Tíminn - 29.07.1973, Blaðsíða 21

20
TÍMINN
Sunnudágur 29. júll 1973.
Sunnudagur 29. júli 1973.
Sveinbjörgu var boðiö að dansa
sólóhlutverk i óperunni „Tann-
hauser” eftir Kichard Wagner á
„Wagnerhátiðinni” i Beiruth. En
hún hafnaði boðinu. — Mér fannst
meira virði og nauðsyníegra að
fara i sumarfri til tslands, segir
hún. — Okkur langar bæði mjög
að koma og dansa á þjóðhátiðinni
á næsta ári. Þessa daga hefur
Gray verið að kynna sér islenzka
tónlist með samningu tvidans i
huga.
(Timamyndir: Gunnar)
landi i dag, sem eingöngu sýnir
nútima ballett.
Gray Veredon er frá Nýja -Sjá-
landi. Hann stundaði einnig nám
hjá Konunglega ballettnum i
London. Eitt ár starfaði hann hjá
Covent Garden i London, en réðst
næst til Stuttgart-ballettsins, þar
sem þau Sveinbjörg kynntust.
Giftust þau árið 1965.
Þess er vert að geta i sambandi
við hinn þekkta Stuttgart-ballett,
að stjórnandi hans hefur verið
John Cronko, einhver virtasti og
þekktasti maðurinn i ballettheim-
inum i dag. Aðeins 46 ára að aldri
lézt Cronko, i siðasta mánuði, er
ballettflokkur hans var að koma
úr sinni fjórðu sýningarferð til
Bandarikjanna.
Að sögn þeirra Sveinbjargar og
Veredons er lát Cronk.o geysimik-
ið áfall fyrir ballettheiminn, og þá
ekki sizt fyrir Stuttgart-ballettt-
inn, enda vandfundinn eins hæfur
maður i hans stað.
Svo þráðurinn sé aftur tekinn
upp, þá er Gray Veredon dans-
semjandi, (choreographer) auk
þess að vera dansari og einn af
þremur aðstoðarstjórnendum
Sonur þeirra hjóna, Simon Björgvin Veredon, vel upplagður fyrir
framan myndavélina ásamt félaga sinum, Hlyni Hendrikssyni. Simon
átti sex ára afmæli i vikunni.
Einstæð ballettvika
A næsta starfsári mun Tanz-
Forum fara i þriggja vikna sýn-
ingarferð til N-Afriku og einnig til
Búkarest i Rúmeníu og e.t.v. til
Júgóslaviu. Þá er þegar ákveðið,
að flokkurinn sýni á næsta starfs-
ári i Haag i Hollandi. I haust er
flokknum boðið til Frankfurt, þar
sem er griðarstór og fullkominn
salur, er listamenn hvaðanæva úr
Þýzkalandi koma fram i.
t lok siðasta starfsárs Tanz-
Forum, þ.e. i lok júni s.l., var
haldin ballettvika i Köln, sem all
óvenjulega má kalla i Evrópu, en
þarna var aðeins sýndur nútima
ballett, enda hét samankoman
„Woche des modernes Tanzes.”
Þarna komu fram, auk Tanz-For-
um, tveir flokkar frá Bandarikj-
unum (New York) og einn frá
ísrael. i New York hefur nútima-
ballettinn blómgazt mjög, og voru
þessir tveir flokkar einir þeir
frægustu. Annar var undir stjórn
Lar Lubovithc og hinn undir
stjórn Louis Falco. Frá Israel
kom Badschavia-flokkurinn.
Tanz-Forum kom þrisvar sinn-
um fram á „vikunni” og sýndi
alla nýju ballettana frá vetrinum
eða samtals 12 balletta. — Þetta
tókst mjög vel, segir Sveinbjörg,
en dómar um vikuna i heild voru
ekki komnir i blöð, er við fórum
frá Þýzkalandi. Vikuna sóttu sér-
fræðingar, ballettkennarar og
kóreografar hvaðanæva að úr
heiminum, auk almennra gesta.
Kærkomnir
,, gesta-kóreogr afar ”
Við biðjum Sveinbjörgu, að
skýra okkur i stórum dráttum frá
LANGAR AÐ KOMA OG DANSA A
ÞJÓÐHÁTÍÐINNI
Undanfarinn mánuð
hafa dvalizt hér á landi i
sumarleyfi hjónin
Sveinbjörg Alexanders
og Grey Veredon. Bæði
starfa þau hjá ballett-
flokknum Tanz-Forum i
Köln i V-Þýzkalandi.
Sveinbjörgu þarf vart að
kynna lesendum, þar
sem oft hefur verið
greint frá henni i her-
lendum blöðum i sam-
bandi við hinn glæsta
frama hennar á erlendri
grund.
Starfsár Tanz-Forum er 10 1/2
mánuður og stendur frá septem-
ber fram i júni. Þau hjónin komu
heim til islands i fri i byrjun
þessa mánaðar ásamt syni sin-
um, sem átti raunar 6 ára afmæli
siðastliðinn mánudag, 23. júli.
