékk ekki
þá ósk slna uppfyllta að komast i
tvibýli við Skrúðsbóndann.
Viðtal við Þórarinn Þórarinsson í Genf:
A
80-90 RIKI STYÐJA NU 200
EFNAHAGSLÖGSÖGU
TK, Reykjavik — Timinn átti á
föstudagskvöld sfmtal við
Þórarinn Þórarinsson, ritstjóra,
en hann situr nú fundi hafsbotns-
nefndar I Genf. Þórarinn sagði,
að nú virtist sem milli 80 og 90 rlki
styddu eindregiö tillögur um 20
milna efnahagslögsögu strand-
rikja. Það sem teljast verður
merkast af þvl sem nýlega hefur
gerzt á þessu sviði og styður að
hagstæðri þróun mála fyri þa,'
sem vilja sem vlðasta lögsögu
strandrlkja, er ákvörðun þjóð-
höfðingja Einingarsamtaka
Afriku I Addis Abeba I júnl-
mánuði sl. um að rfki Einingar-
samtakanna skuli styðja 200
milna efnahagslögsögu á haf-
réttarráöstefnunni.
Þórarinn sagði, að starfið i
Genf gengi heldur hægt en mikið
væri deilt i öllum nefndunum
þremur en greinilegt væri að
fylgið við 200 milna efnahagslög-
sögu færi vaxandi.
I 1. nefndinni er fjallað um þá
stofnun Sameinuðu þjóðanna,
sem koma á á fót og á að fjalla
um eftirlit og skipulag nýtingar
þeirra svæða, sem falla utan lög-
sögu strandrikja eða hið alþjóð-
lega hafsvæði. Þar er mikið deildt
bæöi um verkefni þessarar stofn-
unar og valdsvið.
í 2. nefndinni er fjallað um lög-
sögu strandrikja og sagði
Þórarinn að þar stæðu deilurnar
aðallega nú um það, hvernig fara
ætti með sundin. Þá er einnig
deilt um þaö hvar takmörk land-
grunns eigi að vera. t hópi þeirra
rlkja/Sem styðja 200 milna efna-
hagslögáögu eru 15-20 sem vilja
hafa heimild til að færa lögsöguna
út fyrir 200 milur, þegar um það
er að ræða að landgrunn nær
lengra út en 200 milur. Hafa
Noregur og Astralia t.d. flutt til-
lögu um það.
Þá skýrði Þórarinn frá þvi að
stofnuð hefðu verið i Genf samtök
rúmlega 20 þjóða, sem styðja 200
milna lögsögu. Er samtökunum
ætlað að stuðla aö samstarfi þess-
ara þjóða við undirbúning haf-
réttarráðstefnunnar. t þessum
samtökum eru Suður-Ameriku-
rikin, Kanada og Astralia og tvö
Evrópuriki, Noregur og tsland.
Þórarinn sagði að talið væri að
MÍLNA
150 riki muni eiga seturétt á haf-
réttarráðstefnunni i Santiago og
ef þau mæta öll þarf atkvæði 100
rikja til að fá tillögu samþykkta,
en áskilið er að tveir þriðju þurfi
að samþykkja ef tillaga á fram að
ganga sem alþjóðaregla.
Þórarinn sagði, að samþykkt
Einingarsamtaka Afriku væri
ekki sizt mikilvæg fyrir það, að i
hópi þessara Afrikurikja væru 14
riki, sem ekki ættu land við sjó.
Slik riki hafa yfirleitt verið and-
vig viðri lögsögu strandrikja.
Munu öll Afrikuriki að undan-
skildum tveimur, Zambiu og
Uganda, standa að samþykktinni
um stuðning við 200 mílna efna-
hagslögsögu.
Tilraunir til þess að auka hlunnindi:
Æðarvarpið tvöfaldaðist, er hólm-
ar voru gerðir handa fuglinum
— óséð enn, hvort uppistöðulón ó sjóvarleirum, verða til þess að auka laxgengdina
ÆÐARFUGLINN tekur þvi
feginsamlega, ef eitthvað er
gert fyrir hann. Það eru að
vísu ekki nein ný sannindi. En
siðast I vor fékkst það staðfest
að Botni I Súgandafirði, þar
sem þeir feögar, Friðbert
Pétursson og Birkir Frið-
bertsson búa félagsbúi.
— Það voru hér tuttugu til
þrjátiu æðarkolluhreiður á við
og dreif, sagði Friðbert við
fréttamann Timans á dögun-
um. En svo létum við ýta i
fyrra upp þrem hólmum eða
smáeyjum i allstóru lóni, og
þá brá svo við, að varpið tvö-
faldaðist i ár. Annars er
hvergi æðarvarp hér i Súg-
andafirði og ekki nær en i
önundarfirði, þar sem það er
á þrem stöðum, mest i Tanna-
nesi.(
Þa er annars fleira, sem er á
döfinni i Botni. Þar rennur til
sjávar á, sem þó er mjög stutt
og raunar einnig vatnslitil að
jafnaði . Þegar vegur var
gerður -yfir leirurnar i botni
Súgandafjarðar, myndað-
ist þar lón, og seinna gerðu
Botnsfeðgar félag við börn
bónda, sem áður hafði búið i
Botni, og ruddu upp öðrum
garði utar með ýtum, þannig,
að þarna eru nú tvö lón hið
ytra, þrir til fjórir hektarar að
flatarmáli. Hugmyndin með
þessu er að stuðla að bættum
lifsskilyrðum fyrir lax.
— Við höfum sleppt laxa-
seiðum i ána I átján ár, en
árangur hefur verið heldur lit-
ill. Nú er eftir aö sjá, hvort
lónin geti stuðlað aö aukinni
laxgengd. Þetta er þó ekki svo
að skilja, aö seiðin lokist inni i
lónunum, er þau ganga niöur.
Þau komast áfram i sjó, ef þau
vilja, þvi að sjór fellur yfir
garðinn. En þau geta veriö i
sjó innan ytri garðsins og haft
allgott undanfæri, ef þau vilja
staðnæmast þar.
Varphólmarnir, sem ég gat
um áðan, sagöi Friðbert enn
fremur, eru i þessum lónum,
og þá eigum við feðgar einir.
Okkur þykir það álitleg byrjun
að æðarkollurnar skyldu allar
flytja sig i hólmana og varpið
aukast svona. Við höfum lika
gaman af fuglinum þarna viö
túnfótinn. Hann hefur fljótt
orðið spakur, og umferð um
veginn yfir leirurnar er svo
litil að vorinu, að hún gerir
honum ekki ónæði. Aftur á
móti eigum við i striöi viö
varginn, einkum veiðibjöllu og
grámáva, sem sækja i ungana
þegar þeir eru komnir á sjó-
inn, en ekki orönir nógu stórir
til þess að sjá sér farborða.
Nokkuð er lika um hrafn, sem
sækir i eggin, en það.er miklu
minni usli, sem hann gerir,
sagði Friðbert að lokum.
—JH.