Hann heitir Simon Björgvin Vere-
don. Þau halda aftur út til Kölnar
um mánaðarmótin júli-ágúst, þar
sem drengurinn á að byrja i skóla
(t fyrsta sinn) i ágúst.
12 ár á erlendri
grund — Eiginmaðurinn
semur dansa
Sveinbjörg Alexanders stund-
aði ballettnám hjá Þjóðleikhús-
inu, upphaflega, en 17 ára gömul
hélt hún utan til framhaldsnáms.
Hefur hún verið við nám og störf
erlendis æ siðan eða i ein 12 ár.
Fyrst stundaði hún nám i tvö ár i
Konunglega ballettskólanum i
London. Þar næst hélt hún til
Stuttgart i S-Þýzkalandi og starf-
aðihjá ballettflokknum þar i borg
( sem er talinn sá fremsti i
Þýzkalandi og einn sá bezti i
heiminum ) næstu fimm árin.
Fyrir fjórum árum réðst Svein-
björg siðan til ballettsins i Köln
og hefur starfað hjá honum siðan.
En fyrir tveim árum var Kölnar-
ballettinn Tanz-Forum, „stokk-
aður upp” og ný stefna upp tekin.
Samkvæmt þeirri stefnu sýnir
flokkurinn eingöngu nútima eða
„moderne” ballett, en æfir þó
einnig þann klassiska, þannig að
dansendurnir eru jafnvigir á
hvort tveggja. Er Tanz-Forum
eini ballettflokkurinn i Þýzka-
Sveinbjörg á leið I Laugarnar ásamt syni sinum og nokkrum kunningjum hans, eitt sólrikt siðdegt.
Simon var greinilega mjög vinsæll meðal barnanna I blokkinni. Hann gat dálitið talað við þau á íslenzku
en alveg reiprennandi á ensku og þýzku.
Tanz-Forum, en aðalstjórnandi
hans er Helmut Baumann. Allir
fjórir eru þeir „kóreografar.”
Auk Baumanns og Veredons eru
það Jilrg Burthog Jochen Ulrich.
Veredon hefur samið marga
balletta, fyrir Stuttgart-ballett-
inn, Tanz-Forum og fleiri.
Við hittum þau hjónin að máli I
vikunni, sem leið, til að spjalla
við þau um störf þeirra og hinn
unga og efnilega ballettflokk,
Tanz-Forum.
Tanz-Forum — Áhuga-
verðasti ballettinn
i V-Þýzkalandi
Hinn tveggja ára gamli nútima-
ballettflokkur Tanz-Forum hefur
hlotiö mikið lof gagnrýnenda á
undanförnum mánuðum, i þýzk-
um og fleiri evrópskum blöðum.
— Nei, hann er ekki enn á heims-
mælikvarða, segir Veredon og
brosir litið eitt, — enda er vart
hægt að ætlast til þess eftir
tveggja ára starfstimabil. Ef til
vill verður hann á heimsmæli-
kvarða, eftir svo sem fimm ár.
En að dómi gagnrýnenda er hann
nú áhugaverðasti ballettflokkur-
inn i V-Þýzkalandi.
Eins og fyrr sagði er Tanz-For-
um eini ballettflokkurinn I V-
Þýzkalandi, sem eingöngu sýnir
nútimaballett. Segja má, að að-
eins þrlrslikir flokkar séu starf-
andi i Evrópu i dag, — auk Tanz-
Forum Ballett Kambert I Eng-
landi og Neaderlands Dans
Theater i Iiollandi.
Kom siðast fram
i „Opera di Roma”
A sínum tveggja ára starfsferli
hefur Tanz-Forum komið fram
(samkvæmt boði) á sex stöðum
utan Þýzkalands: Bailetthátfð-
inni i Kaupmannahöfn vorið 1972,
á Alþjóðlegri leiklistarhátið i
Dublin vorið 1972, á Flandernhá-
tiðinni I Gent I Belgiu, i Neues
Theater i Luxemburg i Haag og
loks i Opera di Koma i vor.
1 vor var flokknum boðið i 6
vikna sýningarferðalag til Paris-
ar, en gat ekki þegið það vegna
starfa heima fyrir, þ.e. i Köln.
Flokkurinn hefur komið fram
viða i Þýzkalandi svo sem i Ber-
lin, Bremen, Schweinfurt, Marl
og Recklinghausen, og einnig
komið nokkrum sinnum fram i
þýzku og belgísku sjónvarpi.
rætt við Sveinbjörgu Alexanders ballettdansmær og eiginmann
hennar Gray Veredon, sem er„kóreograf" og einn af fjórum
stjórnendum Tanz-Forum í Köln, sem þau hjónin dansa bæði
með. Tanz-Forum er eini ballettflokkurinn í V-Þýzkalandi,
sem eingöngu sýnir nútíma ballett starfsemi Tanz-Forum og þá
w # einkum siðasta starfsári.
— Á siðasta starfsári tókum við
fyrir 12nýja balletta, þar af höfðu
„gestakóreografar” samið tvo,
en okkar kóreografar hina 10. Við
fengum mjög fræga „gestakóreo-
grafa” að þessu sinni, Banda-
rikjamanninn Glen Tetleyog Hol-
lendinginn Hans van Manen.sem
okkur var afar mikill fengur i.
Van Manen setti á svið ballett,
sem hann hafði áður sett á svið
fyrir Konunglega ballettinn i
London. Af okkar fyrri „gesta-
kóreogröfum” má nefna þá
Christopher Bruce, John Butler
og Kurt Jooss.
— Við erum alls 30, dansendurn
ir i flokknum. Við komum ýmist
fram i óperunni eða Leikhúsinu i
Köln. Við erum ekki aðeins með
sjálfstæðar sýningar, heldur
komum við einnig fram i óperum
og söngleikjum, oftast mestallur
flokkurinn saman. Siðasta óper-
an, sem við tókum þátt i i vetur,
var „Selda brúðurin”. Af söng-
leikjum má nefna „My fair lady.”
Tanz-Forum er þannig ekki alveg
óháður dansflokkur, og vegna
starfa við óperuna urðum við t.d.
að hafna boðinu frá Paris i vor.
— Ballettar okkar eru yfirleitt
framur stuttir og sýnum við
nokkra á sömu sýningu. Alls héld-
um við um 60 sýningar á siðasta
starfsári, en komum auk þess
fram i einum 50 óperusýningum.
Mikil vinna —
Aðstaðan frábær
— En hvernig er aðstaðan til
ballettsýninga og æfinga hjá ykk-
ur þarna i Köln og hvernig er hinn
almenni starfsdagur, Svein-
björg?
— Aðstaðan bæði i óperunni og
Þessi mynd var tekin af þeim hjónum ásamt syni sinum fyrir tveim ár- leikhúsinu, er einsogbezt verður á
um. Gray Veredon: — Enda þótt við leggjum áherzlu á demókrati I kosið. Þar er allt til alls. Að jafn-
flokknum, hefur þó höfuðáherzlan oftast hvilt á Sveinbjörgu. aði er starfstiminn eða æfinga-
TÍMINN
21
Sveinbjörg Alexanders i ballettinum „3 und 16”, er sýndur var af Tanz-Forum á síðasta starfsári. Hann
ereftir aðalstjórnanda flokksins, Helmut Baumann. Mótdansari Sveinbjargar á myndinni heitir Zoltan
Imre og er Ungverji. Af 30 dönsurum Tanz-Forum eru aðeins 9 Þjóðverjar. Hinir eru af 13 þjóðernum!
Aðspurð, hvertsé hennar minnisstæðasta ballctthlutverk, nefnir Sveinbjörg hlutverk sitt i „Syndirnar
sjö”, ballett við ljóð Betoits Brecht og tónlist Kurts Weil, sem flokkurinn sýndi m.a. i Róm i vor við mjög
góða dóma.
timinn 8 timar á dag, alla daga
nema sunnudaga. Við æfum frá
klukkan 10 á morgnana til kl. 2
eftir hádegi. Þá er fri i fjóra tima
og siðan tekið aftur til við æfing-
arnar klukkan 6 siðdegis og hald-
ið áfram fram til kl. 10 á kvöldin.
Séu sýningar á kvöldin, er þess-
um fjórum timum siðdegis sleppt,
til þess að við getum fengið nægi-
lega hvild. Og við æfum bæði
klassiska dansa og nútimadansa,
enda þurfum við t.d. á þeim fyrr-
nefndu að halda i óperusýningun-
um.
— En vinnudagurinn vill stund-
um verða lengri en þetta. Um
þriggja vikna skeið i vor var ég
ásamt nokkrum öðrum dönsurum
t.d. að æfa I þrem ballettum sam-
tlmis. Það var anzi mikið vinnu-
álag. En þetta tilfelli má teljast
undantekning.
„Þýzka framlagið”
var nýsjálenzKt,
islenzkt og ungverskt.
— Og hvernig likar þér svo
starfið, Sveinbjörg?
— Akaflega vel. Starfið sjálft
er mér vitaskuld afar ánægulegt,
og einnig er andrúmsloftið i
flokknum mjög gott. Það er dálit-
iö skritið, en satt samt, að af 30
dönsurum Tanz-Forum eru að-
eins 9 Þjóðverjar. Hinir eru allir
útlendingar, — og af samtals 13
þjóðcrnum! Þarna er fólk frá
Bandarikjunum, Englandi, Ung-
verjalandi svo nokkur lönd séu
nefnd.
— Staðreyndin er sú, segir
Veredon, — að i Þýzkalandi eru
Framhald á bls. 39.
DIE SONATE UND DiE.DREI HERREN
‘ílíímcnDc
von gugéne fonesco
F"orsiöa kynningarrits Tanz-Forum, er þarna má greina nöfn á nokkr-
um hallettum vetrarins, m.a. Allmende.sem Gray Vercdon samdi.
Sveinbjörg Alexanders ásamt eiginmanni sinum, Gray Veredon, en hann er frá Nýja Sjálandi.